DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 91.
DONDERDAG 18 APRIL 1912.
9e JAARGANG^
Uit de Pers.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Uoolilredacteur; Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. {5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KI.KINK H«AOi6. Telet. latere. 168.
Prijs der AdvertentiSn
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bg
abonnement belangrjjke korting).
Tot plaatsing vanadyert. en reel, van buiten het kanton Amersfoort, in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75.78 Amsterdam
Het Lbidsche Program.
He Hoefijzer correspondent van het
Handelsblad wijdt 'u artikel aan het op
het te Leidsche Congres aangenomen
nieuwe program der S.I'.A.P. Voor liet
behaalde tactische succes hoeft de schrij
ver groote bewondering; over het program
zelf schrijft hij.
Het program zelf staat, wat klaarheid
en kloekheid, eo wat bondigheid en een
heid belangt, verte achter bij het oude
program van Deventer. Het oude program
was een model van een boginselmanifest,
puntig, kort, snijdend, recht op de waar
heid af. Het uieuwo program is een slappe
verhandeling, ingewikkeld, zonder vaste
lijn, met lange woordenreeksen, waarmee
men vaak om de waarheid hoeukronkelt.
Het oude program was uit één stuk, had
stijl en karakter. Het nieuwe mist én ka
rakter én stijl en doet denken aan die
confeotie-architectuur waarin vaak huizen
worden saamgeflanst uit allerlei «stijlen,"
om ze maar tot een „riant" geheel te
maken.
Wat don inhoud belangt is deze nieuwe
geloofsbelijdenis, dunkt ons, het best te
qualificeeren als de victorie van een getem
perd revisionisme. Getemperd: namelijk
door de zucht om den „Marxisten" zoo
weinig mogelijk aanstoot te geven zonder
nochtans van de revisionistische idee iets
wezenlijks prijs te geven. Wanneer men do
twee programs, het oude en het nieuwe,
vergelijkt iets dat door de warreligheid
van het nieuwe niet gemakkelijk wordt ge
mankt dan vindt men telkens plaatsen
waar de „Marxistische" idee door de „re
visionistische" is vervangen, maar zóó om
praat of geparaphraseerd dat het er niet al
te scherp revisionistisch staat.
Zoo treft men in het ondo program al da
delijk de categorische bewering aan dat „de
grond en de andere arbeidsmiddelen zich
bevinden in handen van enkele personen"
en dat zich daartegenover de klasse heeft
gevormd van degenen „die, van alle bezit
ontbloot, totaal vau de bezittende klasse af
hankelijk zijn". Zoekt men nu een aequi-
valent voor deze Marxistische grondgedach
te in het nieuwe program, dan vindt men
alleen dat „de massa der voortbrengers is
gescheiden van de voortbrengingsmiddelen"
en dat dientengevolge of neen, ook hier
staat een heel slap woord: „aldus"twee
klassen (het proletariaat en do kapitalisti
sche klasse) „in duurzame belangentegen
stelling tegenover elkaar staan." Men voelt
hoe hier de Marxistische schijn is bewaard,
doch hoe het wezen van dit belangrijkste
stuk der Marxistische dogmatiek aanmerko-
lijk is besnoeid.
Zoo werd, in het oude program, van de
„niet-bezitters" gezegd dat „hun armoede
toeneemt met hun groeiend aantal." De
„verarmingsleer" dus in haar meest stolli-
gen vorm, zonder eenig voorbehoud.
Maar hoor nu het nieuwe program:
„Zoo is de arbeidersklasse, waar de kapi
talistische winsthonger niet door haar tegen
stand wordt gebreideld, ten prooi aan toe
nemende ontaarding en ellende, alleen be
perkt door de natuurlijke grenzen van men-
schelijke ontbering en door de eischen van
het kapitalistisch belang zelf."
Ook dit heeft reeds, vooral door het zui
ver marxistische slot, een „marxistischen"
schijn Maar het door ods geoursiveerde
voorbehoud, dat de „tegentendsuz" inhoudt,
heeft een zoo onberekenbaar groote poten
tiaal, dat onder zijn boheersching hel
marxistische slot verschrompelen kan tot
oeu onbenulligheid.
Iu donzclfdeu zin van het oude program
werd ook nog, zeer stellig, gewaagd van
„den oudergaaoden middenstand".
Niets meer van zulk een oudergang in het
nieuwe program. Daarentegen vindt men,
in dat stuk, in ander verband, gewaagd van
een „nieuwen middenstand," waaronder dan
„technici en beambten van get grootbedrijf"
worden verstaan, „die wat onzekerheid van
bestaan en afhankelijkheid van den kapi
talist betreft, met de arbeiders gelijk staan."
