Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 32.
Zaterdag 7 November 1891.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnemontiprij» par dria a
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Priji dar Advartantitai
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
vóir
Onze Centrumsclub.
Eindelijk bezit ook Nederland zijn
katholiek Centrum. Veertien katholieke
Kamerleden rcreenigden zich tot een
club, door hen Centrumsclub genaamd,
en zonden tevens uilnoodigingen aan
hunne katholieke collegaas der Eerste en
Tweede Kamer om tot het lidmaatschap
van hun club toe te treden. Daarin
wordt o. m. gezegd
.Als leidende beginselen worden door
de club aangenomen
lo. dat hel voor de Katholieken
wenschelijk is, al« geheel zelfstandige
partij, los van elk blijvend verband met
andere politieke partijen, in het par
lement op te treden
2o. dal het steunen of bestrijden van
ministers en kabinetten alleen van hun
regccringsdaden of ingediende wetsont
werpen, niet van hun politieke kleur,
afhankelijk mag worden gesteld.''
Met deze vreugdevolle mededeeling
werd het katholieke Nederland dezer
dagen verrast. Niets toch kan ons meer
gewenscht voorkomen, dan een optreden
in ons parlement, zooals door de nieuw
gevormde Cenlrumsclub wordt aange-
Maar ook deze mededeeling loste het
raadsel op, waarom van zekere zijde
in de pers opeens een strijdlust ontstond,
die velen ongelw:jfeld met verbazing
vervulde. De Nieuwe IJsselbode vooral
blaakte van geestdrift, en begon den aan
val met te betoogen, dat de politiek der
vrije hand de politiek der vrijbuiterij
was en niets zal opleveren. Voor de
zoovcelste maal beweerde het blad:
,VVij kennen voor de Nederlandsche
Katholieken geen vruchtbaarder staatkun
de dan de staatkunde van de coalitie
der minderheden. Zij alleen kan de
overmacht van het liberalisme ten onzent
breken."
Wij voor ons zijn heilig overtuigd,
dat geen ongezonder politiek voor ons Ka
tholieken denkbaar is, dan de politièk der
minderheden, zooals die in de laatste vier
jaren is gevolgd. Eene coalitie der min
derheden, waarbij de anti-revolutionaire
minderheid de katholieke minderheid
gebruikt om te heerschen en den eigen
wil door te drijven, achten wij voor ons
vernederend en verderfelijk in de hoogste
mate. Dit blijkt ons nader uit het pro
tocol betreflende de op 17 December
1887 te 's Hage gehouden vergadering
van katholieke Afgevaardigden van den
Altjemeenen- en van den Zuid-Noordhni-
landschrn Bund met hel Centraal Comité
der Anti-Revolutionairen. Immers, in
het bewuste protocol wordt in zake de
defensie vermeld
,De heer Schaepman merkt op, dat
men hit over de plaatsvervanging onder
de Katholieken niet eens is. De groote
meerderheid is tegen afschaffing. En wel
juist zij, die den toon geven."
Onbegrijpelijk moet het voorkomen,
dat na zulk eene duidelijke verklaring,
door Dr. Schaepman loen reeds afgelegd,
de Standaard thans nog durft beweren,
dat men zich krachtiger en duidelijker
had moeten uitlaten. Maar nog onbe
grijpelijker is het, dat men, na al wat
ons van die zijde is wedervaren, nog
altijd eene coalitie in dien geest blijft
aanprijzen. Nu de groote meerderheid,
en nog wel die don toon aangeeft, zoo
geheel miskend is geworden, gaal hel
toch niet aan de vriendschap met de
Anti-Revolutionniren nog boven een
eendrachtig samenwerken der Katholie
ken onderling te stellen.
wjjst, dal het strijdvoeren tegen het
liberalisme en het bevorderen eener
Christelijke staatkunde de cisuh zal blij
ven, dien men onzen Volksvertegen
woordigers stelt. Voor zoover de politiek
der .vrije hand" reeds is toegepast en
in niets anders beslaan heeft dan in het
likken en aaien der liberale partij, is zij
vooral den Katholieken een ergernis en
kan men linnr hooren ipialillceeren als
de politiek der lamme hand
Wij maken van dit onwaardig geschrijf
slechts melding, om te doen zien, wolk
verschijnsel dut opwekt en bemoedigt;
het is een lichtstraal in de heorschende
duisternis en een treffend voorbeeld ter
navolging. Als men deze keurbende
van echte ridders zich schuren ziet om
den zuiveren standaard van onze Moeder
de II. Kerk, gelijk eene eere-wachtuls
men haar stroven gadeslaat om de af
gelegde beloften lot in de fijnste nuan
ceeringen uit te voeren, en aan hel
volk een voorbeeld te geven van houw
en trouwja I dan ontsnapt ons onwille
keurig een kreet van bewondering
Met verzet van de Nieuwe IJsselbude
tegen het edel streven der veertien
Kamerleden vond, zooals niet te ver
wonderen is, hartelijke instemming bij
het Centrum. Dit orgaan ging al dade
lijk in zijn ijver zoover om de tegen
standers in slaglinie op te stellen. Na te
hehbon opgemerkt, dat er onder de
Katholieken geen vrede zal genomen
worden met de politiek van de Cen-
truinsclub, schrijft hel blad
.Politieke organen als de Nieuwe
I IJsselbode, De I'ost, De Zuidlmltaiuler,
j de Nieuwe Delflsche Courant, De Noord-
I brabanter. De Grondwetde Limburger
j Koerier en Het Centrum zijn het te dien
i opzichte met elkander volkomen eens
en de macht van lezers, die zij achter
zich hebben in alle oorden en streken
des Rijks, waar Katholieken wonen, be-
onedele bestrijding de pas gevormde deze heldenschnar, en komt ons de bede
Centrumsclub te beurt viel. Zeker is dit op de lippengeve God, dal ook ouder
zeer te betreuren nu de éénheid onder de Katholieken in ons vaderland, op
ons meer dun ooit gewenscht is. De staatkundig gebied, diezelfde deugden
poging om toenadering te Verkrijgen, en zich op schitterende wijze mogen open-
daardoor de vriendschap ouderling te her- 1 baren, welke door het Duitsche Centrum
stellen, moest, in pluals van bemoeilijkt te zoo schoon in beoefening worden ge
worden. den oprechtste!) steun gevonden i bracht, en haar tot onvergankelijke eer
hebben, maar dit is tol heden, helaas! zullen verstrekken."
