mm
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
jiSSis
No. 29.
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1912.
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
j^éêêl.
Bij dit nummer bshoort 'n
BIJVOEGSEL.
Reorganisatie van het Lager Onderwijs
Hoe de gevolgen der dure tijden
te verhelqen.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. I). J. vau Schaardenburg.
Bureau: liI.KI VK H t iGli. Telef. Interc. IS».
Abonnementsprijs:
Prijs der Advertentién:
Ber jaarf 4.Eranco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangryke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75- 78 Amsterdam
ii.
Nog eenigo opmerkingen naar aanleiding
van het voorstel van B. en W. tot reor
ganisatie van ons L. O.
In de toelichting lezen wij: „de scholen
2e soort zullen ieder bevatten 6 leer
jaren met 1 jaarlijksclie toelating". Wij
gelooven, dat ook hieraan niet al te streng
de hand zal kunnen en mogen gehouden
worden. Gaarne geven wij toe, dat het
onderwijs er onder lijdt, wanneer telkens
nieuwe leerlingen in de klas komen; maar
het kan niet anders of er zal 'n uitzonde
ring gemaakt moeten worden voor kinde
ren uit die gezinnen, die zich in den loop
van het jaar in onze gemeente vestigen,
liet kan toch niet in de bedoeling liggen
die kinderen te laten wachten tot de vast-
gestelde termijn voor de toelating daar is.
Wy missen in het voorstel de toezegging
van B. en W., dat de eerste 6 klassen
van de meisjesschool derwijze ingericht zul
len worden dat zij opleiding geven voor
Gymn. en H. B. 8. Al zullen niet alle
meisjes „studeeren" gaan, zelfs al betwist
men de weuschelijkheid van studie voor
meisjes, er dient toch rekening gehouden
te worden met het feit, dat in onze dagen
het vrouwelijk contingent aan Gyatn. en
H. B. S. zich gestadig uitbreidt. De ge
legenheid mag hun dus niet onthouden
worden om zich onder even gunstige om
standigheden en in even korten tijd hier
toe te bekwamen, als de jongens. Wil men
de meisjesschool hieraan niet dienstbaar
maken, dan zou de nieuw te slichten
Jongensschool ook voor meisjes opengesteld
moeten worden.
Wat wij in het voorstel van B. en W. ook
met eenige teleurstelling gemist hebben, is
het voorbereidend onderwijs. Hierover wordt
zelfs niet gerept en het was toch zoo'n
goede gelegenheid geweest om dit meteen
op te nemen, Mocht bij B. en W. de over
weging voorgezeten hebben, dat de regeling
van het voorbereidend onderwijs de eigen
lijke reorgauisatie zou vertragen, dan was
het toch 'n geringe moeite geweest, het
althans in vooruitzicht te stellen.
Het meest gewichtige punt in het re
organisatie-voorstel is voor ou3 wel de
evenredige schoolgeldheffing, waaraan wij
juist de vorige week 'n artikel wijdden.
Dat ook in Amersfoort weldra deze nieuwe
regeling zal geldon, verdient natuurlijk
alle toejuiching, maar daarom behoeven wij
nu nog niet prat te gaan op deze „novi
teit". Want wel is het wat nieuws voor
onze gemeente maar 'n „noviteit" is het
volstrekt niet. Amersfoort komt weer verre
achteraan en is reeds lang voorgegaan door
tal van kleinere gemeenten, in onze pro
vincie en in ons heele land. Maakten wij
nu van de nieuwe regeling te veel ophef,
onze achterlijkheid zou er maar te open
lijker door worden. Niettemin, wij rekenen
het den wethouder van onderwijs gaarne
tot 'n verdienste aan, dat hij eindelijk ook
Amersfoort met den ouden sleur doet
breken.
Progressief schoolgeld, zoo luidt de gang
bare teim en zoo heet het ook in het voor
stel en de toelichting; beter ware het mis
schien te spreken van degressief schoolgeld.
Het mag immers niet den schijn hebben
door steeds hooger opvoering van het
schoolgeld voor hooeere inkomen, de meer-
gegoeden steeds zwaarder te treffen. Niets
is minder de bedoeling dan dit; du regeling
geldt niet tegen de rijken, maar voor
de mindergegoeden; hot schoolgeld wordt
niet steeds verhoogd, getuige het waarlijk
niet overdreven maximum, maar wel tel
kens verlaagd, tot geheel kosteloos toe.
Wy betreuren echter, dat over het al
gemeen te weinig rekening gehouden is
met liet aantal kinderen. Wel heeft voor
het tweede en volgende kinderen, die de
school bezoeken 'n zekere aftrek plaats,
maar dtze moet als veel te gering be
schouwd worden; voor de scholen E., P.
en G bedraagt deze aftrek 2a voor de
andere slecht6 20 terwijl de aftrek thans
33',, bedraagt.
