Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 3.
Zaterdag 19 April 1890.
Vierde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnos, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veonendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden:
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advsrtentilm
Vnn 1 tot 6 rugcis
Voor iodoron regel moer
n uiterlijk Vrijdagavond
Vergadering
van den Algemeenen Bond.
De Algemeene Bond r.in R. K". Kie-
zers-vcreenigingen in zijne Maandag ge
houden vergadering te Utrecht heeft op
voorstel van het Bestuur met algemeene
stemmen (23 Kiesvcreenigingen waren
vertegenwoordigd waarvan vele Centrale)
aangenomen de navolgende motie:
,Dc Algemeene Bond van Katholieke
Kiezers-Vercenigingen iu Nederland
.gezien hei verslag der Staatscommis
sie ingesteld bij Koninklijk Besluit van
10 Juni 1888 No. 20 lol voorbereiding
der wettelijke regeling van den militai
ren dienstplicht
.handhavende zijn aangenomen pro
gram, luidende: Beperking van de
kosten en lasten der defensie
met dien verstande dat de ver
dedigbaarheid des lands ten
voUe blijve verzekerd;
,is van oordeel:
dat de afschaffing van plaatsvervanging
in geen opzicht wenselielijk noch bui
ten alleruiterste noodzakelijk aanneme
lijk is;
.dat het voorgestelde stelsel van le
gervorming en samenstelling der Krijgs
macht met langdurigen diensttijd ver
werpelijk is
.dat de hoogste volksbelangen zouden
worden geschaad, wanneer de grondsla
gen voor de wettelijke regeling van den
dienstplicht nn het oiiLwerp-organisatic
van het leger, die de meerdeiheid dor
Commissie meent te moeten aanbeve
len, öf door de Hooge Regcering
óf door de Volksvertegenwoordi
gers tol uitgangspunt van wetgeving
worden genomen.
Besluit van zijne zienswijze mededee-
ling te doen aan de ilooge Regcering
en aan de Vereeniging van Katholieke
Leden der Tweede Kamer onder belui-
ging van volledig vertrouwen in hun
verstandig beleid en gehechtheid aan
de ware volksbelangen,
,en aan Hecron Presidenten der
Roomsch-Katholieke Kiezersverecnigin-
gen in Noord-brabant instemming te
betuigen met de door hen in hunne
motie van 13 Maart 1890 aangevoerde
redenen tot behoud van het Bondge
nootschap en tegen den algemeenen of
den persoonlijken dienstplicht, en hun
dank te zeggen voor de mededeeling
der door hen aangenomen motie."
Ziedaar het vrij bevredigende resul
taat der laatste vergadering van den
Algemeenen Bond. Eene motie, waarin
de persoonlijke dienstplicht opnieuw zeer
krachtig wordt afgekeurd, is aangeno
men, en dit is en blijft de hoofdzaak.
Maar thans uiten wjj ook den vurige»
wensch, dat, in deze quaestic, do aller
laatste motie gesteld en aangenomen zij.
Wij voor ons durven verklaren enkel de
goede zaak op het oog te hebben ge
had en daarvoor gestreden te hebben,
maar een personenstrijd, waarin het nu
scheen te willen ontaarden, achten wjj
met de waardigheid en liet groote ge
wicht der zaak, welke wij te verdedigen
hebben, zoo volkomen in tegenspraak,
dat wij dien met verontwaardiging van
ons afwijzen. Ook zien wij er geen heil
in, om van daag aan onze katholieke
Afgevaardigde» onze beluigingen van
vertrouwen op te dringen, en hen mor
gen op eene minder eerbiedige wijze
.ter verantwoording" te roepen, of daar
toe mede te werken: wij nieenen dat
zulks met de roeping der katholieke
pers geheel in strijd is. Zonder nu in 't
minst iets van onze mecning in zake
persoonlijken dienstplicht prijs te ge
ven dit zouden wij onverantwoordelijk
achten ineonen wc toch, dut de lijd
gekomen is, eene afwachtende houding
aan te nemen. Wij moeten hen, die
zich tot hiertoe nog door hunne harts
tochten hebben laten beheerschen tot
kalmte laten komendan zullen zij be
grijpen en waardceren, mol wal waar
achtige en oprechle bedoelingen de niet
met tien geheel instemmende katholie
ke partjj voor de goede zaak heb
ben geijverd en gestreden. De ver
schillende Bonden en Kicsverccuigingen
hebben nu voldoende gesproken, maar
de hoogste uitspraak blijft toch ten
slotte aan de kiezers voorbehouden.
