DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 108.
WOENSDAG 8 MEI 1912.
9e JAARGANG.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. vau Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. fö,60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. tjl.40. Afzonderlijke nummerB f 0.05.
Bureau: KI.KINK H Telef. Iutere. IS».
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels 1 0.40. Voor iedercn regel meer I 0.0S.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bjj
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kantor: Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Ad vort.* bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 74*78 Amsterdam
Brieven aan een
Oud-Amersfoorter.
Amice 1
28 April 1912.
Wij naderen gelukkig weer de Meimaand.
Gelukkig, zeg ik, en dat klinkt misschien
heel ondankbaar tegen April, die zich dit
jaar zoo zomerscb heeft voorgedaan, ja
mogelijk meer Meidagen geboden heeft dan
Mei zelf er ons geven zal. Maar toch, ik
houd niet van April; als ik aan April denk,
ruik ik altgd zeepsop, boenwas en terpen,
tijn en dan doemt hot schrikbeeld bij mij
op van al die uitspattingen, waartoe do
schoonmaak-wellust onze huisvrouwen in
die maand verleidt, dwingt, mag ik wel
zeggen, want dat hier de onontkoombare
anangkè in het spel is, staat bij mij onom-
stootelijk vast. Evenals de diereu in het
voorjaar verharen en huu winterpels af
leggen, ook al zouden ze die nog meoigo
wook velen kunnen, evenals de trekvogels
uit het wanne Zuiden voortgedreven wor
den naar de noordelijke streken, waar zij
vaak nog zoo lang op de zonnewarmte
moeten wachten, zoo wordt ook het vrou
welijke geslacht in de Aprilmaand door een
onzichtbare macht gedwongen alles onder
steboven te gooien en huis en hof met
bezemen te keeren. En wij mannen, wg
weten, dat wij daar machteloos tegenover
staan. De onzedelijkheid kan uitgeroeid
worden door zedelijkheidswetten, drank
misbruik kan beteugeld worden door het
verbod van muziekdoozen in café's maar,
tegen het jaarlijks wederkeerend Beëlze-
bubsfeest durft nog geen wetgever den
strijd aan te binden,of het moest zijo door de
Tariefwet, die ook tal van schoonmaakbe-
noodigdheden zwaar belast. Zou er heusch
nog iets goeds in die Tariefwet schuileD
De huisvrouwen schijnen dit in de gaten ge-
krogen te hebben,want e'euige maanden gele
den hebben zeeenreusachtige|adresbeweging
op touw gezet om het gevaar te bezweren.
Ook hier in Amersfoort hebben toen
eenigo adressen gecirculeerd of zijn ter
teekening gelegd, maar onze Amersfoort-
scho vrouwen hebben zich er niet veel om
bekommerd. Ik hooide tenminste, dat ver-
gelekon bjj andere plaatsen Amersfoort
verre ten achter gebleven is. Dat is tocb
onbegrijpelijk en als ik helaas niet beter
wist, zon ik geueigd zijn te vragen: zijn
er dan geen huisvrouwen in Amersfoort?
Want het zijn tocb de buisvrouwen, die het
eerst de gevolgen der Tariefwet in bun
dagelijksclie uitgavon zullen gevoelen. Nu
is het wel waar, dat een adresbeweging in
den regel geen directe gevolgco heeft,
maar het ware toch goed geweest en net
zou zeker veel indruk gemaakt hebben, zoo
uit alle deelcn van het land uit duizenden
kelen in casu uit duizenden pennen
het protest der huisvrouwen weerklonken
had.
Je hebt zeker wel gelezen, welke groote
plannen Amersfoort heeft voor het jubel
jaar 1913. 'u Onderwijstentoonstelling gaat
men organiseeren om onze landgenooten
eens goed jaloersch to maken op het voor
treffelijke onderwijs, waarop wij trotsch
gaan. Lang heeft men gezocht naar Amers-
foort's specialiteit. De banketbakkers dach
ten tot dusver altijd dat hun Amcrsfoort-
sche keitjes en grove dirk onze specialiteit
was en uit bakvischkringen werd met kop
pigheid volgehoudeD, dat de knappe luite
nants Amersfoort'e roem vormden, terwgl
eigenaars en bewoners van afgebrande
huizen aan ODze brandweer die eer toe
kenden.
