DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 110.
VRIJDAG 10 MEI 1912.
9e JAARGANG.
QP DEN VERKEERDEN WEG,
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hooidredacteur: Mr. I>. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaar4.Franco per
poet id. 15,60. Per 3 maanden id. II.Franco per post
id. fjl.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLEINE H iltJid. Telet. Iutere. 18».
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 rogels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten tiet kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd hel Alg. Binnen-en Bnitenlandsch Advert.-bureau D.Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Nu de verkiezing in Hoorn achter den
rug is, lijkt het goed een enkel teekenend
verschijnsel, dat by dezen stembusstrijd is
op te merken geweest, in het licht te
plaatsen.
Veel scherper dan tot nu hebben voor
standers van invoering eener bepaalde wet
telijke regeling, in dit geval vun staatspen-
sionneering, drang op de kiezers en op do
candidaten uitgeoefend om iemand gekozen
te krijgen, die volmondig verklaarde te zijn
vóór de door hen aangeprezen oplossing
van dit maatschappelijk vraagstuk.
Oppervlakkig beschouwd is dit begrijpe
lijk. Men wil, vaak na jaren van propa
ganda en agitatie voor een of ander doel,
eindelijk eens wat meer tastbare resultaten
bereiken, dan die welke bestaan in daveren
de toejuichingen op vorgaderingen, wèl-
«lagende meetings e. d. Te meer wil men
dit, waar al propageerende het nagestreefde
doel in eigen oog geworden is: het ééae,
zeker het eerst noodige! En dit meer tast
bare resultaat is voor hen, die hun ideaal
door de volksvertegenwoordiging tot wer
kelijkheid moeten gebracht zien, uiteraard
het verkiezen van een afgevaardigde van
wieu verwacht mag worden, dat hjj zai
zijn een strijder in de Kamer voor het
aangehangen beginsel.
Wordt, om dit doel te bereiken, de nor
male weg ingeslagen, dan zullen de strijders
bun invloed aanwenden in de verschillende
kiesvereenigingen, trachten hun wensch als
verkiezingsleus aangenomen te krijgon en
dientengevolge candidaten te zien aange
wezen, die bekend zyn of zich uitspreken
als voorstandars van het verdedigde be
ginsel.
Zoo is gedaan door de voorstanders van
Algemeen Kiesrecht, die hun leus hebben
weten te brengen iu de party-programma's
van verschillende politieke organisaties en
daarmee bereikten, dat dezer overwinning
mettertijd invoering van A. K. verzekert.
Niet zoo de strijders voor staatspension
neering. Steunende op de kracht van hun
organisatie zijn zij "politiek" op eigen
gelegenheid gaan drijven, door buiten de
kiesvereenigingen om aan candidaten en
adspirant-candidaten de vraag voor te
leggen: „Zijt gij voorstaatspensionneering?"
Tot zoover werd een meer en meer ge
bruikelijke weg gevolgd, zij het een dwaal
weg Immers het zijn niet de beste ver
tegenwoordigers noch de krachtigste kam
pioenen, die het grifat bereid zijn alle ge
stelde vragen bevestigend te beantwoorden.
Maar eenmaal aan bet „dringen" ging
men verder. „Zijt gij voorstander van het
stelsel van staatspensionneering, dat de
Bond voorstaat word gevraagd. En,
vreezende voor verkiezingsbekeeriugen,
word nog een stap verder gezet op den
verkeerden weg door het officieel stellen
van de vraag: „Zyt gij lid van den Bond
voor StaatspensionneeriDg f' Ook dit was
nog niet mooi genoeg. In circulaires aan
de afdeeliugen werd rondweg aangegeven,
dat feitelijk alleen een propagandist van
do bondsideeën de rechto man kon zijn en
gaven de loidende personen een lijstje
waaruit nu nog voor hoo lang
goedmoedig de keus werd gelaten.
Ieder onbevooroordeeld burger zal moe
ten erkennen, dat dit toch inderdaad te
dwaas wordt! Nog daargelaten, dat bij dit
optreden de onafhankelijkheid der afge
vaardigden ten zeerste wordt bedreigd, dat
het aantal „specialiteiten" in de vertegen
woordiging stijgt, tot verdringens toe van
de mannen, die hot geheele gebied van
staatsbeleid willen en kunnen overzien,
men roept aldus het meest bedenkelijke
gioepsegoïsme in het loven, met de daar
uit noodwendig voortkomende snccesjagerij
van candidaten.
