Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 40.
Zaterdag 3 Januari 1891.
Vierde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eenmes," Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs por drie maan
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Prij» dor Advortontitai
Van 1 tot 6 regelsf 0.30.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Correspondenliën en Advertenliën moeten uiterlgk Vrijdagavond
vóór ti ure aan het bureau bezorgd zy'n.
Nieuwjaar.
Het oude jaar is voor ons met al
zijn lief en leed ten einde gespoed en
we zijn reeds don nieuwen jaarkring
ingetreden, niet wetende, wal hij ons
brengen zal. Een aloud gebruik bestaat,
eene christelijke gewoonte, om elkander
bij den aanvang des nieuwen jaars te
begroeten met de beste wenschen voor
de toekomst; van ieders lippen klinkt
het elkander toe: .zalig Nieuwjaar!"
Ook ,dc Eembode", getrouw aun de
christelijke traditie onzer voorvaderen,
koestert de ruimste heil- en zegen wen
schen voor zijne lezers en begroet hen
thans met de welgemeende zegenbede,
waarin al zijn heilwensehen zijn beli
chaamd: .zalig Nieuwjaar!"
Wij gevoelen ons gedrongen onzen
lezers dezen wensch toe te stieren en dien
tevens als bede neer te leggen voor
de kribbe van het vleesch geworden
Woord des Vaders, in Wiens naam alle
gebeden verhooring vinden. Ofschoon
de meesten der lezers ons persoonlijk
onbekend zijn, leven wij nochtans in een
voortdurende geestelijke gemeenschap met
hen: wij trachten voor onze lezers te zijn,
wat de H. Vader in onze dagen van de
katholieke pers en in hel bijzonder van de
katholieke bladen verlangt: onze roeping
eischt: de bestrijding der hedendaagsche
noodlottige dwalingen, de onbewimpelde
belijdenis van ons H. Geloof, de ver
dediging van onzen verheven Godsdienst,
de uiteenzetting der heilzame waarheden
en beginselen, weike de grondslag zijn
van tiet waarachtig geluk voor individu,
huisgezin en maatschappij. Maar ook
met genoegen inogen wij erkennen, dat
de lezers met ons samenwerken tot
het doet, waartoe de katholieke pers
vooral in onze dagen geroepen is; zij
bemoedigen ons in onzen arbeid, zij
steunen ons in ons onafgebroken stre
ven, en dankbaar kunnen wij getuigen,
dat het getal lezers in het afgeloopen
jaar belangrijk vermeerderd is. Dit geeft
ons kracht en moed in den strijd voor
waarheid en recht, om dit ingetreden
jaar voort te gaan op den weg, door
den Stedehouder Gods ons afgebakend.
Bij den aanvang des nieuwen jaars
treedt echter het oude jaar voor onzen
geest en vertoont zich aan onze blikken
als een opengeslagen boek. Lief bracht
het ons, maar ook leed. Het begon zijn
loop met de zich verder en verder uit
breidende influenza, welke veel otters
vorderde en vele huisgezinnen in diepen
rouw dompelde. Menigeen treurt nog
om hel heengaan van dierbare dooden.
Gelukkig bleek die ziekte slechts van
voorbijgaanden aard te zijn en na eenige
maanden kon worden geconstateerd, dal
zij geheel geweken was.
Een gemeenschappelijk offer werd op
het einde des jaars van het Nederland-
sche volk gëeischt door den dood zijns
Kouings. Meermalen waren reeds drei
gende berichten verspreid, lot eindelijk
de treurmare door liet land weerklonk;
,de Koning is dood!" Doch ging de
Koning been. werd de laatste manne
lijke spruit van den weleer zoo krachtigen
Oranje-stam afgesneden, hij liet ons
eene dochter na, die we aanstonds kon
den begroeten als onze Koningin, en
tevens demoeder als Regentes, die met
de uiterste toewijding haar tweevoudige
gewichtige taak vervult, niet slechts de
regeering voor hare nog te jeugdige
dochter waarneemt, maar ook door eene
zorgvuldige opvoeding de hope van
Neerland vormt voor de toekomst. De
door de Regeering afgevaardigden, om
den hoven het overlijden des Konings en
de troonsbestijging zijner dochter mede
te deelen, werden alom met onderschei
ding en hartelijkheid ontvangen, waarin
eene zekere waarborg ligt van Neerlands
onafhankelijkheid.
