DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
8e JAARGANG.
No. 299.
VRIJDAG 22 DECEMBER 1911.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
Hoofdredacteur: Kr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLKINI3 Hi td 6. Telet/Interc. 18».
Prijs tier Adverte.il tien:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buiteulandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Landeriqhrid.
Onder dit opechrift schrijft „L)e Vader
lander'
Het valt niet te ontkennen, dat do al-
gemeeue beschouwingen, hoe hoogst inte
ressant vele redevoeringen ook mogen ge
weest zijn, als geheel genomen, niet vrij
waren van zekere landerigheid. Bij alle
aanvallen van Links was de grondtoon
meer een constateeren, dat de oogst schraal
is, bitter en bitter 6chraal, dan een fulmi
ueeren daarover; het had er iets van, alsof
men overtuigd was, dat we deze periode
van consetvatisme mot christelijk etiket nu
eenmaal moeten doorzieken.
En nog veel beter komt de landerige
politieke toestand, waarin wy verkeeren,
uit in de redevoeringen van Rechts, die
van alles spreken behalve van geestdrift
voor het ministerie. Daar was de heer De
Savornin Lohman, wiens jubeltoon ons nog
in de ooren klinkt, toen dit kabinet naar
zijn hart achter de groeno tafel plaats nam,
maar die nu de teleurstelling, die bet kabi
net wekt, slechts wist te verklaren uit ge
breken van het Reglement van Orde van
de Kamer.
Van jubeleu was in de verste verte geen
sprakewat wonder, waar ïaluia's staats
socialisme hem in de nooit gedachte im
passe breugen zal, dat hij een keuze zal
hebben te doen tusschen voor hem abso
luut onverteerbare wetsontwerpen en de
coalitie, waarvan het iederen dag meer
blijkbaar wordl, dat ze hem boven alles
dierbaar is f
Daar is Dr. Kuyper, die niet alleen
openlijk getuigt, dat hij alle hoop heeft
verloren, dat deze regearing nog haar ver
zekeringswetten in het „Staatsblad" zal
brengen plus de Tariefwet, maar die zelfs
de waarschuwende stem laat hooren, dat
hij en zijne fractie de regeering niet langer
zullen steunen, als ze mocht weigeren de
Invaliditeits- en Ouderdomsverzekering
voorop te brengen. Hij, die het in 1905
aan den lijve gevoeld heeft, wat het zeggen
wil voor de kiezers te komen, zonder dat
de belofte over de voorziening van den
ouden dag was ingelost, heeft geen lust in
1913 weer met de zijnen in dezelfde positie
te verkeeren, en laat zulks de regeering op
den meest dreigenden toon weten. Hij stelt
termijn, en als die termijn is gekomeij,
zal Talma at moeten zien van te beginnen
met het leggen van de fundeering van het
organisatiegebouw, en zal hij, als hij ten
minste aan wil blijven, goed moeten vinden,
eerst het dak gereed te maken. Eu al is
de heer Kuyper slim gonoeg om de ver
wijten van Links, dat deze Minister met
zijne arbeidswetten met volle zeilen de
socialistische haven binnenstevent, te verkla-
reu met de poging om ïalma te wippen,
eu aldus het ministerie met recht een con
servatief cachet op te drukken, van de
verdediging van den inhoud dier wetten
blijft elk woord achterwege, en de heer
Talma, die bij deze Algemeene Beschou
wingen toch zooveel mioder pleizier had,
dan in eene St. Nicolaasweek iemand be
hoort ten deel te vallen, had alle aanleiding
om er over na te deoken, of bij toch Diet
meer genoegen beleefde iD den tijd, toen
hjj, als uitverkoren schildknaap, achter den
van God gegeven Leider aan klepperde,
dan in den gemakkelijken ministerieelen
armstoel, gewis niet met ipstemming van
dien Leider aanvaard.
Daar is Dr. Nolens, die ook al niet vindt,
dat de zaken naar den zin gaan; hij ont
kent wel, dat er voor het tegeuwoordige
reeds behoefte bestaat aan eene audere
partijgroepeering, maar wijst die althans
niet beslist af voor altijd, of verklaart deze
met zijn beginsel in strijd. Met een kalm:
Hot zal gaan, worden zoowel de verwijten
van Links over dcu schralen oogst of de
bedreiging van Dr. Kuyper, die daarvan
het gevolg was, beantwoord. Maar ook
dezen spreker was bet aan te zien, dat hij
zich opgelucht gevoelde, toen hij tot andere
onderwerpen kon overgaan, o. a. lot goed
praten van de vergadering te Utrecht, waar
in Taluia gehuldigd werd door Roomsche
arbeiders; om hetgeen hij voor hen gedaan
had? mis, om de ontwerpen, die hij
heeft ingediend, en waarvan de Kamerleden
onder wier leiding de huldiging plaats had,
Dr. Noleos het eerst, weten kunnen, dat
ze in geen geval alle het „Staatsblad"
meer kunnen bereiken.