Wie belet andere groepen om op hun
beurt eveneens opzettelyk niet verder te
kijken dan hun veieenigingsneus lang is
En wat zal dan gebeureu
De anti-tariefman zal den candidaat met
vooibyzien van al het andere vragen,
niet zijt gij tegen bescherming, maar:„Zijt
gij, lid, neen propagandist, van hot "Vrije
Ruilverkeer?" „Volksonderwijs" zal als
ei6ch komen stellen een serie spreekbeurten
voor de openbare school! De Mannenbond
voor Vrouwenkiesrecht miostens eou tour
nee voor het door hem nagestreefde begin
sel vragen. De Vergunninghouders, de
Visschers, de Anti-Trekhonden strijders, de
Auti-Vivisectie ijveraars, de Geheelonthou
ders, de Rein-Levenmenscben, de vul
maar aan lezer een kolom of wat, zy allen
zullen met ongeveer evenveel recht aan de
candidaten komen vragen: zyt gij lid van,
neen zijt gij propagandist voor onze be
weging. Antwoordt dc candidaat ontken-
nend, dan jaagt hy een bepaaldu groep
tegen zich in het harnas, verzwakt zijn
kanseD, die de kansen van zijn partij, zijn
beginsel zijn. Maar al te licht zal de zwak
ke toegeven, zal de sterke bedanken voor
de eer En de kiezer, die wil afvaardigen
een vertegenwoordiger van wie hy uit par
tijprogram eo verleden weet, dat hij stiijdon
zal voor 't begiBsel, dat ook het zijne is,
die nuchter-denkende en oordeeleode kie
zer komt in het gedrang, verliest zijn be
langstelling en bedankt evenzoo voor de
eer
Zoo ontaardt door het ageeren der par-
ticularistcn ons parlementaire stelsel tot
verwordens toe.
En bereiken de ijveraars hun doel? Och,
laten zij, die candidaten voor één bepaald
doel naar de Kamer hebben afgevaardigd,
eeus nagaan wat hun vertegenwoordiger
tot stand bracht, tot stand kon brengen,
't Is schraal en schaarsch
Niet bun doei, wel iets anders, bereiken
zij. En wel dit. In twijfelachtige districten
kunoen ziju de zetel ontnemen of ombonden
aan een man, die meer of minder ver van
hen afstaat in één opzicht, doch die in
alle andere opzichten hun als afgevaardig
de lief zou zijn, om dezen zetel in banden
te brengen van een ander, die letterlijk
in eik opzicht hun tegenstander is.
In het belang van de overwinning onzer
beginselen, maar ook, maar meer nog zelfs
in het belaug van de zuiverheid van den
politieken strijd keero ieder democratisch
vrijzinnige zich tegen de hierboven geschetste
tactiek van groepen, die zóó lang hebben
gestaard op één punt der lichtende toe
komst, dat zij blind zijn voor al het andere,
ten slotte ook blind voor den rechten weg,
die voert naar eigen doel V. D.
De Oorlog.
De Turksche ministerraad heeft besloten
alle Italianen, die in hot villajet Smyrna
en onderhoorigheden wonen, uit te zetten.
Den Italianen wordt 14 dagen gelaten om
het land te verlaten. Men herinnert zich,
dat de Ottomaaoscho regeeriDg de mogend-
I heden reeds had doen weten, dat deze
maatregel genomen zou worden indien een
der provincies in Europa of Azië aange
vallen werd. Na den aanval op de oorlogs
schepen in de haven van Beyroeth was
de uitwijzing reeds voor de Syrische pro
vincies afgekondigd.
v
Gemeld wordt dat 29 mijnen van de
60 in de Dardanollen zijn opgeruimd;
do laatste zulleu binnen drie of vierdagen
zijn weggenomen.
eei schrede vooruit.
"Wij hebben gisteren met een paar woor
den melding gemaakt van het feit, dat de
Duitsche Ryksdag aan zijn vragen-rccht
heeft toegevoegd het recht, om bij inter
pellaties aan het 3lot een motie to stellen,
waarin de Rijksdag een oordeel uitspreekt
over het antwoord van den Rijkskanselier.
Door deze verandering heeft derhalve do
ryksdag de mogelijkheid om politieken
invloed te oefonen wel belangrijk vergroot,
omdat zulk een motie over het beleid des
kanseliers gelijk stsat met wat men in
andere landen moties van wau- of ver
trouwen noemt. Dat daarmee het parlemen
taire stelsel in Duitschland zijn intree heeft
gedaan, behoeft men evenwel niet te moe
iten, want de gevolgen van zulk een motie
van afkeuring zijn natuurlijk in Duitschland
ganschelijk anders dan oldersterwijl
elders eeu premier na een moiic van wan
trouwen verplicht is, 't zy af te treden,
't zij de ontbinding des parlemonts voor
to Btellen, kan in Duitschland de kanselier
die immers aan het parlement geen
verantwoording schuldig is, maar alleen
aan den Keizer de motie ter zijde leg
gen en rustig voortregeeren met het par
lement, dat zijn afkeuring uitsprak.
Politie in den Pruisischen Landdag.