In verband met de vrij snel stijgende
progressie zal dit voor menigen huisvader
'n onaangename verrassing kunnen opleve
ren. Vooral op do scholeD (J en D. kan
dit zeer ernstige en ongewenschte gevolgeB
hebben. Vergeleken bij den huidigeu
toestand zal 'n vader van 'n talrijk kroost
aanmerkelijk dieper in de beurs moeteD
tasten. Nemen wij geheel willekeurig tot
voorbeeld iemand met 'n inkomen van f 1401
en gezegend niet 3 schoolgaande kinderen,
die allen de school D. (Hellestraat) bezoeken
en voor wie dus thans 'n schoolgeld van
(7.50 -j- 2 X f 5 f 17.50 betaald wordt.
Volgens de nieuweregeling zal het schaol-
voor het le kind dan klimmen van f 7.50
tot f 12, voor de 2 volgende tot f 12 f 2.40
f9.60; voor alle 3 te zamen dus f 12
-)- f 19.20 f41.20. 'n Verhooging du6
van f22.50 tot 141, voor 'n gezin dat het
toch waarlyk niet al te breed beeft. Zij,
tot wier ont-lasting de nieuwe regeling
eigenlijk moest bedoeld zijn, worden inder
daad dus juist op zwaardere lasten gebracht.
We vreezen, dat de meeste ouders dit
vooruitzicht lang niet aangenaam zullen
vinden.
Hoezeer dus iD beginrol de nieuwe hef
fing toejuichende, gelooven wij toch,- dat
aan de voorgestelde regoling de volgende
gebreken kleven:
le te weinig rekening is gehouden met
bet feit, dat allen die 'n zelfde inkomen
hebben, niet over één kam geschoren kun
nen worden; niet het inkomen maar het
belastbaar inkomen moest aan de progressie
ten grondslag liggen; p
2e de aftrek voor volgende kinderen is
te gering;
3e de progressie is, vooral in vergelijking
met den tegenwoordigen toestand en met
name voor de scholen 2e soort te sterk of
de gaping russchen de ten grondslag ge
nomen inkomens te gering.
Bij deze reorganisatie van het Lager
Onderwijs, konden wij natuurlijk niet ver
wachten de invoering van progressief school
geld voor Gymn. en H. B. S. Toch ware
'n toezegging in dien zin niet misplaatst
geweest. Progressieve heffing, niet uitge
breid tot Gymn. en H. B. 8., is slechts
half werk en schept het gevaar, dat ouders,
die hun kiuderen 'n voorbereidende op
leiding hebben gegeven, zich op 'n ge
geven oogenblik door den tolbooui van het
hooge schoolgeld den verderen weg afge
sneden zien.
Naklanken der DuitscheVkkkiezinoen,
Zooals men weet zal de Duitsche rijks
dag den zevenden dezer geopend worden.
De Keizer zal de troonrede uitspreken in
de witte zaal van hot koninklijk paleis te
Berlijn. Wat zal zij bevatten?
Bij de beraadslaging over do begrooting
iu den Pruisischen landdag blijft zich de
geprikkeldheid uiten, die de verkiezingen
gewekt hebben. De vrijzinnige Gyssling
hoeft gisteren geantwoord op de zoo ge
peperde redevoering van minister Dallwitz,
ten betooge dat een ambtenaar geen socia
list kan wezen, of de sociaal democratie niet
kan steunen zonder zijn ambtseed te schen
den. Dat is onwaar, zegt Gyllsing, de vrij
heid van het kiesrecht is absoluut en geldt
ook voor den ambtenaar. Het verwijt, tot
de liberalen gericht zoo ging hij voort
als zouden zij de anti-monarcbalc sociaal
democratie gesteund hebben, treft evengoed
de conservatievenwant stcmonthouding kan
evengoed steun zyn als het uitbrengen van
stemmen.
De socialist Strobel liet zich nog heel wat
sterker over do eerste quaestie uit en zeide
tau Blotte dit: „Ook minister Dallwitz heeft
een diensteed gezworen, namelijk op de
grondwet, en deze waarborgt het vrije kies
recht. Ontneemt de minister dat den ambte
naren, dan heeft hij het teekeu van do
eedbreuk zichzelf op het voorhoofd gedrukt".
Natuurlijk riep do voorzitter den sociaal
democraat wegens die woorden tot de orde.
Wat ook zeer getroffen heeft op de ver
gadering van gisteren is de opvallend vyan-
dige houding, die de vrij-conservatieve spre
kers aannamen jegens de conservatieve
partij.
De Staking in de Borinage.
