DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Uit de Pers.
No. 169.
VRIJDAG 21 JULI 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1>. J. vau Seliaardeuburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco por
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco por post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Kureau^KLDINK H\A«J 6. Telet. latere. 18».
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amorsfoort per regel f0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7S-78 Amsterdam
Het Protestantsche gevaar
in Brabant.
In het R. K. Patroonsblad, orgaan voor
r.k. patroons en patroonsvereenigingen, van
30 Juni, werd door een inzender geschreven:
.Eindhoven krijgt een Prot. tempel met
Dominé. Waalwijk haalde verleden zomer
door de staking ook een honderdtal pro
testanten binnen. De Spoorwegeu, vooral
de groote werkplaats te Tilburg, ook tal
van niet-katholieke gezinnen in N.-Brabant.
Aan hen, die het zedelijkheidspeil der pro
vincie hoog willen houdon, baart doze toe
stand niet weinig zorg. De geestelijke lei
ding der bevolking ontglipt hun daardoor.
Het heerscheu der goede katholieke ideeën
en van de aloude Roomsche gebruiken ver
mindert sterk door zoo'n vermenging van
uitheemsche elementen.
Naar onze bescheiden meening zal men
in de toekomst met die kentering der ge
schiedenis van het Kath. N. Brabant bij
elk groot of klein standje, dat men den
Patroons maakt, degelijk rekening moeten
houden".
Uit dit schijven bljjkt dat men in Brabant
niet gaarne de vestiging van protestanten
en protestantsche gezinnen ziet. Dat zijn
.uitheemsche elementen", gevaarlijk voor
het heerschen der goedo katholieke ideeën
en aloude roomsche gebruiken, die er dan,
zouden we zeggen, toch niet heel diep in
zitten. Die toestand, nl. de overkomst van
zooveel niet-roomsche gezinnen, baart zorg
aan hen die het zedelijkheidspeil dor pro
vincie hoog willen houden. Wel, wel, 't is
voor het eerst dat we zoo iets hooren. Wc
meenden juist, en wel op goede gronden,
dat in bepaald roomsche streken de zede
lijkheid verhoogd wordt door de aanwezig
heid en het verblijf van Protestanten.
Maar, 't is zoo, Rome houdt er een
aparte moraal op na, die met do christelijke
moraal niet veel te maken heeft, en dat
die aparte moraal, die tamelijk laag staat,
schade lydt door de „vermenging van
uitheemsche elementen", is dat eigenlijk
niet een gelukkig verschijnsel? Veel meer
moest er de immigratie van Protestanten
bevorderd worden, dan zou er allengs een
betere, frisschere, vrijere geest gaan heer
schen. Maar dan ontglipt den tegonwoor-
digen machthebbers de geestelijke leiding
der bevolking! Nu, als die geestelijke
leiding daar niet tegen kan, dan is dat
toch wel eeu bewijs dat zij of niet deugt
of op zich zelf al heel weinig beteekeot.
De laatste zin van het schrijven schynt
een bedekte waarschuwing te bevatten,
gericht tot roomsche staaklustige arbeiders:
zy worden gemakkolyk vervangen door
protestansche dito, dat zegt alles!
(De Protestant).
Uit Perzie.
Sjah Mohammed Ali Sjah is nabij Astra-
bad aan de Kaspische Zee op Perzisch
grondgebied geland, en zijn bedoeling is
niet twijfelachtig: zich aan het hoofd te
stellen van de partij der ontevredenen met
het constitutioneele bewind en zijn kroon
heroveren. Het schijnt echter, dat het na
derende gevaar de gisteren nog zoo zwakke
pn besluitelooze rogeering te Teheran moed
en kracht heeft gegeven, want or wordt
in de hoofdstad gewerkt om den terug
keerenden Sjah weerstand te bieden, op
een wyze, dio men niet verwacht zou heb
ben er is terstond kabinetsraad gehouden
om de maatregelen te beramco, en ver
schillende persoonlijkheden van macht on
aanzien, die het Kabinet allerminst gunstig
gezind wareu, bieden de regeering hun
hulp aan om Mohammed Ali te gaan be
strijden.
Vat aau den terugkeer van den ont
troonden Sjah groot gewicht verleent, ib
dat men er algemeen oen streek van Rus
land achter zoekl. Bij het protocol dat
indertijd opgemaakt is, toen den Sjah als
ballingdord een verblijfplaats in Rusland
nabjj Odessa werd aangewezen, heeft de
Russische regeering zich plechtiglijk ver
bonden, alle krachten in te spannen om
den Sjah te verhinderen, ooit weer naar
Perzië terug te keeron, en bovendien, zoo
mogelijk, hem eveneens te beletten, om in
verbinding te blijven met zijn aanhangers
in Perzië. Dat de Russische regeering het
laatste heel slecht gedaan heeft, was reeds
bekend; want in de laatste maanden heb
ben do agenten van Mohammed Ali ijvorig
gewerkt in de provincie Azerbeidsjan. En
nu moet men wel aannemen, dat de re-
geeriug te Petersburg ook haar oerste ver
plichting niet is nagekomen, want het zou
den oud-Sjah onmogelijk geweest zij uit
Rusland in Perzië te kornen, wanneer de
Russische autoriteiten hem niet geholpcu,
of althans zoo goed als niet op hem toe
gezien hadden.
