DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 257.
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1911.
Se JAARGANG.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. I». J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
poet id. f5.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Rureiiii: KI.KIFÏR H v 4« TeFef. Tnferc. 1SX.
Prijs der Adyertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten hot Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-eu Buitenlandsch Advert.-bureau D, 4. ALTA, Warmoesstr. 76- 18 Amsterdam
Gereformebrdb Paidologig.
In „De School", ons door vriendelyke
hand toegezonden, lezen wij:
In Nunspeet, 't schoone Vcluwsche dorp,
zijn drie lagere scholen: de openbare, de
Christelijke en de Gereformeerde.
Do leerlingen dier scholen bewegen
zich, voor, tusschen en na schooltijd, als in
allo andere 6teden en dorpen, langs 's Iiee
ren wegen en veroorzaken daar wel eens
eonigen overlast. Nu is daar echter opge
merkt wat, meenen we, ook elders wel
opgemerkt werd dat het gedrag der
Ghristelijko cn, naar 't schijnt, meer be
paaldelijk der Gereformeerde kinderen, op
straat ongunstig afsteekt bij dat der leer
lingen van de openbare school. Dat oordeel
komt van een onwraakbaar getuige: van
niemand minder, dau van den burgemees
ter. En die burgemeester is geen vijand
der Christelijke school, wien 't lust kwaad
van haar te spreken; zijn naam duidt reeds
het tegendeel aan. Baron Mackay staat
aan het hoofd der gemeente Ermelo, waar
toe Nunspeet behoort.
Nu werd daar de voorgaande week een
nieuw gebouw voor de Gereformeerde
school ingewyd*) eD de burgemeester was
bij die plechtigheid tegenwoordig en sprak
zijn blijdschap en dankbaarheid erover uit,
dat deze nieuwe school verrezen was. Hij
herinnerde de onderwijzers aan hun ver
antwoordelijkheid en hun hooge roeping en
wees hen op hun plicht, de kinderen te
brengen tot Hem, die gezegd heeft: Laat
de kinderen tot My komen en verhindert
ze nietl
Wij vermelden een en ander, om duide
lijk te doen uitkomen, dat hier geen paga-
nist aan het woord was, een wetenschap
die de lezer tot recht verstand van 't geen
volgt, noodig kan hebben. Voortgaande
toch sprak de burgemeester de hoop uit,
dat men de vruchten van het Christelijk
onderwijs, in deze school te geven, ook
hierin zien zou, dal op den openbaren weg
de leerlingen zouden uitmunten door hun
gedrag, zoodat iedereen 't kon zien, dat
dat kinderen waren, die Christelijk onder
wijs genoten. Nu was 't vaak andersom,
en waren de leerlingen der Christelijke
school op straat vaak de lastigste.
't Is te bcgrypen, dat deze woorden,
uit zoo achtbaren mond gesproken, den
aanwezigen niet aaogenaam in de ooren
klonken, evenmin als 't te verwonderen is
dat een der volgende sprekers daarop rea
geerde. Aan het eind der samenkomst
kreeg het hoofd der school, de heer Fiju-
vandraat, het woord, en aan het eind van
zyn toespraak richtte hij zich tot den
burgemeester.
Wat zeide hij? Ontkende hij het feit,
of, waar dit tegenover den burgemeester
allicht moeilyk was, verzachtte, vergoelijkte
hij het? Wees hij misschien op het maat
schappelijk milieu, waaruit zfin leerlingen
getrokken worden? Beloofde by, met zijn
onderwyzers, al zijn best te zullen doen,
die klachten te doen verstommeu? Niets
van dat alles. Hij erkende het feit volmon
dig» ja» ga' er eeu nie' geringe uitbreiding
aan door de verklaring, dat in het algemeen
de leerlingen der Christelyke scholen op
straat ondeugender waren dan die van de
Wij gebruiken hot uitvoerig verslag in
de Nunspeetsehe Courant van Woensdag 18
October 1.1.
opeubare school. Het feit was lieni dus
blijkbaar ook opgevallen en niet te Nun
speet alleen, maar waarschijnlijk ook op
andere plaatsen, waar hy bet Gereformeerde
onderwijs gediend had. 't Spreekt van zelf,
dat hij over dat feit had nagedacht en als
goed paidoloog er een vorklaring van ge
zocht eu gevonden had. Hij wees er den
burgemeester op, dat waar Gods Woord
in de school gebracht wordt, de Overste
dezer wereld zijn uiterste, best doet, om
het uitgestrooide zaad in de jonge kindei-
liarteu te verstikkeu, iets wat Satan met
do leerlingen der opeubare school niet
hohoeft te doen, omdat daar het Woord
Gods niet geplant wordt en dat het door
die machtige werking des Satans volstrekt
geen wonder was, dat de leerlingen der
Christelijke school zich op straat ongunstig
onderscheidden van die dor openbare
school.
