DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 183.
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1912.
9e JAARGANG.
Jong Vrijzinnige Propaganda.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. I>. J. ran Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. 1 5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KI.KINK HaAOO. Telet. Interc. 18».
Pri.js der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Bnitenlandsch Advert.- bnrean D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Arasterdam
(Ingezonden
Wij hebben yacantie en ook de politici
besteden dien tijd blykbaar aan het her
winnen van verloren kracht. Niets wijst op
de nadering van „zekere Juni-gebeurtenis-
een" en men kan zich nauwelijks voor
stellen dat het komende jaar ons een hef-
tigen strijd zal brongen, die over groote
volksbelangen zal beslissen.
Toch worden hier en daar reeds toebe
reidselen gemaakt en maatregelen getrof
fen, die op ernstige voorbereiding wijzeu.
Vooral in hot kamp der tegenpartijen zit
men niet stil en wij vrijzinnigen mochten
wel eens eon lesje daaraan nemen.
De diverse districten zijn alle systema
tisch in sectoren verdeeld en even stelsel
matig worden allo goede en vooral ook de
twijfelachtige kiezers bezocht, ten einde nu
reeds een stevigen band te scheppen, die
de organisatie in Juni ton zeersto zal ver
gemakkelijken.
Dat voorbeeld diende bij ons allerwegen
te worden nagevolgd, ieder die het verkie-
zingswerk sinds korter of langer tijd van
heeft bekeken, kent de groote beteekenis
van deze wijze van werken en wij behoe
ven ons slechts het succes van 1905 met
zyn stevig doorgevoerd organisatiesysteem
voor oogen te halen om te weten, dat ook
bij ons met goeden wil de boven geschetste
werkwijze mogelijk is.
In hoeverre reeds in het vrijzinnige kamp
in deze richting gearbeid is, weten wjj nog
niot; dat evenwel nog veel gedaan moet
worden staat evenzeer vast.
Wel is waar beginnen meerdere Kiesver-
eenigingen teekenen van leven te geven,
daartoe gedreven en gerugsteund door de
beroering die in het kiezerskorps bemerk
baar is, doch de volk63troomingen dienen
nog meor in goede banen te worden ge
leid ten einde ze over eenigen tijd te kunnen
beheerscheB.
Want dat zijn de goede eischen van tac
tische politiek, dat de defensie van het be
ginsel en de oppositie tegen niet-gewilde
regeeringen doelbewust langs scherp geteo-
kende lijnen worden gericht en niet in
bandeloosheid ontaarden.
De Bond van VryzmuigePropaganda-Yer-
eenigingen heeft gemeend in deze richting
iets goeds te kunnen doen door het beleg
gen van een driotal groote landdagen in
verschillende deelen des lands. Het is niet
de eerste maal dat dit lichaam op deze
wijze den kamp voor het vrijzinnig beginsel
steunt; reeds meerdere malen was de Bond
in staat door welgeslaagde meetings zijn
bestaansrecht te bewijzen en door het ont
vonken van enthousiasme de basis voor een
vruchtbare actie te leggen.
Ook ditmaal hoopt het bestuur nuttigen
arbeid te verrichten door het organiseeren
der strijdkrachten, die ter verdediging van
de openbare school en den vrijhandel en ter
verkrijging van goede sociale wetgeving over
eenigen tijd zullen moeten optrekken.
tiet groote gewicht dezer landdagen is
onloochenbaar, daar door de geestdrift der
bewuste strijders ongetwijfeld de groote
massa tot nadenken zal worden gebracht
en werkers zal kweeken, die den kamp
tegen het zwarte gevaar tot het eind zullen
willen volhouden.
Ioder vrijzinnige moet voor dien strijd
zich interosseeren en hen naar zijn krach
ten steunen, zoowel moreel ala stoffelyk.
Over moreelen steun viel tot nog toe bij
de voorbereiding niet te klagen; het mate-
rieele gedeelte liet veel te wenschen over.
Wij twijfelen er niet aan, of velen zullen
na deze opwekking hun bijdragen zenden
aan den Bondspenningmeestor, Houtman
kade 81, Amsterdam.
Namens het bestuur van don Bond van
Yryz. Prop. Ver.,
I. H. J. Yos, Voorzitter.
J. W. HIDDINK Jr., Secretaris.
Dk Tubksche Crisis.
De Turksche regeering is toch voor den
aandrang der Albaneezen en andere tegen
standers der Jong-Turken gezwicht en
heeft tot ontbinding der Kamer besloten.
