DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 180
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1911.
8e JAARGANG.
Briët of Achterbergh.
P. C. H. BRIËT.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. [5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Rureaii: KI. KIN F, Kite Telel. Intere. IS».
Prijs der Advertentittn:
Van 1 tot 5 regels 0.40. Voor ioderen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, on reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „nicslnitenrt" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlendsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76*78 Amsterdam
Naar aanleidlug van valsehe
geruchten, die de ronde doen,
kunnen wij de volgende verkla
ring publiceereu:
„De oudergeteekenden, D. der-
ritsen en J. Bolk verklaren, na
ecu bezoek aan den heer P. v.
Achterbergli, te zijnen huize op
21 Juli 1.1. de zekerheid te heb
ben gekregen, dat de heer v.
Achterbcrgh bij deze verkiezing
in District I geen candidatuur
zou aanvaarden, noch vanwege
de kiesvereenigiug, noeh daar
buiten."
D. derritsen,
J. Bolk.
De nieuwe verkiezingsstrijd, dien wy
ingaan, is niet 'n principieele, niet 'n strijd
om beginselen maar 'n strijd over personen.
De vraag, die de a.s. raadsverkiezing
bohecrscht, ia deze: Moet Bviët of Achter
bergh gekozen worden De kansen van
den candidaat der S. D. A. P. zyn zoo
gering, dat deze vrywel onbesproken kan
blijven.
Voor leden der kiesvereeniging Gemeente
belang kan de beantwoording niet moeilijk
zijn. Briët is hun candidaat, gekozen
in 'n druk bezochto vergadering, waar de
minderheid beloofde zich bij 't besluit der
meerderheid te zullen neerleggen. Als
eerlijke mannen zullen de ledenj natuurlijk
't hunne doen om hun gegeven woord na
te komen, 'n Belofte toch moet men
gestand doen, al kan men natuurlijk niet
garandeeren, dat nu ook de heer Briët
uit de stembus zal komen. De belofte ge
schiedt door enkelen, de vervulling ligt
bij velen.
Er zijn nog tal van kiezers, die
niet lid van Gemeentebelang zyn en toch
ook hun burgerplicht hebben te vervullen.
Voor .hen kan 't z'n nut hebben uiteen
te zetten, waarom wij boven den heer van
Achterbergh de voorkeur geven aan Briët.
Voorop zy gesteld, dat wij beider be
ginselen geheel buiten beschouwing laten.
Van do onverdachte vrijzinnigheid van
v. Achterbergh zyn wij oprecht overtuigd
en dat by voor do vrijzinnige beginselen
steeds pal zal staan, gelooven wy gaarne,
lerwyl wij ook heel goed weten, dat hy,
waar 't bestrijding van 't clericalisme be
treft, steeds in de eerste gelederon zal staan.
Evenmin echter als eeoige weken ge
leden Ds. Lagers op grond van z'n anti-
clericalisme geschiktheid voor 't raadslid
maatschap ontzegd kon worden, mag
thans op dien grond de candidatuur van
v. Achterbergh aanbevolen worden.
Niet 't anti-clericalisme maar 't Ge
meentebelang geeft voor ons den doorslag.
En dan zyn wy overtuigd geworden, dat
't belang van Amersfoort moer gediend is
met de verkiezing van Briët dan met die
van v. Achterbergh.
In de laatste dagen, sinds de candidatuur
v. A. ter sprake gekomen is, vernamen
wij daartegen van verschillende zijden tal
van bezwaren en klemmende argumenten,
waarvan wij er enkele hier weergeven.
Schier algemeen niet alleen in Amers
foort - wordt aangenomen, dat 't beroep
van bouwspeculant, directeur van groote
bouwmaatschappijen of eigenaar vau arbei
derswoningen ouvereenigbaar is met 'n vol
komen onpartijdige uitoefening van de
plichten van 'n gemeenteraadslid.
Talloos toch zijn de gevallen, waarin zoo
iemand in botsing kan komen met de
bouwverordening en zal hy dan altijd sterk
genoeg zyn om niet z'n invloed in den
Raad aan te wenden ten einde de veror
dening op zy te zetten? Telkens weer zal
hij tus8chen de keuzo komen te staan van
z'n eigen belang te behartigen of dat dor
gemeente.