Welnu, zij zullen bij de eerstvolgende
verkiezingen van leden der Tweede Ka
mer niet naar woorden, maar naar da
den oordcelen, en God geve, dat die
uitspraak de meerderheid der Rechter
zijde moge bestendigen.
BUITENLAND.
De commissie voor de oprichting van
ecu gcdciiktecken voor Bismarck heeft
zich geconstitueerd. De voorzitter, de
heer Lcvetzow, las oen eigenhandig
schrijven van den keizer voor, waarin
Z. M. verklaart, hel hem aangeboden
beschermheerschap over dit zoo botee-
kenisvolle g' dcnktcoken gaarne te willen
aanvaarden, in de overtuiging, dat alle
volksklassen in Duitschlaiul met vreugde
en dankbaarheid datgene, wal er met
tiet oprichten van dit gedonkleeken be
doeld wordt, zullen toejuichen.
Dinsdag na de opening der zitting
van hel Huis der Afgevaardigden te
Berlijn heeft de nieuwe Rijkskanselier
hel woord gevraagd. Hij zuidc, dat hij
voor den aanvang der werkzaamheden
hel woord niet had genomen om eene
programma-rede te houden, want bij,
die tot nog toe buiten liet politieke
leven stond, kon heden zijn werkkring
nog niet overzien. Ily wcnschle heden
het eerst tot ito afgevaardigden te spro
ken om met lien in nauwere betrekking
te komen, lig herdacht daarop de
verdiensten van Bismarck oil hoopte,
dat do toekomst van Pruisen ook ver
der zal zjjn verzekerd, llul gebouw,
zeide hij, was sterk genoeg gebouwd
en gegrondvest om stormen te wcor-
.!k houd het voor eene genadige
beschikking der Voorzienigheid," dus
vervolgde de Minister-President, .dat,
op liet oogenblik van Vorst Bismarck's
scheiden, de verheven persoon van
onzen jeugdigen monarch in zyne lio-
teekenis voor het Binnen- en Buiton
land reeds zoo duidelijk aan het licht
was getreden en reeds was gebleken
dal Hij de persoon was om in do
leemte te voorzien. Ken onverstoorbaar
vertrouwen heb ik ill du toekomst van
Pruisen, dut, schouder aan schouder
gaande met het Duilsehe ltijk, nog lang
eene historische noodzakelijkheid zal
wezen, en ik geloof, dal Land en Rijk
een gezegende toekomst tegemoet gaan"
(Levendige toejuiching).
.Gij zult" ging spreker voort
.het woord van Z. M. hebben gelezen:
dal de koers dezelfde blijven zul, en
reeds de omstandigheid, dat al mijne
collega's zijn aangebleven, zal u bewijzen,
dat de Regeering niet voornemens is oen
nieuw tijdperk (neue Aura) te doen in
treden. Het ligt evenwel in deri uard
der omstandigheden en der nionschon,
dut, tegenover cenc kracht als die van
Vnn Bismarck, andere krachten moei
lijk plaats konden vinden, en dut, by
zijne krachtige en zelfstandige wijze van
de dingen te doen, menige andere rich
ting op den achtergrond is mootëfl
treden en menige gedachte, menige ge
gronde wonscli zelfs niet iu aanmerking
kou komen. (,Xetr juistI" vim de Lin
kensite). Ken eerste gevolg van de ver
andering van personen zul nu wezen,
dat aan de verschillende ministerillele
departementen meer speelruimte znl
worden gegeven (Toejuiching Links),
meer dan geschieden kon onder den
machtigen President-Minister. Do tegen
woordige Regcering znl to allen tydo
worden bereid gevonden kennis te nemen
van denkbeelden en wenschen van an
deren. gelijk hoven is aangeduid, en ze
te onderzoeken en, zoo mogoiyk, to ver
wezenlijken. Wy zullen het goede nomen,
waar we liet vinden en van wion het
ook komt, en wij zullun altijd dat be
vorderen, wul, iiiiur onze overtuiging,
dienen kun lot liet npeiihiiar welzijn
Levendige toejuiching)
.De Regeering, op deze wijze logn-
mootkoiiumde, verwacht ook harerzijds
tegemoetkoming. Zij wil gaarne mot al
len van ulioden samenwerken, met nllon
die een hart voor het vaderland heb
ben en voornemens zijn den Staat in
monarchalen, liet Ityk in nationalen zin
te helpen grondvesten, opbouwen en
ontwikkelen I"
Na hot eindigen züne rede werd Ca-
privi vnn alle zijden levendig toegejuicht.
