DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 92.
VRIJDAG 19 APRIL 1912.
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND-
DE BRON VAN ALLE KWAAD.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. fó.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. 1,1.40. Afzonderlijke nummers 10.05.
Burean: KI.8INF. H vAtMl. Telef. Interc. 183.
Prijs der AdvertentiSn:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer 10.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten het kantor. Amersfoort in dit blad is .niisluitend" gerechtigd het Alg. Siunen-eu Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75.78 Amsterdam
De voorstanders van de bizondere school
kunnen zou men zoo zeggen thane
toch wel tevreden zyn. Niet alleen hebben
zij vrijheid zooveel scholen en schooltjes
op te richten, als het hun belieft en de
kinderen op geheel eeuzijdige wijze af te
richten, zooals het bun maar goeddunkt,
maar bovendien krijgen zij, om hun stryd
tegen do staatsschool met meer succeB te
kunnen voortzetten, van den staat zeil
subsidie voor hun secte-onderwys, ja in hot
vervolg zelfs subsidie voor den bouw van
hun scholen.
Nu zou men met alle recht kunnen ver
wachten, dat in ons door schooltwi3ten
verscheurd land thans de vrede hersteld
zou worden en dat zij die voor hun ver-
meeod goed recht den strijd begonnen, na
de zege behaald te hebben, ook de wape
nen zouden neerleggen. Zulks paste te
meer 'n zich christelijk noemende partij,
welke reeds zoo vaak do beschuldiging,
telkens door nieuwe feiten gevoed, heeft
moeten hooren, dat haar christelijke strijd
leus slechts 'n politieke strijdleus, slechts
kiezersbedrog is.
Maar neeu, de strijd wordt voortgezet,
thans niet meer voor eigen recht maar tot
verdelging van den tegenstander. Do posi
tieve leus: voor het bijzonder onderwijs, is
omgezet in de negatieve: „tegen de open
bare school". En zoolang het aan het strijd
lustige politieke christendom gelukt het
anti-liberale mengelmoes bijeen te houden
in het teeken van stryd tegen de opeubare
school, is tevens de clericale heerschappij
verzekerd, welke anders door gemis aan
overeenstemming op schier elk punt, haar
einde zou tegemoet snellen.
tiet is daarom het dagelijksch werk van
de rechtsche pers zeer enkele hooger
staande bladen uitgezonderd de lezers
tegen de openbare school op te hitsen.
Kunstmatig moot stemming gemaakt wor.
deu en men zal niet rusten, aleer een ieder
overtuigd is, dat de openbare school de
bron van alle kwaad is.
In dezen onheiligen krijg is de Stichtsche
Courant een van de dapperste strijders
5 la don Quichotte.
Dezer dagen zocht zij naar 'n verklaring
van den groei der 8. D. A. P. Na het
voorafgaande ligt het voor de hand, maar
wio zou het anders geraden hebben, dat in
de allereerste plaats de openbare school
daarvoor aansprakelijk gesteld werd?
Als 'n anti rev. blad het zegt, zal het
wel niet waar zijn; maar als het waar was,
dat de openbare school, welke de kinderen
maar tot hun 12o jaar bezoeken, op zóó
jeugdigen leeftijd reeds zooveel socialistjes
aflevert, zouden wy de bizondere onder
wijzers aanraden toch eens bij hun bizon
dere collega's in de leer te gaan. Misschien
zouden zy dan ook de kunst leeren om
hun discipelen op 12-jarigen leeflyd als
christenen al te leveren.
Maar als de Stichtsohe nu toch aan do
oppervlakte der dingen zoekt naar oorza
ken van den groei van de S.D.A.P. zou
den wij er dan één aan mogen toevoegen?
Wij zullen het even „diep" zoeken als
het a.r. blad.
Welnu, dan zeggen wy, dat de bizoyi-
dere school de oorzaak van den groei der
S.D.A.P. is. Wilt gij het hev.ijs? Hier is
het, in anti-rev. trant: toen er nog geen
secto scholen waren, hoorde men niet van
socialisten; met de ontwikkoling van het
byzonder onderwijs, komt ook de sociaal-
democratie op; christelijke en roomsche
scholen verrijzen overal uit den grond, de
socialisten vermenigvuldigen zich even
wel; en dus.