In een buitengewone zitting vin den Se
naat is tot de ontbinding besloten en de
Sultan heeft oumiddollijk zijn goedkeuring
aan het Senaatsbesluit gehecht. De zitting
duurde 10 uren, waarna het voorstel der
regeering om de huidige Kamer te beschou
wen als ontbonden Kamer werd aangeno
men met 27 tegen 5 stemmen en één
onthouding. Hen schynt te verwachten, dat
deze bpoedige ontbinding er toe zal bij
dragen eenige ontspanning te brengen in
den onrustbarenden bionenlandschen toe
stand. Vooral schijnt de bijzondere com
missie in Albanië er op aangedrongen te
hebben, die ernstige verwikkelingen in
Albanië vreesde indien de Kamer niet
spoedig uiteen ging.
Ondertusschen heeft de Kamer togen
het besluit van de regeering geprotesteerd
en een motie van wantrouwen aangenomeu.
De Jong-Turksche leiders verklaarden,
dat do Kamer zich niet moest neerleggen
bij het ontbindingsbesluit en dat zij zich
tegen eiken staatsgreep zou verzetten.
Do grootvizier moet geweigerd hebbeu
kennis te nemen van de hem toegezonden
besluiten der Kamer.
Ook weigerde de Sultan den voorzitter
te ontvangen.
De afgevaardigden zonden doö Sultan
loen een telegram, waarin zij hem de be
sluiten van de Kamer meedeelden, maar
de Sultan weigerdo ook dat telegram in
ontvangst te nemen.
De regeering beschouwt de besluiten van
de Kamer als nul en van geener waarde,
daar de grootvizier den voorzitter van de
Kamer gisteravond van het Senaatsbesluit
bad verwittigd.
Men beoft uitgebreide voorzorgsmaatre
gelen tegen wanordelijkheden getroffen
Soldaten doen de ronde door de straten
en houden de punten van strategisch be
lang bezet. Een kanonneerboot is gister
middag bij het Kamergebouw voor anker
gegaan.
De stad is voor een tijdperk van 40
dagen in staat van beleg vorklaard.
De Oorlog.
Gisterenochtend zijn maatregelen geno
men om de bezetting van de oase Zoeara
voor te bereiden.
Een geheel legerkorps is ontscheept en
heeft zonder ernstigen tegens'and de mara-
boet Zoggisj bezet. Vervolgens rukte men
op de stad aan en bereikte men de Weste
lijke grens van de oase.
De Staking in Londen.
Langzaam aan begint de normale toe
stand in de Londensche dokken terug te
koeren. Do meeste arbeiders hebben het
werk hervat, zy die nog niet werken zullen
weer beginnen, zoodra de gelegenheid weer
in dienst te worden genomen bestaat
Lieden, die tijdens de staking worden aan
genomen en geschikt zijn gebleken voor
taak, zullen ochter in dionst worden ge
houden, zoodat er waarschijnlijk nog wel
eenige slachtoffers zullen vallen.
Nieuwe Belastingen.
Teneinde het vermoedelijke staatstekort
te dekken, zou de Eugelrche minister van
financiën er over deuken een belasting te
heffen op alle openbare vermakelijkheden:
schouwburgen, concerten, tingeltangels, bi
oscopen en sportwedstrijden.
In Frankrijk bestaat zoodanige belasting,
maar in Eogeland is het iets nieuws. Daar
om zal er dan ook wel verzet tegen komen,
niet het minst van den kant der eigenaars
van schouwburgen enz. die tevens al steen
en been klagen over hun drukkende lasten.
Wel zal het publiek betalen, maar de
eigenaars vreezen, dat hun bezoekers zich
wel op een of andere manier zioh er aan
zullen weten te onttrekken, zoodat zij toch
het gelag moeten betalen.
Spionage.
Weder zijn door de Duitsche politie een
vijftal Engel6chen gevangen genomen, ver
dacht van spionage. Een douane-ambtenaar
zag, dat in de bocht van Eckernförde bij
Kiel twoe vreemdelingen fotografien uamen
van den in aanbouw zijnde torpedo-schiet
stand van de Duitsche Marine. De hoeren
werden gearresteerd, terwijl bij het onder
zoek op het jacht, waarmee do heeren ge
komen waren, tal van fotografische opna
men der kuststreek en van Duitsche oor
logsschepen in beslag werden genomen.
Nog 3 reizigers aan boord van het jacht
werden gearresteerd. Zij ontkenden even
wel spionage bedoelingen te hebben gehad.
Een Luxkmburqsche Verkiezing.
De uitslag van de verkiezing te Esch is,
dat de liberaal met 212 stemmen meerder
heid op den katholiek gekozen is. De ver
kiezingen stonden in hel teeken van de
liberale schoolwet, die de Groothertogin
tot nog toe geweigerd heeft te bekrach
tigen.