Velen drongen naar voren om hem
geluk Ie wenschen on do hand te druk
ken. Bijzonder vriendschappelijk schoon
de handdruk, dien Gaprivi mei Hunne,
hel lid van het Centrum, wisselde.
De vrijzinnige afgevaardigde HOckerl,
die de discussie opende, vond vele aan-
kiioopingspunten in het programma dor
regcering mot zijne partij, lij sloot
evenwel met de verklaring: Onze koers
bljft do oude.
Windthorst verklaarde namens hot
centrum, dat bij liet herstel verlangde
van do verhouding tusseheii kerk en
slaat, zooals die vóór het begin van
den Kullurkampf bestond. Hj beklaagde
zich over hot slechte bestuur van den
minister van ccrudienst en verlangde,
dat de protectionistische polilick zou
wordun gclinndhnufd.
De officieuze pers in Duitsclilarid heeft
na de aftreding van Von Bismarck ook
mede voorgoed uitgediend. Volgens het
TiigMaU verbood Gaprivi aan do minis
ters en rjks-dopartoinonton aan clng-
bluden mcdodoolingen to doen. Deze
zullen in don Utichs Anuiger worden
bekend gemaakt.
Door de (oriaal-domocratltcho leden
van den Rijksdag is hot volgend mani
fest gericht tot allo manneljko en vrou-
wuiyko werklieden in Üuitschland: „Mot
het oog op den tegenwoordige!! toe
stand der werklieden en wegens politie
ke bedenkingen, kunnen wj den DmUclimi
werklieden niet aanbevelen, den te Mei
tol een ulgcmcenun rustdag Ie mnken.
Zoodanig besluit zou niet uitvoerbaar
zijn en in de kringen der werklieden
zeiven velerlei tegenstand vinden. Ook
zou het misschien aanleiding geven tot
botsingen van onhcrokunhnro bclcokonis.
Alleen tiaar, Waar de werkliaden zeker
heid hebben van zondor conflict den le
Mei oon vrijen dag te kunnen nemen,
mogen zj liet doen, mits zj duarbj ten
strengste alle storing der openbare orde
vormildun. Daarentegen moeten or in mus-
sa handleekenlngon voor een adres aan
den Hjksdug worden byccngcbrucht,
waarin de eisch van een normalen werk
dag van ucht uren en andere uischen
der wurklieilcn worden goforinuloerd.
Deze adresbeweging moet met 1 Mei
begonnen en lol bel einde van .Septem
ber voortgezet worden."
Ken der lo Lissabon versclijnonde
dagbladon meldt, dat prins Helnrich van
Pruisen eigenhandig geschreven brieven
van den Duilachen keizer aan don ko
ning van Portugal en du koningin-ru-
genten van Spuitje bij zich luid, waarin
hij Iiiiii zjjn bezoek te Lissabon en Ma
drid in October aankondigde.
Kano portugcnsehc commissie zal dan
27. dezer vcrlrekkeu inet het dool om in do
Transvaal de grenzen vun de l'ortugeeschu
bezittingen vu*t te stollen. Detorroinen,
wier grenzen zj to bepalen hoeft, lig
gen tusschon de Koinuli on do Limpopo.