Nu blijkt ook dat Mohammed Ali met
zijn reis van een maand geleden reeds een
tocht naar Perzië voor had. Hij deed alsof
hij naar Mariënbad ging om een kuur te
doen, maar feitelijk trok hij Rusland door
naar Petrofsk aan de Kaspische Zee, waar
hij per schip naar Perzië, naar het gebied
der Toerkoraenen, gekomen moet zijn. Mot
dezou had hjj blijkbaar voortdurend in
briefwisseling gestaan en bovendien heeft
hij in de nabijheid zijn broeder Salar ed
Dauleh gevonden, die de Sjajsevennen voor
dcu ouden Sjah gewonnen heeft. Zoo wil
len beide broeders trachten Teheran te
veroveren.
Naar men zegt staat de kans voor de
regeering in Teheran gunstig, daar zij over
50,000 man beschikt en de gewezen Sjah
over 30,000. Verliest deze den strijd en
ontkomt hjj levend, dan verliest hij zijn
pensioen van eenige honderdduizenden
guldens.
Belqie.
In den loop van de discussie in den
Senaat over do interpellatie aangaande de
maatregelen dio genomen mooten worden
tot verzekering van de nationale verdedi
ging werd ook gesproken over do moge
lijkheid van een definitief verband tusschen
Nederland on Bolgië. 0
De oud minister van buitenlandsche za
ken Faveroau meende niet, dat België
een offensief of defensief verbond zou
kunnen aangaan. Een staat, die niet
neutraal is kan tusschen beide komen ten
gunste van een neutralen staat, maar kan
een neutrale Btaat tusschenbuidc komen
voor een anderen?
Senator Wienor zeide, dat als België of
Nedeiland werd aangevallen, het belang
van het andore land zoo zonueklaar daarbij
betrokken zou zijn, dat de vraag van het
recht van inteiventie zelfs niet gesteld zon
worden,
Frankrijk.
Tc Parjjs spreekt men dezer dagen veel
over een zaak, waarover reeds lang ge-
gefluisterd werd. Een voormalig redacteur
van bet „Pctit Journal", oen zeer gezien
publicist, is do persoon, dio er het meest
in betrokkon is.
Men had nl. opgemerkt, dat in zijn wo
ning aan den boulevard Clichy tegen
middernacht een aantal leden der Parijsche
uitgaande wereld samenkwamen om zich
op de een of andere geheimzinnige wijze
bezig te houden. Do politie is er nu in
geslaagd over het doel dezer bijeenkomsten
meer licht te verspreiden. Do bezoekers
waren ten offer gevallen aan den demon
dor opiuui; in een op Oostersche wijze
ingericht vertrek vierden zjj hun lust bot.
De politie heeft ook vastgesteld, dat
talrijke dragers van aanzionlyko Fransche
namen onder de bezoekers te teller, zijn.
In do kamers van don publicist is 500
gram opium gevonden en in boslag gonomen.
Groot-Brit Annie.
Er liep een gerucht, datde weerspannige
lords in voldoend aantal zouden opkomen
om de derde lezing der „parliament bill"
te verhinderen, indien Landsdowne en zij,
die hem geregeld steunen, niet stemmen
voor do behandeling op hedenmiddag. Het
Huis was stampvol en do liberale peers
waren ui ongewoon groot aantal opgekomen.
Morley, die voorstelde, om tot de derde
lezing over to gaan, legde er den nadruk
op, dat Landsdowne en andere peers
amendementen op do bill hadden ingediend,
welke den doodsteek gaven aan de privi
leges en het gozag van het Lagerhuis. Hij
drukte den wensch uit, dat de bill er
ongcamendcerd zou komen, eenigszins als
door een socialen schok. (Gelach bij de
oppositie.) Hij bedoelde niet een kunstma
tigcu schok, maar een wijd verspreiden
socialen schok. Morley eindigde met het
verzoek deze wet thans aan te nemen.
Het aanuemen van deze wet beteekende
geen capitul.itio tegenover het Lagerhuis,
of togenover de Regeering. Het was een
capitulatio tegenover de uitspraak van het
land bij de jongste verkiezingen.
