DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
buitenland!
binnenland.
No. 86.
VRIJDAG 12 APRIL 1912.
9e JAARGANG.
DE
LANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f.1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Bureau: KLIlIlfll H iAtt ti. Telef. Interc. 18».
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke kortiug).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75*78 Amsterdam
Waar 'n Staatscommissie al niet
goed voor is!
Vaak blijkt zelfs het meest nuttelooze nog
z'n nut te hebbeD.
Van de duizend menscben in ons land
zullen er negen honderd negen en negentig
geen oogenblik vermoed hebben, dat de
staatscommissie in zake bet taalvraagstuk,
eenig resultaat opleveren zou.
En toen de vrucht des arbeids van die
commissie bekend geworden was, zullen van
de duizend éénlingen op al die duizenden
weer negen honderd negen en negentig
hebben moeten toegegeven, dat
de commissie de spellings quaestie geen
stap verder gebracht heeft. Want do eind
conclusie is toch heel mager: lo. de regeering
moet een ieder vrij laten te schrijven zoo
als hij wil zeer diepzinnige wijsheid!
mocht ooit op stijl- en spellingfouten straf
gesteld worden, dan zouden de bekende
woorden letterlijk bewaarheid worden: „geef
mij twee regelen 6chrifts van iemand en
dat is mij voldoende hem te doen hangen";
2o. de regeering gebruike die spelling,
welke in den breedsten kring gevolgd wordt
dat kan niet ernstig gemeend zijn want
als het op tolling aankwam, zouden zij, die
de keukemeiden-spelling gebruiken wel
den breedsten kring vormen.
Maar aan één men6cb heeft de spellings
commissie toch 'n gewichtigeu dienst be
wezen en dat is aan minister Heemskerk,
want die is nu in de gelegenheid geweest
om aan dr. Kuyper, als voorzitter der Spel
lingscommissie 'n hooge onderscheiding te
verleenen, welke bjj geschroomd zou hob-
ben te geven by diens 40-jarig Staudaard-
redacteurschap, waarvoor zij bedoeld was.
En het lijkt waarlijk wel afgesproken
werk, dat het huldigings-comité aan dr.
Kuyper, bij dat zelfde jubileum 'n kaBtje
aanbood om z'n lintjes te bewaren.
Roine-Rule iii Nederland.
Ierland zal weldra in den vorm van
Home-Rule Rome-Rule krijgen.
Nederland heeft het al.
Volgens het door den minister van Ju
stitie goedgekeurde huishoudelijk reglement
vau het Gerechtshof te Amsterdam verga
dert dit Hof clkeu Maandag en Woensdag,
behalve op algemeen erkende christelijke
feestdagen en op den Nieuwjaarsdag.
Aangezien nu sinds het najaar 1911 bet
R.K. kerkgenootschap den tweeden Paasch-
dag niet meer als Zondag viert, en die dag
alzoo niet meer als 'n algemeen erkende
christelijke feestdag kan beschouwd worden,
heeft het Hof gemeend, nu tegen dien dag
'n zaak was aangebracht, dien dag ook
zitting te moeten houden, nadat 'n poging
van den procureur vau den appellant bij den
raadsman van de tegenpartij om met onder
ling goedvinden de zaak op den volgendon
Maandag aan te brengen, gefaald had.
Hoewel de 2e Paaschdag voor hetover-
groote deel van ons volk 'n Zondag is,
hetzij dan 'n christelijke feestdag, of wel 'n
vacantiedag, heeft het Amsterdamsche Ge
rechtshof ostentatief, als op 'n gewonen
Maandag, zitting gehouden, daarmede als
het ware uitsprekend, dat het niet aan den
Nederlandschen wetgever staat om vast te
stellen of de 2e Paaschdag als Zondag
gehandhaafd of afgeschaft zal worden maar
dat de paus vau Rome dit te beslissen
heeft.
Of moeten wy het zoo opvatten, dat het
Hof door overtreding van het aan de mi-
nisterieele goedkeuring onderworpen regle
ment, den minister van Justitie heeft willen
dwingen zich uit te spreken?
Da Oorlog.
