Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 29.
Zaterdag 18 October 1890.
Vierde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn. Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Kaarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 241Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prij» der Advertentitn:
Van 1 tol G regelsf 0.30
Voor iedcren regel meer- 0.05
Co rrcs ponden lijn en Advertenlifn moeien uiterlijk Vrijdagavond
Liberalisme en
de vrijheid van drukpers.
I.
Het liberalisme heeft krachtens zijn
hooggeroemde beginsel vim vrijheid de
drukpers van alle zoogenaamde knellende
boeien bevrijd. Vrij en onafhankelijk is
de mensch van alle gezagvrij en on
afhankelijk moot bij derhalve zijn in
denken en spreken onbeperkt vrij moet
hij zijn 0111 door de pers zijne gedachten
te openbaren, zijne gevoelens en mceiiin-
gen te verkondigen. Ziedaar de leer van
hel liberalisme, welke ze tevens op de
schandelijkste wijze in de practijk vol
voerde.
Welk een ontzettend misbruik het
liberalisme van de vrijheid van drukpers
gemaakt heeft om zijn noodlottige loe-
ringen, zijn rampzalige dwalingen te ver
spreiden en zijn verderfelijke beginselen
ingang te doen virulen, is ieder bekend,
die, al zij het slechts van verre, de libe
rale pers volgde. De pers werd een ge
weldige macht, waardoor hel liberalisme
zich steeds uitbreidde, alom de lieer-
schende partij werd, zich den weg
baande tol de regeering dor volkeren
en tot de heerschappij der staten.
Maar of men groot kan gaan op die
uitkomsten en gevolgen, welke het libe
ralisme door zijn pers heelt opgeleverd
Heeft ze de beloften vervuld en heil en
zegen der menschheid gebracht? Be
schouwt de hedendaagsche maatschappij
ontkerstend, zonder geloof in God en
eeuwigheid, zonder godsdienst en zede-
wet, zonder toom en breidel, zonder eer
bied voor gezag en geest van onderda
nigheid, zonder hooger doel en streven,
zonder vrees en hoop voor liet toe
komstige, zonder liefde en eenheid, zon
der waarheid en gerechtigheid, en men
aanschouwt de uitwerkselen van de on
beteugeld vrije pers. Uit de uitwerkselen
leert men de oorzaak, uit de vruchten
kent men den boom. De pers werd door
't liberalisme een boom des verderfs
zij bood de vruchten der kennis tot
lafenis van "s menschen dorst en dui
zenden en duizenden hebben van dien
boom gegeten en de kennis van het
ware en goede verliezende, hebben zij liet
kwuad leuren kennen met al zijn gruwelen
en nasleep van jammeren. „Zoo is dan de
geheel matolooze vrijheid, zegt de II.
Vader, van ineeningeu en van drukpers
op zichzelve geen voordeel, dat dooi
de incnselielijke maatschappij wordt
genoten, maar veeleer de liron en de
oorsprong van vele rampen."
De mensch locli is voor iets hoogers
geschapen dan voor liet aa isclio, liet
stoiTeiijkc, het zinnelijke. Vrij mogcinen
alles aanwenden om liet leven des
menschen hier beneden te vergemakke
lijken en te veraangenamen door rijk
dom, weelde en genietingen, toch zul de
mensch zich niet bevredigd gevoelen en
voldaan. De mensch is geen runddier,
dal men tevreden steil door hel te laten
grazen m cene malsclic vruchtbare weide.
De mensch is niet enkel slof, maar be
hoort wat zijne ziel belreft lol de we
reld der geesten. Al wordt liet lichaam
voldaan, deszelfs verlangens en zinnen
bevredigd, de geest des menschen dorst
en iiongerl naar hooger en heerlijker
goederen, dan rijkdom en zingenot schen
ken kunnen. De mensch leeft niet alleen
van brood, muar vun elk woord, dat
uil Gods mond voortkomt. Het ware
voedsel voor ilea geest is de waarheid,
tiet geluk zijns harten ligt in bezit
van hel waarachtig goede. Zijn geest
moet gevoed met het woord Gods, met
de door God veropenbaarde waarheden,
niet deleeringcn vanden christelijke!) Gods
dienst zijn hart moet worden verrijkt
met die deugden, welke de waarheid
ten plicht voorschrijftde waarheid
voor den geest en de deugd voor hel
gemoed, ziedaar de hoogste goederen,
in wier bezit de mensch op aarde der
halve zijn hoogste geluk vinden zul en
waardoor hij beantwoordt aan zijn
lijdelijke en eeuwige bestemming.
