Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 46.
Zaterdag 14 Februari 1891.
Vierde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eeinnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden:
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentién:
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
Correspondentie!: en Advertcntien rnoele
vóór li ure nnn hel buretiu bezorgd zjjn.
uiterlijk Vrijdagavond
Petrus Mathias Snickers,
AARTSBISSCHOP VAST UTRECHT.
hu is prelaat van Z. H. paus leo XIII,
assistent-bisschop bu den padselhken
Ain de Geeetelijkheid en de Geloovigen vu om
AsrMbiidom,
Meligheid in den Heer.
Ten einde ons de Veertigdaagsche
Vaste, die heden wordt aangekondigd,
met opgewektheid te doen onderhouden,
vermanen ons de H. Vaders, met het
vasten de overweging der Lijdensgchei-
men te doen samengaan, en den Heer
dikwijls in den geest te volgen op Zijnen
Lijdensweg. Hel zal dan ook niemand
ongepast voorkomen, dat Wij, bij den
aanvang van den heiligen tijd, een woord
spreken over de devotie, welke bij uit
nemendheid geschikt is, de overweging
van het Lijden te bevorderen, en die
daarom, onder den titel van Kruisweg
oefeningen, zooveel mogelijk door de
Opperherders der Kerk wordt aange
moedigd en begunstigd.
De eigenljjke weg van smarten is,
gelijk wij weten, de weg langs welken
de Verlosser, toen Hij de gerechtszaal
van Pilatus verliet, met Zijn Kruis bela
den uitging naar Calvarië, waar Hij
tusschen twee boosdoeners stierf voor
ons. Van den Kruisweg zijn de dusge-
noemde statiën, die in onze kerken of
op andere plaatsen worden opgericht,
eene voorstelling. De twaalf voornaam
ste gebeurtenissen van den eigenlijken
Kruisweg, en daarbij gevoegd de afne
ming van het kruis en de begrafenis
des Verlossers, worden in eene reeks
van veertien statiën voorgesteld, en zoo
bezoeken dan de geloovigen deze veer
tien statiën in den geest, als of zij den
eigenlijken weg van smarten volgden,
dien onze Goddelijke Verlosser heefl
afgelegd.
Het kan naauwelijks noodig zijn te
onderzoeken, welke de aanleiding was
tol deze heilige oefening: om deze te
leeren kennen, zou de vraag voldoende
wezen wat ieder van ons gevoel!, wanneer
hem gesproken wordt over den Lijdens
weg. De plaatsen, waar de Godntensch,
den Hemel met de aarde verzoenend,
zoo vele smarten heeft verduurd, daar
aan denkt men niet, zonder dat het
hart met heilige aandoening wenscht,
ze le mogen zien en daar de oneindige
liefde van den Verlosser te overwegen.
Als wij ons dus de eerste geloovigen,
de leerlingen voorstellen, die getuigen
waren geweest van het Lijden -.les Ilee-
ren en het geluk hadden, niet verre van
de heilige plaats te zijn verwijderd, dan
moeten wij het redelijkerwijs er voor
houden dat dezen, op den weg van
smarlen, dikwijls hunne gevoelens voor
den Verlosser zullen hebben uitgestort,
en dat hel voor hen eene ware behoefte
was aldaar de Lijdensgeheimen le over
wegen. En inderdaad wij zien dit door
de overlevering volkomen bevestigd.
De Moeder, die haren Goditelijken
Zoon volgde, toen Hjj Zijn kruis dru
gend opging naar Calvarië, de Moeder,
die onder liet kruis van haren Zoon
gestaan en met Hem geleden heeft,
Haat vooral ziet men na de Verrijzenis
op de heilige plaatsen vertoeven, die
door het Lijden waren geheiligd en,
niet slechts nu en dan, maar dikwijls,
inaar gedurig, zegt de H. Paus Leo,
bezocht Zij dezelve; daar overwoog Zij
de smnrlcn van haren Goddelijken Zoon.
