Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
1 den tijd der Revolutie.
No. 17.
Zaterdag 26 Juli 1890.
Vierde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden i
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraatF 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentitn:
Van 1 tol 6 regelsf 0.30
Voor icderen regel meer- 0.05
Rome's tijdelijk verval.
.Quantum mutatus ab fllo", ver
zuchtte de Lalijnsche zanger, als hij in
zjjne verbeelding den held van zijn ge
dicht ontredderd en verslagen voor zich
zag; .quantum mutatus ab Ulo, wat
is er van het grootsche, geheel eenige
Rome geworden," mag nu wel en later
ieder geschiedvorscher klagen, wanneer
hij in zijn geest de historische feiten
doorloopt, welke gedurende de laatste
twintig jaren met en binnen de eeuwige
stad zyn geschied, en wanneer hij
daarbij acht geeft op het beklagenswaar
dig verval, waaraan de stad der Pausen
sinds '70 ten prooi is.
Wat was zij groot; wat is zij thans
wel geworden! Reeds mocht zij meer
dan 26 eeuwen beleven, en schoon
menige storm haar over het hoofd is
gevaren, bleef z|j bij alle wisseling der
tijden onwrikbaar staan, waar Romulus
haar op den Palatijn, één der zeven
heuvelen, stichtte. In beginsel onbedui
dend en klein was haar een grootsche
toekomst beschorenwant mochten hare
eerste wallen ook den spotlust al wek
ken van des stichters broeder, het mocht
niet balen: de grond was gelegd voor
de ontzagwekkende stad, die reeds na
weinige eeuwen van uit dat middelpunt
de gansche toenmalig bekende wereld
zou overzien en beheerschen. Zij werd
de stad, waar de machtigste consuls en
keizers der aarde den scepter konden
zwaaien, waar de kunst onder ieder
opzicht haar grootste beoefenaars vond,
waar dichters en redenaars, en mannen,
die door hunne gaven uitblonken op elk
wetenschappelijk gebied, kunstwerken
wrochtten, die nog altijd van onze mo
derne geleerden de hoogste bewondering
komen vragen, kortom de stad, waar
eene pracht en een luister ten toon
werden gespreid, zooals men zelden of
ooit heeft mogen aanschouwen.
Wel brak volgens de wel van al het
aardsche en vergankelijke ook voor het
schitterende Rome het tijdperk aan van
verval. Maar zie, juist op dat tijdstip
FEUILLETON.
(Vtrcdg)
IV.
Maris, op een kar van een boer gezeten, die
koren naar de stad ter markt bracht, en baar
onderweg opgenomen had, reed aan de zijde
der boerin voor bet eerst van baar
leven de reusachtige stad binnen. Maar boe
vreemd keek zjj op. Zjj had gedacht, dat de
stad, in wier muren een door zjjn volk veroor
deelde koning den weg naar bet schavot betre
den bad, waarheen hem ook tallooze offers
waren voorafgegaan en gevolgd, en waar nog
altgd de weduwe van deniellden koning met
hare kinderen binnen kerkermuren versmachtten,
in openbare rouw moeat zijn en dat op ieders
gelaat het vreeseljjke moeat te lezen zijn, wat
er dagelijks in zijne omgeving voerzielmaar
zjj zag zich deerlijk teleurgesteld. Over de bou
levard, die de kar doorreed, liep eene vrooljjke
onverschillige menigte heen en weder; men
schertste en lachUe en gaf elkander afspraakje»
voor schouwburg en concert, alsof de diepste
vrede en de volkomenste veiligheid overal
heerschlen. Slechts de ellenlange aanplakbilleUen
aan de muren, die tot de vergaderingen in de
verschillende clubs uitnoodigden en bier en daar
decreten van de nationale conventie bevatten,
had de Eeuwige reeds naar die pluals
Zijne blikken gericht om haar op te
beuren uit dien kwijnenden toestand,
maar haar tevens eene hoogere wijding
te schenken. Zij zou voortaan niet meer
de hoofdstad der heidensche, maar wel
die eener christelijke wereld zijn, van
waaruit de goddelijke stichting der Kerk
hare gezegende macht over gansch het
aardrijk zou verbreiden. Het keizerlijk
Rome ging te loor, om door de leiding
van Gods wijze Voorzienigheid in het
Pauselijk Rome te worden herschapen.
