DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 14.
WOENSDAG 17 JANUARI 1912.
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
NABETRACHTING
OVER M GEMEENTERAAD.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1>. J. van Schaardenburg
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f 5.ü0. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KT.RINK H*A«J Telef. Interc. ISS.
Prijs «Ier Advertentiën
Van 1 tot 5 regels 10.40. Voor iederen regel meer 10.08.
Buiten liet Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (B:j
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, eu reel, van bniteu bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-eu Buiteniandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 74-78 Amsterdam
Prof. Vale ton. f
De bekende boogleeraar in de Theologie
aan de Utrechtsche Universiteit Prof. Dr.
J. J. P. VALETON is Zondag overleden.
De Geheime Raad van Adj» r9foort heeft
gistermiddag, na 'n langdurige vergadering,
gedurende enkele minuten 'n openbare zit
ting gehouden.
Met deu meest mo^ulijken spoed, zonder
vijven of zesseu, zijn toen eenige belang
rijke zaken afgedaan en daarna kon het
profanum vulgus de gewijde muren weder
verlaten.
binds de gemeenteraad bij 'n vorige ge
legenheid nummer één van do voordracht
van B. en W. passeerde, is het gevaarlijk
zich aan voorspellingen omtrent benoemiu
gou te wagen; en zoo werd met spanning
afgewacht, op wien de keuze zou vallen
tor vervulling van de betrekking van Di
recteur der H. B. S. Ditmaal keerde de
Raad weer tot de aloude gewoonte terug
eu wees met groote meorderheid van stem
meu (16 van de 17) do. 1 van de aanbe
veling van B. en \V. aan, dr. P. G. Tid-
deus te Breda. Waar de nieuwe directeur
ons [en veleu in deze gemeente 'n onbe
kende 16, spreken wij de hoop uit, dat de
keuze moge blijken 'n goede te zijn. Moge
onze H. B. S., welke thans reeds bekena
staat om het hoog peil van het ondeiwijs,
onder de directie vao dr. Tiddens die eere
plaats weten te handhaven en ook in alle
andere opzichten 'n model-inrichtiug in
den lande worden.
Het heeft ons in hooge mate verbaasd
dat het voor&tel van de Yereeniging „Ver
gunning" betreffende het maken van mu
ziek in café's e. d. zonder eenig debat en
zonder eenig protest goedgekeurd is.
Het betrof hier de strenge toepassiug
van de verordening, welke kortweg ver
biedt het bespelen of laten bespelen van
muziek instrumenten in inrichtingen waar
voor verlof of vergunning verleend is.
Wij kunnen ons voorstellen, dat de
„lawaaiachtige muziek", welke in enkele
van die inrichtingen tot laat in den avond
doorrammelde, de buren helsch maakte en
dat het b\j den commissaris van politie
klachten regende. Maar waarom moeten
nu de goeden voor de kwaden lijden? Niet
in alle inrichtingen was dc muziek zoo
hindoilijk voor de omwonenden. Wie in
'n drukke winkelstraat woont, staat du eea-
maal bloot aan allerlei geluiden en kan
niet de stilte verlaugen, die in dc buiten
wijken heerscht. Zoolang 'n muziekinstru
ment niet al te hinderlijk is, zullen de be
woners moeten berusten en mag ook de over
heid niet ingrijpen. Met evenveel recht
zou anders aan bewoners van 'n boven
of benedenhuis verboden kunnen worden,
hun kinderen den godganschelijken avond
de piano en de ooren van de buren tc laten
mishandelen.
De Burgemeester heeft z'n afwijzend
voorstel op het verzoek om mildere toe
passing van de verordening dan ook u.aar
verdedigd als maatregel tot bestrijding van
drankmisbruik.
Wij prijzen de bedoeling maar betwijfe
len of op deze wijze het draukgebruik
tegengegaan wordt en tegengegaan mag
worden.
Het eigenlijke drankmisbruik treft men
uiet in dio inrichtingen, die er automatische
muziekinstrumenten op na houden en waar
het kwast- en huiouade-drmkond publiek
de meerderheid vormt. De holen van den
drankduivel vindt men eerder in de obscure
kroegen in stecgen en sloppen. Doelmatiger
zou men het drankmisbruik bestrijden zoo
men begon het sluitingsuur te vervroegen.
