Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 12.
Zaterdag 21 Juni 1890.
Vierde Jaargang.
DE EEMBQDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden:
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advortontièn:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Corrospoiidenliiin e
Bij. die zieh met
1 Jl'1.1 a.H. op I»E
ilEHBODK aboiiiieeren, ont
vangen de tot dien t(]d ver
schijnende nummers gratis.
„Dwingen."
Tot de eigenschappen van Duitsch-
lands Keizer, Wilhelm II, behoort
ongetwijfeld hel houden van krijgshaftige
toespraken. Wanneer de gelegenheid
zich daarvoor maar eenigszins aanbiedt,
komt terstond de kranige militair op
den voorgrond. Zoo cok op een feest
maal, te Koningsbergen gehouden, ge
voelde hij zich geroepen, om andermaal
te laten liooren, wat hij wel vermagen
wat zijn streven is. Op zijne manier ver
klaarde hij toen don vrede te willen
behouden, en daartoe ook in staat te
zijn, want hij had achter zich .een
leger, dat tot den vrede kan dwingen".
Den vrede dwingen waar blijft nu de
liefelijkheid des vredes te allen tijde
door dichters bezongen en door kunste
naars verheerlijkt? Het beeld van den
vrede, niet meer gesierd met den palm,
maar toegerust met liet zwaard, wordt
thans den volken te aanschouwen
gegeven.
En toch achter de keizerlijke groot
spraak ligt evenzeer, misschien nog meer,
angst, dan gevoel van kracht verscholen.
Immers, wanneer men gevoegelijk de
debatten in den Duilschen Rijksdag over
de nieuwe legerwet, welke toen reeds
in gang waren, met deze uitlating des
Keizers in verband brengt, dan krijgt
de zaak eerst hare ware beteekenis. De
vrede moet .gedwongen" worden, maar
daartoe moet het leger tot het uiterste
worden versterktDe oude dienaar des
Keizers, graaf Moltke, om 's Keizers
woord te bevestigen, legde ter zelfder
tijd in den Rijksdag de merkwaardige
verklaring af, dat de eenige stellige
waarborg van den vrede en de veilig
heid des lands gelegen is in Duitschlands
onbetwistbare meerderheid. Aan de vrede
lievende bedoelingen van alle Mogend
heden kon men geloof hechten, maar
toch achtte hij Duitschlands veiligheid
eerst dan volkomen, wanneer zijn strijd
macht aan allen het noodige gezag in
boezemt.
Sinds de heiligste rechten met voeten
worden getreden, gesloten iractaten
schandelijk worden verbroken, het eer
lijkheidsgevoel uit de staalkundige wereld
is verdwenen, moot als natuurlijk gevolg
daarvan in stoffelijke kracht het heil
van den staat worden gezocht.
En zeer zeker bestaan er thans redenen
te over waarom Duilschland machtsver
toon wil ontwikkelen, al moet het volk
daaronder schier bezwijken. Men is,
ondanks al de vredelievende verzekerin
gen, niet gerust. De Duitsehe natie ge
voelt maar al te goed, dat door het
hooggeroemde drievoudig bondgenoot
schap geen genoegzame waarborgen voor
de toekomst worden aangeboden.