Hij do golioudon verkiezingen iu Por
tugal van 80 Pairs, zjn alleen couer-
vutiovon en progressisten gekozengoene
republikeinen, Do conservatieven zullen
in do Kamer der I'airs de meerderheid
Tc Parijs begint men in te zien, dat
■nou, door de liufdczustors uit de Itos-
K talen Ie verdrijven, een schromeiyke
ut heelt begaan.
Do conservatieve leden van den
Parijschen gemeenteraad hebben zich
FEUILLETON.
Eene ontsnapping.
Vervolg.
Terwijl wij zoo bezorgd voor den jongeling
waakten, kwam er een brief van den ;raaf uil
31. Petersburg, waarin hjjsehreef, dat lij den
ministers gesproken had en alle hooi -
•poedig weer hit verlof te bekoi de
hoofdstad le tnogen ve.laten. Zijne brieven „aren
steeds kort en voorzichtig gesteld, want hjj
wist, dat zü door de Russische politie zouden
gelezen worden. Over zijnen zoon schreef lijj
volstrekt niets; niet uit gebrek aan vaderliefde
maar omdat hjj vooruit wist, dat elke uiting
van medelijden, elk bewjjs van deelneming in
slea zoon hom zelf als een misdaad zou aan
gerekend worden.
Reeds kon Emile op eenen slok leuuende in
het huis op en neer gaan. Hjj durfde het eeh.
ter nog niet wagen eene wandeling te doen in
de buitenlucht. Ook zou het om zjjne eigene
veiligheid niet geraden zjjn, zich de weelde te
verschaften zich bulten bel huis te vertoonen
en door eene wandeling in de bossehen zjjne
aankomende krachten le versterken, omdat er
er een prijs van 8000 roebels was beloofd aan
dengene, die hern zon gevangen nemen en levend
of dood aan de Russisclie politie zou overleve
ren. De kennisgeving daarvan waa overal in
hel onderwerp van aller gesprekken.
Wel hadden eenige Polen hunnen toorn dui
delijk uitgesproken over lie' uilgevaardigde hevel
van aanhouding, wel hadden zeer velen gedreigd
do lynchwet loo te passen op den verrader, die
om dat bloedgeld le kunnen verdienen, zich uls
joden genoeg In den omtrek le vinden waren,
geene gewetenswroeging zouden gevoelen orn
spoedig mogelijk over de grenzen zou worden
gevoerd.
De Pruisische grenzen waren weliswaar
slechts eenige uren van hel kasteel verwijderd
maar werden zoowel van Russische als van
Pruisische zjjde z- jr scherp bewaak', zoodal,
wilde men, dal de vlucht met goeden uilslag
zou bekroond worden, deze inet de grootsle
voorzichtigheid moest ondernomen worden. Hel
grootsle gevaar echter had men le duchten van
de overal rondsluipende joden.
Drie maanden na de aankomst van Emiie, op
een kouden besneeuwden winterdag, deed ik
weer mjjno gewone wandeling naar liet boeren
huis in hel bosch. Ik was gewoun als voor
wendeel voor die veelvuldige uitstapjes geweer
en weitasch mede te nemen, en placht van Ijjd
lol tijd een gescliuten haas, konjjn of eekhoorn
tje als buil van de jacht naar huis mede te
brengen. Kr was gedurende den vorigen nacht
irzaak, dat mjne schreden niet gehoord
usachtigc hoop van geveld hout een levendig
isprek voerden.
Neen Izaak, zeide ocno stern, die ik lerslon.!
-kende als ilie vun den huismeester Qliltstein,
■en Izaak, ik moet van de MS*) roebels
minstens tiWXl liebhon, als gij wilt, dat ik c
est van het engeltje zal aanwijzen. Mjjnr
betrekking hjj den graaf is le goed, dun dat Ik
liezen
Poolsche honden.
