Uit de Pers.
"künsten en wétenschappen.
WEERBERICHT.
Thermometerstand
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NEP. HET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 unr.
De Bilt, 1 Augustus 1911.
Hoogste barometerstand 770.6 m.H. te
Witby, laagste 752.8 te YaleDtia.
Verwachting tot den avond v an 2 Augus
tus 1011. Zwakke tot matige veranderlijke
later Z.W.-lijke wind.
Gesteldheid vau de lucht: Toenemende
bewolking, waarschijnlijk onweer.
Temperatuur: Later koeler.
barometerstand te AMERSFOORT.
762 ïn.M.
Vorige stand te 12 uur 761 rn.M.
te Amersfoort.
Hoogsto gisterenF. 82
Laagste hedennachtF. 62
Hedenmiddag 12 uurF 76
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Dins
dag 1 Aug. des 's morgens 7 uur is 73° F.
Vereeoiging worden benoemd, terwijl het
5e lid jloor den Minister van Binnenland-
sche Zaken wordt aangewezen.
Dezer dagen werd als zoodanig aange-
zen dr. J. Th. De Visser, lid der Tweede
Kamer, terwyl als verdere leden zitting
namen de heeren inr. J. N. Van Hall, te
Amsterdam, mr. V. H. Rutgers te Hilver
sum, dr. M. Schoengen te Zwolle en dr.
Th. Stoop te Dordrecht.
Stukwerk Spoorwegwerkplaatsen
Naar aanleiding van een verzoek van
Utrechtsch werkplaatspersoneel, dat door
twee leden der afdeeling Utrecht van de
Ned. Vereeniging en eeu hoofdbestuurder
is toegelicht bij den directeur-generaal, o.m.
ten einde tot de afschaffing van stukwerk
te komen, is door den directeur-generaal
'u commissie van vier ingenieurs ingesteld,
die de wenschelijkheid van de afschaffing
zal onderzoeken. Bovenbedoelde delegatie
is daarvoor gisteren door de commissie
gehoord. Nog meerdere personen uit het
werkplaatspersoneel zullen opgeroepen
worden.
Rechtstaal.
Naar aan „De Tijd" gemeld wordt, is er
ccne beweging gaande om een einde te
maken aan de gewoonte der rechtsgeleer
den om, vooral in vonnissen, Latynsche
uitdrukkingen te gebruiken.
Dat zou de waardeering onder het groote
publiek voor onze justitie zeker bevorderen.
Verzekering van den arbeid.
Door de heeren Schaper, Duys, Helsdin-
gen, Ilugenholtz, Ter Laan, Troelstra en
Vliegen is bij de Tweede Kamer een
voorstel van wet ingediend betreffende
bescherming van den arbeid.
In het stelsel van het ontwerp zijn in
hoofdzaak do bedrijveu verdeeld in dezulke
welke worden uitgeoefend in fabrieken en
werkplaatsen, en de bedrijven, waarvan dit
niet het geval is. Omschreven wordt wat
onder fabrieken en werkplaatsen is te
verstaan. In do eerste plaats de „open of
besloten ruimten" en de electrische stations
bedoeld in de geldende Arbeidswet en
daarenboven zijn met fabrieken en
werkplaatsen gelijk gesteld kantoren, waar
administratieve arbeid wordt verricht en
zwengelketen en vlasbraakhokken. Voor
alle arbeiders, die arbeid verrichten in dienst
eener onderneming of daarmede gelijk
gestelde instelling of inrichting, geldt de
10-urcndag behalve voor de zeer enkele
categorieën, welker uitzondering strikt
onvermijdelijk was. Voor alle arbeiders, die
werkzaam zyo in fabrieken en werkplaatsen,
wordt van af drie jaren na in werking
treding der wet geleidelijk de 8 urendag
ingevoerd, zoodat deze acht jaren na de in
werking treding der wet definitief zal ziju
ingotreden.
Voor don landbouw en alle andero
bedrijven, waar de arbeid niet in fabrieken
en werkplaatsen goschiedt wordt een
oveigang tot don 8-urendag nog, als
vastgelegd in do wet niet mogelyk geacht.
