Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
De rozenkoningin.
No. 6.
Zaterdag 10 Mei 1890.
Vierde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke i
BureauKrommesbaat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Adyartentiln:
Van 1 tot G regelsf 0.30
Voor icdcren regel meer- 0.05
Carrcs|>ondenli#n en Advcrtenlifn moeten uiterlijk Vrijdagavond
Waarom ontslagen?
Wat al politieke en staatkundige ver
anderingen en gebeurtenissen hebben in
het Duitsche rijk plaats gehad, die el
kander in den laatsten tijd met eene
verbazende snelheid opvolgden, üe
mogendheden uitgenoodigd tot het Ber-
lijnsche congres; de arbeidors-quaesiie
besproken en internationaal geregeld;
de verkiezingen in vrijheid gehandhaafd
Bismarck ontslagen en vervangen; Her-
bert afgetreden en zijn plaats inge
vuld de reptielen aan den dijk gezet
aan de officieren strenge voorschriften
gegeven tot opheffing van mishandelin
gen der soldatende militaire opleiding
geregeld naar de beginselen des Chris
tendoms en gezonde deugdelijkheid en
roeping; plotseling gebroken met de
heerschappij van ijzer en bloed. Eens
klaps treedt de Reize-keizer op, wel
voorbereid, in volle wapenrusting uit
gerust tegenover den tot hiertoe alver-
mogenden rijkskanselier. Menigeen stond
verwonderd over deze plotselinge om
mekeer in de staatkunde.
Toen 's keizers vader, Frederik, stierf,
heerschte er in het kamp der vrijheid
minnende partijen eene zekere vrees
voor de toekomst, eene zekere gedrukt
heid en moedeloosheid, welke zich lucht
gaven in diep geslaakte zuchten bij het
heengaan van hun zoo dierbaren vorst-
Groot waren de verwachtingen, welke
zij van hem koesterden, die reeds den
bijnaam had verworven van den wijze.
Onedel echter was het spel, dat toen
roekeloos gespeeld werd rondom het
ziekbed van den keizerlijken martelaar,
rondom het graf van den overledene;
onedel de roekelooze strijd gevoerd
tegen de Engelschc, de heldin aan de
lijdenssponde, de bedroefde weduwe, de
weenende moeder van den kroonprins,
tot keizer verheven. Wie gevoelde in
die dagen niet het diepste medelijden
met de zwaar beproefde vorstin door de
reptielen dag aan dag verguisd en gehoond
en wie werd niet verontwaardigd over
dit schandeiyk bedrijf? Hoe laat de zoon,
zoo spraken velen, zoo zijne moeder sma
den en verguizen, hij, die thans oppermach
tig geworden is in Duitschland als keizer
beslaat voor hem ook niet de verpl iehling
zijne ouders te eeren en te doen eerbiedigen?
Doch de jeugdige keizer sprak niet en
het scheen, dat de regeering zijns groot
vaders zich wederom ging bestendigen
dat in de toekomst van een zelfstandig
keizerlijk bestuur geen sprake kon zijn;
dat de keizer van Duitschland zou blij
ven de uitvoerder van den wil des rijks
kanseliers. De zoon der verguisde ouders
zweeg om later te spreken en zijn
diep gehoonde ouders te wreken. Hij
moest toen zwijgen, daar hij jeugdig en
onervaren zonder Von Bismarck niet
zelfstandig nog optreden kon.
'lis een geheim, wat in het kinder
hart is omgegaan, wat offers hij in lijd
zaamheid heeft gebracht, wat diep ge
griefd hij zich moest gevoelen als door
de reptielen op commando des meesters
het vuile slijk des lasters voortdurend
werd geworpen op zijne edele ouders.
Snel heeft de jeugdige keizer zich voor
bereid om spoedig welgewapend als
zelfstandig hecrscher te kunnen optreden.
Het uur van heengaan had toen voor Bis
marck geslagen, die geen hecrscher
boven zich dulden kon en hij, die op
Duitschen bodem onmisbaar scheen is
heengezonden en zijne plaats wordt thans
ingenomen door den keizer zelf. En hier
mede werd een einde gemaakt aan eene
noodlottige wanverhouding: de onder
daan, die door eer- en heerschzucht
volk en keizer had onderworpen, wiens
wil als wet gold voor beiden, word
wederom gewoon staatsburger, terwijl
de van Godswege machthebbende keizer
thans over het Duitsche volk regeert.
De gezonde staatsregeling is hersteld,
de ware verhouding geboren door de
energieke daad des jeugdigen keizers.