Iu het Pruisischo Huis vao Afgevaardig
den riep de president den sociaal demo
craat Borchardt herhaaldelijk tot de orde.
Toen hij eiudelijk mot uitzetting werd
gedreigd, verklaarde hji zijn plaats niet te
zullen verlaten. Hierop schorste de voor
zitter de zitting. Na de heropeniog weigerde
Borchardt opnieuw gehoor te geven aan
den order van den voorzitter om de zaal
te verlaten Daarop verschenen vier politie
agenten en verwijderden Borchardt, die
hevigeu tegenstand bood, uit de zaal.
Toen Borchardt tijdens de voortgezette
zitting weer in het plenum van den Land
dag verschoon, eu op hernieuwd vorzoek
van den voorzitter wederom weigerde heen
te gaan, werd hij ten tweede male door
politieagenten met geweld verwijderd.
De Home Rule Wet.
In het Lagerhuis werden gisteravond do
debatten over de tweede lezing van de
Home Rule wet, die zes dagen geduurd
hebbeD, beëiudigd. De debatten bleven kalm
en zonder heftigheid en er is geen veran
dering van mecning over den maatregel
bij een der partijen te bemerken geweest.
Zoowel de regeetiog als de oppositie deden
hun uiterste best om zorg te dragen dat
niemand afwezig wa6 bij de stemming die
hedennacht plaats had.
Het Lagerhuis nam de Wet in tweedo
lezing aan met 372 tegen 271 stommen,
onder luide toejuichingen der regeeringsge-
ziudcn.
De Londensche Kleermakers.
De stakiog breidt zich uit. Gisteren had
oen groote vergadering plaats van kleer
makers eu kleermaaksters van het oosteu
van Londen, die zich ten gunste van een
sympathie-staking met de stakers van het
westen van Londen uitsprak.
20.000 mannen en vrouwen zyn thans in
staking30.000 anderen zullen nu staken uit
sympathie. De afgevaardigdon van al de
wijkon van Londen hebben cou motie aan-
genomou, waarin tegen het besluit van 't
bestuur vau het syndicaat, om geen toela
gen te geven wordt geprotesteerd.
Een dreigende staking.
Engeland, nog niet eenmaal bekomen
van den ontzaglyken stryd in het kolenge-
bied, wordt door een nieuw schrikwek
kend arbeidsconflict bedreigd. Het zal een
indirect gevolg zijn van de ramp der Titanic,
die, naar men weet, tot gevolg heeft gehad
do staking der stokers op do Olympic en
nu die aan de P. en O. raaatschappy, beide
als gevolg van den eisch om betere veilig
heidsmaatregelen cn daaraan vastgeknoopt
eisc'ien van hoozer loon en betere beman
ning Nuhebben de stakers bij de P. en O.
maitschappij steun gezocht byden grooten
transportarbeidersbond cn het gevolg is,
dat dit lichaam zich de geheele zaak heeft
aangetrokken en besloten is in dezen de
gerechtvaardigde eischen, zoo uoodig door
uiiddel van 6taking, door te zetten. Aldus
wordt Groot-Britannië bedreigd met dc
staking van zeelieden, spoorwegen, iu één
woord van alle vervoer-aibeiders.
Tom Mann veroordeeld.
Tom Mann, de bekende werkliedenleider,
is gister tot 6 maanden gevangenisstraf
veroordeeld wegens aansporing, tot de sol
daten gericht, om niet aan de bevelen om
op stakers to schieten, te gehoorzamen.
Naspel van de Ramp.
In Liverpool is de eerste eisch om schade
vergoeding behandeld, ingesteld door de
weduwe van een steward vah de „Titanic"
tegen de White Star. De hoogste schade
vergoeding, die de wet toestaat onder do
Workmen's Compensation Act, zijnde 300,
werd toegewezen. De White Star had de
vorderiug niet bestreden en betaalde het
bedrag in de rechtszaal.
Het Wespennest.
Volgens de laatste berichten uit Fez heeft
de Sultan zich laton overreden door de ver
togen vau gezant Rogoault eu generaal
Hoinier omtreut de onveiligheid in den om
trek van Fez cn de noodlottige gevolgen
die zyn vertrek uit de hoofdstad in de
huidige omstandigheden hebben kan, en
heeft hij besloten om voorloopig van zyn
reis naar do kust af te zien en in Fez te
wachten, totdat generaal Lyautey, de resi
dent van Frankrijk in Marokko, in de
hoofdstad aangekomen zal zijn. Generaal
Lyautey zal daar vermoedelijk over veertien
dagen wezen.
De eerste eisch voor de mogelijkheid van
een behoorlijk protectoraat is natuurlijk dat
de krijgsmacht, waarover de resident be
schikken kan, groot zy Vandaar dat be-