Maar, lliiefe Gliltslein, zeide eene andore stein
eveneens in het Uuitsch met een erg joodsch
accent, pljjr toch peilaurd I Hik zeg je, jü zult
alles helil.cn, w»t je pegeertdaar, daar, kbjjk
man! hier zie je de iboosegging van den sjtad-
houder, mil zen beigen ham' gnijrevon, en zen
heigen sjegel staat er op. 'ij sjull lichbe de
60o0 roebels, en daarpü, enne petrekking pjj de
keheime polisjie krijg je, as de jonge kraaf
voor 'l krjjgsreclit komt te sjtaan. Nlia! je
sjiel, hik nilieea het koed mil je. Bin je nou
nog nliiel poreid die Bjoldatcn nlinar de plaats
te prangen, waar de jonge disserteur zit? Je kunt
liet stikem doen. Pinnen Min huur sjjjn ze hier.
De heide schurken spraken nog verder, maar
Zachtjes vonder door tien bemerkt te wor
den trok ik mij terug en ijlde naar dn gravin.
Vijl minuten daarna wist z(j onk alles, Er bleef
ons gcon mogelijkheid meer over om uen hel
schurkachtige vorranad van (ilittstein to twijfelen.
'Zonder twijfel moest de ellendeling de gravin
of m|J achterna geslopen zjjn op een uitstapje
naar de boerderij, waar wjj Einile verscholen
hadden, en ons daar in onze gesprekken be
luisterd hebbenander konden wjj niet be
grijpen, hoe lijj achter ons geheim gekomen
W-inig Ijjd om te overleggen, wat ons te
doen stond, bleef ons overigwant zooala do
jood zeide, moesten de soldalen binnen liet uur
daar z(jn, en dan ware Einile verloren.
De gravin verloor echter iiare tegenwoordig
heid van geest niet. In dezea gevaarlijken too
stend hielp de moederliefde haar geval zijn.
Koelbloedig en vaslheruden overlegde zjj wul
de vlucht, eene overhaaste vlucht, nog liet
cenigile middel was lol redding van haar zoon
De vlucht is onze eenigsle hoop, zeide zjj
maar, o hemel! die goede jongen ia nog zoo
zwak, hoe zal liet hem mogcljjk zjjn, om ulleen
en zonder hulp dien moeilijken tocht le vol
brengen? Hjj zal
Niet alleen, dus viel ik haar in de rede i Ik
zal hem begeleiden, hem oppassen en verplegen.
Binnen drie uren zouden wjj de grenzen kun.
nen bereiken, als w(jm>nr goede paarden hadden,
Do gravin vertelde tnjj nu, dat hul grootste
godeello barer dienaars in het naburig dorp op
>ruiloftsparl(| was tn dat hat hij dus
inogeljjk was, onhemorkl vn zonder lastig ge-
i le worden, oen paar 'lugge sterke paar-
lit den stal te halen.Terons overhandigd*
zjj inj oen# welgevulde beurs, die zj reed* ge-
ruimen tjd huil gereed liggen, vooi het geval
dat haar zonn daarvan gebruik zou moeten
maken voor zjne vlucht: ij dankte mj met
tranen inde oogen voormjne bereidwilligheid,
beval haar kind in mUne uiterste zorg aan en
verzocht mj, linrcn zoon do barteljkete groeten
van eene beangstigde moeder over te brengen,
er bjvoegende, dat zj dadeljk in de slotkapel
Qod zou bidden, ons in onze nioeiljk* under-
Di.urop nam ik rnel afscheid van haar, jlde
naar den stal en zadelde twee paarden; narael jk
.Vos", dien ik zelf gewoonljk hereed en .Kte-
tunjehruln": belde vurige paarden, ultmnnlende
door kracht en vlugheid,
Juist toen Ik de belde paarden bj den teugel
gegrepen had en op het punt stond uit te r jden
verscheen (ilillsloin op den drempel dor staldeur.
Wj zagen elkaar aan «n ie-ler onzer la» in
elkaare oogen, det zjn geheim verraden wa*.
Een kwaadaardige glimlach vloog over (llltt
vtein's gezicht, lij trad vooruit, scheurde mj
de teugels uit de hand on zeide i
Neon, mjnlioer de Engolsohmin, vandaag
kamt er nu eens niets van uw ultelapje.
Ik kan mj nu „aarljk niet meer herinneren,
wat ik hem aangedaan heb, maar in het vol
gende uogoublik lug do spion Ier aard* en mjn
voet stond op zjn borst. Hj wss een lafhartig