De Romeinsehe bevolking, eindelijk
van het juk der heidensche overheer-
sching bevrijd, en op nieuw door de
invallen van ruwe barbaren bedreigd,
zocht steun düür, waar zulks alleen was
te vinden, bij de opvolgers van den
Opperherder der Kerk, Petrus, die in
hun midden den troonzetel zijner geeste
lijke oppermacht over geheel de Chris
tenheid had gevestigd. Zij verzochten
hen dan, zich ook met het tijdelijk bestuur
te belasten, en welhaast zou hel blijken
hoe kon het ook anders aar, welke
goede handen deze souvereine macht
was toevertrouwd. De Pausen der chris
telijke wereld waren tevens geworden
de wettige vorsten van de stad en het
land der Romeinen, die zich geheel
onder hunne vaderlijke hoede hadden
gesteld.
Weer ving voor Rome een nieuwe
bloeitijd aan, welke nu onafgebroken
zou duren. Zij werd de stad, waar liefde
en eendracht hcerschte, waar de oude
luister herleefde doch nu van alle
heidensche vormen ontdaan, waar de
beoefenaars van wetenschap en kunst
den hoogster, trap van ontwikkeling be
reikten, dank zij den steun, dien zij van
de regeerende Pausen, de ware vaders
des volks, te allen tijde mochten onder
vinden.
Zoo bleef het, al kwam soms een
snoode inval van buiten de rust voor
korten tijd storen, tot nog voor een
twintigtal jaren, toen een ruwe bende,
duidden op den thans heerschenden toestand. Nog
meer was zulks hel gevsl, toen plotseling een
gerofTel op de trom gehoord werd, de lachende
gezichten ernstig deed worden, ieder gesprek
deed verstommen en ieders oor aandachtig deed
luisteren. Dan las een omroeper met luider stem
de namen dergenen af, die door de revolution-
naire rechtbank zooeven ter dood veroordeeld
waren en wier terechtstelling den volgenden
dag verwacht werd. Eo toch zag men op nie-
mands aangezicht eenig teeken van deelneming
in het lot dier ongelukkigen, want die gedachte
zelf moest men onder hel masker van vrooljjk-
beid verbergen, wilde men geen vermoedens
opwekken bij de tallooze spionnen van het
rerolutionnaire comité, die overal door demen-
schentnassa's rondliepen.
Maria's gemoed was evenwel toch wal ver
licht, want zij had den naam der gravin La
Cbarelte niet bjj die der slachtoffers vernomen;
zi) durfde zulks evenwel niet toonen, want ook
hare begeleiders waren vol ;eestdriit de zaak
der revolutie toegedaap. De naam van den por
tier Bourdone in het voormalig hotel der aris
tocratische familie La Charelte was hun bekend
en zonder erg wees de man het jonge meisje,
dat zich uitgaf voor een nicht van den portier,
den weg daarheen.
Toen zjj alleen was, ijlde zjj in de aangewezen
richting voort om hel zoo vurig verlangde doel
te bereiken. In de voorstad St. Gerxnain aan
gekomen, vroeg zjj aan een arbeider in blauwen
kiel en inet roode muls op hel hoofd dï woning
van burger Bourdone. Deze wees op een statig
met een rooverkoning aan het hoofd,
de roemrijke stad overviel, en den wet
tigen vorst kwam onttronen. En ach,
wat droeven ommekeer geeft sindsdien
tijd der Pausen stad binnen hare veste
te aanschouwenverwoesting en ellende
op elk gebied, quantum mututm ab illo 1
De zalige vrede, die het gevolg was van
do echt christelijke regeering, eensklaps
verbrokende eigenlijke Rotueiiisclie
bevolking, zoo edel vun hart, zoo gods
dienstig van aard, door duizenden en
nogmaals duizenden gewetcnlooze, nog
pas aangekomen gelukzoekers overstemd
en verdrongen; de indrukwekkende
luister van het Pauselijk hof, zoo pas
send aan de hoogst verhevene waar
digheid op aarde, ten eenentaal ver
dwenen, en in plaats daarvan de poo-
vere verschijning van den meest revo-
lutionnairen koning ter wereld, die zich
op den vreemden grond, het erfgoed
van Sint Petrus, niet eens nog te huis
gevoelt; eindelijk de stad zelve voor
een groot deel ook van hare uitwendige
schoonheid beroofd, nadat zoo menig
monument, dat aan de roemrijke re-
geeriug der voormalige keizers en pausen
de zalige herinnering levendig hield,
reeds bezweek onder den vernielenden
mokerslag .der nieuwe Wandalen, en
plaats maakte voor de wanstaltige
vormen van een hcdendaagsch soldalen-
of boeven-paleis ol andere vervelende
straatversiering. Want hel stond een
maal vasthet oude Rome moest ver
dwijnen en het mocht kosten wat
het wilde tot een moderne stad
worden misvormd, ingericht geheel naar
den geest en de eischen des tijds.