Op een feestelijke samenkomst, als het
hier gold, debatteert men niet, en zoo
zweeg derhalve de Burgemeester, maar
het was ons wat waard geweest, het gelaat
van Z.E.A. te bespieden, op 't «ogenblik,
dat hem deze zonderliugc verklaring werd
voorgediend. Zij wil toch zooveel zeggen
als: Wij knnnen er niets aau doen; de
straatschenderij is een noodzakelijk en on
ontkoombaar gevolg van ons Christelijk
onderwijs. Hier op school, zoo moet onge
veer do gedachtengang van den spreker
geweest zijn, heerscht het Woord Gods,
maar daar buiten is het ryk van den 07er-
ste dezer werd. Do kinderen der openbare
school laat hij natuurlijk met rust; die zijn
reeds aan hem verkocht eu zullen hem op
tijd wel geleverd worden, maar, venijnige
bedrieger die hij is, zoekt hij zijo prooi
juist onder de leerlingen der Christelijke
scholen. En hij doet dat blijkbaar met
lucces. Hij staat op den loer; zoodra gaat
om twaalf of vier uur de schooldeur niet
open, of de trawanten van zijn helsche
majesteit gaan rond, zoekende wie zij zou
den mogen verslinden.
Nog niet lang geleden gaf Du School
met den B ij bel een stichtelijk stukje
te lezen, waarin aangedrongen werd, ernst
te maken met het geloof aan het per
soonlijk bestaan van den Duivel. Dat «chiet
ons in de gedachte nu wij de uitlatingen
van onzen Nunspeeter collega onder de
oogeu krijgen. Alleen onder erkenning,
het in de denionologie lang zoover niet
gebracht te hebben, als onze Gereformeerde
ambtsbroeder moet ons een vraag van
hot hart. Ze is deze: Heeft de Satau het
alleen op kinderen gemunt? Wij veronder
stellen van neen; waarschijnlijk bestookt
hij ook jongelingen, ja zelfs volwassenen.
Gaat de' redencering van den heer Fijn-
vandrant ook hier door en kiest de duivol
het liefst zijn prooi onder de Christenen,
heeft hij misschioD zelfs een onheilige
voorkeur voor Gereformeerd meuschen-
bloed? Mag meE de kerk der volwassenen
bij de school der kioderen vergelijken, dau
moet ons de oprechte verklariog van het
hart, dat wij maar misschien zijn onze
oogen voor de waarneming daarvan niet
recht geopend nooit iets van die sata
nische streken gemerkt hebben bij het
uitgaan van een Gereformeerde kerk. Als
wij 's Zondags uit de kerk komen, voert
onze weg ons dikwijls door de scharen,
die uit een Gereformeerd bedehuis siroocuen
de dominee preekt daar blijkbaar een
half uur langer dan bij ons en nu
meenen wij wel heel zeker, te hebben
opgemerkt, dat de stemmigheid onder
ouzo Gereformeerde broeders eu zusters
riog altijd iets grooter is, dan in onze
eigen omgeving. Laat u niet bedriegen,
zal misschien de heer F, antwoorden, ook
onder die stroeve stommigheid werkt Satan;
dat is niet te zieu, zoolang de kerkgangers
nog op slraat zijn, maar als ge eens mee
kondt gaan in de huizen, daar niet alleen
den Zondag, maar ook den Maandag en
de volgende dagen der week kondt door
brengen, ge zoudt wel anders oordeclon.
Al wederom, iu volle oprechtheid: dat ge-
looveu wij niet. Wij liebbon te goed en
te lang in die kringen verkeerd, om niet
met alle beslistheid te durven zeggen, dat
dit öt laster óf schadelijk bijgeloof is.
Onder Christenen en niet-Christeucn komen
afkeurenswaardige gedragingen voor, maar
ei is niets, dat ods recht zou kunnen
geven, het leveusgedrag der Gereformeer
den meer iu 't bijzonder dooi» den duivel
beïuvloed te achten, 't Is eeno zeldzame
positie, waarin wij hier verkeeren, maar
we moeten het tegen onzen Gereformeer
den oollega iu allen ernst voor zijn geloofs
genooten opnemen. Zij zijn, uit heel ge
woon maatschappelijk oogpunt beschouwd,
volstrekt niet slechter dan htinno mede
burgers.
Laat ons tot de kinderen terugkeeren.
't Is voor de rust der Nunspeeter burgerij
cu voor de talryke vreemdelingen die daar
's zomers verblijven, te hopen, dat liet
Christelijk onderwijs zich in dat dorp niet
te veel uitbreide. Dan toch moet, volgons
het eigen getuigenis vau het hoofd der
Gereformeerde school aldaar, de straat
schenderij toenemen. Het mag waar zijn,
dat er dan meer kinderou cn volwassenen
voor een volgend leven zullen behouden
worden, maar wij vreezon, dat de burgerij
dat slechts een zwakken troostgrond zal
achten.