De gewezen Rijkskanselier, von Bis
marck, die nog altijd van zich hooren
doet, en er zich weinig om bekreunt of
zijn Keizer hierover ontevreden is, heefl
ook thans omtrent het bondgenootschap
het zijne gezegd. In een artikel der
Htimb. Nachrichten, aan hem toege
schreven, wordt betoogd, dat het ver
bond tussehen Oostenrijk en Italië nog
van grootcr gewicht is, dun dat tussehen
Oostenrijk en Duilschland. .Het Oos-
tenrijkscli—Duitscli verbond, zegt de
schrijver, blijft onwankelbaar, omdat het
berust op gemeenschappelijke belangen
en de sympathie der beide volken. Maar
Oostenrijk en Italië hebben vele tegen
strijdige belangen. Zoolang Crispi aan
het bewind blijft, is het niet te vreezen,
dal Italië zich zal onttrekken aan het
drievoudig verbond. Maar bij eene ver
andering van het Kabinet zou eene
andere politiek mogelijk zijn. In dit
geval zou liet bondgenootschap van
Oostenrijk weinig waarde hebben voor
Duitschland, omdat het eerstgenoemde
Rijk gedwongen zou zijn, zijne grenzen
tegen Italië te beschermen en dus het
eerste artikel van het tractaat ingeval
van oorlog met zijne gcliccle macht
Duitschland bjj te staan niet kunnen
uitvoeren. Duilschland moet derhalve
zijn best doen, dat do goode versland
houding tussehen Oostenrijk en Italië
blijft bestaan."
De zwakke zijde in het drievoudig
verbond zou door. Von Bismarck wellicht
nooit zoo onbewimpeld zijn aangewezen,
als liet staatsbestuur van Duitschland
nog in zijne handen berustte. Maar dat
liet waarheid bevat, valt niet te ontkennen,
als men de verhoudingen der vcrscliil-
lende Staten aan eene ernstige critiek
onderwerpt. Bismarck wist zeer goed,
toen hij het staatkundig gevaarte, het
welk men hel drievoudig verhond
gelieft te noemen, oprichtte, dat daaraan
de noodige hechtheid ontbrak om duur
zaam te kunnen zijn, en het daarom alleen
door kunstmiddelen kon staande blijven.
Zoolang nu de Europcesche politiek
grootendeels door hem werd beheerscht,
bestond er minder gevaar voor hel ineen
storten van zijn diplomatiek kunstge
wrocht. Nu echter de leiding van'Duitsch-
lands politiek in andere handen is over
gegaan, wordt de zwakke zijde aange
toond en op het gevaar gewezen, waar
mede zijn werk bedreigd wordt.
De vrede moet alzoo .gedwongen"
worden door eigen kracht, nu het hond-
genootschap minder betrouwbaar wordt;
maar des te spoediger zullen de staten
hierdoor machteloos ineenzinken. Dit
wordt maar al te juist ook zelfs door
de regeeringen ingezien en erkenden
toch wordt men door de omstandighe
den .gedwongen", nu men eenmaal den
voet op dit hellend vlak heeft gezet, om,
ondanks zicli zeiven, voort te gaan. In
de budgcl-commissic der Oostenrijksche
Delegatie heeft de veldmaarschalk Bauer
de treffendste verklaringen hieromtrent
afgelegd. Aan eene vermindering der
begrooling, zcide hij, viel niet te denken.
De manie, de strijdkrachten te vermeer
deren, woedt nog alljjd voort. Het is
zeker, dat in dien slaat van zaken ver
andering moet komen, hetzij ten gevolge
van cone catastrophe, liclzü ton gevolge
der definitieve zekerheid van don vrede.
De vermeerdering dor vredessterkto is
absoluut noodig. Misschien worden SO
millioenen, ja zelfs 120 millioenen gc-
eischt. Europa, zoo zcide hij ten slotte,
voert een ilnancieelon strijd, waarbij
geen dooden vallen, maar het zich
financieel ten gronde richt.
Keizer en voorname staatslieden heb-
benhier gesproken, inaar niemand zal kun
nen bewerendat hunne taal erg opbeurend
klinkt. De Keizer zal den vrede dwingen,
maar de diplomaten zeggen ons wat de
gevolgen daarvan zullen zijn. Een cata
strophe, dit wil zeggen een oorlog, of
eene definitieve zekerheid van don vrede
kan alleen, volgens hun gevoelen eene
oplossing brengen van dit netelig vraag
stuk. Met huivering worden dan ook
door de parlementen de versterkingen
der legers goedgekeurd, en de middelen
daarvoor toegestaan, nu, helaasgeen
ander middel meer mogelijk wordt geacht.
