Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 12.
Zaterdag 20 Juni 1891.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eenines, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden:
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKromnmtraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advert anti Ju:
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
ZIJ, die xleh vóór
1 Jl'EI abontiecrcii
op DE EEMBODE, ontvangen
de tot dien datum verMchij-
neude nummers (JKATIN.
Herstemming
voor de Tweede Kamer.
De uitslag der gehouden verkiezing op
Dinsdag 9 Juni jl. heeflten gevolge.dat
op Dinsdag 23 Juni a. s. eene herstem
ming moet plaats hebben tusschen de
heeren J. E. N. Baron Schimmelpenninck
van der Oye enmr. W. H. J. Royaards.
Den 17 dezer vergaderde de R. K.
Kiesvereeniging .Recht voor Allen" om
ook bij deze herslemming hare beslissing
uit te spreken. De te volgen weg was
haar aangewezen door het R. K. pro
gram van den Algemeenen Bond, waar
bij de Kiesvereeniging is aangesloten
het program moest door haar worden
geëerbiedigd zij moest vasthouden aan
het artikel: „beperking van de
kosten en lasten der defensie".
Daar de heer J. E. tf. Baron Schim
melpenninck van der Oye als een der
vurigste voorstanders der verafschuwde
legerwel in de Tweede Kamer optrad,
waardoor de kosten en lasten der defensie
niet zouden icorden beperkt, maar
verzwaard, mocht de Kiesvereeniging,
om consequent te blijven, zijn candida-
tuur bij de herstemming niet steunen.
Rest derhalve mr. W. H. J. Royaards,
de candidaat der liberale Kiesvereeniging
te Amersfoort. Ook hij kon door de
R. K. Kiesvereeniging om gewichtige rede
nen niet aan de kiezers worden aanbe
volen. Vandaar haar besluit, waaraan wij
onze dankbare hulde beluigenVoor de
R. K. kiezers in het kiesdistrict Amers-
totale onthouding.
Maar thans rust op ons ook nog de
dure plicht, hier eens eenemstig woord
te spreken. Aan ons is toch niets min
der medegedeeld, dan dat op heden
(Vrijdagavond) in Amicilia alhier voor
de kiezers als spreker ter aanbeveling
van den liberalen candidaat zal optre
den de Amslerdamsche ultra liberale
lawaaimakerLevy. Dal
zegt voor ons Katholieken reeds meer
dan genoeg. Immers, Levy is do man
het geweld en liet rumoer, de man van
het dreigement, der liberale Unie en der
Loge. De man, die met verwoedheid strijdt
vóór de wet Bcrgansius, omdat de per
soonlijke dienstplicht daarin is opgeno-
en hjj daardoor zijn ingeknnkor-
den haat tegen den waren godsdienst,
tegen de Katholieke Kerk meent te
kunnen botvieren. Een man, die volgens
het verslag in het N. t>. d. D. in eene
vergadering van Burgerplicht te Amster
dam, naar aanleiding van de houding
der Liberale Unie bij de behandeling
der nieuwe schoolwel in de Tweede Ka
mer, durfde zeggen: .Wij hebben de
overtuiging, dat de geschiedenis van ons
land te groot is dan dat de verschroeiende
adem van hel clericalisme den classieken
bodem der vrijheid zou kunnen doen
verdorren!"
En deze man wordt door de liberalen
ons district waardig gekeurd en uit-
genoodigd om de hartstochten der kiezers
te komen opwinden, ten einde daardoor
den liberalen candidaat, den lieer
mr. W. H. J. Royaards, bij de herstem
ming de overwinning te bezorgen. En
de vrienden van dien man durven zich
nog vleien met de hoop dat de katho
lieke kiezers zoo karakterloos zullen zijn
om den vriend van Levy een
triomf te verschaffen!