En dan volgt er nog een zeer vage aandui
ding van „die groepen, wier belang zooal
niet direct tegengesteld aan het kapitalis-
mo, toch niet betrokken is bij de handha
ving daarvan." In plaats van een onder
gaan van den middonstand. heeft men hier
dus eeu uitbreiding vau diec stand gekre-
geen in tweo richtingen.
En zoo zijn er nog meer punten waarop
mon kan wijzen our to doen zien hoe pre
cies-marxistisch het oude en hoe behoed-
zaam-revisionislisch het nieuwe program is.
De tweo documenten dragen het kenmerk
van huD ontstaan. De heer Troelstra heeft
eens verklapt, dat het concept voor hot
oude program in een uurtje is gemaakt,
ergens aan een kofficbuistafcltje waarboven
men de hoofden bijeenstak. Het nieuwe
program daarentegen i6 de vrucht van
jarenlangen arbeid, van zwaar studeeren
en discuteeren. Het eerste is aus einem
Gusz, de uiting van een impuls, van ware
bezieling, een eenheidsuiting in elk opzicht.
Het laatste is een studeerkamerproduct,
een wél- en langoverwogen werk, deels
van weten8chappelijken, deeU van tactischen
aard.
Een eenheidsuiting is het in geen enkel
opzicht.
Uiterlijk noch innerlijk.
Naar het uiterlijk niet wegens do
zwakheden van vorm die wij reeds hebben
aangeduid.
Doch naar het innerlijk evenmin.
Want hier zijn geen twee slroomingen
inééngevloed, maar zo zijn, ook in het
program, van elkander duidelijk onder
scheiden gebleven en slechts naast elkaar
geleid.
De Oorlog.
Turkije zal voorloopig de besprekingen
met de mogendheden geheim houden. Al
dus heeft de Turkscho ministerraad be
sloten. Er is echter reeds uitgelekt, dat de
mededeelingen der gezanten een goeden
indruk hebben gemaakt op de Ministers en
den Grootvizier.
Het antwoord van Turkije kan binnen
tweo dagen worden tegemoet gezien.
Italië moet dus wordt in officieele
Turkscho kringen verzekerd geheel
hebben afgezien van het phm om de Dar-
danellen te forceeren.
De inneming van het fort Boechomez
moet door krijgslist zijn geschied. De
Agenzia Stefani geeft daarvan de volgende
beschrijving
Italiaansche matrozen, als Arabioren ver
kleed, hadden verkenningen gedaan en al-
zoo de iuneming van het fort vergemakke
lijkt. Dit was ovcrigeus toch oog een heel
dmg en word volbracht door een compag-
nie Askari's, gesteund door geniesoldaten
en matrozen. De Askari's gingen io storm
loop op het fort in en klauterden over de
borstweiing. Tegelijkertijd gingen de troe
pen en kanonnen aau laud, die de Askari's
oveneens steunden. Later werd door een
ballon eeu verkenningstocht in don omtrek
gehouden en werden, dank zij de aldus
opgodane bijzonderheden, de Arabieren uit
den omtrek verdreven.
De FransohSpaansche
Onderhandelingen.
Het wil met de Fransch-Spaanscho Ma
rokko onderhandeliDgeo maar niet opschie
ten.
Volgens de Temps heelt de Fransche
Regeeriog besloten het jongste voorstel
van Spanje niet aan te nemen en ook de
onderhandelingen betreffende hot douane
stelsel niet te hervatten, voordat Spanje
over het vraagstuk der vergoedingen in
grondgebied tot andere gedachten gskomen
is, speciaal wat betreft het afstand doen
van de Oerga-vallei, hetgeen Frankrijk als
beslist noodzakelijk beschouwt. Frankrijk
houd: beslist vast aan den eiscb, dat in
Zuid-Marokko door Spanje een veel groo-
tere uitgestrektheid gronds zal worden af
gestaan, dan hetgeen thans geboden wordt.
Het heel dat Engeland reeds by de
Spaansche Regeering heeft aangedrongen,
om meer matigheid en wijsheid bij de
onderhandelingen te betrachten.
Brusson's Begrafenis.
De Fransche ministerraad heeftonder
nadere goedkeuring der Kamerbesloten
dat de begrafenis van den Kamer-voorzitter
Brusson, zal plaats hebben op Staatskosten.