Wat is, behalve de nog in het duister
liggende bijkomende omstandigheden, de
aanleidende oorzaak van Bismarck's
val
't Is bekend, dat de keizer en Bis
marck van meening en zienswijze ver
schilden omtrent de sociale quaeslie.
Bismarck had tot hiertoe de socialisten
bestreden door de zoogen. socialisten
wet hij achtte haar als een voldoend
wapen 0111 hen te doen buigen en hunne
gevaarvolle strevingen en woelingen te
onderdrukken. Dikwijls had reeds do
Cenlrumspartij in Duitschland gewezen
op ilc noodlottige gevolgen, die uit eene
dusdanige uitzonderingswet moesten
voortvloeiendat zij in de toekomst
juist eene tegenovergestelde werking
uitoefenen dan men bedoeldedat
de socialistische partij daardoor niet zou
af- maar toenemendat de strenge straf
bepalingen dier wet propaganda zouden
ui voor hut socialisme. En de uit
komst heeft bewezen, dat het Centrum
goed had gezien. Van jaar tot jaar
groeide de socialistische partij in getal,
'loeit en kracht; luin stciuincneijfer
werd steeds grootcr en het getal slem
bij de laatste verkiezingen uitge
bracht, overtrof de stoutste verwachtin
gen. Het groote gevaar in de toekomst
Duitschland werd openbaar; er
moest een andere weg worden ingesla
gen, daar de lot hiertoe gevolgde niot
proefhoudend bleek te zijn.
Daarbij kwum, dat de opeenvolgende
erkstakingen der laatste tijden in
Duitschland veel gegronde grieven der
arbeidende klasse aan hot licht brachtten,
grieven, die ontevredenheid wekten,
de gemoederen meer en meer verbitterden
tegen patroons en werkgevers en lot
opstand prikkelden. Behendig wisten de
leiders der socialisten daarvan partij te
trekken om ook daar, waar de socialis
tische geest onder de arbeiders nog niet
was doorgedrongen, hunne dwalingen te
verspreiden en hunne partij te versterken.
De klachten werden inmiddels voor
den keizer gebruchlde schoonste
belollcn werden toegezegd, en gestand
gedaan. De zaak werd onderzocht door
afgevaardigden des keizers, die in loco
een onderzoek instelden; vele grieven
werden rechtmatig en billijk bevon
den en aan den keizer medegedeeld.
Berlepsch en Hintzepoter, beiden hot
nauwkeurigst in de quaeslie ingewijd,
waren zonder twjjfel dos keizers beste
voorlichters en raadgevers levens. Do
keizer begreep dat tot sociale hervor
mingen moesL worden overgegaan en
kon lichteljjk voorzien dat hjj op
dezen weg den machtigen tegenstander
Von Bismarck zou ontmoelen..VVant hel
inslaan op een anderen weg sloot nood
zakelijk de vcroordcclingin van du richting
door den rijkskanselier tot hiertoe ge
volgd. Men moest derhalve inzien dat
dit aanleiding kon worden tot Bismarck's
aftreding. Vandaar, dat men zich in de
hoogcrc kringen tot alle gebeurlijkheden
moest voorbereiden en niet dan voor
bereid kon optreden lot hervormingen
op socialistisch gebied. Toen eerst word
de hand aan hot werk geslagen. Uil-
noodiginpen werden tot de verschillende
mogendheden gericht tot deelname aan
het congres, te Berlijn te houden, waar,
onder voorziltersschnp des keizers, de
sociale quaeslie zou worden besproken
en eenigc internationale wettelijke bepa
lingen zouden worden tol stand ge
bracht. Intusschen Bismarck diende
zjjn verzoek om ontslag bij den kei-
Wat niemand zoo spoedig had
verwacht, geschiedde: Bismarck werd
bij zijne eerste aanvrage ontslagen. Men
moest inel hem breken, wat al verdiensten
hij mocht hebben als de stichter van
het Duitsche rijk, omdat men voor de
noodzakelijkheid stond om Of sociale
horvormingen in Ie voeren, óf wel met
behoud van Bismarck liet gevaar voor
den staal niet slechts te bestendigen,
maar zelfs te doen toenemen. Du kanse
lier bleef bovendien in hel oog des
koizers de lage verguizer zijns vaders
en zijner moeder en had derhalve in
zijn ongetwijfeld godsdienstig kinder
hart de ware hoogachting en sympathie
verloren. Wel hoopte Bismarck nog op
zijne gewaande onmisbaarheid voor het
Duitsche rijk, door hem gesticht, maar
zijne onmisbaarheid bleek misbaar te
en de keizer, die vroeger had moe
ten zwijgen, sprak thans in het teekenen
van het ontslag. En Herbert volgde
spoedig zijn vader.