Thans is echler uitgemaakt, dat ons on
derwijs ons beroemd zal makeo. Ik weet
niet of jij er een van bent maar er schijnen
menschen te zijn, die niet kuunen
begrijpen wat met een onderwijs
tentoonstelling bedoeld wordt. Dat ligt toch
voor do hand en ik klap dus niet uit de
school, als ik een paar van do attracties
opnoem. In do eerste plaats zullen de voor-
troffolijkste leeraars en onderwijzers met
de snuggerste jougons van de scholen uit
gezocht en te kgk gesteld worden in 'n
model klas, voldoeude aan de hoogste
eischeu der hygiene, gelijk zulks in Amers
foort het geval is. 's Ochtends, 's middags
en 's avouds zal dit uitgelezen gezelschap
een openbare les vertoonen, terwijl de
hoofden der scholeu het nut van het ani-
bulantisme zullen domoustrceren door tel
kens heen en weer te loopen van de eeoe
model-klas naar do andere. Ook de wot-
houdor van onderwgs zal te pronk gesteld
worden en de verschillende commissies van
toezicht zullen tableaux vivants vormen en
zoo nu en dan voor belangstellenden een
vrij toogankeliike vergadering houden om
te laten zien, hoe hot bij hen toegaat bij
hun beraadslagingen. En om het beeld vol
maakt te doen zgn, zal io de middaguren
de gemeenteraad een geheime zitting in
hot openbaar houden.
En wat ook heel leuk belooft te wor
den, in een speciaal daarvoor ingericht lo
kaal zullen eenige van de handigste leer
lingen een séance geven voor huo leeraars
om dezen te toonen althanB voor zoover
z\j het uit hun jeugd veigeten mochten
zgn alle trucjes en spiekmiddelen waar
mede huu discipelen gewoon zijn hen te
bedriegen.
Je ziet, mijn waarde, dat het heel in
teressant en amusant kan worden; ik roken
er vast op, dat ook jij eens een kijkje zal
komeD nemen. Eu om jo dan als gids te
mogen rondleiden, houdt zich aanbevolen
je vriend
JORIS VAN EEMLAND.
28 April 1912.
De Oorlog.
Van Turkscho zijde wordt verklaaid, dat
men daar de bezetting van Rhodos ver
wacht heeft en er reeds lang rekening medo
heeft gehouden. Men is algemeen overtuigd,
dat de Italianen binnenkort het eiland
weder zullen moetCD ontruimen, gedwongen
door de Turksche bezetting, die van uit
de bergen een hardnekkige guerrilla zullen
beginnen.
Volgon6 loopende geruchten zou de Ita-
iiaansche. vloot thans in de nabijheid van
het eiland Chios stelling hebben genomen
De Staking van Rijnschippers.
De Frankf. Ztg. verneemt uit Keulen, dat
reedb zeer velen der stakende Rijnschippers
het werk hebben hervat, zoodat het scheep
vaartverkeer gisteren voor een goed deel
was hersteld. Er is eon algemeene afneming
der stakingsbeweging merkbaar, die het
algeheele einde der staking tegen het ein
de der week doet voorzien.
Hier en daar is het ook gisteren weer
tot gewelddadigheden gekomen; to Bonn
en Keulen worden thaue do voor anker
liggeudo schepen en de bruggen door
politic bowaakt.
De Marokko-onderiiandelingen.
Volgens oen telegram uit Madrid aan
een Duitsch blad, zon men in Spaanech-
politieke kringen ten zeerste verbaasd ziju
over de afwijzende houding, welke Frank
rijk heeft aangenomen, tegenover het door
Engeland op 10 April gedane bemiddelings
voorstel om de grens tusschen het Spaao-
scho en Fransche gebied in het Werga-
dal laogs de rivier te trekken.
Dit voorstel is door Spanje aangenomen,
doch de Fransche Regeering heeft daar
tot dusver niet op gereageerd. Eu de
Fransche pers schijnt do publieke opinie
in het land te willen drijven tot den eisch,
dat aan Frankrgk een groot stuk aan
beide oevers van de Wcrga zal worden
afgestaan.
De „Ritueele" Moord.
Men weet dat in do Russische stad Kiëf
een tijd geleden een beschuldiging is geuit
tegen oenige daar woonachtige Israëlieten,
van zich schuldig te hebben gemaakt aan
een ritueelen moord. Naar alle waarschgn-
lijkhpid is dit niets dan een verzinsel, be
dacht om de volkswoede tegenever de Jo
den tt ontketenen, of de uitwijzing te recht
vaardigen. Nu is het merkwaardig, dat de
berechting dezer zaak telkens aangekondigd
maar weer uitgesteld wordt. Zoo ook eeni
ge dagen geleden. Men vermoedt dat de
regeering de zaak wel zou willen laten
loopen, maar dat de invloed van anti
semieten en reactionnairen te sterk is dan
dat de regeering dat openlgk zou durven
aankondigen. De onzekerheid echter die
hierdoor ontstaat dient alechts de bedoe
lingen diergenen die de middeleeuwscbe
praaijes over ritueele moordeu gebruiken
om den Jodenhaat aan te kweken.