Ja „het mocht kosten, wat hel wil
de" immers bouwen kost geld, en
hiervoor werd juist op aandrijven der
regeering de stedelijke gemeente steeds
aansprakelijk gesteld. Maar de gevolgen
bleven niet uit: de gemeentekas raakte
uitgeput, nieuwe belastingen en leenin
gen konden de oude en nog te maken
schulden niet meer dekken, totdal het
edel achtbaar stadsbestuur als een ver
gebouw, dat een paar huizen nog varwjjderd
„Daar woont Burger Bourdone, maar wie
weet, hoe lang nog, want ik heb een liedje
hooren zingen dat bet niet zuiver daar is in
de woning, die men aan zjjne bewaking heeft
toevertrouwd, daar moet men des avonds ver
dachte gestalten hebben zien rondsluipen, en
met zulk soort van dingen spot de conventie
Lachend ging de man met de roode muts
verder, terwjjl Maria naar bet aangeduide buis
ging en aan de bel trok.
Spoedig werd een luikje aan de poort geopend
en verscheen bet gebaarde gezicht van den
portier daarvoor.
„Wat wilt gjj, burgeres?" vroeghjj met ruwe
„Zjjt gjj burger Bourdone?"
.Ja, maar wat moet gjj?"
„Doe de deur dan open; ik heb u iels mede-
ledeelen."
„Ik doe voor niemand open, die niet uit naam
van de eenige en ondeelbare republiek komt.
„Om Gods wil, houd mjj niet tegen, ik ben
Maria Rollan en kom van I-a Charelte met een
allernoodzakelijkste boodschap voor de gravin."
fluisterde Maria.
Wantrouwend keek Bourdone baar aan en
zeide op angsligen loon: „en wat is dan uw
wachtwoord?"
.Marie Antoinette!" luidde het antwoord.
kwistende rentmeester door het Gou
vernement ter vertintwoording geroepen,
in zijne laatste raadszitting enkele we
ken geleden collectief zijn ontslag in
diende.
Zie, dat was juist, wat de hooge
regeering wenschte. De baan was nu
schoon, en tluks werd een Br der
Loge, de Siciliannschc afgevaardigde
Tinochiari-Aprile, een vriend van den
huichelaar en schacheraar Crispi, als
koninklijke commissaris benoemd, onder
lastgeving van eenige orde in de ge
meentelijke financiën te brengen. Wie
had zulks voor nog geen tweemaal tien
jaren durven vermoeden? De Paus-
Koning opgesloten in het Vaticaan als
in een kerker, een rooverkoning op het
Quirinaal ten troon, en nevens hem een
handlanger van Satan, een vrijmetselaar,
officieel zetelend op het Capitool om
in schijn, ter voorkoming van een ste
delijk bankroet, doch in werkelijkheid
volgens de bevelen en wenken der Loge,
de hoofdstad der Christenheid te be
heerschen. De stad der steden zonder
gemeenteraad, derhalve aan het gering
ste dorp ten achtergesteld, hetwelk nog
recht heeft zijn eigen gemeentelijke za
ken te besturen, en dat wel, naar dien
een gansche gemeenteraad van 63 leden
met uilzondering van één enkelen,
den zoon van den beruchtcn Gari
baldi, die besloten had aan te
blijven, vechtende, scheldende, razen
de, zooals de bladen ons berichtten, zich
verplicht ziet gemeenschappelijk af te
treden, en eerst tegen middernacht na
eene onstuimige zitting de raadszaal ver
laat daar, waar eenmaal de „beschreven
vaderen" van het heidensche Rome met
eene kalmte en een ernst, welke ont
zag afdwong, de komst der barbaren
verbeidden, die op het onverwachtst
hunne stad kwamen plunderen.
Waarlijk Rome is diep vernederd, en
riteer nog verguisd dan immer te voren.
En dat ook de Paus zelf ten volle de
verguizing beseft, welke met dat al niet
enkel zijn hoogen persoon, maar tevens
Terstond werd de deur geopend en trad zjj
in een prachtig breed voorportaal.
„Is de gravin gelukkig aangekomen en ook
de baronnes?" vroeg Maria.
.Goddank, ja! morgen verwachten wjj graaf
Feliz; een mjjner vrienden, evenals ik de goe
de zaak toegedaan, zal hem door de barrières
brengen."
.Hjj mag dit huis niet betreden, en ook gjj
allen moet oogcnblikkeljjk weg!" riep Maria.
„Reeds heeft men ook al verdenking op u;
doch ik moet de gravin spreken, en wel oogen-
blikkeljjk; geleid mjj naar haar toe."
„Koin mee, ik zal u bjj de gravin brengen."
hjj het lange cn breede voorportaal, dat oogen-
scbjjnljjk in een muur eindigde. Hieraan klopte
bjj driemaal. Een goheime deur werd geopend
en Maria stond tegenover de gravin La Charet-
te. Maar voordat zjj haar nog een woord kon
snelde Louise de Puisddme sidderend, bleek en
met alle leekenen van angst hun tegemoet
„Wat is er gebeurd?" riep zjj. „Zjjn wjj ver
raden? O, ik zeide bet wel, het kan niet goed
gaan. Wie redt mjj nu?"