Katholieke Kiezers in het district
Amersfoort! op u rust thans de groolc
verantwoordelijkheid te zorgen, dal al
thans door uwe stemmen geen
Levy triomfeert. Door ook maar
den geringsten steun aan den
vriend van Levy te schenken, striemt
ge u zeiven in het aangezicht. Den libe
ralen met hun vriend Levy moet voorgoed
door uwe houding bij deze herstemming
onder het oog worden gebracht, dat de
Katholieken te fier zijn en te veel besef
hunner eigen waardigheid bezitten, om
een Levy en consorten ook maar in
het minste het oor te leenen, en zich
tot onverantwoordelijke daden te Inlen
aansporen. Een overwinning voor den
liberalen candidaat, bij deze herstemming
door den steun der Katholieken verkre
gen, zou, wegens het karakter, dat er
thans door het optreden van Levy aan
gegeven wordt, oen grievende belecdiging
voor u zeiven moeten genoemd worden.
Dus Kiezers, stemt in geen geval
den liberaal, maar toont dan ook
door uw thuis blijven, dal uw protest
tegen de legerwct niet jjdel is geweest.
Overeenkomstig liet door de R. K.
Kiesvereeniging, na rijp beraad, bij hoof
delijke stemming eenparig genomen
hcsluil, is onze raad: laadt <Jt«>l ver
antwoordelijkheid op tl, houdt uw
geweten vrij, gaat niet stemmen,
blijft thuis.
Een eeuwfeest.
21 Juni 1591 21 Juni 1891.
Wij leven in een tijd, waarin de eeuw
en jaarfeesten, aan de nagedachtenis
van grootc voorzalen gewijd, elkaar in
een bijna onafgebroken reeks schijnen op
te volgen. Nu viert men hier, dan weer
elders feesl, nu geldt het deze, dan we
derom gene heldenfiguur, schoon rneest-
/un geheel uiteonloopende richting,
■ene maal is liet de krijgsroem, die
den moed on het oorlogsbeleid van
den vadorlandsliovonden held op zijn
herinneringsfeest nog luide doet spreken.
Een andereu keer wordt aan tie energie
den onversaagilen ijver van den ont
dekkingsreiziger hulde gebracht, die voor
heen misschien wel eene nieuwe wereld
voor zijne tijdgenooten hoeft geopend.
Niet zelden ook is het dc wetenschap,
de kunst en de nijverheid, welke nog
den dood de verdiensten wil eeren
i hem, die zich or haar gebied be
roemd heeft gemaakt. Maar helaas! niet
altijd geldt die feestelijke viering de
mnnnen van waarachtige verdiensten,
niet altijd valt die eer denzulken ten
deel, die op dc vcreering der volken
wel het meest aanspraak mogen maken.
Integendeel, de helden van den dag zijn
maar al le vaak weinig beroemde, maar
veeleer beruchte lieden, die. de wereld
niet tot heil, hun nageslacht niet lot eer,
de ware wetenschap en de heilige kunst
niet tol bloei, doch aan tijdgenooten
zoowel als aan volgende geslachten in
menig opzicht slechts ten verderve heb
ben gestrekt, en wier namen daarom
door alle weldenkcnden, dat is, door
hen, die boven de stof nog eene hoo-
gere orde erkennen, niet dan met hui
vering worden genoemd.