Voor den arbeid in fabrieken en werk
plaatsen wordt tevens terstond ingevoerd
de vrije Zaterdag (van af 1 uur) met op
dien dag een arbeidsduur van 7 uren. Voor
fabrieken en werkplaatsen wordt dus de
57urige werkweek ingevoerd. Ook de
7urendag op Zaterdag zal op andere
bedrijven kunnen worden toegepast
In het ontwerp zijn in bet algemeen ten
aanzion van den arbeidsduur, mannen,
vrouwen, en jeugdige personen op één
lyu gesteld. Met een arbeidsduur van 10
(resp. 8) uren mag dit rationeel worden
geoordeeld. Overigens wordt over- en
nachtarbeid voor jeugdige personen in
fabrieken en werkplaatsen niet toogelaten.
Door alleen voor fabrieken en werkplaatsen
voor de landbouwbedrijven een verbod van
nachtarbeid geldt, is voor een enkel ander
bedryf, zoo voor dat van hoi koffiehuis en
hotelbedrijf een afzonderlijke bepaling
ingevoegd.
Aan den nachtarbeid wordt de voorwaarde
verbonden, dat dezelfde arbeider slechts
een ,van de drie weken dezen arbeid mag
verrichten en dan slechts gedurende 8
uren buiten de rusturen. Bovendien wordt
voorgeschreven dat in dag en nacht (z.g.
continu) bedrijven de acht urendag wordt
ingevoerd voor alle arbeiders, die om do
veertien dagen aan den nachtarbeid
deelnemen, zoodat daarvoor het 3ploegen-
stelsel zal moeten worden ingevoerd. Do
nacht is in de fabrieken en werkplaatsen
geBteld op de tijdruimte van 6—6, in den
landbouw van 65 (of van 64 voor het
melken.) Voor andere daarbuiten vallende
bedrijveu is een speciale grens gesteld; voor
sommige bedrijven (bijv. de zeeschippery)
is geen grens te stellen. De invoering van
den lOurendag per etmaal is hier voldoende.
Wat betreft den kinderarbeid is met
het verbod van arbeiden gegaan tot den
leeftyd van 14 jaren. Een leerplicht lot
het 14e jaar behoort hierbij, doch bij het
ontbreken daarvan kau daaromtrent hier
geen voorstel worden gedaan.
Binnenkort zal een wetsvoorstel volgen,
de strekking hebbende de leerplichtwet in
dezer voege te herzien. Ten aanzien van
de landbovwbedrijven kan een absoluut
verbod, van wat men zou kunnen noemen
kinderarbeid slechts gelden ten aanzien van
een onderneming buiten het gezin van de
ouders of voogden, waartoe het kind
behoort en bij wie het inwoont. In ieder
geval verricht het kind beneden 14 jaar
wel eens eenige lichte hulp, die geen
wetgever kan en zou mogen verbieden.
Eigenlijken geregelden landarbeid of arbeid
in tuin- en boschbouw of in de veehouderij,
zal het Kind volgens het ontwerp niet
mogen verrichten. Lichte hulp wel. Wat
lichte hulp is, daaromtrent zal zich spoedig
een jurisprudentie vormen. Het spreekt
van zelf, dat die hulp alleen mag worden
verricht voor het gezin waartoe bet kind,
hetzy als eigen, hetzij als aangenomen kind
behoort.
In bouw en redactie is grootendeels,
waar afwijking niet gewenscht of, wegens
de veol ruimere strekking van dit ontwerp,
geboden was, de Arbeidswet van 1889 en
het ontwerp-Arbeidswet van 1911 gevolgd.
Een verkeerde methode.
Land en Volk driestart:
„De stemmingen voor den gemeenteraad
hebben weer eens de aandacht gevraagd
voor de ondoelmatige methode van stemmen
met één kaart voor meervoudige vacatures.
Het is duidelijk, dat de wijze van stem
ming voor de meervoudige vacatures niet
deugt. Er zijn 4 vacatures. Daarvoor wordt
gestemd met éen biljet. Ook wanneer bij
dit biljet slechts één canoidaat is aange
wezen, is het geldig, telt het mee ter be
paling van het aantal uitgebrachte stemmen
en dus van de volstrekte meerderheid.
Zijn er 100 geldige biljetten ingeleverd,
dan is de volstrekte meerderheid 51; voor
alle vacatures. Maar indien Blechts één kie
zer van die 100 zijn biljet heeft ingevuld
voor één van de candidatcn, en dus zijn
stem slechts uitbracht voor één vacature,
dan is voor de andere vacatures de vol
strekte meerderheid niet 51, maar 50, om
dat daarvoor feitelyk slechts 99 stemmen
ziju uitgebracht. Toch worden ook hier 51
stemmen vereischt om gekozen te worden
verklaard.
