DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 129. ZATERDAG 3 JUNI 1911 8e JAARGANG. Eerstelingen. Omtrent ons dagelijksch brood. DE EEMLANDER. Hooidreilacteiir: Mr. D. J. va» ScIiaiir«leulMir{;. Abonnementsprijs: Per juar1 4-—Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Stnreitn: HI.KItfK Htlfl 6. Telef. Biltere. 188. Prijs «Ier Aclverfentiën Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Builen het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij abonncmont belaugrijkc kortiug). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Bnitenlandsch Advert.- bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. Ti- 78 Amsterdam Hoo gaarno verwijlen wij met ODze ge dachten in die lang vervlogen lijdeu, waar van onze kennis zoo gering is en die toch steeds onze levendige belangstelling op wekken. Het is mogelijk, dat, wanneer onze konnis grooter ware, onze belangstelling in diezelfde uiate zou verminderen, maar het omgekeerde is evonzeer mogelijk. Immers, wat wij van da oudheid weten is niet veel meer dan een aaneengescha keld verhaal van vechten en doodslaan, van moorden en andere geweldenarijen. Waar wij zoeken naar de teekenen van den menBchelyken vooruitgang, naar feite», die spreken van toeneming van beschaving en goede zeden, daar is de oogst in den regel zeer schraal. Maar die schtale oogst is ons dan ook vrij wat dierbaarder dau al die droevige feiten, die slechts van bloed en tranou gewagen en die wel onze vcrboelding* kracht opwekken, maar niet spreken tot het gemoed. Slechts nu cu dan vinder, wij in het grijze verleden een bewijs voor de stelling, dat de tnensch van hoogoren oorsprong is on dat in de volken der oudheid de geest van hot goede en heilige niet geheel ontbrak. Dn grondtoon onzer Pinkstergedachte, de grondtoon van het feest dor eerstelingen is dan ook zeker wel de waardeering van het heuglijk feit, dat, in zoker tijdperk van de geschiedenis der wereld zich een dieper besef van der inenschon waro onderlinge verhouding, een helderder inzicht in hoogere dingen begon baan te breken. Naar luid van het geschiedverhaal was dit het eerst het geval bij eenvoudigen, •ngelctterden, armen. Laat dit ous niet verbazen. Zij waren de verdrukten, in vele opzichten de uitgeetootenen der maat schappij, die destijds dezen naam nog niet verdiende. Wat iu hoogboid zat of in rijk dom baadde, had aan zich zelf genoeg eu geen behoefte om gesteund en opgebeurd te worden door den geest van het heilige. Evenmin verbazen wij ons ovor de wyze, waarop do groote PinkatergebeurteDis in onze voorstelling op grond van het ge schiedverhaal een bepaalden vorm heeft aangenomen. Het is om één voorbeeld te noemen, zoo klaar als de dag dat die mannen, die hunne toeping gevoelden en op een gegeven oogenbiik, vol van heilig vuur, iu meer broeden kring de leer be gonnen te verkoudigen, waarvan de wereld verbaasd zou staan, die wereld van zelf zucht en zelfgenoegzaamheid, dat die mannen tot de schare spraken in voor haar vreemde talen. Geen enkele verkondiger van groote waarheden en beginselen is in don aanvang recht begrepen. Toch bepaalt de Piokster-feeststof zich niet tot de waai deering van een zoo heuglyk historisch feit, dat bestemd was out de geheole gedaante der wereld te veranderen. Moesten wij daarbij blijven stilstaan, de waarde van het Pinksterfeest zou inderdaad niet groot wezon. Meer opzettelijk wijden wij ouze feestdagen aan do opwekkende gedachte, die wel is waar ons altyd ver vullen moet, maar nu toch dubbele bctce- kenis verkrijgt, dat on9 leven niet slechts een gewone plaats onder al het geschapene inneemt, maar deel heeft aan hooger licht en hooger doel; dat ous de taak is toevertrouwd ceu heilig paud tot outwikkeling te brongeu, het te verheffen tot leidend beginsel. Dat hoogere moet van ons uitgaan