Het is zeker een bedroevend teeken
des tijds, wanneer men in onze mate
rialistische en naturalistische eeuw
groote menigte onbeschroomd en
grooten ophef hulde ziel brengen aan
do meest ongeloovigo en laagste sujet
ten, die in liet verleden hunne wellicht
onmiskenbaar groolc talenten ol hunne
reuzenkracht Itchbon misbruikt oin het
grootste zedenbederf en dc diepste el
lende in de mnatschnppclijke orde lo
stiehton. Wie denkt hier li. v. niet on
willekeurig aan de allerschandelijkste
feesten Ier eere van den meost' goddc-
loozcn wjjsgcer Giordano Bruno, voor
twoe jaren te Rome gevierd, waaraan
do gehcele ongeloovigo wereld als zoo
danig deel nam om voor den godloo
chenaar onder de oogen van Christus'
stedehouder op aarde een standbeeld
(c onthullen. Is het dus treurig, hoogst
treurig voor de kinderen der Kerk, wan-
z|j, wel onder hun luid protest,
toeh lijdelijk een dergelijk feit zien
plaals hebben in de eeuwige stad, dan
is hel ook duidelijk, hoe het voor hen
eene ware voldoening en eene wezenlij
ke zielcvreugde moet wezen, als zij op
hunne bctirl mot al den daaraan pas
senden luister, al is het meer in gees
telijken dim in stoffelijkcn zin, hel eeuw
feest van een hunner voormalige geloofs
helden kunnen vieron.
Welnu, zulk een gelukkige en hoogst
merkwaardige dag breekt dit jaar aan
met den 21 Juni. Want lieden is hel
drie eeuwen geleden, dat een der edel
ste zonen van Gods kerke, SI. Aloysius,
een ware engel in liet vlecscli, op drie
en twintigjnrigen leeftijd zijne korte maar
glorievolle loophaan hcell voleind om in
loon voor de vorstelijke kroon, welke
hij hier op aarde versmaadde, al aan
stonds daarboven inetdc eeuwige kroon
dor gerechtigheid le worden gesierd.
Geen wonder, dat onze H. Vader de
Paus, die met bekommernis onder al
die bedrijven het hoosaardig streven der
ongeloovigo woreld zoo wel doorschouwt,
deze gelegenheid gretig te haat nam om
het ongeloof met een zelfde wupen te
bestrijden. Door zijne kinderen op te
wekken lol eene schitterende viering
van dit heugelijke feest wenschl hij zij
nerzijds de aandacht dor volken le trek
ken op eene heldhaftige verschijning uit
het laatst der zestiende eeuw, op den
zwakken jongeling, die door zijn groot
moedig optreden liet ongeloof zijner da
gen heeft beschaamd, en nog immer
voortgaat door den onslerfclijken roem
zijner daden ook aan onze eeuw van
stofvergoding de ware levenswijsheid le
leeren.
T Is waar, noch van zijn persoon, noch
van oen enkele zijner daden heell ooil
de zoogenaamde wereldhistorie melding
gemaakt, omdat hij voor haar een on
bekende is gebleven. Want niet de adel
van geboorte, niet de hooge alkomst,
noeli de erfelijke titel van een prinsdom
met de daaraan verbonden bezittingen
heefi zijn naam voor hel nageslacht be
waard doch bet is door don adel van
ziel, door de grootheid des harten, waar
mee hij zich hoven de slof verhief om
slechts in en door en voor God le lo-
i, dat de roem van /.yn naam zich
wijd en zjjd in de Kerk heeft verbreid.
Dit lunlste nu is aan den scherpzienden
ik van onzon roemrijk regeerenden Paus
niet ontgaan, die mot blijdschap vooral
in den luatsten tijd, ongetwijfeld ook op
zjjn aunsporen, gaandeiteg de vereering
zag toenemen, welke het gauscho katho
lieke volk den Schutspatroon der jonge
lingschap reeds van den beginne af
beluigde. Hot teekenl dus do wijsheid
en het helder doorzicht vuil den door
God voorgolichten Opperherder der Kerk,
dat li\j deze gunslige gelegenheid, gelijk
hij zelf onlangs het derde eeuwfeest van
Aloysius' zaligen dood heeft genoemd,
meende te moeten gebruiken om in onzen
tjjd van verlicht positivisme of halfslach
tig geloof heen te wijzen naar dut toon
beeld van levendig geloof en engelreine
liofdo. En gewis, voor or eeuw, die
zoo geheel en al op de:, dwualweg is
van hel naturalisme, en voor wie het
begrip zelfs van het bovennatuurlijke leven
is verloren gegaan, is de vcreering van
ecu heilige, in wicn alles bovennatuurlijk
is, zeker hoogst nullig. Aloysius toch
wijst haar den weg. Hjj is daar om aan
eene eeuw, die de onafhankelijkheid
predikt, eerbied en liefde in te prenten
liet wollig gezag; hy is daar om
ccno eeuw, die de voldoening der
zinneljjko lusten predikt, de reinheid van
levonswandel aan Ie wijzen als liet ceni-
gc re Imiddel voor eene diep gezonken
maatschapp';hij is daar eindelijk om
aan eene h»t bezit der aard-
sche goc' iiicnschen hoogste
geluk onthechting van al
kt' au door zelf vrij
willig u -n van allo tijde
lijke ion. s.' si' ijlee grootheid.