Kon de straf vreeselijkcr zijn, als de
volken hiermede zich zclvcn hebben
opgelegd? In stoffelijke kracht hebben
de dwingelanden hun heil gezocht, maar
hoe bitter is dc ontgoocheling. Het
ïnilitairismc, dat liet heil der staten
wordt genoemd, blijkt integendeel hunnen
ondergang voor te bereiden, In de par
lementen klinkt nu reeds liet wee over
de ellende door dezen vreeselijken
kanker in du maatschappij aangericht
nog altjjd woedt hij voort, en met angst
wordt de crisis daarvun te gemoet
gezien.
Zou inen, met zulke voot beelden voor
oogen, aan de drijvers op militair gebied
in ons vaderland niet mot recht kunnen
vragen: of ze wei gezond verstand
bezitten
BUITENLAND.
Het uitbreken der cholera in de pro
vincie Valencia is officieel geconstateerd,
Aan Le Tempt wordt gemeld, dat de
Spaansche regccring den prefect van
Valencia heelt aangeschreven, met ver
dubbelde waakzaamheid maatregelen in
lieL belang der gezondheid te nemen. De
innirë van Puobla de Ruga zul gerechte
lijk vervolgd worden, dewijl hij bij liet
uitbreken der epidemie zijnen poBt ver
laten heefl.
Van den 5. tot den 15. Juni zijn er te
Pucbla de Ruga 120 personen aange
tast, waarvan er 52 overleden. Te Alme-
da was een geval niet doodcljjken affoop
en te Montichelvo zijn 5 personen over
leden.
Latere berichten uit Valencia houden
in, dat de cholera-epidemie afneem.. Ip
de stad is geen geval gekomen. Ook de
toestand le Malaga, alwaar de gele koorts
heerschende is, wordt beter. De gezond
heidsraad te Madrid heeft verklaard, dat
dc gelu koorts te Malaga is overgebracht
door de stoomboot Fcrnand Cortez,
komende van New-Crleans.
De Franschcen Portugeeschc regeerin-
gen hebben met hel oog op do heer
schende cholera in Spanje, aan de grenzen
de noodige voorzorgsmaatregelen ge-
Een buitengewoon nummer van den
Reiehs-Ameiger behelst liet tractaat
tussehen Engeland en Duitscjiland, waar
bij Engeland liet protectoraat verkrijgt
over Witu en Somoli-land, alsmede over
liet sultanaat van Zanzibar, met uitzon
dering van de kuststreek welke verpacht
is aan de Duitsch-Oostafrikaansche
maatschappij. Engeland slaat, iu ruil
daarvoor, onder voorbehoud van be-
kachliging door het parlement, aan
Duilschland Helgoland-af. Omtrent het
tijdstip, waarop in Helgoland de ulge-
meene dienstplicht en de Duitsehe
tolwetgeving zullen worden ingevoerd,
zal nader vvordon overeengekomen. Aan
de tegenwoordige bewoners van het
eiland zal gedurendu ceucn bepaalden
tijd gelegenheid Huilen gegeven om te
verklaren, of zij al dan niet de Engel-
sclie nationaliteit willen behouden.
De bewoners van Helgoland zullen
waarschijnlijk met deze schikking lus-
sclien Engeland en Duitschland minder
ingenomen zijn. Alle verandering zat
voor hen in dit geval ook wel weer
blijken geene verbetering le zijn.
Prins Adolf van Sclinumburg-Lippe,
wiens verloving met 's keizers tweede
zuster, prinses Victoria, officieel is
aangekondigd, isdcjong9tc zoon van den
regeerenden vorst en 31 jaar oud.
Tegenwoordig is de prins eorsle luite-
FEUILLETON.
(Vernlj).
D
Op eens geringe hoogte aan den onmiddelgkeu
ingang Tan hel bosch, lerzjjde Tin hel dorp.
stond de hul Tan moeder Gregoire. Het inwen
dige Tan de bouwrallige woning bestond uit
een groot Tertrek, dat roor huiskamer en
keuken tegelijk diendo en een paar kleine ka
mertjes, de slaapplaatsen der bewoonster en
barer kleintoon9.
