Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No.r14. Zaterdag 4 Juli 1891. Vijfde Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, iNaarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs par dria n Franco per post Afzonderlijke nummers f 0,40. f 0,05. BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prijs dar AdTOrtontltmi Van 1 tot 6 regels Voor iederen regel meer D uiterigk Vrijdagavond Ten einde van onze zijde zooveel mogelijk medetewerken tot bevordering der eenheid in de Katholieke Staats partij, nemen wij volgaarne het navol gende belangrijk schrijven van Dr. Schaepman met de door De Tijd daar aan toegevoegde beschouwingen in onze kolommen op. Amsterdam, 1 Juli. EEN SCHRIJVEN VAN Dr. SCHAEPMAN. Wij treffen in Het Centrum van heden onderstaand schrijven aan van dr. Schaepman, dat wij onzerzijds zonder kanlteekeningen onder de oogen onzer lezers wenschen te brengen. Alleen de verklaring, dat wij, wat de wijze van strijdvoeren aangaat, niet in stemmen met den lof, door dr. Schaep man toegekend aan Het Centrum, mag niet achterwege blijven, ter wille onzer vrien den, die vaak op ergerlijke en onverdien de wijze in de kolommen van het bedoel de blad werden beleedigd en aangerand. Op hetgeen dr. Schaepman zegt over De Tijd en over zijn eigene politieke meeningen, waar die van de onze mochten verschillen, antwoorden wij niet. Wij laten dit na, in de eerste plaats, omdat wij, daarop ingaande, in strijd zouden komen met het door ons- zelven gegeven advies van nielnupleiten, een advies, waaraan dr. Schaepman, tot onze groote voldoening, zijn adhaesie schenkt. Wij beschouwen het schrijven van dr. Schaepman als een woord van verzoening, een woord, dat, vooral nu het door hem gesproken wordt, op het oogenblik waarop hij (tijdelijk ten min ste) van het parlementair leven terug treedt, door ons gewaardeerd wordt. Terwijl de overtuiging, dat de door ons aangewezen weg de betere was, bij ons even .muurvast" slaat als dit bij dr. Schaepman ten aanzien zijner mee ning het geval is, geven wij gaarne de verzekering, dat ons niets liever zal zijn dan alle nederlandsche Katholieken, hoe ook in den jongsten tijd hun politieke inzichten mochten uiteenloopen, van heden af eendrachtig te zien samenwer ken tot bestrijding en afwering van al datgene, waardoor nu of in de toekomst hun gemeenschappelijke belangen als Nederlanders en als Katholieken zouden geschaad of bedreigd worden. Aan de radactie van Het Centrum. Waarde vrienden, Gg moet mij veroorloven, een paar «voorden tot a te richten. Op de eerste plaats wcnsch ik u dank te zeggen voor de kracht en de hartelijkheid, «vaarmede gjj de houding, door mijn vrienden en mü aangenomen, hebt toegelicht en verde digd. Ook breng ik u gaarno mijn hulde voor de wjjie waarop dit ia geschied. Tekortkomin gen zijn overal, maar onedele wapenen zijn door u niet gebezigd, en gjj hebt den slrjjd niet ivoerd dan toen bp onvermijdelijk geworden Ik kan u dezen dank en deze huldo mol te grooter openhartigheid betuigen, omdat ik mjj- gebeele tjjdperk van iedere modewerking uw blad zeer beslist heb onthouden. Bijdragen in den vorm van artikelen ol dorg!