Nog bracht ons het jaar '90 de her
nieuwing van den doornigen strijd onder
de Katholieken tegen de iegerwet. In de
z.g. agitatie, ontstaan bij de geruchten,
dat deze wel in aantocht was, werden
de gemoederen weder verbroederd op
de algemeene bondsvergadering te Utrecht
gehouden. Maar die strijd ontbrand
de opnieuw toen de Iegerwet werd ont
worpen met persoonlijken dienstplicht, en
bracht wederom scheuring en scheiding
onder de Katholieken. Bij het laatste
debat echter bruk dienaangaande een
blijde straal van hopé door in het ant
woord van den minister van Oorlog,
die zich bereid verklaarde tot gemeen
schappelijk overleg.
Zoo staan wij dan op den drempel
van het jaar '91 en wat dit jaar ons
brengen zal in het openbaar en in het
bijzonder leven ligt voor ons verborgen
in de geheime raadsbesluiten van God,
Die alles volgens Z(jne wjjze inzichten
leidt en bestuurt. Met moed en vertrou
wen op God gaan we dit jaar in, dat
voor volk en Regeering een gewich
tig juar zijn zal. lintners liet is het jaar
der verkiezingen van 's Lands verte
genwoordigers.
En hoe zullen deze verkiezingen uil vallen?
za! de meerderheid verplaatsen van rechts
naar links? Katholieke afgevaardigden
tiebben nan hel Ministerie, uit de meer
derheid gevormd, het waarschuwend
woord gesproken, dat zij zich geen illusies
moet maken aangaande de aanstaande
verkiezingen, wanneer de Iegerwet met
persoonlijken dienstplicht zul worden in
gevoerd. Mocht de Regecring zich kunnen
laten bewegen, om persoonlijken dienst
plicht te schrappen in de ontworpen
Iegerwet, zij zou zich de toekomst ver
zekeren en te gelijk den vrede herstellen
onder de machtige staatspartijen der
Katholieken, hare bondgenooten.
Mocht echter de Regeering weigeren
eenige concessie te doen aan hare trouwe
bondgenooten, dat dan ten minste de
Katholieken zich wederom vereenigen
rondom het program, dat den strijd voor
schrijft tegen persoonlijken dienstplicht,
zoolang noodzakelijkheid daarvan niet
zal gebleken zijn. Laat ons de krachten
niet verspillen door elkander te bestrij
den^ maar in dit program onze eenheid
zoeken en met vereenigde wapenen en
middelen de zoo gehate Iegerwet trach
ten te keeren, welke de lasten des volks
verzwaart, de vrijheid van rernplaceering
ontneemt, de zoons van gegoede ouders
I dwingt lot hel militaire leven, zon
der dal de minder gegoeden er door
worden gehaat, maar; wel geschaad en
overlevert aan de'grootste 'gevaren onder
godsdienstig en zedelijk opzicht, zoolang
de noodzakelijkheid eene dusdanige Ieger
wet niet gebiedend zal eischen.
Met vertrouwen opziende tot Hem,
Dien wij Katholieken zoo tc recht kunnen
noemen, den God inct ons, hopen wij
dal hel Nudcrlandsch volk gespaard blijve
an eene Iegerwet, zoozeer verafschuwd
dat de tweespalt onder ons wijke en wij
allen één zijn in den strijd en in deze
eenheid krachtigdat de God met ons,
Die de liefde is, ons in den band der
liefde herecnige.
BUITENLAND.