En is nu de zoo hooggevierde vrij
heid van drukpers bevorderlijk geweest
voor dit waar geluk des menschen,
bevorderlijk voor zijn hoogste goe
deren: waarheid en deugd, bevorder
lijk voor de door God aangewezen bc-
steimumg Het liberalisme heeft de
pers als den engel des verderfs ontketend,
die alom rondwaarde, verwoesting en
dood aanrichtend. De maatschappij ligt
daar voor ons als dc luilfiloode langs
den weg van Jeruzalem naur Jcricho
stroikroovers hebben haar uitgeschud en
uitgeplunderd, ontzettende slagen en
diepe, bijna ongeneeslijke wonden toe
gebracht. Van de hoogste goederen
werd zij beroofd, De ougcloovigc pers
scheurde van hare schouderen liet seliouu
en veelkleurig gewaad dor hemelsein-
openbaringen en waarheden door den
God-menscli in wondervolle harmonie
en eenheid te zamengeweven, waarmede
de menschheid als met ecu kostbaar
en koninklijk bruidskleed werd versierd.
De zedelooze pers voltooide hel diabo
lisch werkdiepe en breede wonden
sloeg zij en wroette om in hare inge
wanden om uit liet hart der maatschappij
de bovennatuurlijke en goddelijke schat
ten te rooven van onschuld en genade,
van rechtvaardigheid en heiligheid, van
deugd en godsvrucht. De maatschappij
weleer zoo rijk in Christus is arm ge
worden met eenige lompen omhuld,
weleer bestraald door liet bovennatuur
lijk licht der waarheid ligt zij neer in de
duisternissen vun lic-l moderne heiden
dom, in de schaduwen des doods, weleer
sterk door de genade, overvloedig
in deugden en werken der liefde,
zonk zij steeds dieper en dieper in den
poel des verderfs, onmachtig zich
zelf o(i te hellen uit haar diep zede
lijk verval. Beroofd van deze hoo-
gerc goederen werd de maalscluippij
diep rampzalig en ongelukkig, met zware
wonden overdekt ligt zij zieltogend ne
der. Algemeen wordt de stem, dat hulp
en redding moet worden gebracht. Van
waar zal de redding komen V Wie zal
in staal zijn, om dc steeds dieper weg-_
zinkende maatschappij op te hellen?
Alleen de barmhartige Samaritaan is
daartoe in staal; Hij alleen kan hare
wonden genezen door den wijn zijner
liefde, door de olie zijner genade; Hij
zul haar voeren naar de herberg, d. i.
terug voeren naar zijn Kerk, terug voe
ren lot bel ClirisLeiidom, dut liet begon
nen werk van Gods genade zul voort
zetten en voltooien, dat de stervende
maatschappij zal herstellen en liet weg
zinkende leven zal terugroepen. .Terug
keer, zegt daarom de II. Vader, lot de
gronilslellingeii van het Christendom
en hervorming van de levenswijze, de
zeden en inrit-hlmgc-ii der volkeren naar
zijn heilige voorschriften is dringend
noodzakelijk en dagelijks doet zieli deze
noodwendigheid geliieilender gelden.
Meer en meer hoeft men zich van het
Christendom verwijderd en des te ge
weldiger zwol de vloed der onheilen,
die ons benauwt, tot zulk eenc hoogte
zelfs, dat alle welgezinden met vrees
aan het tegenwoordige denken en sid
derend de toekomst te gemoel zien."
BUITENLAND.
Het plotseling verdwijnen van de lersche
afgevaardigden O'Brien en Dillon is voor
deEngclsche Uegcering geene aangename
verrassing. De Engclschc pers laat dan
ook niet na om minister Balluur geducht
over deze zaak onder huilden Ie nemen.
The IMhChruniole zegt: Hel geval
leert, dat een gouvernement, dut zich
zoo vlug en waakzaam hoeft getoond als
dat van mr. Balfour om op de iieerou
Dillon en O" Brien dc hand Ie leggen,
er niet erg op belust geweest schijnt te
zijn om lien in Ierland te houden, wanneer
men hoort, dal zij zoo gemakkelijk kon
den ontsnappen. liet beeft er veel van,
of men den beiden nntionalistischen
leiders een gemakkelijke gelegenheid hoeft
gegeven om te ontkomen, The. Daily
Sews rechtvaardigt den slap van de
lersche afgevaardigden, daar zij zich
i onttrokken hebben aan de •litrnraak van
een Hof, dat hun toch noc had
doen wedervaren. Hetiseona .der. vraag
j of liet wellicht niet beter ware geweest
zich te onderwerpen aan elke straf, die
I hun door een dergelijke bevooroordeelde
rechtbank ware opgelegd, want zegt
i liet Londensch orgaan - - 's werelds
j beloop is altijd zoo, dal alleen langs
den weg van beproeving en lijden groole
vrijheden worden verkregen.