Als nu onze lezers op hetzelfde intel-
lectueele peil stonden als de lezeis van de
Stichtsche, zonden wij dan niet met 'n
uitgestreken gezicht de vraag: waaraan
is de groei der S.D.A.P. te danken" kun-,
nen beantwoorden met: „aan de bijzondere
school?',
De Strijd bij de Dardanellen.
Nu de mislukking van de derde poging
der mogondheaen om den vrede tusschen
Italië en Turkije te verkrijgen, ouvermydc-
lijk wordt geacht, is Italië overgegaan tot
een beslissend optreden in den Archipel.
Verschillende berichten doen hieromtrent
de ronde. We deelen daaruit mede, wat de
Turksche Minister van Oorlog ouder dag-
teekening van gisteren heeft gepubliceerd,
„Hedenochtend heeft om 4.30 uur de Ita-
liaansche vloot, bestaande uit 4 groote
oorlogsschepen en 20 torpedohooten, een
aanval gedaan op Kounkane, het fort aan
den ingang van de Dardanellen. Van af
het fort werd hevig teruggeschoten, waarbij
een der groote Italiaansche oorlogsschepen
einstige schade beliep en de gevechtslinie
moest verlaten. Na een geschutvuur van
3'/., uur werd de Italiaansche vloot terug
gedreven. Een andere vloot bombardeerde
de kazerne en de munitiemagazijnen op
Samos. Om 3.30 uur in den namiddag hield
het kanonvuur op en koos de Italiaansche
vloot het ruime sop. De bij den ingang
van de straat dor Dardanellen geplaatste
dryveude mijnen, zijn van haar boeien ont
daan; de handelsscheepvaart is opgeheven."
Anarchie in Marokko.
Het protectoraat van Frankryk schijnt
aan het Sjerifaansche Rijk alles behalve
rust te hebben bezorgd. De correspondent
van de Temps te Marakesj toch seint, dat
er op 't oogenblik volslagen anarchie
heerscht rondom de stad. Als gevolg van
den ordeloozen toestand, die geschapen is
door twisten en afgunst tusschen Kaïds en
laodsgrooten onderling, evenals door de
onder do bevolking heerschende onzeker
heid betreffende de gevolgen van bet pro
tectoraatsstelsel, hebben zich rooverbendeD
gevormd, die met plunderaars het land af-
loopen tot voor de poorten der stad. On
der de bevolking loopt het gerucht, dat
de stad weldra door Fransche troepen zal
worden bezet.
Een resultaat van hot protectaat is alvast
de stijging van de grondprijzen.
Erger is het bericht omtrent oen te Fez
uitgebroken muiterg onder de soldaten.
Deze is gister begonnen onder de infante-
netroepeD, waarna zij op de andere troe
pen oversloeg, met uitzondering van de ge
nie, die aan de opstandelingen weerstand
bood. De opwinding breidt zich ouder de
bevolking uit; reeds is men begonnen met
winkels te plunderen en eenige Europee-
sche gebouwen aan te vallen. Er zyn
enkele slachtoffers gevallen; de beweging
heeft zich nog niet over de stammen uit
den omtrek uitgebreid.
Naar uit Tanger gemold wordt, belege
ren de muiters den sultan in zjju paleis
te Fez; verscheidene officieren en onder
officieren-instructeurs zijn gedood. Het per
soneel van de ambassade en het consulaat
is in veiligheid. Van Mckinoz is hulp
aangekomen.
De „Temps" ontving een telegram uit
Fez, meldende dat het gebouw der tele
grafisten bij het Maghzen aangevallen is
geworden en dat de beambten zich dapper
verdedigden.
De nalatenschap van Ferrer.
Niettegenstaande reeds den 9 December
jl. het beslag, dat de Spaansche Regeering
had gelegd op de nalatenschap van Ferrer,
was opgeheven, door het opperste militaire
gerechtshof te Madrid en den 18en Januari
d. av. in een arrest van datzelfde hof
werd bevolen, dat alle boeken van de
drukkerij te Barcelona met al de onroe
rende goederen erbij moesten worden teiug-
gegeven, is eerst enkele dagen geleden de
universeele erfgenaam in het bezit gesteld
van de boeken der Moderne School.
Het heet, dat de vroegere uitgeverszaak
nu op denzelfden voet zal wordon voort
gezet met een filiaal te Parijs.
De Auto-bandieten.