Nog steeds doen geruchten omtrent
vredesonderhandelingen de ronde. De
plaDnen daartoe zouden nogmaals vau
Rusland uitgaan en de nieuwe Russische
gezant te Constantinopel von Giers, zou
de pogingen leiden. Veel heil schijnt men
er echter niet van te verwachten; alles
stuit af op de Porte. De eerste voorwaarde
toch, die zij stelt, is, dat het annexatie-
besluit door Italië zal worden ingetrokken,
alvorens de vredesonderhandelingen kunnen
worden geopend.
Het wordt hoe langer hoe duidelijker,
dat Turkije Tripolitanië niet kan afstaan,
zonder dat het kalifaat van den Sultan
gevaar loopt verloren te gaan.
Uit Indië, uit Egypte, uit alle deelen
der wereld waar Muzelmannen wonen,
komen dagelijks verzoeken tot de Porte,
om toch geen Ielamietisch grondgebied af
te 9laan.
Zoo krijgt dan dezo oorlog van zelf,
hoe langer hoe meer het karakter van
een Heiligen Oorlog.
Enver bey seint, dat de Italianen in het
gevecht van 2 dezer te Poayhat bij Beng-
hasi teruggeslagen werden en 150 mau,
waaronder 7 officieren, verloren.
De Mijnwerkersstaking.
Het manifest, door het uitvoerend comité
van Zuid Wale6 verspreid, waarbij den
mijnwerkers worden aangeraden om 't werk
te hervatten, heeft de gewenschte uitwer
king De mijnwerkers zijn heden in grooten
getale in de mijnen afgedaald. Naar ver
wacht wordt, zal de toestand Maandag
weder normaal zijn. Do spoorwegdienst is
hervat.
De Paus niet overleden.
Het bericht gisteren uit Madrid geseind,
dat de Paus zou zijn overleden, blykt ge
lukkig niet waar te zijn geweest. Sommigo
avondbladen hadden reeds een necrologie
afgedrukt.
Het gerucht omtrent hot overlijden is
ontstaan door een verkeerde interpretatie
van eeu telegram uit Rome, ontvangen
door een auditeur van de nuntiatuur.
Spionnen
Een Frausche luchtballon is te Spalt,
nabij Neurenberg, neergekomen. De lucht
reizigers zeiden dat zij Patijsche kantoor
bedienden waren, maar aangezien men by
hen eon groote som gelds en fotografie
toestellen vond, geloofde de Duitsche over
heid dat niet, hield hen voor FranEche
officieren en nam hen gevangen.
Havenarbeiders te Hamburg.
De looubeweging in de haven te Ham
burg heeft op den eersten dag, dat onder
handeld weid over de eischen der haven
arbeiders, een zeer ernstige wonding ge
nomen. Het Berl. Tageblatt meldt, dat de
zeelieden, van wie men alleen wist dat zy,
in geval van een ongunstigen afloop der
onderhandelingen met de havenarbeiders,
besloten waren de sympathie-staking te
proclameeren, het besluit hebben genomen
zelf oen reeks van eischen te stellen, die
thans ingediend zijn bij de vereeniging van
reeders. O.m. verlangen zij een andere re
geling van het overwerk en de opzeggings
termijn.
Home Rule voor Ierland.
In bet Lagerhuis is gisteren door de
Britscho Regeering ingediend het ontwerp
Home-Rule voor Ierland, waarvan de hoofd
inhoud reeds in ons blad vau Woensdag is
meegedeeld.
Minister Asquith zeide bij de gelegenheid
o.a. het volgende:
Bij alle wijzigingen in den staaikundigen
toestand sinds 1893 zijn de Ieren voortdu
rend blijven volharden bij hun verlangen
naar home-rule. De minister legde er den
nadruk op, dat de verkiezingen in Ierland
voornamelijk hadden gestaan in het teeken
van „home rule" en daarna ging hij over
op de bezwaren, die de unionisten van Ul
ster tegen de voorgestelde bepaling hebben.
Ilij had nooit de vastheid van hun besluit,
om zich te verzetten tegen de invoering
van home-rule onderschat en de regeering
heeft bij het ontwerpen van do bill ook
behoorlijk rekening gehouden met huune
bezwaren, zij kan echter het recht vau een
betrekkelijk geringe minderheid, om zich
te verzetten tegen de uitspraak van do
groote meerderheid der bewoners van Ier
land niet erkennen, vooral niet nu speciaal
ervoor gezorgd is, dat de belangen dier
minderheid niet geschaad kunnen wordeo.