Hiermede is Bismarck van het staat
kundig tooneel verdwenen; de opper
machtige in Duitschland is vernederd
tot een gewoon staatsburger. Ofschoon
ook de jeugdige keizer de groote ver
dienste des cx-kanzcliijrs waardeert,
heeft hij wellicht bij tijds nog ingezien, dut
eene andere biuncniundsche staatkunde
moest worden gevolgd 0111 de gevaren
te vermijden, die voor den staat steeds
dreigender werdendat er moest ge
broken worden mot de heerschappij
ijzer en bloed en eene regccring
aanvang moest nemen, waarin de
door God gestelde orde wordt hersteld,
in de kuizcr zelf met het opperste
gezag door God toegerust als hoogste
bestuurder optreedt, al de onderdanen
aan zich trachtende te verbinden door
banden van toegenegenheid en liefde,
door aan allen te schenken: bescherming,
1 vrjjheid en recht.
J. B.
BUITENLAND.
De manifestaties op 1 Mei in de meeste
groote steden van Europa en Noord-
Ainerika gehouden, zijn zonder ernstige
rustverstoring afgcloopen. Op enkele
pluutscn hebben ze aanleiding gegeven
tot eenigc vechtpartijen, arrestatiün en
verwondingen. Gering mag het getal ge
noemd worden der werklieden, die ge
hoor gaven aan de oproeping, in 1888
uitgegaan van het socialistisch congres
te .St. Lo.is in Amerika, om op 1 Mei
H, door eene ojicnbare contructbrcuk hun
overmacht en hunne geheelc onafhan
kelijkheid aan den dag te leggen op zich-
lens hunne werkgevers. Het is gebleken,
dal de arbeiders, dunk zij den Christclijken
beginselen, nog niet rijp zijn voor eene
internationale socialistische beweging.
De troonrede waarmede de keizer van
Duitschland den Rijksdug heeft geopend
luidt aldus:
„Ik hoop, dat het gelukken zal, de
belangrijke, dringende vraagstukken op
FEUILLETON.
Uur er was een moeilijke tjjd over Frankrijk
aangekomen: de tjjd van de heerschappij des
ongeloofs in de hoogere kringen dsr maatschappij,
en daarmede als natuurlijk gevolg een onverza-
delijke zucht naar zingenot, eene schromelijke
ontaarding van de vaderlandsche zeden en
verachting van datgene, vrat vroeger den
menschen als eerbiedwaardig en heilig gegolden
bad. Deze geest was langzamerhand tot in de
lagere kringen der maatschappij 'doorgedrongen
voornamelijk in de steden, en men stond juist
aan den rand van den afgrond der revolutie,
die later met kwistige hand zooveel jammer en
ellende over h;t geheele land heelt uitgestrooid.
De Burchtheer Parrien de Salency was door
zijnen omgang met de vaders der revolutie in
Parjjs geheel van het goede pad afgeweken en
van de goede zeden ijjner voorvaderen ontaard.
Met behulp van een hoopje gelijkgezinde makkers
en van dezulken, die h»m als broodheer
moeiten vreczen, was het hem gelukt de keuze
van de rozenkoningin naar zijn hartstocht en
willekeur te doen beslissen.
Ook de jeugdige vriendinnetjes, die juist voor
bel huis van Sylvia Lablache stonden, gevoelden
smartelijk het groote onrecht, dat Parrien
beging, door eene onwaardige tot rozeukoningin
te doen uitroepen.
Grelha vatte wederom het woord op, en zeide
lol hare vriendinnetjes:
.Komt, laat ons verder gaan. het wordt tijd,
dat wjj naar het huis van den trolsche Horten-
ning ons voorschrijft, naar de kerk te geleiden,
anders zouden wjj gestraft kunnen worden."
Maar voor dat de meisjes zich op weg bega
ven, legden zij eene krans van witte rozen op
de vensterbank van Sylvia 's kamertje, om daar
mede te betuigen dat zjj, niettegenstaande de
bepaalde keuze, in de harten der vriendinnetjes
lot rozenkoningin van dil jaar uilverkoren wns.
