WEERBERICHT.
Thermometerstand
BliMNENLAND.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 unr.
De Bilt, 4 September 1911.
Hoogste barometerstand 770.9 m.M. te
Vlissingen, laagste 74S.9 te Haparanda,
Verwachting tot den avond van 5 Sep
tember 1911. Aanvankelijk zwakke ver
anderlijke meest Oostelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Licht- tot
halfbewolkt, waarschijnlijk droog weer.
Temperatuur: Mogelijk nachvorst, dag
temperatuur warmer.
©urometerstand te AMERSFO0PX
770 m.M.
Vorige stand te 12 uur 766 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 75
Laagste hedennachtF. 50
Hedenmiddag 12 uurF. 66
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Maan
dag 4 Sept. des '9 morgens 7 uur is 64° F.
eenige mannen weder ingetrokken zullen
worden.
Er bestaat voorts nog vroe9 voor een
algemeene werkstakiug in de steenkolen
mijnen, waarbij ongeveer een millioen ar
beiders betrokken zouden zijn.
Finland.
Te Viborg (Finland) had een stormachtige
protestvergadering plaats tegen de inlijving
van twee districten bij het gouvernement
Petersburg.
Tegen het recht der vergadering in, werd
door de politie de piaat«, waar vergaderd
zou worden, afgezet, om do meeting te
beletten. Toch drongen tien duizend nrbei
ders naar de plek door en werd een reso
lutie aangenomen.
De redacteur van een arbcideisblad,
Airola, beklom het dak van het stadhuis
en protesteerde tegen het optredon van de
politie. Dit protest werd met de kreten
„Weg mot de politie" ondersteund.
De politie, die naar de blanke wapenen
greep, poogde Airola te arresteeren. Dit
gelukre echter eerst 's avonds in het bureau
van het arbeidersblad.Er heerscht te Viborg
groote opwinding.
Portugal.
In het Portugecsche Nationale Vergade
ring deelde de afgevaardigde Menezes mede,
dat de commissie, die belast was met het
onderzoek van de papiereu der verbannen
koninklijke familie, daaronder zeer belang
rijke documenten heeft ontdekt. Er zijn
0. a. brieven gevondeD, uit welke blijkt,
dat koniDg Luiz, de vader van koning Car
los, het plan had gevormd tot een samen
zwering met het doel de Spaansche kroon
op zijn hoofd te zetten en zich te laten
proclameeren als Iberisch keizer.
Het blad Novidades bericht, dat er
bovendien 6tukken zijn gevondeD, uit welke
het bewijs valt to putten, dat ook koning
Carlos, onmiddellijk na den dood van Al
fonso XII, een begeerig oog op de kroon
van Spanje had geworpen.
De geheele correspondentie, waarbij ook
nog brieven zjjn van thans nog levende
leden van de onttroonde koninklijke fami
lie, zal in de Nationale Vergadering worden
voorgelezen.
Het duizenddeelig muntstelsel van Por
tugal, dat, behalve dat Turkije, wel het
meest achterlijke systeem van Europa is,
zal naar de „Fr. Ztg." meldt, du eindelijk
gemoderniseerd worden. Reeds in het voor
jaar van 1910 had de toenmalige minister
van Financiën een ontwerp uitgewerkt,
waarbij in de plaats van den Milreis een
nieuwe gouden munt gesteld zou worden,
de Cruzado ter waarde van 400 Reis, ver
deeld iu 100 Cetil's. Door den tegenwoor-
digen minister is evenwel een nieuw wets
ontwerp voor de muntreorganisatie samen
gesteld, dat op de basis van het huidige
muntsysteem is opgebouwd. De munteen
heid zal de goudeD Skudo zijn, ter waarde
van 10 Reis. Naast de gouden Skudo zul
len zilveren munten van geljjke waarde
geslagen worden. In plaats van het tegen
woordige weinig practische fijngehalte van
916 2/3, zal, zoowel voor de gouden als
de zilveren munton, een gehalte van 900
worden aangenomen, zooals in de meeste
andere landen tegenwoordig het geval is.
Voorgesteld wordt verder goudstukken van
1, 2, 6 on 10 Skudo's te slaan, en zilveren
stukken van 10, 20 en 50 CeDtavo's en
van 1 Skudo.
Ten slotte zullen pasmunten in nikkel
brons worden geslagen ter waarde van '/a
1, 2 en 4 Centavos.