Zulk een methode van Bteminen kan eeu
geheel onjuist beeld geven van de moening
der kiezers. Eu de fout is gemakkelyk te
verhelpen door voor elke vacature afzon
derlijk een biljet en een stembus te nemen.
Men verplicht aldus de kiesvereenigingen
om voor elke vacature afzonderlyk een
candidaat te 6tellen".
Maatschappelijke en
Hyglënlache vraag»tukken.
In de Hilfe deelt Friedrich Nauraann
eenige cij'ers mede op grond van het
Statistische Jaarboek van den Pruisischen
Staat 1910, over de betrekking die er
bestaat tusschcn maatschappelijk beroep en
aantal nakomelingen. Wanneer men de
voor het vijftiende levensjaar gestorven
kinderen aftrekt, en dus alleen rekening
houdt met diegenen, die als nieuwe krach
ten dor maatschappij worden toegevoerd,
krijgt men binnen het gebied der Pruisische
monarchie voor de volgende beroepen op
elk huwelijk gemiddeld bet volgend aantal
kiuderen: heereboeren, landbouwers, pach
ters en bedrijfsleiders in den landbouw 5.3;
daglooners on veldarbeidors 5.1; beambten
bij den landbouw 4.3; groote ondernemers,
fabrikauten, ambachtslieden 3.6; onge
schoolde vakarbeiders 3.7kooplieden,
neringdoenden, winkelchefs, logement- en
hotelhouders 3.2; losse arbeiders bij de
ambachten 3; portiers, boden, huisknechts
en dergelijk dienstpersoneel 2.8; hulpper
soneel in den handel, pakknechten,
wagenvoerders 2.7; geschoolde vakarbeiders
2.6; boerenknechten 25; kellners en win
kelbedienden 2.5; officiereu, hooge ambte
naren, advokaten, geestelijken, onderwijzers,
artiesten 2; onderofficieren, klerken,
kantoorpersoneel 1.7
Mevrouw Curie te Leiden.
Naar wij vernemen is het onderzoek
voor de radioactiviteit bij lage temperatu
ren, voor hetwelk mevrouw Curie de vorige
week naar Leiden was gekomen, onder
goede omstandigheden verricht. Mevrouw
Curio en prof. Kamerlingh Onnes zullen
eerlang de thans door hen genomon proe
ven voortzetten, ten einde een definitief
antwoord te verkrijgen op de vragen, die
zij zich hebben gesteld.
Morgen wordt ter eere van den ver
jaardag vau H. M. de Koningin-Moeder
parade gehouden aan de Regentes >elaan.
De troepen zullen worden gecommandeerd
door den lult. kolonel van de veld-artillerie
L. barou van Hogendorp, terwijl de eerbe
wijzen zullen worden gebracht aan generaal-
majoor G. A. Buhlmann.
Burgemeester en Wethouders hebben
den Gemeenteraad overgelegd de rekening
der gemeente over het dienstjaar 1910. Zy
sluit met een bedrag in ontvangsten vau
f 742783.52 en met een bedrag in uitga
ven van f713450.76 en mitsdien met een
batig Baldo van f 29.332.76.
In de Amersfoortsche Zweminrichting
werd het diploma als geoefend zwemmer
uitgereikt aan de jougeheeren H. Kooiman,
D. Kolfschoten en A. J. Schreuder.
In verband met de a.s. oefeningen
van het 3b reg. huzaren in Gooiland, komen
de beide escadrons van het le reg. huzaren
uit Amersfoort onder commando van de
ritmeesters jhr. W. A. J. van de Poll en
P. H. A. Loopuyt, tijdelijk te Amsterdam
in garnizoen.
Bij Kon. besluit van 29 Juli ziju be
noemd tot tweede luitenant: bij het 5de
reg. inf., de cadetten A. Plesman, A- W.
Claasen, J. de Bie en E. Eisma;
bij het 2de reg. vesting artillerie de
cadet J. L. Rauh.
Do Kamer van Koophandel en Fa
brieken houdt Donderdag a.s. een openbare
vergadeiing ter Raadhuize.
