DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. 2SS No. 144. DONDERDAG 32 JUNI 1911. 8e JAARGANG. Godsdienst en Gemeentebelang. BUITENLAND. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Bureau: KLRIÜfK HlUi 6. 'relet. Interc. 183. Abonnementsprijs Por jaarf 4-Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f0.10. (Bjj abonnement bolangrijke korting). Tot plaattting van advert, èn reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 7*3- 78 Amsterdam Zij, die zich niet ingang van 1 Jnli op dit blad abonnee- ren, ontvangen de tot dien datnni 1 verschijnende nnuiniers gratis. Ons word de vraag gesteld: kan 'n roomsch-katholiek wel lid zijn van de Kiesvereeniging „Gemeentebelang". 't Antwoord is niet moeilijk, gelijk wij reeds in ons vorig nummer gezegd heb ben. Toch willen wij hier nog wat uitvoe riger op de vraag terugkomen. Waarom zou 'n roomach-katholiek niet lid kunnen ziju vau „Gemeentebelang"? Iu de eerste plaats zou 't met zooveel woorden in 't Reglement gezegd kunnen worden, dat 'voor 't lidmaatschap vereischt is, dat men tot dit of dat kerkgenootschap behoort, 'goljjk in roomscho voreenigingen vaak 't geval is. Gelukkig zoekt men in 't reglement der Kiesvereeniging Gemeentebelang tevergeefs naar 'n dergelijke bepaling. Maar al werd 'n roomsch katholiek niet uitgesloten, 't is toch denkbaar, dat 't hem onmogelijk zou ziju, lid van 'n vereeniging te worden bijvoorbeeld indien die ver eeniging zich ten doel stelde bestrijding van den godsdienst of moer in 't bgzonder van de roomsche kerk. In geen enkel artikel van 't reglement van Gemeentebelang komt ook maar één zinsnede voor, waaruit met den geringsten Bchijn van recht afgeleid zou kannen wor den, dat Gemeentebelang den godsdienst belaagt of de roomache kerk 'n atroo- breed in den weg wil leggen. 'n Andere reden waarom 'n roomsch- katholiek met gezond verstand en zelf standig oordeel, niet zou kunnen tootreden tot Gemeentebelang, kunnen wg oua niet voorstellen. De naam der kiesvereeniging zegt 't reeds: zij wil dienen de belangen der gemeente Amersfoort. De belangen van kerkgenootschappen voor to staan of godsdienstige richtingen te bestrgden behoort niet tot haar taak. Op welke wijze zij de bolaugcn der gemeente wil dienen, heeft zij uiteengezet in haar roglement en ieder die zich in hoofdzaak kan vereenigen met de daarin neergelegde beginselen, kan zich bij Ge meentebelang aanmelden en zal door 't bestuur niet afgewezen worden, hij moge Jood zijn, Roomsch, Hervormd, Gorefor- meerd of atheïst. Zooals van zelf spreekt, is 't niet noodig, dat men op alle punten 't program van Gemeentebelang onderschrijft, 'n Monsch is nu eenmaal 'n deukend wezen en in deze beteekenis van 't'woord, zullen zelden twee menscheu gevonden worden, die 't in alle opzichten met elkaar eens zijn. Roerende eensgezindheid treft men alleen by hen, die zich niot de weelde van 'n eigen oordcel mogen of kunnen veroor loven doch goedig aannemen en nazoggen, wat personen, die in hun oogen autoritei ten zijn, hun voorpraten. Verband te zoeken tusschen godsdienstige overtuiging en gemeente politiek mag kort weg ongerijmd heeten en zou onbegrijpe lijk zijn, indien we niet al te goed wisten, welke drijfveoren er too leidden. Onze slotsom is dus deze: 'n roomsch- katholiek, dio er niet op uit is de gemeente politiek dienstbaar te maken aan de be langen van z'n kerkgenootschap, maar in hoofd'rckken 't beginselprogram van Ge' mcentebelang onderschrijft en wil mede werken om do verkiezing te bevorderen van hen, die als gemeenteraadslid die begiuse len zullen trachten te verwezenlgken, zulk 'n roomsch-katholiek zoudeu wij aanraden zoo spoedig mogelijk zich hg 't bestuur der Kiesvereeniging Geraeentebelaug aan te melden, met 't verzoek als lid te mogen worden ingeschreven. Dk Verkiezingen in Oostenrijk. De