Een voordeel van het thans gekozen
systeem is, dat het met het tegenwoordige
muntstelsel overeenkomt. Voor de zilveren
pasmunten is wederom een gehalte van 835
vastgesteld, terwijl de nikkelbronsmunten
uit een logeering van 75 pCt. brons en 25
pCt. nikkel zuIIcd bestaan.
Behalve deze nieuwe munten, zullen
evenals voorheen de Eugelsche sovereign
en halve sovereign in geheel Portugal en
zijn koloniën als wettig betaalmiddel fun-
geeren. Ook de herdenkingsmunten aan de
ontdekking van den zeeweg naar Indië, aan
den markies Pombal en aan den Napoleon-
ttschen krijg zullen in omloop bljjven.
Turkije.
De sultan van Turkije heeft dezer dagen
een deputatie van vrouwen ontvangen, een
tot dusverre ODgekend feit in de Turksche
geschiedenis.
De dames droegen allen Europeesche
kleeding, maar waren zwaar gesluierd.
Zoodra zij bij den Sultan toegelaten waren
vielen zij op de knieën en verzochten zij
den beheerscher der geloovigen eon einde
te willen maken aan de vervolging van de
leidsters der vrouwenbeweging in Turkije
en tevens om het verbod in te trekken,
waarbij vrouwenverenigingen verboden zijn.
De Sultan beloofde, dat hij alles zou
doen wat in zijn vermogen is tot verbe
tering van het lot der Ottomaansche
vrouwen.
Aangemoedigd door dit succes, begaf de
deputatie zich naar den groot-vizier Hakki-
pasja. Deze liet echter weten, dat hij op
liet oogenblik verhinderd was de dames te
ontvangen, waarop dezen antwoordden,
dat zij dan zouden wachten. Zij werden
na eeuigeti lijd dan ook bij den groot
vizier toegelaten en Terzochlen dezen toen
aan zijn plan om af te treden geen gevolg
te geven en tevens om, zoo mogelijk steun
te verleenon aan het streven der vrouwem
Ilakki pasja verklaarde echter zich noch
in het eeu noch in het ander opzicht te
willen bindcD.
Amerika.
De miedaden der beruchte bcude van
„De Zwarte Hand" zijn in de ItaliaaDSche
kolonie te New York in den laatsten tjjd
schrikbarend toegenomen.
Er zijn daar in de laatste zes weken niet
minder dan veertien bomaanslagen en twee
kinderontvoeringen door die geheime bendo
gepleegd en Woensdagmorgen hebben we
der eenige mannen in een automobiel bom
men geworpen voor twee winkels in ver
schillende wijken der stad, omdat de eige
naars het geld, dat in de dreigbrieven van
hen werd geëischt, niet hadden betaald.
De 75 Italiaan9che detectives, die aan
het departement van politie zjjn verbonden,
zij nu opgeroepen tot een conferentie met
het hoofdbestuur, ten einde te beraadslagen
over maatregelen om met kracht die erge-
lijko misdaden tegen te gaan.
WaTERNOOD.
Men meldt uit Zeeland:
Nog nimmer is de nood zoo hoog ge
stegen, overal gebrek en in de meeste
gemeenten wordt den Gemeenteraad ver
zocht in dezen builengewonen tijd te den
ken aan watervoorziening, hetzy dan door
aanvoer van eldcra, hetzjj door het laten
slaaD van nortons. Waar in de weilanden
geen eten meer is, waar de scheidingssloo-
ten droog staan, daar kan het vee moeilijk
in de weiden gehouden worden, en is hier
en daar reeds de eenigszins zonderling
klinkende vraag gedaaD of er in de polders-
geen zeewater gelaten kan worden. Waar
geen drinkwater is, daar moet het aange
voerd worden uit de leidingen van grootere
gemeenten of ook wel rivierwater van de
Maas. Men moet met vorwondering con-
Btateeren, dat er geen bijzondere ziektege
vallen voorkomen door gebruik van min
derwaardig drinkwater.
Eierhandel
Door eeu aantal eierhandelaren uit den
Geldnrschen Achterhoek, de Graafschap
Zutfen, Deventer en omgeving en de Veluwo
worden pogingen aangewend om een ver.
eeniging op te richten, die zal trachten
verbetering aan te brengen in deD eierhandel.