Om een voorbeeld te noemen: Er bestaat'
in onze gemeente groote behoefto aan goede
arbeiderswoningen. Zeer onlangs is hier ter
stede 'n vereeniging Volkshuisvesting II
opgericht, met 't doel goede arbeiderswo
ningen te bouwen. Deze vereeniging zal
werken met subsidie van de gemeente, die
't geld hiervoor van 't Rijk kan krijgen.
Hoe kan nu 'n speculant in arbcidswoningen
vóór dit subsidie stemmen, zonder z'n
oigen onderneming te benadeelen? De
etem van zoo iemand zal door z'n eigen
belang worden bepaald.
Gaat dit op voor bouwspeculanten in 't
algemeen, in 't onderhavige geval bestaat
geen reden ten opzichte van den heor v.
Achterbergh 'n andere meening te koesteren.
Lamgeslagen door de bouwverordening
is de heer Van A. thans gaan bouwen aau
den zelfkant van Amersfoort, even over do
grenzen, op 't grondgebied van naburige
gemeenten. Voor 'n zeer moeilijk dilemma
zou hij komen te staan, zoo eenmaal, nu
Amersfoort zich over z'n eigen grenzen
uitbreidt, de annexatie van die niouwo
wyken te sprake wordt gebracht. Zyn stcin
moet reeds te voren bepaald zyn.
Ziet, dit zijn allemaal redenen, die 'n
bouwspeculant ongeschikt maken voor 't
richtig vervullen van 't raadslidmaatschap.
Velen, die den heer Vau Achterbergh om
z'n politieke gezindheid of om andere redenen
gaarne in den Raad gezien zouden heb
ben, zijn reeds door bovengenoemde argu
menten, waaraan zij tot dusver waarschijn
lijk nooit gedacht hadden, tot andere in
zichten gekomen.
De quaestie-Van Liefland in den Haag
lokt niet tot navolging iu Amersfoort.
Dit alles moge de kiezers doen besluiten,
niet hun stem uit te brengen op iemand,
die zelf zoo gaarne 't ambt van gemeente
raadslid begeert en juist daarom minder
begoerlyk is, maar wel op iemand, die 'n
tydroovonde functie als die van gemeente
lijk vertegenwoordiger, ten koste van veel
studie en arbeid, alleen aanvaart uit 'n
gevoel van plichtsbesef jegens de gemeen
schap.
Zoo iemand is de heer
De Marokko Quaestik.
De Duitsche minister Kiderlen en de
Fransche gezant te Berlijn Cambon blijven
onderhandelen. Van huu besprekingen wordt
niets bekend gemaakt. Maar over hetgeen
sommige bladen beweerd hebben dat et-
besproken is, blijft do openbare meening
in Frankrijk en Duitschland zich warm
maken. Tot dusver is dit vooral het ge
val geweest in Frankrijk, toen do bladen
beweerden dat Duitschland overvroeg en
half Fransch-Cougo eischte zonder tegen
prestatie, behalve het terugtrekken uit
Marokko. Thans maakt men zich in Duitsch
land boos, nu er beweerd wordt, dat
DuitBchland aan Frankrijk in ruil voor een
stuk Congo de kolonie Togo wil aanbieden.
Iloe komt de regeering erby zoo vraagt
men in koloniale kringen in Duitschland
om zulk een pracht-kolonio als Togo, die
zoo door en door Duitsch is wat handel
en samenleving betreft, aan Frankrijk te
willen afstaan voor een stuk nietswaardig
Congogebied* Ja, nren denkt reeds over
het organiseeren van protestnreetings En
intusschen weet niemand, of er inderdaad
ernstig sprako is van afstand van Togo
aan Frankrijk
De Londensche correspondent van de
Figaro komt nu beweren, dat Duitschland
tijdens de onderhandelingen nimmer van
Frankrijk een stuk van het Congo-gebied
zonder tegenprestatie heeft geëischt, en
men zich derhalve in Frankryk en Enge
land voor niets heeft boos gemaakt en
den wereldvrede in gevaar heeft gebracht.
Welnu, misschien is dat met het afstaan
van Togo wel weer net zoo. Het schynt
inoeilyk te zyn voor bladen, wier dagclijsch
werk het behandelen der hooge politmk is,
te zwijgen over onderhandelingen, die ge
heim gehouden worden en rustig do pu
blicatie van het resultaat af te wachten.
Rusland en Perzik.