verkiezingen voor den Oostenrijk schen Rijksraad zijn in eersto instantie algoloopen. Wat terstond in het oog springt, is het groote verlies dat de christelijk-sociale partg, de partij van wijlen dr. Lnoger, heeft geleden. In Weenen heeft de in den Gemeeute- raad nog machiigo partij zich slechts in vier districten kunnen handhaven; zij ver loor 16 districten aan de Duitsche liberalen of freihcitlichen en aan de sociaal-demo craten. Een oogonblik scheen het alsof do verdere uitbreiding der aanvankelijke ver liezen door een verkiezingsvergeliik met de Duitsche liberalen zou worden gestuit, doch de Weensche liberalen wilden er niet aan; zij hadden de wanregeering dor chris- telijk-socialcn te veel aan den lijve gevoeld en trokken liever uiet de sociaal democraten op om do Weensche burgerij voor meer verlichte denkbeelden te winnen, zoodat het compromis nog voor de herstemming schipbreuk heeft geleden. Daar nog niet alle mandaten bezet z\jn 440 slechts van de 516 kan de partijverhouding zich hier en daar nog wgzigeu. De tot nog toe bekend geworden resultaten wettigen echter do vorondcjstol- ling, dat do sociaal-democraten kun ver liezen in den lande door do 9 winsten in Weenon voor eon groot deel weer hebben goed gemaakt. Onder de andere partijen zijn do Duitsche liberalen aan de winnende hand en ook de Tsjecheu schijnen met hun verkiezingskartel de vruchten van hun een heid te geplukt; alleen de Tsjechische christelijk-socialen verloren zeven mandaien. In Bohomen kregen Duitsche en Tsjechi sche sociaal-democraten gevoelige klappon, docli wonnen de Duitsche liberalen zes mandaten. In 't algemeen is de nationale antithese door deze verkiezingen weer vorsterkt geworden. Voor het Kabinet-Bicuerth is de stem busgang in menig opzicht een teleurstelling geweest of belooft het dat nog te worden. De versterking dor Tsjechen kan hem evenmin aangenaam zjjn als het kleine verlies der sociaal democraten. Het misluk ken van de compromis dor Duitsche libe raleu en christelijk socialen was een per soonlijk échec voor den premier, die de vei tegenwoordigers der boide partijen toe bespreking bij zich had genoodigd en het verlies der laatste partij moet zijn positie eveneens schokken. Daarmee is nog niet gezegd, dat deze onhoudbaar is geworden. Het verblijdende resultaat van do verkie zingen blijft echter de slag, die den chris telijk-socialen is toegebracht, oen pattij, die hoewel niet zuiver clericaal gezind, toch tendenzen in dezo richting vertegenwoor digde, bepaald vijandig tegen de joden was, en een wanhuiahouding op haar ge weten heeft, die de algemecno duurto der levensmiddelen uitlokte en in een moeras van misbruikeu is geëindigd. Duitschland. Bij het afsluiten van het financieel jaar 1910, is er een overschot op de Rijks financiën van 117.7 millioen mk. De tol heffingen en belastingen brachten 57.5 millioen nik. meor op, de Rjjkspost 19.7 millioen mkde Staatsspoorwegen 11.8 millioen mk. De uitgaven verminderden bij de Staatsschuld nset 9.9 millicen m.k., bij hot leger 4.7 millioen mk. en bij de vloot 1.6 millioen mk. Het bevredigend saldo maakt het mogelijk het groote tekort over 1909 spoediger te kunnen inhalen dan bjj de financieelc wet van 15 Juli 1909 iu vooruitzicht gesteld is. Dadeljjk nadat eergisteren in bet Pruisische Heerenhuis do wet op do lijk verbranding wa9 aangenomen, heeft de Bonn'sche Vereeniging voor lijkverbranding tot deo bouw van een crematorium be sloten. De kosten worden op 150 000 mk. geraamd; een dame heeft 50.000 mk. be schikbaar gesteld. Bklgie. Het debat over de regneringsvcrklaring gaf in de gehouden zitting der Kamer aanleiding tot heftige incidenten. Do socia listische afgevaardigde Hubin sprong op de tribune toe, met gebalde vuist naar den christelijk democraat Daens, wicn de linker zijde zjjn aanvallen op 't Vlaamach