In de laatste dagen heeft von Bis
marck weer teekenen van leven gegeven,
door in de Ilumburt/er Naclirichten op
de Regeeringsdaden kritiek te leveren.
Thans ontvangt hij ook weder verschil
lende depululics, aan wie hij zijn hart
kan lucht geven. Aan eene deputatie
uit Straatsburg heeft hij alvast zijn gr-
voelen omtrent de quaestie van anne
xatie geuit, en daarbij iets gezegd,
dat voor ons Nederlanders niet onbe
langrijk is.
„Dnilschland, zoo zeidehij, kanalleen zul-
kelnndenaniiexeeren, die het onvoorwaar
delijk tol beveiliging zijner grenzen noodig
heeft, of die zóó Duitseh zijn, dat, zelfs
wanneet de laatste DuiLseho soldaat er
uit is heengega in, ze nog Duilsch zijn
en Duilsch blijven. Tusschen CO en 70
is nog al eens gezinspeeld op eene
annexatie van Nederland, en toen heb
ik verklaardAl zouden vijf millioen
Nederlanders geknield om annexatie
smeeken, dan zou Pruisen hen toch niet
kunnen aannemen. Zij zouden moeten
zien hoe zij het voor zichxelvcn en
hunne koloniën moesten redden!"
De Duitschers behoeven zich daar
over niet te verontrusten, dut een Ne-
derlandsche depulatic hen op die wijze
zal komen bemoeilijken.
De spoorweg-werkstaking in Schot
land heeft heel wal ongerief veroorzaakt.
Vooral met de Kerstdagen ondervond
het publiek veel belemmering wegens
hel geringe verkeer, dat toen kon pluats
hebben. Later is het eenigs/ins verbe
terd, doordal eenige treinen en ook
goederentreinen weer konden loopen,
doordien eenige stakers den arbeid
hebben hervat.
Op eene vergadering van invloedrijke
burgers te Edinburgh is besloten een
bemiddelings-comité tusschen de spoor-
wegbesluren en de werkstakers te be
noemen, ten einde te trachten het ge
schil bij te leggen. De directie der
Noorderspoorwegmualschappij heeft ech
ter verklaard, dat hieraan niet te den
ken valt, zoo lang de werkstakers zich
niet onvoorwaardelijk onderwerpen. Dit
wordt geweigerd door hunne aanvoer
ders, die verzekeren, dat zy, tengevolge
der uit Engeland ontvangen ondersteu
ning, in staat zijn de werkstaking zes
weken vol te houden.
Eenige pogingen om treinen te doen
ontsporen zjjn verijdeld.
Woensdag hebben de stakers te Aber
deen allen den arbeid weder hervat, zoo-
dat van toen af de spoordienst weder vol
gens gewoonte werd geregeld. Door deze
slaking is echter aan handel en nijverheid
aldaar weder groole schade toegebracht.
Nauwelijks kon deze staking als geëin
digd worden beschouwd, of aan de dok
ken te Hull is er weer eene staking van
den arbeid voorgekomen.
De Fransche minister-president De
Freycinet heeft Zondag in het departe
ment van de Seine eene redevoering ge
houden, waarin hij een schets gaf van
de ontwikkeling der Republiek en hoe
zij zich had welen te doen eerbiedigen.
Een sterk Frankrijk was volgens zijne
meening noodzakelijk. Nog steeds heeracht
helaas I hel recht niet onbeperkt en is
geweld de opperste scheidsrechter der
volkeren. Zoolang dit zoo is, moet Frank
rijk steeds in slaat zijn zich op dit ge
bied achting te verschaffen.
Door dén Ilaliaanschen minister-presi
dent en den gezant van Oostenrijk-Hon-
garijc is een protocol geteckend tot voor-
loopige verlenging van het handels- en
scheepvaarttractaat tusschen beide Staten.