De rechter van instructie in zake de
Parysche autobandieten is tot de overtuiging
gekomen dat de aanslagen werden beraamd
op vergaderingen, van de reduitieleden van
het „1'Anarchie." Onder de op het redactie-
bureau van dit blad in beslag genomen pa
pieren werden een aantal gedrukte, van
een valsch stempel voorziene, bewijzen van
góed gedrag gevonden. Volgens de meening
van den rechter van instructie werden deze
valsche stukken door de bandieten gebruikt
om gemakkelijker aan de vervolging der
politie te ontkomen.
Een Belooning.
Met algemeene stemmen heelt het Noor-
weegsche Storthing besloten om aan den
ontdekker van de Zuidpool, Amundsen,
een som van 136.365 kronen uit te keeren
als bijdrage in de kosten van zijn expeditie.
ru6sisch.
Dezer dagen werd de Duitsche grens-
commissaris te Eydtkuhneo, Dressier ge-
heelen, te Wirballen, over do Russische
grens, gearresteerd. Hij wilde prinses Dohna
op een wandeling over die grens verge
zellen. De Russen verdenken Dressier
namelijk van poging tot 6pionnage. De
Duitsche grenscommissaris werd door ko
zakken naar Wilna getransporteerd, waar
hij in don nacht aankwam. Om welke reden
hy gearresteerd was, werd hem niet mede
gedeeld. De Duitsche regeering heeft reeds
togen dit echt Russisch optreden geprotes
teerd.
Bloedige Botsing.
Ongeveer een maand geleden brak er in
de goudwasBcheryen der Lena-maatschap-
pij in de buurt van Irkoetsk een werk
staking uit, die tot nu toe voortduurt. De
toestand schjjnt gisteren zoo gespannen te
zyn geworden, dat de troepen zijn opge
treden. Zij hebben vuur gegeven, waarbij
niet minder dan 107 dooden vielen en 80
gewonden.
Gem. Electr. Bedrijf te Utrecht.
In de gisteren te Utrecht gehouden raads
zitting werd na zeer uitvoerige besprekingen
met 18 tegen 3 stemmen een voordracht
van B. en w. aangenomen tot uitbreiding
van de gemeentelijke electrische centrale,
waarvoor de kosten begroot worden op
een bedrag van f 350.000.
Bakkerswet.
De Ned. R.K. Bond vau Bakkers en
cacao- chocolade- en suikerbewerkers vor-
zockt ons het volgende te melden:
Naar aanleiding van de gehouden discus
sies in de Tweede Kamerzitting, om na
Paschen onmiddelijk de Bakkerswet aan
de orde te stellen, stellen wy er prijs op
door middel van de pers te verklaren, dat
het gesprokene van den heer Duymaer van
Twist, als zoude het bureau voor de R K.
Vakorganisatie in haar jaarvergadering te
Breda op ons voorstel besloten hebben, dat
de Bakkerswet aan do orde behoorde te
komen, mits daardoor de verzekeringswet
ten niet geschaad werden, geheel onjuist is.
De juistheid evenwel is, dat niot op
voorstel van onzen bond de door den heer
Duymaer van Twist bedoelde motie is aan
de orde gesteld, doch op voorstel van het
bestuur van het Bureau voor de R.K. Vak
organisatie, welke bedoelde motie aaneen
stemming oudcrwierp, nadat door bond een
motie, behelzende het dringend verzoek om
de Bakkerswet als nog vóór Paschen te
behandelen, (om hier niet te noemen reden)
werd ingetrokken.
Tot goed begrip dient te worden opge
merkt, dat de door het bestuur van het
Bureau voor de R.K. Vakorganisatie voor
gestelde motie werd aangenomen met 8336
stemmen vóór en 3018 stemmen tegen, on
der welke tegenstemmers ook onze bond
behoorde.
Ons bezwaar tegen de motie was juist
gelegen in de laatste toevoeging der motie,
waarop de heer Duymaer van Twist zich
ten onrechte beriep. In vetband hiermede
verwijzen wij gaarne naar het door ons
gezonden adres aan de Tweede Kamer, in
welk adres wij er dan ook nogmaals krach
tig op aandrongen de wet alsnog vóór
Paschen te behandelen.
Waar dus de heer Duymaer van Twist
zich in deze rumoerige Kamerzitting zoo
teD onrechte op onze houding nopens de
zoo door 30.000 belanghebbenden vurig
begeerde wet beriep, passen wij intusschen
ook voor des heeren Duymaer van Twist's
waardeerende woorden ten opzichte van
ons gesproken.