Het muziek-verbod treft niet het drank
misbruik maar wel de personen, die zich
dure instrumenten aangeschaft hebbeu,
welke thans geheel waardeloos voor hen
geworden zijn door 'u maatregel, waaraan
niet het minste uut verbonden is.
Zeker, de verordening |bcstaat nu een
maal en moet dus toegepast worden. Maai
de Verceniging „Vergunuing" verzocht niet
om afschaffing, doch slechts om 'n zekere
mildheid in de toepassing van de verorde"
niDg.
De Oorlog
De Constantinopolitaanschc correspondent
van de Frankf. Ztg. seint aan ziju blad:
„Volgens door dc Porte ontvangen me-
dedeelingen heeft Rusland aan de mogeud-
heden. die het verdrag van Berlijn onder-
teekendcD, een voorstel gedaau tot beëin
diging der vijandelijkheden tusschen Italië
en Turkije. Eerst wanueer de mogendheden
dit voorstel hebben aangenomen, zal Turkije
er mede in kennis worden gesteld. Aange
zien de Russische vredesbemiddeling in
hoofdzaak hierop neerkomt, dat Turkije
van zijn Tripojitaanschc provincies volko
men afstand moet doen, is de mogelijkheid,
dat dit Russisch voorste) door de Porte
wordt aangeuomen, van te voren uitge
sloten."
Het bericht ziet er, iu dezen vorm, nog
al onbegrijpelijk uit. Wanneer werkelijk
het Russiche voorstel van dien aard is
dat er niet de minste kans bestaat op de
aanvaarding er van door de Porte, dan
heeft het weinig zin er mee aan tc komen.
Want de porto te dwingen tot een vrede,
dien zij niet .wil de Rusischc diplomatie
zal zich zeker niet vleien met dc hoop,
dat een gemeenschappelijke actie der
groote mogendheden daartoe verkregen
kan worden.
Misschien heeft men hier echter woer
te doen met een proefballonnetje van een
Russisch diplomaat, die, als bij do jongste
heropening der Dardanelleu-quaestie, weer
gedesavoueerd kon worden, zoodva blijkt,
dat het ballonnetje niet opgaaat.
De Italiaansche minister vaD marine
heeft van den bevelhebber van de zeemacht
in de Roode Zee een uitvoerig rapport
ontvangen betreffende het gevecht nabij
Kaïfonda, dat eindigde met de vernieling
van zeven Tnik che kanonneerbooten.
Het Liberalisme in Duitschland.
Volgens de blauw zwarle persorganen zou
uit den uitslag der eerste stemming zijn
gebleken, dat het liberalisme zoo goed als
"vernietigd" was. Do Rhein. Westf. Ztg.
wist zelfs van „algehecle verplettering" te
spreken.
Daar tegenover mogen de volgende cijfers
gesteld worden, die duidelijk genoeg de
dwaasheid vau dit beweren aantooncn.
In Brandenburg Berlijn niet medege
rekend is het aantsl liberale stemmen
van 148.000 op 204.000 dus mot 37' pCt
gestegen. Eu Oost-Pruisen, dat tientallen
van jaren de burcht van liet conservatisme
is geweest, en waaruit de conservatieven
vau bun 50 tot 55 afgevaardigden er al
dion tijd 12 tot 13 betrokken, zal na de
herstemmingen waarschijnlijk slechts acht
conservatieven naast 2 nationaal-liberalen,
3 vrijzinnigen, L sociaal democraten en 2
Centrummaonen naar den Rijksdag zenden.
In ditzelfde Oost-Pruisen weiden in 1907
nog slechts 59000 vrijzinnige en nationaal-
bberale stemmen uitgebracht, tegen thans
120.08G een vermeerdering dus van ruim
houderd procent.
De Rijksdag verkiezingen.
Van regeeringrwege is een verbeteidc
opgave van den einduitslag der verkiezingen
bekend gemaakt.
De Pool, die als gekozen werd genoemd,
komt in herstemming met een sociaal-demo
craat. Er moeten dus 190 herstemmingen
plaats hebben, die op den '20sten, den 22sten
n den 25sten zullen worden gehouden.