.Ontvang van ons deze kroon, Sylvia!" zeide
Gretha, de oudste dezer meisjes, ,u komt de
kroon toe, en aan geen andere, wat men
overigens ook doen moge." Toen verdween de
groep der meisjes even als eene vlucht
duiven van onder de bloeiende siruike
hoornen, die het stille huisje van Sylvia's
van den grooten weg scheidden.
Op dit oogenblik traden twee statige en
naam uitziende daines van achter de boompjes
te voorschijn, zjj hadden heel toevallig liet ge
sprek der jonge meisjes afgeluisterd; een heer
volgde hen op behoorlijken alstand. De dames
konden beide ongeveer dei lig jaren oud zjjn;
beiden waren zjj buitengewoon schoon, en hare
houding zoowel als de flint: stof der kleeding.
die naar de laatste Parjjsche mode gemaakt
was. gaven bljjk van hooge alkomst. Zjj, die
het jongste leek, droeg een rose zjjden kleed,
1 in 't blauw gekleed, met een
are schouders geslagen. Hare
dden goedheid en edelmoedig-
.N'aar hetgeen de meisjes daar z
erkle zjj. zich tot haar bogcleidstc
daal men hier op liet punt een g.
doen. Het schjjnt inderdaad, dal de
lijve voortbest
Als wij 1
rozenfeest een groot
onrecht worde aangedaan, dan zjjn wij als
door de Voorzienigheid gezonden en ter rechter
tijd aangekomen. Ga spoedig heen en zoek het
bericht mjj spoedig, hoe gjj over haar denkt,
hoe zjj zich gedraagt en wal men van haar
zegt. Omlertusschcn zullen wjj trachten kennis
onrechtvaardig schjjnt behandeld te worden."
Deze woorden warm tot den heer gericht,
die de dames volgde en wiens eerbiedwaardig
gen, dat de spreekster stelde in zjjn gezonc
oordeel bij eene zoo kicsclie zending. Hjj maak
te eene diepe buiging voor haar, die hein di
hevel gal en verdween spoedig in dezelfdi
richting van de meisjes.
Binnen eenige minuten stonden de beidi
ilbjjzjjiide
in kwam over het
ie kleed, toen hare
II Sylvia dwaalden.
don christeljjken zin van de schoone bewoon
ster! Het schoonste sieraad nul liet kamertje
was een klein altaar van notenhout, keurig
Voor dit heeld knielde een bevallig meisje
neder van ruim achttienjarigen luelljjd. Zjj bad
luid en vurig voor hare nabestaanden, voor de
gcloovige zielen, voor hel welzjja der H. Kerk,
voor den burchtheer en diens moeder en ten
slotte ook voor hare vjjanden.
Tranen blonken in het oog der schoone dame
in 't rose kleed en ook de oogen barer bege-
leidslor werden cveeneens vochtig.
.Dit gebed voor hare vijanden", zeide fluiste
rend de eerste der helde dames, .toont duidelijk
aan dat zjj eene ware christin is. Voorwaar
Sylvia Lablache is zonder twjjfel waardig heden
de rozenkoningin te zjjn"
Do dame trad do kamer binnen, en Sylvia,
door liet ruischen van het kleed daarop op
merkzaam gewordon, keerde zich om. Haar
jeugdig gelaat drukte verrassing uit, terwjjl op
dut der binnenkomenden bowondering te lezen
stond, toen zjj met een aanmoedigend lachje
.God zegene u, mjjn kind!" zeide zjj; .moge
God uw gebed verlioorenl want in uwe gebeden
dacht gjj niet alleen aan uwe vrienden en over
heden, maar ook a 111 uwe vjjumleu. Dat is zeer
lilazi
i de oogen neder,
toen zijn na een
vaste stem antwoordde:
.Ja, helaas! ook ik heb mijne vjjanden."
,lk weet alles," zeide de dame weder, uwe vjj
anden zjjn die menschen, die niet willen toeslaan
dat gjj rozenkoningin zuil worden, is hetnietwaar?"
Sylvia keek bij het hooren dezer
woorden verbaasd op, alsof zjj wilde vragen,
hoe die vreemde dame dat toch kon welen, en
,!k weet maar si te wel, dat ik die onder
scheiding niet veidiend heb."
De dame glimlachte en sprak.Uwe beschei
denheid slaat u schoon en is voor rojj een
vorder bewjjs voor uwe verdiensten. Maar heeft
uw vader dan soms ook zjjno vijanden?"
.Ach ja! men is hem vjjandig, omdat hjj
trouw verkleefd bljjlt aan het geiool zijner
vaderen en niets van de opruiing wil
weten tegen ons doorluchtig koningshuis,"