verwijt. De Kamer-bewaarders moesten tusschen beiden komen. Weinig tijds later dreigde de linkerzijde zich tot den rechtscben par- lijmnn te keeren, wiens vrienden hem moesten verdedigen. Uct lawaai noodzaakte den voorzitter de zittiug te sluiten. Frankrijk. De Fransche regeering heeft een wets ontwerp op het stakingsrecht van het spoorwegpersoneel a ingekondigd. Dit recht zullen de mannen behouden, maar het mag slechts onder bepaalde voorwaarden worden uitgeoefend, b.v. slechts na een referendum, waaraan alle werklieden hebben deelgenomen. Het ontwerp is van minister Dumout. Spanje. In de Kamer richtte de Republiekein Salvatella tot de Regeering het verwijt, dat zij de samenzwoerders tegen de Por- tugeesche Republiek steunde. Te Orense hadden de Spaanscho Repu blikeinen de grenzen bewaakt; slechts op deze A-ijze was het mogelijk geweest om het smokkelen van wapenen binnen Portu gal te ontdekken. Hot kwam in de Kamer tot heftige too- neelen tusschen Republiekeinen en conser vatieven. Uit de houding der Regeering wordt opgemaakt, dat zij spoedig tot de erkenning der Republiok Portugal zal overgaan. Portugal. De voorloopige regeering heeft in een Boodschap medegedeeld, dat zg haar man daat ter beschikking stelt van do wet gevende vergadering. De Wetgevende Vergadoring koos tot voorzitter Ansoluic Brancamp met 64 at. van de 125 uitgebrachte stommen. De Avangarda meldt, dat de fregat- kapitein Pereira Mello, oud candidaat voor de portefeuille van Marine, heden in hech tenis is genomen. De regeering had tot do Buiten- landachc gezantschappen te Lissabon oen rondschrijven gericht, waarin word verzocht, dat do in Portugal gevestigde buitonlandsche kerkgenootschappen zouden verklaren of zij reeds cultueclo vereenigingen in den zin der scheidingswet hadden opgericht. Mocht dit nog niet het geval zijn geweest, dan moest do geestelijke vorklaren, dat hg voorloopig in de plaats van zulk oon vereeniging zou optreden. Daar de regeering herhaaldelijk had verzekerd, dat zij de positie der 'ouiten- landsche kerkelijke gomccnten zou regelen door een aanvulling op de Scheidingswet, doch zulk een aanvulling tot dusver nog niet is gekomen, antwoordden de verte genwoordigers der mogendheden met ge lijkluidende nota's, waarin met beslistheid wordt geweigerd, eenige stap, welke ook, te doen, wanneer de regeering niet eerst haar belofte vervult. Italië. Er dreigt een nieuw conflict in den boezem van het Italiaansche Katholicisme. In de te Florence verschijnende „Unita Catholica" publiceerde de Jezuiet Riuieri, togen deu wil van den generaal der jezuiet- ten, mgr. Wernz een scherpe critick op ceo boek over kerkgeschiedenis, geschreven door mgr. Duchesne, den directeur der „Ecole de France". Mgr. Duchesne wordt daarin niet alleen beschuldigd van „Nestorianisuie, Arianisme, Gnosticisme en Rationalisme", maar hij wordt ook aangevallen in zijn persoonlijk leven. Want Renieii zegt o.a. dal Duchesne van het celibaat, noch iu theorie, noch in de practijk ooit iets heeft begrepen. Op den cisch tot intrekking van dit ar tikel verklaaide de redactie der „Unita Catholica", dat het geschrift was gepubli ceerd op bevel van het Vaticaan, zoodat dit zonder tegonbevol niet kon worden in getrokken. Thans is de zaak bij het Vatikaan aan gebracht. Mocht dit geon bevel lot intrek king van het geschrift geven, dan zal Duchesne bij de Italiaansche strafrechtbank een aanklacht wegens laster indiencnj Naar verzekerd wordt, zijn ceuige verdachte cholera-gevalleu in Italië gecon stateerd. De regeering nam onmiddelijk de noodigo maatregelen. De Minister van Buitenlandsche Zaken heeft de vertegen woordigers van Italië in het buitenland met oen eu ander in keunis gesteld. In Napels, Valeruo, Palermo en Venetië is cholera geconstateerd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1