„Homo tule" voor Ierland is een eerste
stap in de richting van een later te volgen
breedere politiek, om het rijksparlement te
bevrijden van de noodzakelijkheid om zich
bezig te houden met de zuiver locale aan
gelegenheden van verschillende deelen van
het Yereenigd Koningkrijk en deze over te
laten aan hun speciale vertegenwoordigers.
Carson, sprekende namens de oppositie,
veroordeelde het wetsontwerp, als zynde
belachelijk en fantastisch, terwijl hij de
waarborgen bedriegelijke voorspiegelingen
noemde.
De Iersche loider Redmond begroette,
namens de nationalisten, het wetsontwerp
als een grootschen maatregel, waarmede
volkomen het doel zou worden bereikt, dat
de regeering zich had voorgesteld.
Macdonald, sprekende uit naam de le
den van de labour-party, betuigde even
eens zijn ingenomenheid met het ontwerp.
Turksche Verkiezingen.
In Turkije blijken de verkiezingen al
evenzoo te gaan als in sommige andere
zuidelijke Europeesche landen. Dat wil
zeggen, dat de partij-aan-het-bewind
grooton invloed op den uitslag oefent door
allerlei listige kunstgrepen en gewelddadige
handelingen.
Daardoor hebben do Jong-Turken tot
dusverre zoo goed als alle hunne winsten
behaald en heeft Liberale Unie niets ge
wonnen.
Op sommige plaatsen moeten partijgan
gers der Unie zelfs afgeranseld zyu. De
Unie zal zich nu bij wijze van protest in
enkele districten iu Constantinopel van
deelneming aan de stemming onthouden.
Kreta.
De Porte heeft eens weer de aandacht
der beschermende mogendheden op Kreta
gevestigd. Dit maal is zy boos over het
voornemen van Griekenland om de Kreten-
siscbe afgevaardigden naar de Kamer den
toegang te weigeren.
De Porte merkt op, dat zoodanigo inmen
ging van Griekenland in de zaken van
Kieta moeilijkheden zou kunnen uitlokkeu.
Naar men zegt, hebben de mogendheden
aan do Porte geantwoord, dat deze zich
bij de uitsluiting der Kretensische afgevaar
digden behoort neder te loggen, welke ook
de middelen waren, die aangewend zijn om
deze uitsluiting te bereiken.
De Tariefwet.
Het hoofdbestuur van de Zecuweche
Landbouwmaatschappij heeft gisteren met
13 tegen 7 stemmen en 2 Btemmen blanco
aangenomeu een motie van de afdeeling
Kruiningen, waarin wordt gezegd, dat de
voorgestelde verhooging van het tarief van
invoerrechten de belangen van den land
bouw iD hooge mate zal schaden, en waarin
adhaesie betuigd wordt aan het adres van
de Hollandsche Maatschappij van Land
bouw te dier zake aan de regeering ver
zonden.
Kamerverkiezingen te Hoorn.
Op grond dat de viijzinnig-democraten
afgesproken hadden zich bij het te Oost-
huizen genomen besluit neer te leggen en
uir. lock, de kiezers verzocht heelt, hun
stem niet op hem uit te brengen, heeft,
naar aan de Tel. bericht wordt de vrijzin
nig democratische candidaat, de heer
Frans Netseher, het voorbeeld van mr.
Fock gevolgd.
Het Bouwwetjk in de Ie Kamer.
Bij het afdeolingsonderzoek vau het wets-
ontweip tot wijziging der wet tot regeling
van het lager onderwys gaf een lid 'te
kennen, dat hij, hoewel den schoolstrijd
niet willende heropenen, toch zijne stem
tegen het wetsontwerp zou uilbrengeD. Hij
sloot zich aan bij de beweeggronden in de
Tweede Kamer door zijn politieke vrienden
aangevoerd om het voorstol niet aan te
nemen, daarbij verklarende de openbare
school onmisbaar te achten.
Een ander lid meende, dat men aldus
wel degelijk den schoolstryd heropende.
Hij betoogde voortB, aan de hand van uit
spraken van tegenstanders van de openbare
school, dat deze school onbruikbaar is voor