Een voorloopig program van actie bevat
de volgende punten:
Ie. Rjjkswet, voorschrijvende stempeling
van alle buiteulandsche eieren;
2e. Rijkswet, waarbij de verkoop van
bedorven eieren strafbaar wordt gesteld;
3e. verbetering van misstanden op bin-
nenlandsche markten;
4e. samenwerking met bestaande ver-
eenigingen in zake voorlichting der kippen
houders, subsidieering van fokstations, enz.:
5e. het oprichten, waar zulks noodig
wordt geoordeeld, van markten of mijnen.
Wijziging Leerplichtwet.
Door de sociaal democratische groep van
leden der Tweede Kamer is ter indiening
in gereedheid gebracht een wetsvoorstel
tot wijziging van de Leerplichtwet in den
zin van uitbreiding van den leerplichtigen
leeftijd tot het 14de jaar en zulks iu vor-
band met de invoering van een arbeids-
verbod tot hetzelde 14de jaar.
Vervroegde Winkelsluiting.
Het Nationaal Comité voor vervroegde
winkelsluiting bericht dat het een Alge
meene Vergadering zal houden op Zater
dag 9 September 1911, des avonds te 8
uur in café Hollandais, te 's Gravenhago.
Op de agenda staat o.a. de bespreking
van het Rapport der Studie-Commissie over
het Wetsontwerp op de Vervroegde Win
kelsluiting van de Staatscommissie voor deu
Handeldrijvenden en Industrieelen Midden
stand en de vaststelling van het standpunt
van het Nationaal Comité ten opzichte van
dit Wetsontwerp benevens bespreking der
verder te voeren actie.
Het rapport is verschonen van de studie
commissie, benoemd door het Nationaal
Comité.
De rapporteurs, de heeren A. Bruuimel-
kamp, voorzitter, mr. A. J. Fokker, L.
Hoejenbos, A. Pieters, mr. A, Tepe en jhr.
inr. B. De Jong van Beek en Donk, tevens
secretaris, erkennen dat ook de invoering
van het ongewijzigd ontwerp een weldaad
voor den winkelstand zou mogen worden
genoemd, doch stellen niettemin nog eenige
min of meer ingrijpende wijzigingen voor,
waardoor de wet h. i. aan bruikbaarheid
zou winnen.
Ten slotte drukken zij naast elkander af:
het wetsoutwerp en een gewijzigd ontwerp,
zooals zij dit wetischon.
Het bestuur van het Nationaal Comité
biedt een en ander ter overweging aan en
stelt aan dat comité voor te besluiten:
a. dat het Nationaal Comité voor
Vervroegde Winkelsluiting zich zal wenden
tot de Regeering, met het verzoek te
willen overgaan tot de indiening van een
ontwerp van wet op de winkelsluiting;
b. dat bjj de Regeermg zal worden
aangedrongen op:
Verplichte winkelsluiting tusschen des
avonds negen uur eu des morgens vijf uur.
Beperking van het aantal dagen, waarop
eerst des avonds te elf uur moet gesloten
worden, tot het allernoodzakelijkste, waarbij
aan den Gemeenteraad enkel de bevoegdheid
te verleeneu, om op ten hoogste 14 dagen
in het jaar het sluitingsuur uiterlijk op des
avouds elf uur te bepalen.
Verplichting van den Gemeenteraad om
een sluitingsuur, vroeger dan negen uur
des avonds, vast te stellen, wanneer dat
verlangd wordt door een meerderheid van
der betrokken winkeliers en bevoegd-
verklaring van den Gemeenteraad om ook
zelfstandig over te gaan tot het vaststellen
van zulk een vroeger sluitingsuur.
Beperking van den arbeid van het per
soneel ten behoeve van het winkelbedrijf
in dien zin, dat die arbeid uiterlijk op of
kort na het sluitingsuur worde beëindigd.
Spoorwegpersoneel.
De Nederl. vereeniging van spoor- en
tramwegpersoneel bereidt voor een adres
beweging onder het Nederlandsche spoor
wegpersoneel aan den Minister van water
staat voor algemeene loonsverhooging.
In dit adres wordt gezegd, dat de onder
teekenaars kennis genomen hebben van de
reglement dienstvoorwaarden, welke Janu
ari 1911 in werking zijn getreden en van
het voornemen van den Minister om in den
loop van 1912 bedoelde reglementen aan
te vullen ten opzichte der bestaande pen-
Bioenbepalingen bjj S. S. en H. S. M., en
de onderteekenaars Z. E. verzoeken bij
deze gelegenheid de bestaande bepalingen
te willen herzien, om te komen tot een
algemeene verhoogiDg der loonen.