De verwerping door de mijneigenaars in
de Borinage van hot bemiddelingsvoorstel
1 der regeeriog, heeft bij de mijnwerkers
groote verbitteting gewekt. Over het ge-
I heele stakingagebied hebben talrijke ver
gaderingen der werkstakers plaats gevonden,
terwijl ook te Brussel het stedelyk comité
der Belgische myuwerlcersbonden bijeenge
komen i6, om over het verder voeren van
de staking te beraadslagen. De socialistische
vereenigingen hebben zich verklaard voor
dc doorvoering van de algemcene staking
in al de mijndistricten. Het is echter niet
waarschijnlijk dat het zoover zal komen,
daar het de vereenigingen aan de noodige
middelen ontbreekt, terwijl ook de geldmid-
dolen der mijnwerkers in de Borinage, door
de reeds ruim eeu maand durende staking,
sterk zijn verminderd.
Er is veel geschreven over de zoo zeer ver
hoogde prijzeu van bijna alle onze voedings
middelen, maar wij weuschen hierdoor eenige
praktisch uitvoerbare wenken te geven, hoe
men zich voor hetzelfde bedrag meer en betere
voedingswaarde kan verschaffen. Hoewel men,
door zijn geringe percentages aan eiwit en vet,
bezwaarlijk alleen van brood kan leven en zulks
bovendien te eentonig zou zijn, is 't door ziju
boog gehalte aan koolhydraten, geschikt om, m
't bijzonder aardappels en vele soorten van
groenten, boonen enz. te vervangen, daar bi ood,
in verhouding tot zijü voedingswaarde en
zuiverheid, veel goedkooper is. Het tekort aan
eiwit en vet, waarvan men per etmaal slechts
eeu gering gewicht behoeft, kan door een
doelmatige keus voor zijn middageten eu de
gewooulijk bij brood genuttigde eetwaren,
gemakkelijk worden aangevuld. Bovendien is
goed brood een zuiver voedsel, zouder eenige
schadelijke bijwerking, zooals vooral voor kiD
deren, door veel aardappelen enz. kan worden
veroorzaakt. Door onze vorige feuilleton-ad
vertentie „omtrent ons dagelijksch brood is het
genoegzaam bekend gemaakt hoe wij de granen
volkomen zuiveren en er alle schadelijke (vooral
zaden als bolderik) en niet voedzame ^als kat)
bestauddeelen uit halen door een groot aantal
automatisch werkende machines, elk voor eene
andere noodige. bewerking,
Wij vestigen speciaal de aandacht op
Melkbrood (bereid met volle koemelk,), 9,13,
en 18 cent.
Moutbrood (geen gewoon jneel met een extract,
doch van gemoute tarwe in haar geheel) 10 cent.
Gezondheidsbrood (luchtig) 7, 11, en 17 cent.
Munitiebrood [vast militair-brood] 9 cent
Verpakt. Zoet Roggebrood [met rietsuiker)
10 cent.
Roggebrood [alleen ongebuild rotrgeraeol],
verpakt 10 en onverpakt 30 cent.
Verpakte Luxe Talelbeschuii, 7 voor 5 cent.
Fijne n 8 voor 5 cent.
Dessei tbeschuit 12 voor 5 cent.
Luxe Theebeschuit 14 voor 5 ceut,
Luxe Ontbijtkoek, 30 c.m. 20 cent,
Délieieux 28 10 cent.
Thomasvaer's 30 10 ceni.
Beschuit en koek zonder ons etiket, is niet
van ons fabrikaat en gelieve men te weigeren.
De eerste kruideniers- en comestibles-haudelaars
in geheel Nederland [alhier Oosterveen, Water
schot, Duchalel, Stuurman, van der Werff, J.
van Doorn enz-] leveren onze beschuit.
biscuits, gevulde fantasiewafels (prinsesse-
boonen, sigaren, tarwearen enz., gevuld
met zuivere frambozenjam. melkchoco
lade enz.] en# andere artikelen. In minder
waardige winkels mogen onze artikelen niet
worden verkocht. Hoewel tarwe en rogge thans
kostbaarder zijn dan in eukele vroegere jaren,
zijn, door ons 10 pCt. dividend, onze brood
prijzen toch ongeveer even laag waartoe wij in
staat zijn door onzen veel vermeerderden omzet.
Door groote voorraden eu voorkoopen, kunnen
wij aan onze geregelde afnemers garandeeren,
dat gedarende dezen winter onze broodprijzen
niet zullen worden verhoogd, hoe duur de
graanprijzen dan ook mochten zijn. Bedragen
tot ongeveer f50, werden als dividend per
gezin uitgekeerd, hetgeen per kalenderjaar in
Februari geschiedt.
Meursing's Machinale Fabnek van Gebak
Amersfoort,'