De heer Eyschen, buitengewoon ge
zant van groothertog Adolf van Luxem
burg bij den koning van Italië, is, voor
hij zijn bezoek bij koning Humbert af
legde, als privaat persoon door den
kardinaal., taatssecretaris in audiëntie
ontvangen. De heer Eyschen verklaarde,
dat de groothertogelijke regeering den
Paus niet officieel van de troons
bestijging van groothertog Adolf in kennis
stelde, omdat Zijne Hoogheid gemeend
FEUILLETON.
Mijn oude werkman.
DOOR
PHELOPONOS.
daarvan had ik verscheidene keeren opnieuw
doorgelezen, zoodat ik den inhoud nil het hootd
kon opzeggen.
.Haar het was een protestant, met wien ik
te doen had, anders zou ik bent van de genade
gesproken hebbe*., die ons door het gebruik
rampen en wederwaardigheden des levi
heelt de katholieke Kerk de middelen
gelukkig te
zells als vriend e
i de H.
worJt, daarom had i
Dat vindt de katholiek
kruia, zei ik vrijmoedigh
hem van liefde en ljjden,
eerst gezegd wordt
anderen bjj mij
te slapen; kant gij me ook zeggen, waaraao
ik dit moet toeschrijven?"
,lk voor mjj, was mjjn anlwoowi, zon het
met mjja geweten niet kunnen overeenbrengen,
ala ik mijn plicht aan uw ziekbed zou vergeten.
Zoo iels zon met mjjnen godsdienst niet over
een te brengen zijn."
.Die katholieke godsdienst is toch een opmer
kelijk iets;" prevelde de zieke, .den armste maakt
hij nog gelukkig, als bjj er maar naar leven
wil. .Het verheffing van zjjne stem liet bjj daar-
.Zeg er eens: geelt daareens eene verklaring van!"
.Hal viel mjj niet zoo heel moeilijk om
hierop, ten minste een voor mjj, nog al passend
antwoord ta geven, omdat ik in mijne jeugd
veel godsdienstige boeken gelezen had. Eén
den voet van hel
ruis alleen spreekt
ir ook van hoop
■r. een hoopvoll»n
blik op h-'l kruis geslagen, geen de noodi/e
kracht, rtude smarten en droefheden des levens
met pdatenheid en onderwerping aan Gods
H. wil te verduren."
.Liefde en lijden", mompelde de zieke.Ja,
de liefde beoefenen is schoon en verheven,
maarljjdenlijden I
.De zieke strekte zich uit en sloot de oogen,
alsot by wat wilde gaan rustenliet kwam mg
ook voor dat het spreken hem rooeiiyk viel.
Slechts enkele oogenblikken van eene doodsche
stilte volgden, toen bg de oogen weder opende
om te zien, of ik nog hg hem stond, en zeide
,'t Is vreemd, dat die katholieke godsdienst
zooveel gelukkigen maakt, hg alleen schenkt
zgn volgelingen niet enkel levenlust, maar ook
stervensmoed
.Ja, dit laatste vooral ie den katholieken te
bengden. Zg leven in vrede, als ze hun plich
ten vervollen, en krjjgco 1' hun deel in de
.Het mg ongelukkige st
treuriger bg. Een leven doorge
geloof, en nu slerven zonder hoop; kan 'l
ellendiger
.Akelig verwrong de zieke zgn gehcele li
chaam, toen hjj dit laatste had gezegd. De
wanhoop sU nd op zgn doodsbleek gelaat te lezen.
.Ka aen weinig tol bedaren te zgn gekomen,
begon hg weder zjjn alleenspraak
.Dwaze, die ik was, door by de mannen der
zoogenaamde wetenschap in mjjno twijfelingen
de oplossing van de raadselen des levens te
zoeken, en de ware wetenschap, die alleen een
voldoend antwoord daarop geven kan, af te
wgzen. Thans bemerk ik eeist, nu het, helaas!
te laat ie, dat ik mg door bedriegers heb laten
voorlichtenZg zeiden, dat alles, wat omtrent
God en eeuwigheid verkondigd wordt, sprookjes
zgn.