Hel was avond. De grootmoeder was juist
bezig om den haas, die hare kleinzoons ge
vangen hadden voor hunnen avondmaaltijd
braden. Pierre, de oudste, zat in afwachting van
hetgeen er komen zou aan de tafel. Nu werd
de deur geopend en Irad ook Louis binnen.
Zjju kiel was geheel besneeuwd, en ook zaten
er groote stukken sneeuw op en onder zijne
De oude keerde zich om en zeide; .Arme
jongen- gij zult wel nel en koud zijn, 't is
gelukkig dat ik wat lekkers voor je gereed heb,
hebt gjj niets ontdekt?"
.Niels grootmoeder," antwoordde Lonis,de
woning van Bollen is en blijft gesloten. Hij zal
zeker met Morie op hel slot zjjo: men zegt,
dal door dc slechte tijdingen uit Parjjs de
toestand dei ouden graven zeer verergerd is."
,En toch meen ik gehoord te hebben, dat
hjj met Laroclie lieden avond afgesproken heeft.
Hi, hi, hiwat sclirokkon zjj toen ik eensklaps
voor hen stond en even spoedig als door hekserij
weer verdwenen was. Wat zou Jeun Rollan ia
zijn schik zgn, als hjj liet geheim dezer hut
kende en den vos in zijn hol zon kannen
,Hjj zou doodeenvoudig het hol nooit weer
verlaten," zeide Pierre met duisteren blik.
.Schaam u, Pierre!" riep de oude. ,\Vee u,
als er ooit éin druppel menuhenbloed aan
uwe vingers zoude kleven! Uw broeder Lonis
is veel zachtmoediger eo beter dan gjj en
verdient voel meer dan gjj hel geluk, dat ons
heden lendoel is gevallen, en dat ik u aan
kondigen wil."
.Een gelukje vroeg Louis. .Hebt gij eenen
schat ontdekt, grootmoeder?"
.Gjj zult het verncmon: maar eerst aan
tafel 1"
Z(j plaatste het dampend gebraad in een
aarden scbotel op dc ruwe houten tafel, zette
voor ieder der broeders een kruik cider, en,
na plaats genomen te hebben op den eenigsten
stoel, die in 'l hutje aanwezig was, begon zij:
,lk ben in Duilschland geboren. Mijn vader
ie jaa,
il jaa
Sn bevoer, terwijl ik met mijne moeder het wad
den eilandje in de Noordzee bewoonde. Toen
ik twintig jaar oud geworden was, deed menig
jongman aanzoek om ingne hand; van niemand
echter wilde ik iets weten, dan vun den knappen
Franschen matroos Pierre Gregoire. Mijne ouders
vader en moeder doof lilevon
aanzoeken van Pierre nis voor n
liet ik vaderland en ouders in den steek, ont
vluchtte met Pierre, huwde dezen en heb na
derhand mijne ouders nooit weergezien."