En als wij mi Maria, met innigen eer
bied voor den Kruisweg bezield, gedu
rig de voetslappen zien drukken van
den Verlosser, openbaart zich dan niet
van zelf in hetgeen Zij deed, de geschie
denis der eerste geloovigen? Zij toch
die van den beginne af de schreden
der leerlingen heeft geleidZij, wier
voorbeeld, van den beginne af, regel
van gedrag was voor de Christenen
Zij moest, het kon niets anders, bij
haar bezoek der heilige plaatsen, dikwijls
omringd zijn van hare kinderen.
Toch kon het niet aan allen gegeven
zijn, nabij den heiligen Kruisweg te ver
blijven. De Kerk moest worden ver
breid „gaat onderwijst alle volken,
gij zult Mij getuigen zijn tot aan het
uiteinde der aarde" naar dit woord
des Heeren gaan de Apostelen uit, om
ook aan hen, die verre waren, het
Evangelie te verkondigen, en weldra
verrijzen onderscheidene kerken op groo-
len afstand van Jeruzalem verwijderd.
Hoe zullen deze doen blijken van hunne
godsvrucht voor den Lijdensweg? Het
antwoord geeP. reeds de H. Hieronymus
in zijne gedenkschriften over het Heilige
Land; want zoodra daarin het bezoek
der heiligdommen tei sprake komt,
maakt hij de bemerkingwij zouden te
langwjjlig worden wanneer wij verhalen
wilden van de Hemelvaart af tot
op onzen tijd hoeveel Bisschoppen,
hoeveel martelaren en Leeraars den
tocht aanvaardden naar Jeruzalemzij
zouden immers hebben geineend minder
in godsvrucht en wetenschap te zjjn,
indien zij verzuimden den Verlosser te
gaan aanbidden ter plaatse waar, van
de hoogte des Kruises, de glans van
het Evangelie het eerst heeft geschitterd.
Maar wij antwoorden niet voor de
eerste jaren des Christendoms alleen
te allen tijde werd het door den ge-
loovige als een uitstekend voorrecht go-
acht, op de plaatsen-zelve te mogen
overwegen en aanbidden, waar hel Ver
lossingswerk is voltrokkenen de ge
schiedenis der pelgrimstochten is altijd
dtiar, om te doen zien, dat inderdnud,
van eeuw tot eeuw, ontelbare Christe
nen, van iederen stand en rang, zijn
gaan licdcrkniclcn op den gi zegenden
Lijdensweg. Uit alle oorden der wereld
zond hen de Christenheid, terwijl voor
diegenen, wier godsvrucht slechts vun
voire de heilige plaatsen kon begroeten,
onder goedkeuring der Opperherders
als een geestelijke pelgrimsoelëriing werd
geopend, oen zinnebeeldige Kruisweg
namelijk, waarop wij ons van afstand
tot alstand alles voorstellen, wat de
Verlosser, op den weg van smarten en
op Calvarië, heeft geleden, totdat Zijn
heilig Lichaam in het graf werd neder-
gelegd. En deze oefening nu wordt
ons door de Pausen op bijzondere wijze
aanbevolen, omdat zij allerheilzaamst
voor ieder onzer, en ongetwijfeld hoogst
welgevallig is aan den Verlosser.
Indien wij de Heiligen vragen, waar
zij hij voortduring kracht vonden in de
bekoring, en den moed om zooveel voor
de eer van God le doenlangs welken
weg zij tot de volmaaktheid zijn geko
men, dan wijzen zij ons op den Calva
rieberg, op de onuitsprekelijke liefde ons
aldaar door den Verlosser betoond. Er
bestaat, getuigen zij eenparig, geen werk-
dadiger middel, tot genezing onzer ziel,
tol zuivering van onzen geest en om
ons hart door dankbare liefde voor God
te ontvlammener bestaal, zeggen zij,
voor dat alles geen krachtiger middel,
dan de aandachtige beschouwing van
hel lijden en den dood des Heeren.
Het is door de overweging dier gehei
men, dat de mensch de waarde leert
begrijpen van zijne ziel, met ernst leert
arbeiden aan het werk zijner taligheid
die overweging leidt ons langs den
koristen weg, tot die deugd, welke alléén
voldoende is de liefde voor den Verlos
ser en vandaar, dat de Heilige Schrif-
I tuur ons allen die heilige oefening aanbe
veelt als een wapentuig waarmede de
Christen steeds omgord moet staan in
den geestelijken strijd. Christus heeft
voor ons geleden, zegt de Apostel, wapent
ii dus met deze gedachte, wapent u met
do overdenking van het lijden en den
dood des Heeren, en ziedaar gij zult,
zooals de Heilige Franciscus van Sales
spreekt, van den dood der zonden be
vrijd blijven.