Er bedreigt nog een quaestie do
Russisch-Perzische verhouding. Rusland
heeft tot durver geen bezwaar gehad tegen
de uitoefening van het toezicht op de
financiën door den Amerikaan Shustcr.
Opeens echter heeft nu de Russische gezant
bij de regeering te Teheran geprotesteerd
tegen dezen ambtenaar. Dut geeft nieuwe
moeilijkheden. Is het niet dnidelyk dat
Rusland quatestio zoekt met de regeering
in Teneian, met het klaarblijkelijke doel
den oud-Sjah openlijk te kunuen steunen?
De Engelscho en de Russische gezant
hebben gelijkluidende nota's aan de
Perzische regeering gezouden Zij erkennen
dat do gewezen Sjah zijn recht op pensioen
verbourd heeft, nu hij is teruggekeerd
niettegenstaande de talrijke aanmaningen
van Engeland en Rusland(?) om zich niet
met politieke drijverijen in te laten. Do
Engelscho en de Russische regeeringkunnen,
nu de Sjah zich eonmaal op Perzisch
grondgebied bevindt, niet tusschenbeide
komen, zoo zeggen zij.
Het Petersbnrgsche Nowoje Wremja
protesteert tegen het besluit der Perzische
regeering om een hoogen prijs op het hoofd
van den oud-Sjah te stellen. Geen enkele
minister schynt op het idee gekomen te zijn
dat daardoor de tegenwoordige Sjah een
vadermoordenaar wordt. Alles heeft zijn
grenzen en het zou oen dwaze bescheiden
heid zijn, wanneer de beschaafde natias
niet opkwamen tegen zulko kannibaalsche
zeden. Anders zal men weldra een moor
denaar voor het parlement zien verschijnen,
die voor het bloedige hoofd van Mohammed
Ali 160 K.G. goud eischt!
Groot- Britannie.
In het Engelsche parlement heeft een
afgevaardigde gevraagd, of het wel pas
gaf dat oud koning Mauucl van Portugal
in Engeland couspircert tegen de Portu-
geesche ïepubliek en of de Britscho regee
ring daartegen niets moet doen. De minister
antwoordde dat de Poitugeesche regeering
zich er niet over beklaagd heeft en dat er
dus niets gedaan behoeft te worden.
Reuter seint uit Londen d.d. giste
ren
Op de groote meeting der Londensche
dokwerS ers hedenavond gehouden, is de
6taking afgekondigd.
Rusland.
Reuter seint uit Petersburg dd. gistoren:
De staking ouder de havenai beiders duurt
voort. Het aantal stakers bedraagt 12.000,
terwyl 4000 arbeiders nog aan het work
zijn. Op 65 van de 95 in de haven lig
gende stoomschepen wordt niet gewerkt.
Turkije.
Er is weer oen brief gekomen van de
roovers, die den Duitschen ingeniear
Richter gevangen houden. Zy vragen dat
het Duitsche consulaat een vortrouwensman
naar hen toe zal zenden, om over don
losprys te onderhandelen. Zij zullen dien
man niets doen, hy kan gerust ziju. Wil
men hun verzoek niet inwilligen, zoo
voegen zy erby, dan zal Richter omgebracht
worden.
De Lokal Anzeiger verneemt, dat Richter
nu inderdaad op Gricksch grondgebied is
gebracht. Men gelooft algemeen dat de
roovers door Grieksche nationalistische ver-
eenigingen gesteund worden. De Turkeu
denken er natuurlijk niet over om, als dat
zoo is, nog moeite te doen voor Richter's
invrijheidstelling, want door den losprys to
betalen zouden zij de Grieksche nationale
beweging steunen.
Haïti.
President Simon van Haiti luiuit het
veld voor de zegevierende revolutie. Het
zelfde lot, dat hij in 1908 zijn voorgauger
Alexis Nord heeft bereid, toen hij aan het
hoofd van 8000 revolutionnairen Port-au-
Prince binnentrok, heeft thans ook hem
getroffen. Hij beeft n.l., blijkens een
telegram uit Port-auPrince beloofd,
binnen drie dageu aan boord van een
buitenlandeed schip het Haitiaansche
grondgebied te verlaten, daar hij inziet,
dat verdere tegenstand nutteloos zou zijn.
Het uitstel van drie dagen wil hij gebruiken
om maatregelen te treffen, ten einde te
verhinderen, dat de opstandelingen de
hoofdstad gaan plunderon.