- ljjke heb ik u niet gezonden, ik zou ze, als steeds, hebben onderteekend aanwijzingen heb niet gegevenin uw blad is geen enkele deeling opgenomen, die van mjj - rcclit- is of zijdelings afkomstig was. Ik ben 'olkomen vrij, om u den lui te brengen, Maar op de tweede plaats en dit is het >ornaamste, het eigenlijke doel van rnjjn schrjj !0 wenseh ik u iels te zeggen over uw laatste hoofdartikel.Schuldbesef." Het zal u niet verwonderen, dat dit stukje mjl leed doet. Ik ben niet alleen een oud vriend, •en leerling van De Tijd. Aan Mgr. Smits dank ik mjjn eerste lessen in christelijke van M, 1 Van .a heb ik, waar hel do hundgropen oenor eerlijke polemiek betreft, veel geleerd. Onder uiig opzicht beb ik reden De Tijd dankbaar zjjn. Al is nu De Tijd van jonger dagen ter de man. die mjjn feilen vindt en toont, nder dat de vriendschap bjjzondcr zichtbaar irdt, al is de oudo Tijd meer en meer ge worden ons allergewone tijdgenoot, voor mij, gjj moet hel mij vergeven, hangt aan het bureau dc Spuistraat, al is bet niet meer gevestigd of naast De lllauwe Waerelt, nog altijd,' ine- [c vriendelijke eo grootscbe {herinnering. Maar bet is niet alleen om den harden toon [en De Tijd, dat uw stukje mjj trof. Ik zal l maar zoo spoedig en zoo kort mogelijk zeggen: ik ben hel met uw besluit volkomen oneens. Uw laatste woorden luiden aldus ,Do gemoedelijke raad, zich van naplcitcn te onthouden, is inderdaad kostelijk. ,Wjj zullen eebter vrijheid nemen, dien niet te volgen, en telkenmale als wij do slriemon der liberale tuchtroede op onzen rug voelen kletteren, zullen wjj De Tijd voorhouden) .Zie- Ik hoop van harte, en ik weet zelfs zeker, dat gjj dit uw voornemon niet ten uitvoer bren gen zult. Behoef ik u te z-cgon, dat u dit alles noch zou troosten, noch zon versterken Maar laat ons de zaak eens ernstiger bezien. Ik laat de vraag ter zjjde, of De Tijd niet voorzichtiger had gehandeld door dezen wjjzon niet ait te spreken, maar zjjn les te pro- door d. daad. Nog geheel andere vragen n oprjjzen, en het stellen der vragen alleen zou een soort napleiten worden. Maar wat is .napleiten" Niet napleiten staat niet geljjk met vergeten. Men kan, men inag niet altijd vergeten. Trouw jegens anderen, echt christelijk eergevoel ver bieden soms, alles te vergoten. Omdutmen iemand liot steeds aan zjjn schuld berinneren wil, «hoeft men den kerfstok niet op den haard to rerpon, men zet hein uil het gezicht. Hij kan Ityd nog dienst doen, ook als wapen tegen den enen of anderen kinkel, Napleiten is een vervelend ding. Het maakt en kloeken strjjd tot nijdig gekibbel, cn de iom-sta diteemie wordt een vraag van geljjk- «bberjj. l.aat ons elkander wel verstaan. Indien ik met De Tijd zeg.niet napleiten", dan spreek ik rmede geen veroordecling uil over hetgeen at lieden zcidc of deed. In gcenen decle. Hoe dikwjjls en in hoeveel ik hebbo gefaald, ik sla g muurvast in do overtuiging dat de weg, or u en mjj gevolgd, zoo niet dc etnige goede, n toch de betere weg was en is. Maar nog Bevorwjik heb ik gezegdIndien wjj onder elkander strijden, laat ons dan zoo strjjden, dut lei minste weer vrienden kunnen warden, 'u, nu is de toestand anders. Nu is dc toestand zoodanig, dal wjj niet meer mooton, niet meer mogen strjjden, allerminst in den vorm, die .naplcilen" heel. Wjj staun nu tegenover een macht, een vjjandeljjke macht. De meerderheid die nu spoedig de verantwoordelijke rogocring op zich zal nemen, is machtig door voelzjjdig talent, rijke ervaring cn een ons ver overtreffende kennis van middelen en wegen. Voorzeker, zjj zal in den aanvang kalm en gemoedelijk optre den, zjj zai zich onthouden van alles wat oen vliegen onder de wapenen rechtvaardigen kon. Juist om dit alles is de hoogste krachtsinspan ning ftoodig en boven en vóór allesoen- Hoe die eendracht zal karnen, is e«n vraag, die ik hier niet kan 01 wil lieanlwoorden. Maar dat zij komen moet, behoort, onze vaste over tuiging te zjjn. In die overtuiging moeten wjj ons onlhoudcn van .napleiten". Hoe hjj menige herinnering onze rechtmatige toorn ook moge ontwaken, zwjjgcn is nu plicht, plicht naar oer en