Ja, het was wel eene landerige boel,
vooral bij Rechts, waarvaD blijkbaar zeer
vele leden al heel weinig lust hadden, de
aanvallen op hun ministerie aan te hooren,
waar ze wisten dat deze gegrond waren;
zeer vele leden van Rechts hebben dan
ook bij deze Algemeene Beschouwingen
door hunne afwezigheid geschitterd.
Daar was reden voor. Daar zit een
kabinet, waarvan de leden als persoon de
vergelijking met andere ministeries gerust
kunnen doorstaan, dat kabinet beschikt in
Tweede en eerste kamer over eene meer
derheid als nooit eenig ministerie in Neder-
land heefd gehad; dat kabinet heeft in
plaats van vier jaren, den langsten tijd,
waarover een ministerie ten onzent heeft
te beschikken, bijna zes jaar te zijner
beschikking en als het over weinige maan
den zijn vijfde jaar intreedt, zal er niet
alloen nog geen enkele sociale wet van
'oeteekenis in het „Staatsblad" staan, maar
zal nog niet eens de zekerheid kunnen
gegeven worden, dat het zoover zal komen.
Waarlijk, de hoer Drucker mocht er terecht
aan herinneren, dat zoowel het ministerie-
Van Houten-Roëll zijn program heeft afge
werkt, als dat het ministerie^-Fierson alle
groote maatregelen die het zich had voor
gesteld tot stand te brengen, in veilige
haven wist te doen aanlanden, niettegen
staande het over eene zeer kleine meer
derheid beschikte.
En wat is van dien schralen oogst de
schuld? Het antwoord ligt immers voor
de hand: de hopelooze verdeeldheid in de
coalitie zelve over de eischen, die de eco
nomische zwakheid der arbeidersklasse
stelt. Dit in de eerste plaats, al is die ver
deeldheid ook op ander gebied te bespeu
ren, zooals wij bij de openbare leeszalen
eD do „kerstening van Indië" en zoovele
andere zaken hebben gezien, De heer De
Beaufort heeft er zoo juist op wezen, dat
door de oplossing der schoolquaestie, de
eigeulyke band, die de coalitie bijeen hield,
is losgemaakt; thaos wordt zij nergens
anders door in stand gehouden dau dooi
den lust om „de macht" te behouden.
Eene lust, die nog groot genoeg was voor
vele leden van Rechts, om. door tegen
hunne vroeger geuite overtuiging te stem
men of door zich aan de stemming te
onttrekken, de aanneming van de Militie-
wet mogelijk te maken, maar dat zijn toch
van die tours de force, die zich op den
duur wreken.
Dr Oorlog.
Italië krijgt mededingen in Tripoli
Heeft kort geleden Frankrijk, (natuurlijk
slechte tijdelijk!) de oa9e van Dzjanet be
zet, thans heeft ook Engeland een confituur
van den Tripolifaanschen taart weten te be
machtigen. De Sultan van Turkije heeft nl.
de baai van Soloera aan Egypte, d.w.z. Enge
land, afgestaan.
Heel onschuldig heot deze daad te zijn,
omdat de afstand reeds lang voorbereid
zou zijn.
Of dit laat9te inderdaad waar is, zal
vastgesteld kunnen worden, maar dat de
bezetting van een pracht-haven aan de
Noord-Afrikaansche kust, vlak naast die
welke Italië zich gedroomd heeft als het
groote vloot-9tatiou voor de toekomst, een
onschuldige aardigheid is, zal er bij de
Italianen moeilijk ingaan. Het valt dan
toch niet te ontkennen, dat het gebied, dat
zij dachten te veroveren, een mooi stuk
kleiner is dan zij verwachtten en de na
buurschap van een Engelsche vloot-basis
zal voor de Italianen, die zich door de
toekomstige verovering van Tripoli en Cy-
renaica reeds gepromoveerd zagen tot Mid-
dellandsche Zeemogendheid van do boven
ste plank, allesbehalve aangenaam zyn.
Dat Turkije er recht toe had, het Soloem-
district aan Engeland of Egypte af te staan,
is niet te ontkennen; want Tripoli en
Cyrenaica zijn nog niet veroverd door, of
afgestaan aan Italië. Aan den anderen kant
is het wei in strijd met het Italiaansche
decreet waarbij deze landstreken door Italië
werden ingelijfd en tot Italiaansche pro
vinciën gemaakt. Wanneer derhalve Enge
land van den afstand der Soloem baai ge
bruik maakt, dan geeft het daarmee te
kennen, die inlijving als niet geschied te
beschouwen.