Bij het adres is een memorie van toe
lichting gevoegd.
Aan de besturen van de bestaande spoor
wegorganisaties, met uitzondering van den
Bond van Orde en Recht en Plicht, is
door het H. B. van voornoemde vereeni
ging een oxemplaar van het adres toege
zonden met verzoek de onderteekening te
willen bevorderen.
Het hoofdbestuur van do Ned. vereeni
ging van spoor- en tramwegpersoneel heeft
voorts tot de H. B. van St. Rafaël en den
prot. chr. bond van Bpoor- eu tramwegper
soneel het verzoek gericht een gemeen
schappelijke enquête in te stellen naar de
arbeidsverhoudingen van het spoorwegper
soneel.
Te s'Gravenhage slaagde voor het
examen hoofdacte onze stadgenoot de heer
G. L. Engels.
Bij het te Haarlem gehouden concours
hippique werden 0. a. de volgende prjjzen
behaald:
Klein Springconcours, Springpaarden, die
in 1911 geen f300 gewonnen hebben, 16
deelnemers, 1. Luit. baron van Voorst tot
Voorst, Amersfoort, met Maayke Meu
(0 fouten); 2. luit. J. M. de Kruyff, Breda,
met Black Boy (0 fouten); 3. luit. Wes-
terouen van Meeteren, Roormond, met
Joy (0 fouten); 4. jhr. H. v. Sminia,
Heerastedo, met Martena (1 fout); 5. luit.
H. Mathon, Amsterdam, met Held (2
fouten); 6. luit. R. van Lutterveld. Venlo,
met Valuas (2 fouten).
Voor de bekorcoinpetie verloor Quick
gisteren te Utrecht tegen U. V. V. met 50.
De Amersfoortsche tram vervoerde
in de afgeloopen maand Augustus 14561
passagiers tegen 14301 in dezelfde maand
van het vorig jaar, alzoo een vermeerdering
met 260. De opbrengst vervoer was
f 729.25 of wel f 12.75 meer dan in
Augustus 1910, toen deze f 716.50 bedroeg.
De dagkilometeropbrengst was f 13.06 en
de totale opbrengst ditmaal f 770.01 tegon
731.42 in Augustus 1910, alzoo f38.59
meer. De dagkilometerophrengt daarvan
bedroeg f 13.SO in de afgeloopen maand,
tegen f 13.10 in Augustus 1910.
Gisteren speelde 't eerste elftal der„ Am.
Voetb. Club H.V.C. in de seriewedstrijden
van „Sparta" te Hilversum tegen het pas
tot 3e klasse westelijk gepromoveerde
„Voorwaarts' uit de Bilt eD won met niet
minder dan 60., waardoor zo de volgende
week in do demifinale moeten uitkomen
tegen de uitschrijvende vereeniging.
Wanneer H.V.C. met dit elftal de com
petitie ingaat, zal ze nog menige zegen
mogen boeken, en do enthousiasten menig
maal van schitterend spel laten genie
ten.
Zandbergen.
Het jaarverslag over 1910 van de Maat
schappij tot opvoeding van weezen en
andere minderjarigen in het huisgezin
Zandbergen herdenkt in de eerste plaats
het overlijden van haren vice-voorzitter,
den heer J. H. A. A. Kalff. Dan herinnert
het aan het nieuwe Tehuis.
Mevr. Ortt-Hinlópen te Soest bood aan
Zandbergen aan het gebruik van een huis
met grooten tuin te Nunspeet, dat in Mei
in gebruik ia genomen als Klein-Zandbergen.
Twee draaibare lighallen op het grasveld
in don tuin zijn overdag de verblijfplaatsen
der daar vertoevende kinderen, die aanleg
voor tuberculose hebben.
Do opgeric.hto Voogdijvereeniging Zand
bergen vormt een afzonderlijk lichaam, dat
zich ten doel stelt de voogdij te aanvaarden
over de staatsweezen.
In December werden de eerste voogdij
kinderen opgenomen, waarmede een nieuwe
groep van minderjarigen haar intrede deed
in de Maatschappij.
Uit de verzorging gingen zeven en