Spionnage.
Te Toulon is oen 26-jarig beambte bij
de marine-artillerie aldaar met zijn meiBje
in hechtenis genomeü. Beiden worden be
schuldigd van spionnage. De jonge man
was meermalen in de gelegenheid geweest
om kennis te nemen van vertrouwelijke
stukken en missives over het geschut en
de munitie.
Grensincident.
Toen een Fransch douanenbeambte bij
een vervolging van smokkelaars bij ver
gissing over de ZwitBersche grens kwam
bij Pontarber, werd hij door twee Zwit-
serscho douaneu in hechtenis genomen
en in de gevangenis gezet. Tweo dagen
lang werd hij daar gevaDgen gehouden,
zonder dat de Fransche Regeeriug hiervan
in kennis werd gesteld.
Een afgevaardigde heeft zich nu tot
minister Poincaré gemeld met een protest.
Oeconomische Conferentie.
Te Brussel wordt op dit oogonblik eeD
oeconomische conferentie gehouden. Zij
houdt zich uitsluitend bezig met de vereen
voudiging van het chèque-verkeer en heeft
den wenech uitgesproken, dat de Euro-
peesche banken hierover internationale con
ferenties zullen honden.
De Begrooting der Donau-Monarchie.
De gemeenschappelijke begrooting van
Oostenrjjk-Hongarge wijst een som aan
van 287.456.603 Kronen, die door gemeen
schappelijke bjjdragen van de twee Rijks-
helften moet worden gedekt.
Hiervan heeft Oostenrijk 182.8 millioen
en Hogarije 104.6 millioen op te brengen.
Voor leger en marine is 449.428.881
uitgetrokken, d.i. 21.636.254 kronen meer
dan in 1911.
Een crediet van 680.000 kronen wordt
gevraagd voor motors, ballons en vliegma
chines. Verder zal een luchtecheepvaart-
afdeeling en een automobielafdeeling wor
den gecreëerd.
De Turksche Verkiezingen.
De verkiezingen te Constantinopel zijn
thans geëindigd. Alle candidaten van
„Eenheid en Vooruitgang" zijn gekozen.
Volgens Reutor zal in de Troonrede,
die heden by de opening der Kamer zal
worden voorgelezen, de nadruk worden
gelegd op de noodzakelijkheid om wijzi
ging te brengen in do grondwet met name
wat artikel 35 betreft, waarvan de ver
werping aanleiding gaf tot ontbinding dor
vorige Kamer.
Verder wordt in de troonrede verklaard,
dat Turkije met Italië alleen vrede sluiten
kan, wanneer Turkjje de werkelijke en
algehcele souvereiniteit over Tripolitanië
blijlt behouden; tevens wordt aan de Mo
gendheden dank betuigd voor bun vriend
schappelijke en vredelievende houding.
Amendementenrkoen.
Het Kamerlid, de heer Duys, vertelt in
Het \olk, dat Minister Talma op zjjo eigen
ontwerpen nu reeds circa 200 „amende
menten" heeft aangebracht.
Tot 10 April (den fatalen termijn voor
het indienen van amendementen) werden
er 221 werkelijke amendementen ingediend.
„Te weten op de Radenwet 68, op de
Ziektewet 153.
Naar de politieke partijen gegroepeerd
werden er ingediend op de Radenwet door:
do sociaal-democraten 22, de christelijk-
historischen 1, de katholieken 10, de libe
ralen 17 en de vrijzinnig-democraten 18
amendementen.
Op de Ziektewet werden ingediend door:
de sociaaldemocraten 44, de christeljjk-
historischen S, de katholieken 58, de li
beralen 26 en de vrijzinnig-democraten 17.
Zooals mco ziet zijn er door de anti-
revolutioonairen totaal geen amendementen
ingediend. Dezen achten de wetten van
Talma blijkbaar zóo volmaakt, dat ze er
niets io te verbeteren vinden. En dit
ondanks de talrijke wenschen en adressen
der christelijke arbeidersorganisaties!".
De Haarlemsche Kermis.
De Haarlemsche Raad hoeft bij her
stemming het voorstel-Bregooje, tot af
schaffing van de kermis, met 17 tegen 13
stemmen verworpen.
Vrouwenkiesrecht.
Sedert 1 Jan. 1912 hebben zich pl.m.
900 leden bij de Vereeniging voor Vrou
wenkiesrecht aangesloten.
Het Bouwwetje.
In zijn antwoord op het VoorloopigVer-
slag betieffende het ontwerp tot wijziging