Volgens de lokal-Anzeiger zou men in
Rome niet ontstemd zijn over het bezetten
van Soloem door de Engelschen en ver
moedt men iu diplomatieke kringen, dat er
onderhandelingen tusschen de twee landen
over zijn gevoerd.
Uit diplomatieke kringen wordt echter
aan de Neue Preusische Korrespondenz
geschreveu, dat de bezetting vau Soloem
door de Engelschen eu van Dzjanet door de
Franschen te Rome sterke outsteiumiug
gewekt heeft. Daartegenover staat, dat
deze beide gebeurtenissen het optreden
van Italië tegeu Tripoli rechtvaardigen,
omdat dit anders op den duur door Frauk
rijk eu Engeland ingepalmd zou zijn.
Onder deze omstandigheden komt het op
treden van Italië in een heel ander licht,
daar het onder den dwang der omstandig
heden niet anders handelen kon. De houding
van Frankrijk en Engeland schijnt niet
geschikt, o:n Italië er toe aan te moedigen,
zich van het drievoudig verbond af te
scheiden en bij de triple entente aan te
sluiten.
De strekking van dit bericht is geheel
duidelijk.
De Corriere della Sera bericht, dat eer-
gistereu 8000 rnan uit Napels naar Tripoli
zouden vertrekken, doch dat op 't laatste
oogenblik een tegenbevel kwam, waarin dit
werd afgelast. In verband met dit bericht
doen opnieuw allerlei geruchten over vredes
onderhandelingen, die op 't punt van slagen
zouden zyn, in de buitenlandsche pers de
rondo.
Veel vertrouwen krygt men op deze ge
ruchten echter niet, wanneer men tegelij
kertijd iu hetzelfde blad leest, dat de Ita
liaansche Minister van Oorlog de mobili-
secring van twee nieuwe regimenten, het
30e en het 3lc, heeft bevolen.
Bij ecu verkenningstocht, naar Bir-To-
bras ondernomen, werden, naar officieel is
vastgesteld, door de Italianen zes dooden
en 78 gewonden verloren.
Een Moordaanslag.
Op Niasi bey, die in 1908 te Resna hot
sein gaf tot deu opstand tegen Sultan Abdoel
Hamid, werd eergisteren bij zyn vertrek
van Mouastir, een moordaanslag gepleegd.
Een zeker Halil viel hem by het station
aau, met het dool hem te dooden. De da
der werd eehter nog bijtijds gegrepen.
Er is nu een onderzoek ingesteld om te
weten te komen, wie den moordenaar heb
ben uitgezonden.
De Fransch-Duitschk Overeenkomst.
Minister De Selves heeft gister het
wetsontwerp tor ratificeering van de Frau-
sch-Duitsche overeenkomst bij den Senaat
ingediend, welke de behandeling daarvan
urgent verklaarde. De Senaat zal een
commissie van 27 leden uit zijn mid
den benoemen; nadat de commissie samen
gesteld is, zal zij de regeering hooren, doch
het debat zal niet in den Senaat plaats
hebben, dan tegen medio Januari.
Het Belgische Leger.
De Belgische Kamer heeft het legercon-
tingent voor 1912 op 42.800 man bepaald.
Perziö geeft toeI
Naar uit Teheran gemeld wordt, heeft
het ministerie, waarvan men algemeen aan
neemt, dat het voor toegeven aan de Rus
sische eischen geneigd is7 een groote over-
wiuuing op zijn tegeustanders behaald. De
zitting duurde van 8 uur 's avonds tot
middernacht; ten slotte werd het voorstel
van Moessoek-ed-Dauleh, om een commis
sie van 5 afgevaardigden te benoemen, die
zich met het Russische ultimatum zal be
zighouden, met 59 stemmen tegen 39 st.
en 2 onthoudingeu aaugenomen. Het lijdt
thans weinig twijfel meer, of de Perzische
legeering zal den eisch van Rusland, om
Morgan Sbuster te outslaan, inwilligen,
indien althans de openbare meening zich
daartegen niet al te sterk verzet.
Uit Tabri8 wordt gemeld, dat een aanval
plaats had op de Russische beschermings-
troepeu, toeu zij met het herstellen van
de telefoonverbinding bezig waren. Twee
der aanvallers werden gedood. Het Rus
sische consulaat heeft een patrouille gezon
den en deed van het gebeurde mcdedeeling
aan de plaatselijke overheid.
De onderhandelingen
in China gestaakt.
Volgens de berichten uit Sjanghai aan
Engelsche bladen zijn de onderhandelingen
tusschen de gevolmachtigden der regeering
en der revolutionairen voorloopig gestaakt.
Generaal Woe-ting fang heeft dén regee-
ringsgevolmachtigdo Tang-sjav-ji medege
deeld, dat alléén op den grondslag van de
instelling eencr republiek een vergelyk
mogelijk zou zijn, waarop Tang-sjav-ji