Hier zweeg de oude een poos. en inet droo-
merigen blik staarde zjj voor zich uit, geheel
verzonken in gedachten aan het verledene;
maar spoedig vermande zjj zicli weder en ging
.Zij hadden bg ons thuis maar al lo waar
gesproken. Pierre was oen smokkelaar, en meer
nog: uw grootvader was een zeoroover. Ik deelde
met hom in gevaar on geluk, want sedert ik
mg misdadig van uilo anderen had ufgewind
om hem te volgen, was lig mgn conigste steun
in 't leven. Toen overkwam ons eene bittere
beproeving. Op een strooptocht werd Pierre
door een der grenswachters gewondternauwer
nood redde ik hem want ik had hem begeleid
uit de handen zynor vervolgers, vervoerde
hem naar een hol en verpleegde hem daar
totdat hg genezen was. Zgno krachten waren
evenwel verdwenen, en daarom moest hij zyne
ruwe levenswyze opgeven, en tot ons geluk,
op eene meer met de wetten overeenkomende
wijze zgn brood trachten te verdienen. Wjj zetten
ons hier metterwoon neder. Ik verdiende me-
nigen stuiver door mjjne kennis van de kruiden, die
mg levens den bijnaam van de hoks bezorgd
heelt. Wg hadden eenen zoon. Toen die groot
geworden was, huwde by met eene brave wees,
zijt de kinderen dezer eclil, iilles wut mg over
gebleven is, wunt eene kwendanrdigc koorts
ontroofde mg uw beider ouders in 't zelfde
Dikwyls heb ik naderliund aan myn vaderland
gedacht Om mgn dierbaar eilandje weder le
zien, was het verlangen van mgn ouderdom;
maar het scheen mg onmogclgk die gedachte
ten uitvoer to brongen. Nu kryg ik vandaag
eenen brief met versclicidene poststempels er op;
die komt van ons eiland, vun het gerechtde
hemel weet, hoe mon myn vorblyfplauts hie-
opgespoord heelt. Mgn jungero broeder, nan
wien het ouderiyk huis na hunnen dood ten deel
gevallon is, is kinderloos gestorven en ik ben
zgno erfgename. Nu zult gy niet moer zonder
vaderland zyn, even als eon opgejaagd stuk
wild, maar gy zult trachton om goedo on orde-
Igke menschon lo worden, on my daarheen
begeleiden. In het huls is ruimte voor ons allen
bezigheid is er genoeg te vindon on spoedig
zal u het eilandje liof zgn."
Met zichtbare vreugde had Louis naar do
woorden der oude grootmoeder geluisterd; toen
zy geëindigd had sprong hy op en riep:
.Naar zoo iets heb ik al lang verlangd, groot
moedertje! ik ga met u mede, ik zal een ander
meosch worden en misschien wel een heler."
,Gy zgt een bravo jongen," sprak de groot
moeder: .wg zullen daar stille genocgolgke
dagen doorbrengen. Vooreerst een mooie boot;
dio zal het eigendom worden vun Pierre"
.Dankje wel, grootmoeder I" zei Pierre;,voor
zulk een stil leventje deug ik niet, ik gn niet met
u mee. Ik ga dan maur naar oom Lestoci|, die
mg al lang gevraagd heelt, om by hem le
.Pierre!" sprak de grootmoeder. .Claude Les-
locq, de broeder uwer moeder is voor u een
gevaarlyk mensch: men zegt algemeen dat hg
hel smokkelaarsbcdrgf van iyn vader heelt
voortgezet."
.Welnu, wat hindert dal? Men zegt wel eens
een knap kind dat zynon vader gelgkt, en als
kleinzoon van een smokkelaar wil ik ook roor
grootvaderlje niet onderdoen: zoodra gy heon-
gegaan zgt, gu ik naar oom."
Dit zeggende, nam hy zyn pot, en meukte
zich gereed hoon te gaan.
.Waar wilt gg heen?" vroeg Louis,
,lk ga naar liet huis vun Jean Hollan, ik heb
een voorgevoel, dat daar In dezen nacht toch
iets gebeuren moot."
.Wil ik u begeleiden of In uwo plaats gaan?"
.Neen, gg kunt thuis blgvon. Ga maar slapen
en droomen van alle genietingen op het Noord
zee eilandje," antwoordde Pierre ruw, terwyi hy
het huis verliet iu den donkeren winternacht
ln het huis van Jean Rollan was alles don-*
ker. Hoe zeer hg ook alles bespiedde, niets zag
hy, wat hem verdacht voorkwam. Hy kon niet
vermoeden, dat, tcrwyi hg rondom het huis van
den gehate rondsloop, deze zelf zich op den
weg bevond naar hat huis van Laroche, om
den uit Parys aangekomen afgezant dor re-
De achterdeur van het kleine gebouw aloud