Van den uitgever J. A. Sleeswijk
te Butsum ontvangen we twee kaarten, van
Utrecht en Noord-Holland, voor wandelaars,
wielrijders en automobilisten. De duide
lijke uitvoering der in alle opzichten
prachtige kaarten zal zeker menig toerist
tot aanschaffing er van doen besluiten. De
kaarten zijn nauwkeurig bewerkt, alles
staat er op wat de toerist noodig heeft ter
oriënteering, terwijl de raadpleging geen
moeite kan kosten, aangezien al de wegen,
spoor- en tramlijnen, bosschen enz., zeer
in het oog loopend zijn aangegeven.
Daarbij is de prys niet te hoog, zoodat
we ieder, die kennis wil maken met mooi-
Nederland, hetzy door het maken van een
voetreis, hetzy door gebruik te naken van
de moderne vervoermiddelen, kunnen aan
raden, deze kaarten aan te schaffen.
Een voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het doen plaatsen van een
hooiberg op „Ma Retraite", benoodigd voor
den Gemeente-reinigingsdienst,Inluidt als
volgt:
Zooals U bekend is, werd overeenkomstig
ons voorstel van 16 Augustus 1906, afd.
1 no. 1653, door den Gemeenteraad be
sloten tot den bouw op „Ma Retraite" ten
dienste van don Gemeente-reinigingsdienst,
vsn een fourage schuur. By den bouw
daarvan is gerekend op berging van fourage
voor 8 paarden; nu de dienst zich sedert
dien tyd belangrijk heeft uitgebreid en ook
het aantal paarden is toegenomen, ontbreekt
de geUgenheid tot berging van de thans
belangrijk grootere benoodigde hoeveelheid
hooi en stroo.
Aangezien daarin spoedig moet worden
voorzien, met het oog op den inslag van
bet nieuwe hooi, omstreeks half Augustus,
geeft de Commissie tot bijstand in het be
heer van den Reinigingsdienst ons in over
weging een vyfroedige hooiberg met zinken
kap op het terrein, voor den Reinigings
dienst bestemd, te doen plaatsen, welke
tegen dien tyd zoover gereed kan zijn,
dat het nieuwe hooi er in kan worden
ondergebracht.
Wy kunnen ons met het voorstel van
voornoemde Commissie wel vereenigen,
vooreerst op de door haar aangevoerde
gronden, maar ook ten andere omdat de
kosten van een hooiberg aanzienlyk minder
bedragen dan die welke eene vergroeting
van de hooischuur tengevolge zal hebben,
en bovendien omdat de ruimte, welke
hierdoor in de hooischuur wordt verkregen,
tot berging van het stroo kan worden be
nut, waarvoor tegenwoordig ook al geen
voldoende plaats meer is.
Wy Bteïlon U mitsdien voor, ons te
machtigen tot het doen vervaardigen van
een hooiberg ten behoeve van don Ge
meente-reinigingsdienst, waarvan do kosten
f 643.zullen bedragen.
Men deelt ons mede, dat de heer
J. Meyers Jr. die verleden Zaterdag in
Amsterdam slaagde voor Duitsche Handels
correspondentie, een leerling wa9 van
Mejuffrouw Coriue Leinweber.
In den zweminriohting van den beer
van Acbterbcrgh zullen Zondag 20 Augus
tas a.s. nationale zwem- en polowedstryden
worden gehouden.
Programma van het concert, morgen
avond in Amicitia te geven door de muziek
van hot lste Reg. Huzaren, kapelmeester
de heer W. H. Scholtens.
1. Prinses Juliana-marsch, W. H. Scholtens.
2. Ouverture „lm Reiche
des Indra", Lincke.
3. La Catalone, Spaansche Wals,
W. v. Perck.
4 a. Blumenlied Gust. Lange.
b. Hongaarsohe dans No. 6, J. Brauihs.
5. Fantasie sur l'opéra
Le Prophéte de Meyerbeer, J. Meri6on.
6. L' Almadiinne, ouverture, de Carmont,
a. Valse brune, G. Krier.
b. Tobaegan, L. Fremaux.
8. Dollar wals, O. Fetras.
9. Auf der Wacht-Töngemalde, Dierig.
10 Die Meistersinger vou Berlin
Potpourri, Lincke.
ZEIST. In plaats van den heer E.
Wienbelt, met ingang van 1 Sept. benoemd
tot onderwyzer te Amsterdam, is aango-
wezon als directeur van de Winteravond-
Handelscursus de heer L. van der Kamp
alhier.
Op de gisteravond gehouden ver
gaderingvan de kieBvereeniging „Zeist" is
met algemeene stemmen besloten de kins-
verooniging op (e heft'ep, Tevens werd