geweten. Gjj herinnert u uili-Tavius Josophus denman, die in de laatste dagen vóór de verwoesting van Jeruzalem zjjn .tVee, wee I" deed hooren over de stad. Nu de verwoesting steeds dat .Wee" to herhalen, lacht rnjj weinig toe. Mij dunkt, gjj co ik, wjj zullen te zamen het voor beeld volgen dier andere zonen van Juda, die naar de getuigenis van Nebemia Jeruzalem Dr. Sciuepi Driebergen, 28 Juni, feestdag van dan H. Paus Loo IL BUIT HNLAND. Een dot- gewichtigste gebeurtenissen in de politiek der laatste dagen is de vernieuwing van liet Drievoudig Verbond tusschen Duiischland, Oostenrijk en Italië voor den tijd van zes jaren. Als eerste gevolg daarvan zullen de vloten dezer drie Mogendheden in de Adriati- sclte zee samenkomen cn zal de Koning van Italië met de beide Keizers waar schijnlijk terzelfdertijd een groote entre vue houden. In de Italiaansche Katner heeft de mededeeling van het Drievoudig Ver bond aanleiding gegeven tot zulke on geregeldheden als in een beschaafde maatschappij nauwelijks denkbaar zijn. Do radicaal Cavelotli wilde namelijk de Regeering intcrpelleeren, doch vree- zende, dal dit op een votum van ver trouwen voor de Regeering zou uitloo- pen, trok hy zyne vraag in. Alsnu nam de Oud-Minister Brin, zeer legen de bedoeling der radicalen in, dc interpellatie van Gavalotti over de buitenlandsche Staatkunde der Regee- ring over, waarop dezen niet alleen met de grofste scheldwoorden antwoord den, maar zelfs als kwajongens aan het vechten raakten, zoodat de zitting moest gesloten worden. Het heeft bij dc meeste bladen onte vredenheid verwekt dat men in Duiisch land om een paar ntillioen Mark bijeen te krijgen ten voordeele van onderne mingen in Afrika eene loterij-leening van 8 ntillioen Mark hoeft uitgeschreven. De .Vossische Zeitung" vindt het vreemd, dat de speelzucht wordt aan gevuurd, terwijl liet beursspel wordt veroordeeld. Zulk eene loterij is een grooten en rijken Staat onwaardig. Aan boord van het jacht Amelia, waarmee de Koning en de Koningin van Portugal naar Setubal zouden gaan, is even na het vertrek uit Lissabon een stoomketel gesprongen. Twee stokers werden by dit ongeluk gedood, maar het jacht werd niet ernstig beschadigd. Uit de haven, waar een talrijke me nigte het Koninklijk paar uitgeleide had gedaan en waar men het ongeluk be merkt had, werd onmiddellijk een boot gezonden otn allen van het jacht weer tar land te brengen. De Koning vertrok den volgenden dag alleen naar Setubal. Hij heeft aan de nagelaten betrekkingen der verongelukte stokers een jaargeld verzekerd. De Turksche rooverbenden doen op euw van ziclt hooren. Nu weder is bij Salonika een rijke Israëlitische koopman gevangen genomen. De r'oovers eischen voor hem een losprijs van f 60.000. Men vermoedt, dat de rooverhoofd- an Alhnnasius met het grootste deel zijner bende in de Dobrudscha gevlucht is, om aan de vervolging der Turksche soldaten te ontkomen. Onder de Russische landverhuizers, welke te .Berlijn in het stedelijk armen huis onder dak gebracht waren, is een ziekte uitgebroken, welke men voor zwarte pokken houdt. Er zijn terstond de noodige voorzorgsmaatregelen geno men de patiënten tien kinderen werden onmiddellijk afgezonderd, en al de andere lundverhuizers moeten ook in strenge afzondering blijven. De nieuwe Luxomburgsche postzegels met het portret van Groothertog A lolf zullen den len Augustus uitgegeven worden. De Engelsche vice-minister voor Indië, Sir John Gorst, deelde dezer dagen bij de behandeling der zaken van Manipoer onbewimpeld mede, dat de Britsch-In- dische Regeering de Hindoes slechts schijnbaar laat aandeel hebben in het bestuur, daar zij