op onze medemenschen, een geestelijke verbindingsstof vormen, die allen voreenigt. Zóó moet de geest vau het goede, het heilige, dat is tevens de geest van het schoone, het welluidende, de geest van den vrede, de waarheid en het recht, van liefde en broederschap, aan de wereld een juist denkbeeld geven van wat zij behoort te worden en tegelijkertijd het verlangen opwekken om aan dat ideaal te voldoen. Inderdaad, onze feestviering, het feost van het cerate groen en min of meer zinnebeeldig de eerstelingen van den oogst, zou dor en ledig zijn, wanneer die hoogere gedachte het historisch feit niet kwam verklaron en wyden. De werking van het hoogor beginsel toch is slechts merkbaar door den invloed, dien het naar buiten openbaart, zooals de mate vao licht en warmte do sterkte eencr vlam kan doen afmeten. Wij zoudon in dat verband elk onzer bij eeue vlam kunnen vergelijken; ieder onzejf kunnen noemen een middelpunt, waaruit licht en warmte kunnen uitstroomeu. Wanneer de heilige geost van het goede uit al die middelpunten werkt, dan kan hy het levenssap der maatschappij zijn, die haar steeds tot hoogere ontwikkeling voert. Dan, maar ook dan alleen! Dan heeft dat levenssap als hel ware een goddelijke kracht, dio liefhebbeud, helpend, reddend optreedt, die overal licht en heil verspreidt, die het leed helpt verzachten en hcldurhcid brengt in de duistere harten, die aan de ruwe eischen van het eigenbelang het zwijgen oplegt en het kruis des vredes brengt op de rookende slagvelden. Wij weteu zeor goed dat dit ideaal, waarvan de gehcolo voltooiing wellicht nimmer zal worden aanschouwd, nog slechts voor oon zeer klein deol is verwezenlijkt. Wy zien en oudervinden immers dagelijks, ook bij cone onpartijdige beschouwing van om zelvcn. dat er hoogstens eerstelingen zijn. Maar toch, ze z y n er. Zeker, we zien overul liefdeloosheid in den stryd om het bestaan, we zien gepleegd onrecht, dat te vergeefs Bmeekt om herstel, wc zien in onze onderlinge betrekkingen overal onwaarheid en vordachtmaking. In de staatkunde zien wy de volken verdeeld, met wantrouwen en naijver bezield; wo zien een geheel volk, dat het mcost ijvert om in den vreemde den heiligen geest der waartieid te verbreiden, den schandelijkston en onrechtvaardigsten oorlog voeren, dier. de wereld ooit aanschouwde, een verdel- giugskrijg, die op zijn eigen schande en verval dreigt uit te loopen, en zuks om in zekeren hoek der aarde het onbetwiste recht te verkrijgen, hot goud het cenigst goed, te delven uit den grond! Neen, opwekkend is do jongste periode der geschiedenis bijna in geeu enkel op zicht; maar de mcnschhcid is altyd met vallen en opstaan gekomen tot het stand punt, dat zij bereikte. Toch, nog eens: ze' z ij n er, de eerste lingen. De afstand blijft nog zeer groot van die schitterende ster aan don hemel, die we wel te geiuoec zouden willen ijlen, om wat meer van haar glans te genieten, maar toch is die afstand verminderd. Het gistingsproces is wat dieper in hot deeg der meu8chelijke samenleving doorgedron gen en wat minder vast is do kern ge worden, dio nog ontoegankelijk blyft voor hooger levensbeginsel. Want, het licht, dat, 0:11 met den wijze der oudheid te spreken, gezaaid wordt voor de rechtvaardigen, wyst ook wel eens den weg aan de ongerechtigheid our in het betere spoor te komen, al is het een waarheid, dat de wereld over het algemeen van die geestelijke lantaarns niet gediend is. Men kan ganscho boekdoelen vullen met eeno uiteenzetting wat ons nog ont breekt, maar dan ook onkele bladzijden beschrijven, die duidelijk toonen wat de geest des levens reeds in de menschheid heeft gewerkt. Wanneer wy spreken van Het is moeilijk om een artikel te noemen hetgeen van grooter waarde is voor de voeding van den menseh dan brood. Er is geen voe dingsmiddel, dat meer algemeen