De Roosevelt-Conventie.
Do nieuwe partij houdt in Chicago haai
conventie. Zaterdag waren reeds 400 ge
delegeerden aaogekomon, maar volgens
bevoegde beoordeelaars zal Roosevelt niets
anders bereiken, dan dat hij de kans van
Taft vernietigt, zoodat de candidaat der
democraten, dr. Wilson er komen zal.
"Vrijzinnige Landdag te Coeyorden.
Begunstigd door goed weer is Zondag te
Coovorden een goedgeslaagde landdag ge
houden, uitgeschreven door den Bond van
Vrijzinnige Propagandaclubs.
Zes sprekers voerden het woord. Er
werd van twee spreekplaateen gelyk ge
sproken. Het eerst spraken dr. P. H.
Roessmgh en de heer W. de Jong, beiden
lid van do Tweede Kamer.
Dr. Roessingh sprak over „Ons Volks
onderwijs". Wijzende op de bekoeling van
sommigen voor het volksonderwijs, wekte
spr. op tot meerdere belangstelling. Spreker
schetste een ideaal van Volksonderwijs, dat
moet leiden tot een krachtig volksleven en
krachtig Staatsleven. Er moet nog veel
verbeterd worden. Spreker deelde mede,
dat in 1900 door het Rijk voor onderwijs
is uigegeven f7.143,000. Voor bijzondere
scholen werd in 1900 f1,151,000 besteed,
terwijl voor 1912 f 8,000,000 noodig zal
zijn. Doze meerdere uitgaven brengen
echter geen verbetering aan. Het peil van
het ouderwijs is niet verbeterd. Uitvoerig
wijst spreker op het gevaar dat zal ontstaan
bij aanneming vau voorgestelde wijzigingen
in de Grondwet met betrekking tot subsi-
dieering van kerkgenootschappen en het
openbaar onderwijs. Er moet krachtig ge
streden worden om de bepalingen in de
Grondwet niet betrekking tot het onderwijs
to behoudeu.
De heer De Jong behandelde het on
derwerp: „Wat ons van de Tariefwet te
wachten staat". Na eenige algemeene be
schouwingen, ging spreker het tariefvoor-
stel in zijn oorspronkelijken en tweeden
vorm na en critiseerde in scherpe bewoor
dingen de aanslagen op de armsten der
armen, en wees er op dat de Vrijzinnigen
ic Nederland vierkant staan tegen tariefs-
vei hooging.
Daarua traden op de heereu F. W. J.
Dnon, secretaris van den Bond van Vrije
Liberalen, en mr. P. A. van EngeD, lid
van den Gemeenteraad van Utrecht.
De heer Diion voert met groot genoegen
het woord over ministerTalma's wetgeving,
vooral ook omdat hij dat doet als secre
taris van den Bond van Viije Liberalen.
Men heeft lang, geheel teu onrechte, be
weerd, dat die bond tegenstander is van
sociale wetgeving. Dat is niet zoo. Hij
heeft alleen zich slechts verzet tegen dc
verkeerde manier van sociale wetgeving.
Minister Talma's grootste fout is geweest,
dat zijn sociale wetten de werkelijkheid
niet raken. Dat men van rechts met zulke
wetten komt is een gevolg van de veron
achtzaming van onzen volksgeest en van
ons maatschappelijk leven. Dat de sociaal
democraten geneigd zijn den Minister te
steunen, komt omdat zij evenals de Minis
ter stanu tegenover de vrijzinnige denk
beelden. Daardoor, zoo eindigt spreker,
wordt in 2913 de strijd niet alleen een
6tryd tegen wetten of wetsontwerpen, maar
een strijd voor wat het boste in on6 is,
onze levensovertuiging.
Mr. Van Engen behandelde de vraag:
Wat heeft de -Regeeriüg voor onze defensie
gedaan en weuschte te volstaan met kort
weg te antwoorden: Niets en zclf8 minder
dan niets. Spreker ging na welke verande
ringen waren tot staud gebracht, die echter
geeue verbetering hebben gegeven, en
eindigde, met te zeggen: Nederland heeft
noodig een krachtig volk, geoefend en ge
hard; de sport moet dus worden aange
kweekt uit militair, maar ook uit economisch
oogpunt.
Op een volksleger moet worden aange
stuurd. Wat er dan op de oorlogsuitgaven
wordt bezuinigd, zal goed besteed zijn aan
sociale maatregelen voor de werkende
klasse, want daarvoor wordt nog te weinig
gedaan.