Hot moet dan ook een balsem zijn
voor hot fel gewond hart van den H.
Vader, wanneer hij dezer dagen duizen
den en duizenden katholieke jongelingen,
die de hoop zyn der toekomst, uit de
verschillende oorden der wereld, ook
uit ons land, ziel aansnellen om, gehoor
gevend aan zijne slem, le Rome op het
graf van den feeslheiligo te konion bidden,
en tevens de blijken hunner eerbiedige
hulde oil afhankelijkheid neer to loggen
aan 's Pausen voeten. Ja hot moet voor
hem in de dagen van folterende beproe
ving wel eene verkwikking geweest zjjn,
wanneer by hem allengs dc berichten
inkwamen van de geestdrift en den op-
geweklen zin, waarmee over geheel de
FEUILLETON.
De laatste Abbeviller van
Darieane.
Episode uil do Engolscho kerkvervolging.
Voor Gilda wat bel, alsof de wereld in
Toor hare blikken opging, alsof alles, wal
rgk en roemvol is, in asch verkeerde. Z
greep, dat alle hoop verloren was; z[j flic
het vertrek en de gangen door, als eene
zinnige, en daalde vervolgens af naar de
tere ondtraardsche kapel. Onmachtig zoi
daar op den trap des altaars neder, en
den volgenden morgen vonden bare vro
haar le dezer plaatse.
10.
Eene groote menigte had zich te Tichborne
rondom de strafplaats verzameld. En toch vond
er niets buitengewoons plaats: eenige papen
moesten worden ter dood gebracht; alleci
hoorde men, was er een onder hen van hoogen
stand, een jonge priester, de laatste spruit
een doorluchtig geslacht.
.Daar komen rijt" riep men van alle zijden,
en aller oogen richtten zich naar den wagen,
waarop al de veroordeelden zalen. Vooreerst
verscheen in de rij een grijze priester, dan een
arme edelman, vervolgens een eenvoudige vis-
scher, met name John Stamps, en eindelijk een
schoone, bleeke jongeling. Adel was op z|in
aangezicht te lezen, adel van ziel, adel van
geboorte. Toen de beul de hand aan hem
sloeg, blikte hij opwaarts ten hemel.
.Reginald!" fluisterde eene bevende stem naast
hem. Eene jonge vrouw stond daar in een
donkeren mantel gehuld, waarvan de kap over liet
gezicht was getrokken.
Hjj zog haar en lachte ha3r vriendelijk toe.
.Mijne zuster, mijne dierbari Gilda! Tot weder-
ziens! O, mijne hope is zoo schoon! Gij moet baar
deelen! Groet onzen armen vader, mjjn laatste
bede is voor hem!"
Zij zonk op hare knieën, cn hjj legde zjjne
fijne banden op haar hoofd: ,De almachtige God
zegene u, Gilda, en injjn vader!"
.Reginald! gü zult rusten ia bet graf
voorouders; dood zult gij de plaals inneme
den levende toebehoorde."
De jonge priester lachte, doch zjjn lachen was
niet meer van deze aarde.