De gravin wendde zich verdrietig tot haar
„Gjj doel mjj verdriet aan, Louise! uwe zelf
zucht en kleinmoedigheid is den stand onwaardig
waartoe gjj behoort Geen woord hebt gjj overig
voor hel lot der slachtoffers, die dageljjks vallen,
niet één voor het lot uws bruidegoms. Gjj denkt
slechts aan u zelf, en toch moeten wjj het als
het christelijk Rome, als de hem dier
bare stad, en geheel de katholieke we
reld wordt aangedaan, blijkt uit het
feit, dat hij op de gedenkpenning, die
telken jare onder iedere pauselijke re
geering tot blijvend aandenken wordt
geslagen, dit jaar de gevangenschap
van Petrus heeft doen afbeelden, die in
zijn kerker met opgeheven handen als om
hulpsmeckt. Moge toch het uurderredding
niet verre meer af zijn, waarop Rome en
de Paus weer in hunnen vorigen luister
worden hersteldV. G. t. A.
BUITENLAND.
De nationale feesten ter viering van
België's zestig jarige onafhankelijkheid
zijn Zondag te Brussel aangevangen. Bij
die gelegenheid zijn niet minder dan acht
standbeelden onthuld voorstellende per
sonen uit de 16e eeuw, waaronder van
Willem den Zwijger, Marnix en Brede-
rode. Burgemeester Buis hield daarbij
eene gelegenheidsrede, die natuurlijk
overvloeide van loftuitingen op genoemde
's Namiddags werd eene historische
optocht gehouden, welke morgen opnieuw
zal uittrekken.
Tegelijk met dit feest viert de Koning
der Belgen, Leopold II, den 25"en verjaar
dag zijner regeering. Maandag werden
alzoo de feestelijkheden voortgezel. Om
2 uur 's namiddags werd in de cathe-
diaal een plechtig Te Demn gezongen,
waarbij tegenwoordig waren de koning
en de koningin, de koninklijke familie,
de graaf en tie gravin van Vlaanderen,
prins Boudewijn, al de ministers en
andere hooggeplaatste personen, de leden
van het corps diplomatique, hooge
rechterlijke ambtenaren, hoofdofficieren
van leger en burgerwacht en eene groote
menigte andere personen.
De aartsbisschop van Mechelen ont
ving de koninklijke familie onder het
voorportaal der kerk en wenschte haar
geluk met deze plechtigheid
Na afloop daarvan had eene andere
plechtigheid plaats op het plein voor
het paleis, waaraan dezelfde personen,
benevens delegaliën van alle Belgische
regimenten enz. deelnamen. Drie adres
sen werden den koning overhandigd,
namel|jk van den Senaat, de Kamer
van Vertegenwoordigers en de leden der
rechterlijke macht.
medewerken tol heil en redding van eene
andere. Maar helaas! de kring dargenen, die
willen medewerken voor de goede zaak der
ongelukkige koningin wordt hoe langer hoe
kleiner. Da waakzaamhoid en onomkoopbaarheid
barer wachters verijdelen alle list en geweld, en
Marie Antoinette zal vallen, evenals wjj allen;
het verraad, dat als een begeerig monster
overal op straten en pleinen op de loer ligt, zal
ook ons wel weten te vinden."
„Het heelt u reeds gevonden," riep Maria
haastig." Ik ben van La Charelte hierheen gesneld
om het u te berichten. Om Gods wil, edele
gravin, vlucht! Laat injj alleen maar hier bljjven
om graaf Felix te waarschuwen, en ook hem
te redden. Gjj zijl hier geen uur veilig meer:
de dood zit u hier op de hielen."
„Liefkind,"zeide de gravin, „de angst verblindt
u. Wel heeft Bourdone ons medegedeeld, dat
men argwaan tegen hem koestert, omdat bjj op
een avond eenige mannen en vrouwen heen
uilgelaten, maar men weet er niets van, dat hjj
hier zjjne meesteres en familie verborgen houdL"
„Men weet het wel! Misschien zjjn de beuls
knechten nu reeds onderweg om zich van allen
hier in huis meester te maken. Het parool voor
Bourdone is verraden. La Charette in handen
der revolutiemannen, het archief geopend en de
geheime kast met brieven opengebroken."
Onwillekeurig verbleekte de gravin, bjj het
booren dezer woorden en zeide: „Is dan nw
broeder Jean niet in staat geweest die papieren
Ie ornietigen, zooals ik hem bevolen had?"