En inderdaad, niemand twijfelt er
aan, of de overweging van 's Heeren
Lijden blijft een der voornaamste oefe
ningen in de Kerk, een der belangrijkste
ieder v,
En d
orlieu
devotie
welke op bijzondere wijze geschikt is,
ons met die betrachting te doen bezig
zijnwant dal is werkelijk de oefening
van den heiligen Kruiswegzij leert ons
meditceren, zij vergemakkelijkt en bevor
dert de meditatie, Waar zij in gebruik
is openbaart zich meer en meer die ware
eerbied voor het Lijden des Zaligmakers
en dat is de reden waarom de Pausen
de Kruisweg-oefeningen niet slechts
goedgekeurd maar ook de schuilen der
Kerk, de rjjjtste gunsten er mirt hebben
verbondenimmers, krachtens onder
scheidene Brieven en Conslituliëu worden
aan ieder die met de vcrcischle gestel
tenis de heilige oefening houdt, gelijke
aflaten (ook tncvoegelijk nan de geloovige
zielen) geschonken, als zij verdienen, die
de eigenlijke gezegende plaatsen te Jeru
zalem bezoeken,
Maar laat Ons dan ook, naar het
voorbeeld en overeenkomstig den wensch
der Pausen, de eerbiedwaardige Kruis
weg-oefening aan uwe godsvrucht aan
bevelen, inzonderheid gedurende de hei
lige veertigdaagsche Vaste die, op bij
zondere wijze, aan de overweging van
het Lijden des Zaligmakers is toegewijd
en waarin wij naar vermogen aan dat
lijden hehooren, en gelijk ik vertrouw,
ook wensehen deel le nemen. F.ri daar
om spreken Wij op dit oogenblik niet
verder over de onthouding die ons is
voorgeschreven en andere hoetewerken
in het bijzonderwant wie dien heili
gen wensch koestert, zal van zelf er
voor bezorgd wezen, den veertigdaag-
scheri Vuslc-lijd te doen zijn, wat hij
waarlijk voor ieder onzer, zijn moet, een
lijd van meer dan gewone versterving,
meer dan gewone oftervaardigheid.
Onderhouden wij iutusschen, en ver
sterken we meer en meer onze gevoe
lens van liefdevolle gehechtheid aan de
Heilige Kerk en haar dierbnarOpperhoofd.
De strijd, dien de Kerk bij voortduring te
strijden heeft, kan allermoeilijkst zjjn,
doch de Goddelijke Stichter blijft met
haar. Wij weten dat zjj een hooger
levensbeginsel bezit, dan alle menscbe-
lijke instelling. Ons gebed voor haar
blijft derhalve een gebed vol van ver
trouwen op Hem die machtig is en weet,
wanneer Hij opstaan en aan de zee en
de winden gebieden moet.
Wij verzoeken u tevens, vurig te bljj-
ven bidden voor onzen Heiligen Vader
don Paus, wien de last drukt van alle
Kerken, wiens arbeid bjj voortduring
uls liovenmcnschelijk is. Smeeken Wjj
ook Uod bijzondcren zegen af voor het
zwaar beproefde Vaderland en inzon
derheid voor Hare Majesteit onze jeugdige
Koningin, en de Koningin Weduwe Re
gentes van hel Koninkrjjk.
Krachtens de üns daartoe, door den
Apostolisehen Stoel, verleende volmacht,
geven Wjj U, ook dit jaar, dezelfde
Dispensation in de Kerkelijke wetten van
out houding, welke in het jaar 1889
gegeven waren, onder dezelfde voorwaar
den welke Dispensaliën door de Eer-
wuarde Heeren Pastoors en Rectors, als
nuar gewoonte moeten worden bekend
gemaakt.