wordt gebruikt en grooter deel uitmaakt van uw diëet. Omdat brood zoo'n belangrijke rol in uwe voeding speelt, is het duidelijk, dat het van den grootsten invloed is op uw gezondheid. Zonder te overdrijven, kan men zeggen, dat de gezond heid rechtstreeks afhankelijk is van de kwali teit van het brood, dat men eot. Het is dus van het grootste belang om brood te eten van de beste hoedanigheid. Van dit standpunt uUgaaude, is het doel onzer inrichting om brood te ver schaffen, dat aan de hoogste eischen voldoet, die men aan dit voedingsmiddel kan stellen, zooals hierna wordt verklaard; In de eerste plaats is het noodig om de tarwe en do rogge te ontdoen van vreemde en schadelijke bijge wassen, steentjes, enz., vooral voor ongebuild brood, waarvoor echter voor andere inrichtin gen het graan niet of alleeu door eeuharpzifc wordt gereinigd, die alleen do grofste onreinheden verwijdert. In onze inrichting ziju daarentegen vele moderne graanieiniging- machines welke als volgt automatisch werken. In een zift- en zuigmachine worden eerst de grootere en daarna de kleinere vreemde bestanddeelen uitgezift, terwijl tijdens het vallen in en het verlaten van die machine door een sterken exhauster, do soortelijk lichtere bestanddeelen worden weggezogen, waarna het graan in een raspmaehine valt, die de basten afraspt en dat afraspel door een sterken exhauster er uit zuigt. Vervolgens wordt de tarwe door een tweevoudigeu verdeelcylinder gescheiden in kleine tarwe en in groote tarwe, terwijl de nog grootere erwten en boonen tot het einde van dien cylinder rollen en afzonderlijk in een zak vallen, ondertusschen de kleine tarwe door zaadtrieurs gaat welke de zaden er uit werpen, en de groote tarwe door gerst- en havertrieurs wordt bewogen, di^s deze groote tarwe uit de gerst en haver werpen, welke groote tarwe door een koker rolt bij de van zaden ontdane kleine tarwe, waarna ileze weder vereenigde tarwe valt in eene waschmachino tegen een onder sterken druk uit eeu hoog-gelegen dicht waterreser voir opgestuwde waterstroom, welke het graan terug werpt in een bassin, doch steentjes, door hun meerder soortelijk gewicht, door zich laat zakken, die zich in een trechter verzamelen en daaronder nu on dan door een klep op eeu zift worden geloosd. Onderwijl znki de tirwe in het bassin en vloeit in een stel van twee droogtroinmels welke met centrifugale kracht door middel van suel ronddraaiende armen, het graan tegen de van gaatjes voorziene wanden werpen, waardoor hot water met afgeschuurde buitenste tarwebastjes vliegt In het bassin zijn intusschen vele strootjes, door insecten uitgegeten graankorrels, enz., boven komen drijven, die door eene opening er uit vloeieu en op een zift in een bak blijven liggen. Vervolgens komt do tarwe ot deiiogge in een der 6 silo voorraadruimten om maalklaar te verharden, waaruit het door 1 tot en mot 6 schuiven, al naar de beste verhouding wordt verkregen, tegelijk met het zelfde soort graan, doch van andere noodige eigenschappen, uil I of meer der andere silo-voorrnimten, komt in een vermengcvlindcr, welke de vermengde tarwe of rogge uitlaat naar eeue schuier- en zuigmachine met 3 schuier étages van borstels, welke, er alle door de droogtrommels'aan ge wreven bastvezels afschuieren, terwijl een sterke exhauster die bastvezels er uit zuigt, waar na het graan eindelijk door eene machine met een sterke magneet gaat, die eventneele ijzer- deelen vasthoudt, welke door een schrapper naar eeu Diet magnetisch gedeelte worden geschoven en van daar in een aïzonderlijke bakje vallen. Hierna wordt de tarwe ol de rogge door eene automatisch werkende weegmachine gewogen die tevens htjt door haar gewogen gewicht optelt en aldus na elke weging door cijfers aanwijst. Thans is het graan gereed om te worden vermalen, hetgeen geleidelijk