steeds zorg draagt de goed ontwikkelde en invloedrijke Hindoes stil thuis te laten en enkel uit de als gedweeë werktuigen bruikbare Hindoes de medebestuurders te kiezen. Deze on bescheidenheid, meende men, moest Gorst doen vallen, maarlord Salisbury, wellicht bevreesd dat Gorst dan juist voor goed aan het klappen zou gaan en dus de Regcering nog meer zou compromitteeren, nam hem in bescher ming. Daardoor wellicht nog meer aange moedigd, schreef Gorst een brief aan de Vereeniging der Dokwerkers, dat zij van de Regeering in het algemeen en van het ministerie van Marine in het bijzonder niets ie verwachten heeft en zich daarom maar liever tot de commis sie voor den Arbeid moest wenden. FEUILLETON. Het Angelusklokje door Fhiloponoi. Wrevelig liep de man eenige stappen op an near, an vervolgdo daarna zjjne alleenspraak1 .Nog zoo good kan ik mjj herinnoren, dat onze goede, oude Pastoor hjj het inzegenen van mjjn huwelijk zoo treffend zeide .Dirk, wees verzekerd, dat, wanneer ge zoo voortgaat, zooals ge tot beden hebt gedaau, God n nimmer verlatco zal. Bljjf dus altjjd ook als hoofd van uw huisgezin, wat ge als kind voor uws ouders en als jongeling in de wereld zgl geweest. En al komt dan ook voor u een tijd van beprooving. waaraan iedar inensch op deze wereld op zjjne beurt wordt onderworpen, dan zal de goede God u ook kracht en troost schen ken om die wederwaardigheden des levens tol heft uwer ziel met geduld en onderwerping te .Als die goede priester de oogen nog eens ontslniten kon, en de ellenden beschouwen, die ik thans doorleven moei, dan geloof A zeker dat hjj mjj bjj zooveel teleurstelling diep bekla gen zou." De tranen welden den man uit de oogen met eene sombere uitdrukking op zjjn gelaat hervatte hjj den arbeid, als wilde hjj hiermedo die droefgeestige gedachte van zich verwijderen. Na enkale oogenblikken stond hjj wederom til om aan zjjne gedachten den vrjjen loop tten, en daarna nog moedelooztr zjjn werk te dienstigen grondslag, v Dat hjj nimmer weelde bad gekend, het zou bjj hem niet zjjn opgekomen zich hierover tc beklagendaarvoor had hjj oen te echt katho lieke opvoeding genoten. Zjjne ouders waren wol behoeftig geweest, maar met onzen heiligen gods dienst, dien grooten schat, hadden zjj weten tc woekeren, en daarvan kwistig aan hi medegedeeld. Van da vier kinderen, die God hun hadden zjj, de eerzame lieden Diik Van Dalen en zjjne echtgenoo>c, slechts leven mogen behouden; die v oogappel, hun lieveling; mai werd er in geenen deele door de jonge Dirk beantwoordde geheel en al aai de liefde, welke hjj van zjjne ouders zoo over vloedig mocht genieten. Dezelfde arbeid, waarmede de oude Van Dalen zjjn sober slnluken brood verdiende, werd ook door den jongere Ier hand genomen. Zco li den ze in vrede voort, tot dat eindeljjk zoon op rjjfentirinligjarigeu leeftijd als w op de wereld achterbleef. Maar zjjn ouders wa: de eeuwigheid ingegaan met bet zalige bewi zijn, dal zij nog een zoon nalieten, die aan verleiding der wereld door het goede voorbei hetwelk zjj hem gegeven en don gods- Op aanraden van zjjn geestelijken leidsman besloot Dirk, nu bjj als verlaten op de wereld stond, in het huweljjk te tredenen daar hem maar al te wel was geleerd, dat zonder gods dienst geen geluk op deze wereld kan bestaan, had hjj zjjne keuze bepaald op een deugdzaam meisje, dat even ais hjj in zorg en kommer was Vandaar dat de priester bjj hun huwelijk zoo spreken kon, als wjj uil den mond van den Uians zoo diep terneer geslagen man vernomen hebben. Hel woord van Jen grijzen herder werd dan ook bewaarheid; de beproevingen, die ook sointjjds hem ten deel vielen, werden