En zal deze in alle tot Ons aartsbisdom
behoorende kerken, alsmede in de kapel
len, waarover Rectors zijn aangesteld, op
den Zondag Quiiiquutjmma op de ge-
i bruikclijke wijze van den predikstoel
worden afgelezen.
Gegeven te Utrechl den 2 Feb. 1891.
PETRUS MATHIAS,
Op last van Z. D. Hoogwaardigheid
H. van de Wetering,
Secretaris.
BUITENLAND.
Omtrent de nieuwe reisplannen van
Keizer Wilhelm verneemt men, dat niet
Z. M. alleen, maar do geheele keizerlij
ke familie een bezoek gaal brengen aan
Engeland. Hjj hoopt er met de Keizerin
en de kinderen dezen zomer een tien
tal dagen door te brengen. Reeds nu
is een koerier tiezig om de noodige
schikkingen te maken. Het keizerlijk ge
zin denkt hij deze gelegenheid de voor
naamste fubriekplautsen te bezoeken.
Graaf Alfred Vou Schlieffen, opper-
kwarlicrineester en luitenant-generaal bjj
het Duilsche leger, is, in plaats van
FEUILLETON.
De reddende engel
3) Daar verscheen in '1 begin van 1849 alt een
bloedige geesel de cholera. Geheele geiinneo
in dit achlerbnort eerden er door aangetast en
•tierven oiL Op een morgen werd ook Antoon
aangetast, en, voordal het avond was, was er
van sijn gezin nog maar één in leven, namelijk
De buren beraadslaagden wat er voor haar
te doen was. Wespen sloeg voor, de wees tot
de oveiige nalatenschap der oudera liet Om
dat nu in de woning van Wespers, waarin
slechts drie personen woonden, de meeste
ruimte was, werd er iu dien zin besloten, en
men zeide aan Trees je, toen alias in orde was,
dat eg zich gelukkig mocht noemen, zco spoedig
een onderdak gevonden te hebben. Zjj zelf
echter was alles behalve gelukkig met die
schikking, want zjj was bang voor Wespen, die
zoo dikwijls dronken voorbij baar huisje was
gegaan, en dan altijd zoo woest tierde en
vloekte.
Toen zjj eenmaal in Wespen woning kwam,
waa zjj spoedig bevriend met moeder en zoon.
Zjj hielp de arme vrouw in de huiselijke be
zigheden en sprak baar van gedulJ, hoop en
•rergeviug aan Gods H. wil. Zoo werd deze meer
sa meer vatbaar voor betere en eJeler gevoe-
b j inet behulp van Treesje het lezen leerde en
suelle vorderingen maakte. Hjj toonde zich op
zjjn manier daar dankbaar voor, doordien bjj
het zelfs waagde tegenover zjjn ruwen vader
bet meisje te verdedigen.
Zoo vriendelijk Josef en zijne moeder jegens
de arme wees waren zoo ruw en boosaardig
gedroeg zich Wespers. Nadat hij de meubeltjes
en verdere bezitting harer ouders verkocht en
de opbrengst aan drank verteerd had, be-
baar slechts met tegenzin in zjjn huis. Naai
werk had zij niet meer. niemand wilde haar
als bewoonster dier acb'erbuurl meer werk toe
vertrouwen; toen moest zjj de straat op om
kooltjes nil de asch te -.oeken. Bracht zjj haar
korfje vol thuis, dan wi s zjj welkom, zoo oiet,
dan was zjj steeds aan eene ruwe behandeling
van den kant van Wespers blootgesteld. Zoo
als wjj boveo gezien hebben, werd zjj onmee-
doogend de deur oitgezet.
ni
Schuw en doodeljjk verschrikt liep Treesje
dé straat langs. Eerst aan den hoek der straal
waagde zjj het om te kijken, om zich te ver
gewissen, dat zij niet achtervolgd werd. Zjj
bemerkte niemand, en de vrees voor mishandeling
moest spoedig wijken voor het gevoel van honger
Met de eene hand leunende legen de muur
van een huis en de andere vast op haar bart
gedrukt, als wilde ijj hot heftigs kloppen daar
zonder deze vraag le kunnen beantwoorden,
zonder te weten welken weg zjj zou in
slaan, sleepte zjj zich voort naar de Iioofd-
buurten was, zoo levendig was hel daar. Dag
en nacht duurt daar liet leven en vertier voort
Alle khssen der samenleving zgn daar verte
genwoordigd.