De beul verrichtte zijn werk, en nadat alles was
voltrokken, sprak hij plechtig: ,zoo handelt do
wet met allen, die zich tegen haar verzetten.
Leve de koningin!"
En alle stemmen herhaalden; .Leve do ko-
Thans naderde Gilda van Abbeville den man
des bloeds; op de woorden, w-lke zij hem toe
fluisterde. liet hjj het ljjk des jongelings vallen.
Zjj wierp haren mantel af en spreidde hem vol
eerbied over het ontzielde lichaam.
Niet de minste beweging op haar gelaat waa
te bespeuren, en een gemompel van bewonde
ring steeg uit dc menigte op, toen deze haar
daar aanschouwde bleek en onversaagd tusschen
dood cn elltndo, i-i het rouwgewaad der hof
dames van Elisabeth,
Eenige dienaren traden nader, en het lijk op
nemend, legden zij het neder op eene versierde
Twee dagen later openden zich de poorten
van het Curicaner slotkasteel om een treurigen
stoet door te laten. Lord Richard stond bjj de
sloep van den hoofdingang, blocker nog dan te
voren; geen zwart haar was meer op zjjn hoofd
zichtbaar. Hjj was grijs geworden in de dagen,
die .op den storm volgden. Achier hem stond
zjjn hooze geest, Archibald, duister als altijd.
Gilda kwam vooruit; zjj scheen een engel des
doods in haar donker gewand, In do hund een
brandende fakkel houdend, wolko inet rooden
gloed do lijkbaar, Lord Richard en haar zelf
verlichtte.
.Vader." spiak zjj op plechtigen toon, .wei
gert gjj nu den laatsten van uw geslacht nog
langer een plekje in uw slot?"
Daar deed zich de slem der natuur luid gel
den. Een rauwe, vertwijfelende kreet ontsnapte
aan Lord Richard's bont; hjj ijlde er heen en
wierp zich op de lijkbaar. .Mijn kind. mijn
kind!" riop h(j op diaproerendon toon, .mjjn
arm kind!"
Gilda trad mol den lakkei naderen ontblootte
hol aangezicht des jeugdigen dooden. Hjj lag
stil cn rustig lachend, zonder dat een spoor
van zijngewelddaJigen dood waa te ontdekken
op zjjn schoone trekken.
Alle dienaren, die op het voorplein van het
slot waren verzameld, zonkon onwillekeurig
neder: slechts Archibald on do oude Ailcy
bloven recht staan mei puriteinache starheid,
Lord Richard echlor drukto bat aangezicht op
Reginald's vooten, als een lol den rlood toe ge
wonde. .Het is nu te laat, to laat!" zuchtte
knpol nocrgolaton, waar hjj zijne lantato II. Mis
gelezen had. Een zwukke grflBnard volgde, op
zjjno dochter leunend; zjjn oog was verdoofd,
zjjne handen schenen in de lucht een verwij
derd voorwerp te zoeken; zelden slechts opende
hjj don mond, en dan slechts, om la zeggon:
.Do koningin is rechtvaardig, en ik ben het, an
God ia het ook, niet waar, Reginald? niet waar
Ethel? En Ik heb mjjn plicht gedaanl Waai la
mjjn zoon, mjjn eenige?" En hat slot ward van
dezen dag ar nog somberder en eenzamer.
Gilda kaorde niet meer naar hot bof terug;
zjj wjjdde thans hare gaoscho zorg tan een
armen krankzinnige, lot op zekoren morgen de
vlag met de drie leeuwen niet ineer op den
slottoren werd geheschen, en Lord Richard's
ljjk eene plaals verkreeg naast zjjn zoon in de
grafkapel.
I.ady Gilda echler verliet Engeland. Daar zjj
katholiek geworden was, vielen haar bezittingen
aan de kroon, en zjj eindigdo haar zoo vroeg
tijdig bewogen bloeiend leven In een vau
Frankrijk» kloosters.