Landsdowne ontkende, dat de amende
menten een bedreiging waren voor het
financieel overwicht van het Lagerhuis, of
dat zij onredelijk waren.
Vervolgons zei hij: „Sommige der amen
dementen, welke wij hebben voorgesteld,
zijn naar onze meening, zoo gewichtig,
dat wij zeker niet geneigd zijn om ze in te
trekken, zoolang wij uog vrije mannen zijn."
(Luide toejuichingen bij de oppositie.) Hij
ried den peers aau om toe te stemmen in
■Ie derde lezing der bill.
Tot de derde lozing der „parliament bill"
werd met algcineone stemmen besloten.
Later. De discussie over de „parlia
ment bill" laat den toestand nog onzeker
De aanhangers der Regeering beschouwen
Landsdowno's verklaring als een aanwijzing
dat hij zal toegeven, wanneer de Regeering
gaat dreigen met de beneeming van nieuwe
peers. Maar in den loop van het debat
verklaarden lord Halsbury en lord Wil-
loughby de Broke, een van de zoogenaamde
„wilde peers", dat zij voornemens waren
de amendementen te handhaven.
Do wet zal in haar geamendeerden vorm
Maandag in hetLagerhuis tvorden behandeld.
Noorwegen.
De beide door de Rogeering bonoomde
bemiddelaars in de groote staking zjjn thans
aan het werk getogen, maar tot dusver
hebben zy nog weinig succes gehad. De
werkgevers hebben zelfs geweigerd to
voldoen aan het verzoek, om zoolang de
onderhandelingen duren, geen verdere
uitbreiding aan de uitsluiting te geven.
Dientengevolge is sedert Zaterdag het aantal
uitgeslotenen van 17.000 tot 32.000 geste
gen. De uitsluitiog omvat thans de geheele
mijnbouw, de hout- en de papierindustrie
de zaagmolens, de boschcultuur, de ijzer
gieterijen en machinefabrieken, alBmode de
meeste mttaalwarenfabriokon.
Te Christiania zyn thans ongeveer 6000
arbeiders broodeloos.
Do districtsraad van „Nedre Eker" be
sloot om onmiddelijk te doen aanvangen
met de uitvoering van gemeentewerken
ten einde een deel dor uitgeslotenen aan
werk to helpen.
Itaeje.
Het Berliner Tageblatt, verslag gevend
van het te Viterbo zich afspelend Camor-
risten-proces, deelt een en ander mee uit
het getuigenis van Fabbroni, oen kapitein
dor carabinieri, over den aard der Camorra.
Do Camorra zoo 6prak hy is een
soort van politie, die zich toelegt op alles
wat slecht en gemeen is, als hot maar
geld opbrengt. Zij staat ter beschikking
van alle geboefte, groot en klein, dat in
Napels zaken wil doen, en maakt op haar
beurt van dit gespuis weer gebruik. Zy
beschermt oueerlijke beambten, helpt andere
carriëre maken, werkt do prostitutie in de
hand, perst kooplieden geld af, leent geld
uit tegen woekerrente, helpt bij verkiezingen
en steunt dan het liefst de regeerings-
candidate». De Camorristen zyn fel gebeten
op het socialisme, dat te Napels en in
geheel Zuid-ltalië de party van den voor
uitgang en de moraliteit is. De Camorra
stelt zich ook gaarne ter beschikking van
lieden, die een of andere bloodwraak willen
uitoefenen. Tegen vast tarief kan do vjjand
dan een 6nee over zijn gelaat of een stoot
in het hart krijgen.
Ziehier con zeer bijzonder geval: Een
meisjesschool had last van do omgeving,
die zich onbehoorlyk tegenover de leer
lingen gedroeg. De politie was machteloos.
De directrice deed een beroep op de
Camorra en de vei schijning van een enkelen
Camorrist was voldoende om allen overlast
te laten ophouden.
Fabbroni vertelt ook van de macht, die
do Camorra op de justitie uitoefent. Hy
noemt rechters, die, waar het maar eenigs
zins mogelijk is, camorristen vrijsproken.
Wanneer er verkiezingen zyn, trekt do
Camorra in gesloten gelederen voor de
bcstbetaleode candidaten op on koelt haar
woedo vooral op de socialisten Eeu
gnntlemau, Sgargaglia geheeten, die het
waagde tegen de machtige organisatie en
haar geestelijke raadslieden, en met naine
tegen een zekeren priester Vittozzi te
spreken, werd den volgenden dag het
gelaat geheel gekerfd, en hetzelfde lot
trof een stationschef, die den strijd tegon
de Camorra had aangebonden. De Camorra
beroemt zich steeds op haar vriendschap
voor do regeering, omdat zy vooral voor
regeeringsgezinde candidaten werkt. Van
dezen valt naderhand het meeste te halen)