door den godsdienst gelouterd, en daarom zelfs blijmoe dig en met dankbaarheid van den goeden God Tot voor twee maanden ging dit altjjd zoo voort, maar op die stonde trad een tjjdperk voor dit huisgezi" in, waartegen Dirk een barden strjjd le roeren had. Zjjne vronw, de zoo zorg zame moeder zjjner kinderen, werd op het ziek bed geworpen, en in al dien tijd had een leven tusschen hoop en vrees dien man geheel terneer gedrukt. Wal zou bjj beginnen, als zjj van zjjne zjjde werd weggerukt? Herhaaldelijk stelde hjj zich deze vraag, als om zjjn gemoed nog meer te folteren. Zjjn vier lieve kinderen zouden dan zonder moeder wezen, en hjj zou zjjn groolsten steun in do worsteling des levens moeti n mis sen. De verantwoording voor de opvoeding zjjner kinderen alleen le moeten dragen, zon, zoo gevoelde bjj, zjjne krachten te boven gaan. Gelukkig liet hel zich op gemeld Ijjdslip iets gunstiger aanzien, en bestond hoop, dat hjj de moeder zjjner kinderen behouden zou, zooals de dokter hem gezegd had. Maar dan ook moesten vooral versterkende middelen worden aangewend, om de zoozeer geschokte kracMon zjjner vrouw cenigszins te kunnen herstellen. Zié, dat kwelde den man ontzettend. Hoe zou bjj versterkende middelen san zjjne zieke vrouw kunnon verschaffen, nu er zells geen bete broods in zjjn huis meer aanwezig «vas. In de twee maanden tjjds der ziekte had hjj zeer wei nig kunnon verdienen, om haar, die voor hem alles was op deze wereld, niet geheel aan haar lot over te laten. Maar ook daardoor waren de geldmiddelen geheel opgeteerd. Hij was dus genoodzaakt dien dag tc gaan 'redigen. Er was niets meer iu huis om van te leven. En als hjj nu dien avond met zijn werk kon klaar komen, dan kon hij den honger weer enkele dagen uit zjjne woning weren maar om versterkende middelen voor de zieke te bekomen, hiervan kon in hel geheel geen sprake zijn. Dit was het vooral, hetgeen den man zoozeer bedroefde en verbitterde, en waarmede zjjn godsdienstig gemoed geweld werd aangedaan. Do booze geest, die gewoonlijk van dergelijke omstandigheden zoo behendig weet gebruik le maken, liet hem geen oogenblik met rust, door den wrevel zjjns gemoeds nog meer aan la zetten. En zooals hel, helaas, msar al te dik werf gebeurt, scheen hjj ook bier te zullen Wal zon het dus baten, als hjj nn zjjn kin deren al brood kon verschaffen, maar bij moest zjjn uitgeteerde vrouw uit gebrek zien bezwjjken? Het eonigo geneesmiddel locb, waarmede hjj haar zou kunnen behouden, kon hjj onmogelijk bekomen. Hjj, uc gezonde, sterke man, die be loofd had zjjne laulslo krachten te zullen be steden, om in de behoeften van zjjn huisgezin te voorzien, gevoelde zich in deze treurige om- slandlghodon daartoe zeo geheel machteloos en Wjj laten nier slechte voor enkele oogenblik ken den diep bcklagens«vaardigen man met zjjn bewogen gemoed alleon, om een oogslag te te werpen op eene woning, in het dal gelegen. Ook hjj bad meermalen in die richting een droeven blik geworpen, als zocht hjj daar iels, wat voor anderer oog verborgen was. Hel nederige gebouwtje, waarvan bet dak zich even boven hel eiken kreupelhont verhief; leg daar nabjj de heide zoo rustig en bekoor lijk, dat mon hat noodo in het vergezicht zou willen missen. Van af dit huisje liep een weg kronkelend tegen de hoogte en leidde juist naar do plaats, waar de door ons beschreven arbei der zliu taak onder zoo xwaren strijd ten einde zocht te brengen. Op dien weg trippelde een allerliefst knaapje, dal zoo even te vorio het woninkje had ver laten, op zjjn eenigheid lustig voort. Hst kon

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1891 | | pagina 1