oelde de
en te gelgk sloeg hg met zgne vermagerde band
op zgne borst. ,die ik niet had moeten ver-
smoren; dat was alleen de stem, die waarheid
•prak. Maar dan bad ik mindar van hel leven
kunnen genieten, co de vleiers en bedriegers,
die mijn levensgeluk hebben verwoei!, beweerden
met drogredenen, dat ik in de toekomst niets te
vreezen bad. Ik was laf genoeg daaraan gehoor
.Ja, nu zijn mg do oogen open gegaan," ver
volgde hij. .maar om te staren in een afgiond
van ellende. Niels rest mij meer dan een oor
deel van een vreeselgk rechtvaardig God, en
eene versclirikkelyke eeuwigheid I"
.Da tranen welden my uil de oogen, toen
ik van dit smartelijk loonecl getuige was. Ook
den zieke biggelden de tranen over zgn ingeval
len wangen, en dat scheen hem een weinig te
verlichten. Op iels kalmer toon ging hg daarna
.Gij zjjt da eerste voor wien mgn hart zich
ontsloten heelt, omdat gg de diepte mjjner -el
lende ook het beste peilen kunt. Een vriend ven
God zal wel bel beste kunnen gevoelen, wat
het zeggen wil, een slaal van Satan te wezen."
.Ik kon hel niet ianger aanhooren, en zei
daarom, dal hg toch vooral aan Gods genade
niet wanhopen moest. God is wel rechtvaardig,
maar ook oneindig barmhartig, en als hg nu
berouwvol tot Hem zijn toevlucht nam, dan
ook zeker genade en barmhartigheid zou ver-
krygen. De goede moordenaar aan het kruis
vroeg slechts aan onzen goddelgken Verlosser
of Hg hem gedenken zou, als Hg in Zgn Ryk
zon gekomen zgn, en terstond werd hem hel
Paradys beloofd. Zon God tegenover n dan
minder liefderyk zgn Hg heelt immers gezegd,
del er in den Hemel meer rrengde zal zgn
over eenen zondaar, die boetvaardigheid doet,
dan over negen en negentig rechtvaardigen,
die geene boetvaardigheid noodig hebben."
.Deze woorden schenen op den zieke eenen
goeden indruk te hebben gemaakt, en daarom
zei ik nogOwat ik u smeeken mag, bedroef
dien goddelgken Heilanu niet langer, nu Hy u
reedt den weg der boetvaardigheid heell aan
gewezen. Stel al uw vertrouwen op dien God,
Die zooveel voor de zondige menschheid heeft
gedaan, en ge zult zien, dat alle vreet voor de
eeuwigheid wjjken zal, omdat een liafderyke
God u ih Zgne armen ontvangen wil.
,Ik wae in el mgn ijver om dien ongelukkige
te redden, indvrdaad welsprekend gewordan, en
ik zag dbk wel, dat zgn hart er door getroffen
.Och," zei de zieke, .wat ia de taal van dan
godsdienst toch schoon en opwekkend, tg i*
balsem voor verwonde gemoederen zü epreekt
van hoop als alles verloren schünt"
.Haar", zoo ging hg voort, .zou ik. zonder
mg te bedriegen, nog op Godt barmhartigheid
kunnen hopenzon Hg znlk een verdoelde
oog in Zgn Rijk willen opnemenzon de liefde
Gods zich zoo ver kunnen uitstrekken?"
.Gods lielde ia (reevenloos, liet ik er op vol
gen, ets de mensch zich maar geheel aan Hem
wil overgeven. Als men met [betrouwen bidt,
dan kan men ook veriekerd zyn, door God
verhoord te zullen worden."
„Acb, ja," verzuchtte de zieke, „ik zat be
proeven te bidden, maar wee* zoo goed met
mg te willen mede bidden, wie weet ol God
mg dan niet verhooren zal."
..Bg het ziekbed neergeknield, heb ik het
overige gedeelte van dien nacht ;Goda hulp en
byetand voor dien ongelukkige afgesmeekt.