Toen Treesje deze straat inliep, ontwaakte
zjj als uit een droom, zij wreef zich de oogen
en keek als verwonderd naar de voorbijgangers
en de huizen, waar de lampen reeds helder
brandden. Het was vjjf uur namiddags, de
gaslampen werden reeds aangestoken.
Waarheen nu?
nerde het arme kind zich, dat het niet wagen
moest om zonder een halven gulden l'huis le
komen. Zjj zou dus verplicht zjjn om in do
open lucht te overnachten ol om zicb bloot te
stellen aan de mishandelingen van den onge-
voeligen man
Waar zou zjj dal geld ophalen
Bedelen kon zjj niet, en al bad zjj ook be-
zou haar toch ruw afgewezen hebben.
Stelen, had Wespers gezegdDan liever
sterven, dacht het kind.
In gedachten verzonken kwam zjj voor een
wynhuis, waaruit vrooljjke stemmen baar in
't oor klonken. De gasten schenen bjj het ge
zang te dansen en zich bjj wjjn en bier te goed
.Daar is overvloed en prei", zeide Treesje bjj
zich zeil, .en ik ben zonder onderdak hongerig
en door koude gepjjnigd. Als ik daar eens heen
ging! Do gelukkige nieiischco moeten de ellen
de wel op nijjn gezicht kunnen lezen, en zullen
mij wel van hunnen overvloed iets meedeelen.
Misschien gelukt het mjj een halven galden te
Toen zü op 't punt stond de herberg binnen
te gaan, zag zjj een politieagent er naar toe
gaan en zjj liep weg, de straat langs, want de
politie ïs zoo streng tegen bedelaars en straat
slijpers, bijzonder des avonds.
Radeloos bleef liet kind slaan. Soerpeuder
werd de koude, knagender de honger.
Arm Treesje, wal moet gjj nu aanvangen?
Plotseling vloog er een glimlach over de blee-
ke treLken vun bet kind. .Daar zal ik rust en
troost vinden", zeide zij.
En zoo spoedig de half veretjjlde voetjes haar
dragen konden ging zjj het kerkplein op, en
innenlreden.
Deze
is geslo
Ontmoedigd eo afgemat zonk Treesje aan de
ingangsdeur op hare knieCn neer. .0 Godwie
zal zich mijner ontfermen I" zuchtte xjj, leunde
hel hoofd legen de gesloten deur, vouwde de
handjes, sloot de ocgen en bleet bewegingloos
liggen.
„Een wagen 1 gauw een wageD hier, voor zg
geheel verstijft!"
Een beer vprak deze woorden lot een politie
agent; hij wilde bet kind mede nur buis ne-
Hel was een medelijdende, weldadige man.
IV
Toen Treesje de oogen weer opende bevond
zjj zich op een canapé voor can helder bran
denden haard. Zjj keek verwonderd om; alles
wat zg zag getuigde van rijkdom en pracht.
Naast baar stond de heer, die baar op de straat
gevonden had en een bejaarde dienstbode maak
te een lekker maal gereed.
.Waar ben ik?" vroeg Treesje bedeesd.
.In goede handen, kleine," antwoordde de
ODbekende.
,Gg waart langen tgd bewusteloos," zeide de
dienstbode; .waar dachten je ouders aan, toen
zjj je met zoo'n koude in zulke dunne kleertjes
„Ik heb geone ouders meer," snikte het
kind, lerwgl zij weenend het hoofd op hare
handen liet vallen.
.Maak het kind niet treurig, Dora," zeide de
heer, .laat het wat rusten."
Dora werd als oude dienstbode geacht ali vrien
din des huizes. Zjj verdiende alle achting en
vertrouwen. Toen zü haren heer met de arme
vondeling zag aankomen, had zg op diens mild
dadigheid gemord. Hoo was bet toch mogelgk
eene bedelares van de straat op te rapen en in
huis le brengen? Wie weet by welk soort van
menschen het meisje thuis behoorde Misschien
was zg wel afgozonden door eene dievenbende!
(W<n-ét tenótgd)-