Maar ten allerleste: hebben wy niet
herhaaldelijk in de Christelijke schoolpers
het betoog ontmoet, dat uitbreiding van
hot Christelijk onderwijs ook voor deze
onze aardsche bedeeling zoo uiterst nuttig
en neodig is? De Christelijke school leidt
toch niet alleen voor den Hemel op? Heeft
de godzaligheid dan niet meer de beloften
des tegenwoordigen levens?
Hoe hebben wij het? Sprak dat Nun
speeter schoolhoofd alleen op eigen verant
woording en wordt zijn mcening door zijn
geestverwanten verworpen?
Dao ware het toch wcnschelijk, dat
daarvan getuigenis gegeven worde.
Db Oorlog.
De National Zeitung verneemt uit Kon-
etantinopel, dat 4000 Egyptenaren, wel
voorzieu van ammunitie enz., zich bij de
Tnrksch Arabische macht hebben gevoegd.
Do Italiaansche bladen blijven aandringen
op een uitbreiding van het oorlogsterrein
tot de Egeische zee, om aldus Turkije
tot rede te brengen Volgens de Stampa
zou de Italiaansche regeering hiertoe reeds
besloten hebben. De Turksche pers spot
met dit dreigement: de Eugelsche zee met
haar vele eilanden en eilandjes is veel te
gevaarlijk voor de Italiaansche schepen:
de Turksche torpedojagers zonden het deze
daar veel te lastig maken.
De Italiaansche Stampa bericht, dut het
79e regiment reeds bevel heeft gekregen
zich voor vertrek naar Tripoli gereed te
houden, evenals het 80e infanterie- en het
eerste Bersnghlieri regiment. Uit Venetië
zullen vandaag of morgen 800 man naar
bet oorlogsterrein ingescheept worden.
Volgens de Avanti gaan er nog een heele
divisie infanterie heen, twee batterijen veld
artillerie en ook de Alpenjagers van de
lichting 188S.
Do Secoio stelt in een hoofdartikel va9t,
dat de geheele Europeescho pers tegen
Italië is. Volgens de Secoio dient dit uit
twee redenen verklaardeen deel der Euro-
peesche pern is uit moreele overwegingen
Italië vijandig gezind, het andere deel,
omdat de matcricele belangen van haar
land door den oorlog worden geschaad.
De Stampa toornt tegeu de pers van het
bondgenootschappelijk Oostenrijk,omdat die
óók al geen sympathie voor Italië heeft:
dat is de schuld der Oostenryksche journa
listen, die in dienst staan van Joodsche
uitbuiters en roofzuchtige kapitalisten. De
Italiaansche journalisten zou zulke indivi
duen tegenover wie zij maar één gevoel
kunnen hebbon. dat van walging, niet als
collega's moeten erkennen, en de Oosten-
rijksche Regeering zou aan bun laaghartige
porscampaguo een einde moeten makeD.
Bij Lodi is gisteren een bom geworpen
naar den sneltrein uit Rome, gelukkig
zouder ongelukken te voroorzakeD. Alleen
een wagon werd beschadigd. In den trein
waren een aantal officieren en soldaten,
die naar het oorlogsterrein gingen. Men
ziet er een nieuwe anti-militaristische
uitiDg in.
Te Malta is bericht ontvangen, dat bijna
alle Italiaansche oorlogsschepen van Tripoli
naar de Turksche wateren zijn vertrokken.
Zou dit uitbreiding van hetOorlogstooneel
beteckenen?
Uit Koustantinopel word: aan het Berliner
Tageblatt geseind:
„Naar verluidt, worden reeds tusschen
verschillende Europeesche kabinetten be
sprekingen gevoerd over een eveutueelen
wapenstilstand tusschen Turkije en Italië.
Turkije zon geneigd zijn eeu wapenstil
stand te sluiten en vredesonderhandelingen
te openen, wanneer Italië afziet van poli
tieke ei3chen in Tripoli.
Turkije is bereid aau Italië in Tripoli
belangrijke concessies te doen van econo-
tnischen en commercieeleu aard."
Het Buskruit-Schandaal.
In een artikel over het „kruit schan
daal" wijst do senator Gervais in de Matin
er op, dat bet kruit B zelf uitmuntend is,
dat het een ontdekking is die Frankrijk
tot eer strekt cn dat het Frnusche kruit
een voortreffelijke kracht blijft bij de lands
verdediging.
Maar bij het gebruik van het kruit, bij
de fabricage, het toezicht, de administratie,
zijn verzuimen gepleegd. .Overal was
wanorde, nalatigheid, nayver, tuchteloos
heid