ge schied door 4 stellen van goriffelde stalen walsen, om 't tot de juiste fijnte te kannen vcrkrijgeD, daar, bij voorbeeld, bij ongebuild brood, te grove zemels de darmbeweging te veel versnollen en te fijne zemels tot verstop- pi ug aanleiding kunnen geven. Tevens wordt daardoor vermeden, dat a/slijpsel van maal- steenen onze zoo doelmatig gereinigde tarwe of rogge weder verontreinigt. Al deze machines werken geheel van zelf, evenals tusschen hen het transport van dit graan, verticaal door elevatoren, horizontaal door transporlschroeveu. en hellend door kokers. Zelfs het meel wordt door eene machine opgezakt en nauwkeurig tot een bepaald gewicht algewogen, terwijl zij tijdens haar wegen, een anderen zak "uit. Slechts één werkman houdt toezicht, alleen voor het juist gesteld zijn van de geheele inrichting, zonder de tarwe of do rogge aan te raken, eu bedient dan tevens een der stoomketels en stoommachines, welk economisch bedrijf zeer .veel medewerkt tot onze billijke prijzen. Al het in onze inrichting verwerkte water welt op uit ouze diepe Artesische pijpwellen in een ondergrondsch reservoir en wordt vau daaruit gepompt door een dubbel werkende zuig- en perswaterpoinp, een en ander zooals door de moderne waterleiding-maatschappijen het water wordt verkregen en geleverd. De bereiding van het meel tot brood geschiedt in onze inrichting volgens een verbeterd systeem, hetwelk berust op een groot aantal duor ons systematisch verrichte vergelijkende proefne mingen. Door deze bereiding komen de voedende bestanddeelen, welke in het meel opgeborgen liggen, zoo goed als geheel vrij en maken dit brood gemakkelijker verteerbaar en dus opneembaar voor het bloed, waardoor 't een krachtiger voedsel is, en speciaal voor hen die aan de maag lijden, een heilzaam levensmiddel mag worden genoemd, daar dit brood, als ware het reeds gedeeltelijk verteerd, vóór het de maag heelt bereikt. Dit brood is tevens fijn van smaak en heeft een aangenamen geur, hetgeen de eetlust bevordert en het daarom in het bijzonder tot een uitstekend voedsel maakt voor kinderen, welke nog in den groei zijn. De vermenging "an het deeg geschiedt door machines iu stalen kuipen, in elk waarvan een stalen arm met klauw het deeg vermengt en kneedt zooals met de hand, doch veel beteren zindelijker dan door vermoeiend handwerk kan geschieden. In onze moderne ovens me' door dringender hitte, wordt ons brood meer doorgebakken, tengevolge waarvan hot zijn moeilijk verteerbare kleverigheid geheel ver liest, waardoor het bezwaar tegen versch brood is opgeheven, en ons brood tevens zeer smakelijke croquantc korsten krijgt. Daar wij geregeld de beste grondstoffen verwerken, is 't, na kennisneming van het voorgaande, duidelijk, dat de zuivere en echte nootzoete tarwesmaak en roggesmaak onzer groote ver scheidenheid van soorten brood, door geen ander fabrikaat wordt geëvenaard. Ouze geheele inrichting kan in werking worden bezichtigd, welke bezoeken ons zeer aangenaam zullen zijn. Telkens in Februari wordt het lOpCt. dividend van het voor ons brood, beschuit en koek iu het vorige kalonderjaai betaalde bedrag, uitgekeerd; voor eene juiste opmaking dezer bedragen der vele duizenden dividend boekjes, is zulks niet eerder mogelyk. Ons dividend vormt een jaarlijksche spaarpot voor het huishonden en is geene denkbeeldige, doch eene werkelijke besparing, omdat onze artike- keleu voor hunne prijzen supérieur en daarom zeer billijk zijn. Bedragen tot ongeveer f30.— werden als dividend per gezin door on« uitgekeerd. Eventueele aanmerkingen en verzoeken om nadere inlichtingen zullen met de meeste zorg worden behandeld en gelieve men te richten aan de afdeeling „Broodfabriek van Meursing's Machinale Fabr/ *ken van Gebak, Amersfoort. (AdvJ

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1