Leeds Mernirt/ meent, dat mr. Balfour
hier een veel grooteren Hater heeft
gemaakt dun dc politie. Het minachtend
vertrek van de beide lersche hoeren is
voor den minister cene geduchte les. Van
het belachelijk gerechtelijk onderzoek te
Tipperary komt nu natuurlijk niets te
recht en de hoeren Dillon en O'Brien
hebben eene uitmuntende gelegenheid om
in Amerika voor hunne partij weer nieuwe
vrienden en nieuwe ondersteuning te
vinden.
De conservatieve bladen veroordeelen
wel de vlucht van deze afgevaardigden
en noemen hen lafaards en verraders,
maar daaruit ziet men juist, hoe zij zijn
teleur gesteld.
In het Engelsche leger doen zich,
ten opzichte van de tucht bedenkelijke
verschijnselen voor. /,oo wordt thans
•veder gemeld, dat toen het 5de halat
ion van het Oost-Surrey-regimcnt te
Guernsey zich moest inschepen om naar
lildië te vertrekken, de manschappen
weigerden aan dat bevel te vol
doen. Zij werden daarop ontwapend en
vervolgens bracht men de wapenen alleen
aan boord. Eerst toen beloofden de sol
daten zicli den volgenden dag te zullen
inschepen.
Uil St. Petersburg wordl gemeld
Gedurende de jongste legeroefeningen in
Voihynië is de grootvorst Nicoluas, oom
van den Czaur en opperbevelhebber van
hel Russische leger gedurende den veld
tocht in Turkije in 1877, plotseling
krankzinnig geworden. Dc lijder, wiens
zielsziekte door de gcneeshceren voor
onherstelbaar gehouden wordl, is op
een landgoed van generaal Martinoff
gebracht. De Czaar is door dit ongeluk
diep getroffen. Aan de bladen werd tiet
itrerigstc stilzwijgen opgelegd.
Het nieuwe ministerie in Portugal is
als volgt samengesteldPresident is de
minister van oorlog, generaal Abreu
ióotm, voorz.Candido, onderwijs
Sa Brandao, justitieNello Couvea,
llnanciën Eunes, marine Barbosa,
builenlandschc zaken, en Riheiro, open
bare werken. De nieuwe ministers heb
ben reeds eene bijeenkomst gehouden.
Hiermede is eindelijk eene definitieve
oplossing der crisis verkregen.
Intnsschen blijkt reeds dat liet bericht
als zou lord Salisbury het Portugeesclie
ministerie hebben doen weten, dat hij,
zoo de ratificatie niet voor uil", dezer
FEUILLETON.
(Vervolg/
•en poos; lijn gelast wi
ijne oogen flikkerden, daai
ring brengt, daarom moei hg weg,"
„Guillaume", antwoordde Louise, .die pas
sedert vijf jaren °P ba Cbarctte woont
Donkerder nog zag Jean voor zich uit, toen
..Hij bezit eeneo zoon, eenen bloeienden knaap;
ik kan dien niet voor miin oogen zien, want hjj
is het evenbeeld van onzen Robert."
„Wekt dan de berinnering aan onzen gelief
den zoon haat en njjd bjj u op? Wee u Jean
Roltan I Hi) moest sterven om onze sleehtbeid;
bjj was te goed voor ons en ware voorzeker
bedorven door uwe opvoeding. In dien slag, die
ons trof, erkende ik de hand des Heercn: ik
trachtte daarom het verleden af te boelen; ik
eerde het aandenken aan onzen Robert door in
zijnen naam den armen wel te doen en die wonden
te heelen ol te rerzaebten, die door uw trots
geslagen warengij bleeit echter volharden in
nwen levenswandel, uw hart kent geen mild-
digheid
iw. IJdel!
de ware liefde hebt gij nooit bezeten."
„li mijn zoon niet bemind?" vroeg Jean
heftig, „ik, die door zjjn verlies baast tol waan
zin gedreven werd I Hebt gij het nog nooit be
merkt, dat ik in die maand, waarin ons
knaapje ons ontnomen werd. injj slechts in mijn
kamer ophoud 1 Hel is een soort van waanzin,
die dan mijn geest benevelt, ik voel hem op
komen. bes!rijd hem. maar word steeds «i door
overwonnen. Duistere beelden van het verleden
komen mg dan voor den geestdan zie ik hem,
ouzen zoon, kampend met hel water, dal liera
in de diepte meesleurt ik wil lot hem ijlen
maar mijne voelen liggen als vastgeketend en
met jjzigen greep omvallen mg de banden der
van Felix o! 'lis ontzettend!"