TWEEDE KAMER.
Zooals wij gisteren reeds meldden is het
Pantser6chip afgestemd met 63 tegen 26
stemmen.
Tegen de Linkeizgde eD Duynsteo, Van
Nispen Rheden), De Visser, Y.in den Berch
van Heemstede, Van Nispen (Nijmegen),
Bolsius, Janssen, Beckers, De Ram V. d.
Voort vae Zijp, Van Veen, Schimmelpen-
uick, Lohman, De Geer, Van Wassenaar,
v. Best, Bogaardt, Kooien, v. Idsinga,
v. Lennep, v. Dedem, Ankerman en Ver
loren.
Toen de uitslag der stemming bekend
was geworden riep de heer Duys:„Ikzou
maar weer liberaal worden!"
Bij de Regeling van Werkzaamheden
werd besloten, 21 Mei met de openbare
behandeling door Ziektewet te beginnen.
Het voorstel-Troelstra, om dien9 pen-
aioenmotie tegelijk met de algemeene be
schouwingen over de Ziektewet te behan
delen, werd verworpen met 50 tegen 39
stemmen.
Een voorstel Treub om diens spoorweg-
politiek interpellatie op de agenda te
i plaatsen werd aangenomen met 63 tegen
26 stemmen.
De Ziektewet.
Aan do Tweede Kamer der Staten-Qene-
raal is door de heeron J. Oudegeest en J.
v. d. Tempel, optredendo in hun kwaliteit
van voorzitter en secretaris van het Neder-
landsch Verbond van Yakvereenigingen, bg
welk lichaam 52.000 arbeiders zgn aange
sloten, een adres gezonden, waarin zij de
Kamer mot aandrang verzoeken „het ont
werp ziektewet, eerst in openbare behande
ling ta nemen, nadat den tienduizonden
belanghebbenden buiten Uwe Kamer, en in
het bijzooder den georganiseorde arbeiders,
behoorlijk tijd is gelaten om zich van de
voorgestelde rogeling op de hoogte te stel
len en der Regeering en Uwe Kamer huD-
ne zienswijze kenbaar te makeo, zoodat met
hunne rechtmatige bolangen rekening kan
worden gehouden."
Th. M. Ketelaar.
Tot lid van Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland is gisteren gekozen de heer
Th. M. Ketelaar.
Linksche Samenwerking.
Aan Het Volk wordt verzekerd, dat tus-
achen liberaren en vrijzinnig-democraten in
bet district Zaandam is overeengekomen,
dat het vrijz.-dem. Kamerlid dr. Bos de
gezamenlijke candidaat dier partijen zal zijn
voor de Kamer verkiezing van 1913.
Internationaal Woningcongres.
Sedert eenigeD tijd is de voprbereidiug ter
hand genomen van het Xe Internationaal
Woningcougres, dat op uitnoodigiog der
Nederlandache Regeering hier te lande zal
gehouden worden. Thans is nader bepaald,
dat het congres zal bijeenkomen in het
Kurhaus te Scheveningen en wol op 8 Sep
tember 1913 en volgende dagen. Waar
schijnlijk zullen drie dagen worden inge
nomen door vergaderingen en drie door
bezoeken aau verschillende gedeelten van
het land.
Door het voorbereidend Comité zijn de
vertegenwoordigers van het Staatstoezicht
op de Volksgezondheid, van het Bouw- en
Woningtoezicht der grooto gemeenten en
van vereenigiugen, die in het woningvraag
stuk belang stellen, uitgonoodigd om tot hot
Comité toe te treden.
Op deze uitnoodigingen zijn reeds ver
scheidene gunstige antwoorden ingekomen,
zoodat het zich laat voorzien,dat weldra tot
Je definitieve saineustclling van het Comité
zal kunnen worden overgegaan.
Verbetering in den Socialen toestand
van den gemeente-ambtenaar.
In de kringen der burgemeesters, secre
tarissen, ontvangers, secretarie- en ontvan
gersambtenaren leeft sterk de overtuiging,
dat de sociale positie dier ambtenaren, na
enkele in do laatste jaren aangebrachte
geringe verbeteringen, nog zeer veel te
wenschen overlaat.
De Nederlandache bond van gemeente
ambtenaren maakte zich herhaaldelijk tot
tolk daarvan. Onder meer werden in eene
uitnemend bowerkte en toegelichte proeve
van wijziging der gemeentewet de wen
schen dezer gemeente-ambtenaren bloot
gelegd. Tot nog toe bleef in tusschen ook
deze stem vrijwel die eeos roependen in
de woestijn. De bond is thaDS voornemens
eene krachtige actie te ontwikkelen voor
verwezenlgking van de proeve. Daartoe