Hkt motu proprio in Bklgic.
In antwoord op een vraag befreffendo
het motu proprio van 9 October 11. zeide
de minister van Builenlandsche Zaken, dat
de kardinaal-staatssecretaris verklaard had,
dat het motu proprio niet op België van
toepassing was.
Het Fraxschk Ministerie.
In de gisier gehouden zitting der Kamer
las de minister-president Poincaré de mi—
nisterieele verklaring voor, welke reeds in
groote trekken is aangewezen. In de ver-
klariug wordt geconstateerd, dat allo frac
ties der republikeinsche partij van het
zelfde nationale gevoelen bezield zijn, daar
het land als immer onverschillig tegenover
de qnaeslies vau persoonlijken aard, zich
in moeilijke uren weet te verheffen tot een
grootsche opvatting van het algemeen be
lang. Wat Spanje aangaat, zal het protec
toraat over Marokko toestaan, dat daar
mede een loyale entente in een ornstig
vrcdelievenden geest opgevat kan wordon.
De verklaring legt or den nadruk op, dat
do Regeering besloten ia het gezag zonder-
zwakheid te handhaven; dc Regeering zal
niet alleen de openbare rust en vrede hand
haven, maar zij zal ook, onder toezicht van
Sonaat en Kamer, haar taak van sociale
opvoeding eu bestier vervullen.
Vrouwenkiesrecht.
De Zweedsche Rjjksdag is plechtig door
den koning geopend.
De troonrede verklaart, dat de regeering
het billijk acht, dat ook aan vrouwen het
recht om te kiezen en verkozen te worden
wordt verleend en kondigt aan, dat een
desbetreffend voorstel zal wordon ingediend.
Portugal kn het Vaticaan.
De regeericg wacht nog steeds op het
door het Vaticaan aangekondigde ultimatum.
Mocht dit ultimatum inderdaad komen,
aan zal zij, naar zij reeds bekend heeft
gemaakt, dit niet aannemen, en niet op
haar tot dusver gevolgde politiek tegen
over do Kerk terugkomen.
Tech heeft zij het uitstel voor de op
lichting der dooi do Scheidingowet geëschte
godsdienstige organisaties met een jaar
verlengd.
Sedert het ultimatum-dreigement van het
Vaticaan is de rc-geering weer tegen een
tweede hooggeplaatst geestelijke opgetre
den, en wel tegen den coadjutor van het
bisdom Coïmbra, die eveneens geschorst
en verbannen is, wijl hij evenals de pa
triarch van Lissabon een circulaire tegen
de Scheidingswet had gepubliceerd.
Yan het schavot gered.
Ziehier ouder welke omstandigheden
door Kooiug Alfonso het besluit werd ge
nomen, om ook Chato Cuqueta, den zevende
ter dood verooi deelde, gratie te verleenen.
De moeder en de vrouw vnn Cuqueta,
gezeten op een bank op het Oriente-pleiD,
vlak tegenover het koninklijke paleis,
wachtten het resultaat af van dc laatste
poging, die nog werd gedaan, om gratie
te verkrijgen. Zij waren omringd van een
groep mcnschen, die, vol eerbied voor
hun smart, geen woord spraken.
De Koning kon van uit zijn veneter het
aandoenlijke schouwspel volgen. Hij wildo
niet uitgaan, zooals dit ziju gewoonte was
op dit uur; hij bleef binnen omdat hij de
beide ongelukkige vrouwen niet wilde
ontmoeten. Toen hij ten slotte, mede onder
invloed van het aandringen der Koningin,
niet lapger weerstand kon bieden aan zijn
gevoel van medelijden, liet hij Canalejas
komen en deelde deze mede, dat hjj be
sloten had om gratie te verleenen. Cana
lejas antwoordde, dat dit het aftreden van
het kabinet beteekende. Hij, Canalejas,
moest als roensch de humane daad van
den Koning toejuichen; maar als leider
der regcciing moest hij het vonnis der
rechtbank eerbiedigen.
Canalejas bood daarna den Koning te
gelijkertijd het verzoek om ontslag van
het Kabinet en bet gratie-besluit ter tee-
kening aan. De Koning verzocht CanalejaB
eerst de ontslag-aanvrage in te uekkep