Diep ademhalend hield hg stil, en wischtc het
zweet at, dat in droppels op zgn voorhoofd
P Zijne echtgenoot® keek hem vol ontroering
aan toen zij zeide;
„Ongelukkigeen is dat alles niet in staat
hadt
;l u gesl
1 zgn,
luid weegt niet op hg de uwe; il
verregaand zwak, maar aan uwe handen kleeft
bloed en onrechtmatig bezit; voor uwe leger
stede treedt de geest der vermoorde moeder
La Charcllo en vordert er rekenschap van, dat
gij baren zoon in de ellende gejaagd en zonder
ïern onderzocht, voor wie» ik eens als echtge-
s, maar lijjis verdwenen, en
tocli t
orgevu,
üiuiaal zal lerugkeeren, dal lig of zijne kinderen
als do naaste verwanten onzer kimlerlooze echt
weder op La Charette zullen Ic bevelen hebben".
van dal geslacht hooren. Zij zij" dood, en blij
ven voor mij dood, ereuals mijne
ellende
gemoel te gaan, Ik wilde ook wel dat ik zelfs
van hoogmoed verblindde mijen dat moet ik
nu boelen door onophoudelijk uwe klachten eu
Het Verschonen van een bediende onderbrak
hem. „Wal is er?" vroeg hg barsch.
„De opzichter en dc knecht, die bevolen zgn,
oin den Heer Roltan naar het bosch te bege-
„Ik kom", zeide de slotvoogd zgn hoed grg-
peude; en zicli verder tot Louise wendende
Guillt
ingerzeg hem dan, dat lig dier
knaap niet zoo voor zgne hut laat spelen, als
Jlct deze woorden verwgderde hg
Looise keek hem treurig achterna, dan
ben, toen zg door een heldere mannelijke stem
werd opgeschrikt, die baar vroeg
„Waar kan ik Mgnheer Rollan vinden
Zg keerde zich om en zag dc gestalte var
een eenvoudig gekleed man, inet fijne maai
den t(
dank dat gij nog leeft!'
,r zijne I
herkende zg den man die
■pgewekte stem„God-
graaf ontroerd, lerwgl hg
Aarzelend dru
hand, lerwgl zg
„Weel gg dat ik lijn vrouw ben?
„Ja, dat weel ik, maar ik weet ook uit den
mond der dorpsbewoners, die ik onder weg ont
moette, dat gg de goede engel van La Charette
genoei
wordl;
ook
vrouwelgke zwakte bedreven hebt,
alles reeds lang vergeven, omda
deugden mgner lieve moeder bier
ken blijven voortleven."
„En gg Felix?" vroeg Louise,
u terug? Verstreken uwe levensdagen ook even
als de rngne, zonder vrede en vreugde?"
„Een eilandje in de Noordzee werd
toevluchtsoord", hernam Felix, „daar vond ik
een stil en vreedzaam tehuis, Haria Rollan uwe
schoonzuster is mgnc echtgenoote en eene lieve
„Ook ik was zoo gelukkig", zeide Louise met
lusschcn de treurwilgen schittert, is zijn graf
„Men hoeft immers zgn lgk niet gevonden
vroeg Felix haastig.
„Niet eens die troost is mg overgebleven,
niet zoo gewild."
„Hg sl
„Ja" antwoordde zj
indere
schen
■X lgk V!
kind n:
ik gehoopt, dat een toeval hem vun de kinder
meid kon verwgderd hebben, en dat men hem
mg eens zou wederbrengen. Maar nu zgn sedert
dien dag al achttien lange jaren verstreken, en
ik hoop nog, hoewel ik weet dat die hoop
„En ik glde van af mgn eilandje hierheen,
om u in die hoop te sterken. Louise, uw zoon
leeft! Een ruwe horst roofde hem, om zich aan
uw echtgenoot te wrekenlig bracht hem naar
zgn grootmoeder, de oude Gregoire, onder een
verzinsel, dal hg hem uil een schipbreuk gered
hadzg voedde hem op, en ik deed het mgne;
maar sedert veertien dugen heeft dezelfde man,
die hem ons gebracht had, hom weder ontvoerd"
Wordt nrtolyd.