nog niet geheel mogen gelukken. Toch Wij herhalen: God zij dank! een
is het een verblijdend tecken, dat nog Centrumsclub hebben wij reeds: moge
zes andere Kamerleden zich reeds bij de nu ook de bede tol God om éénheid onder
Centrumsclub hebben aangesloten. Ook de Katholieken van Nederland verhooring
is het eer. gunstig verschijnsel, dat een vinden!
der door het Centrum genoemde bladen,
nl. de Nieuwe Delflsche Courant, voor de BUITENLAND.
bedenkelijke eer, onder de medestrijders
van hel Centrum te worden gerekend, Een rescript
bedankt heeft. Op die wijze voortgaande I autoriteiten
5T T-rr* i :r.».!wss!S^
doel volkomen zal bereikt worden. I ücrlijn heeft ten gevolge gehad, dat uil
Hoe inoeielijk het dus ook mogeschij-l die stnd alleen reeds 376 personen, die
nen, wij twijfelen niet aan een gunstige hun bestaan vindon in hel exploiteoren
uitkomst, als men de middelen tracht vl"' ,le ontucht, door de politie over de
-
n niet ernst den vrede wil.
bij te leggen
De grondslag is thans gelegd, waarop
inet succes kan worden voortgebouwd
wij hebben thans, God zij dank! een
Centrumsclub, die door voortreffelijke
beginselen wordt geleid. Onzehartewenseh
is vervuld geworden.
In ons nummer van ltï Maart 1889,
in de dagen van een hefligcn strijd,
schreven wij reeds aan het slot van een
artikel, aan het Duitsche Centrum gewijd,
het volgende
.Bij al de treurige ervaringen, die het
menschdom in dezen tijd ondervindt,
is het Centrum van Duitschland een
Thans heeft de uitvoer van alle granen,
de tarwe alleen uitgezonderd, uit Rusland
geheel opgehouden. Het verbod daartoe
is met 1 November ingegan,. en van
dien dag af mochten alleen de loopende
transporten nog worden uitgevoerd, met
dien verstande, dat dit binnen drie dagen
zou geschied zijn.
De Regeering doel al het mogelijke
om de noodlijdenden te hulp te komen,
maar zij is niet bij machte om te voor
komen dal dagelijks velen den hongerdood
sterven. Daarbij komt dat de Nihilisten
van dezen toestand partij trekken om voor
hunne verderfelijke beginselen propagan-
de te maken. Dezer dagen werden weder
een aantal dezer raddraaiers door de
politie gevangen genomen te Odessa,
Kharkov en St. Petersburg.
Doch naarmate de ellende toeneemt,
konvn er ook meer staaltjes van opof
feringen ter wille van de noodlijdenden
voor. Zoo staan do leerlingen der kerke
lijke hoogesehool te St. Petersburg hot
wittebrood, dut hun by de thee wordt
voorgezel, aan de urmen af. Daardoor
kunnen dagelijks 200 brooden worden
uitgereikt. En iederen dag vernielden de
bladen culegoricén van umbtcnaren, die
een deel van hun umandcljjksch snlaris
aan do noodlijdenden afslaan.
Daily News verneemt uil Odessa dat
bij de Regcering het voornemen bestaat,
de rantsoenen der gevangenen te ver
minderen en dit van 3 pond brood en
pond vlccsch per hoofd lo brengen
op 2 pond brood en pond vlecsch.
Daardoor zouden in de maanden Novem
ber en December 800.000 roebels kunnen
bespaard worden om ze te besteden voor
de noodlijdende districten.
Het is mnnr goed, dat de verkiezing
voor het bezetten van don door den
dood van l'arnell vacant geworden zetel
te Cork deze week is ufgcloopen. De
verhouding lusschcn de beide partijen
nam het karakter van een burger
oorlog aan. Men klopte elkander zoo
duchtig af, dal honderden gekwetsten
in de hospitalen moesten verpleegd
worden, (Jok de Parnellistische candi-
dant Redmond is gekwetst.
Te Dublin heeft zich het ongehoorde
geval voorgedaan, dat de bekende Timo
thy Healy, een der felste tegenstanders
destijds van l'arnell, in hel openbaar,
en nog wel in de zaal vun de recht
bank, met een karwals is afgeranseld
door zekeren Mac Dermott, een neef
van Pnrnell. Mot zeer veel moeite slaagde
de politie er eindelijk in Healy uil Mac
Dcrniott's handen te bevrijden. Een te
Longford door Healy tegen Parnell ge
houden speech, en waarin ook de neef
er van langs kreeg, schijnt Mac Dermott
tol dezen aanval te hebben aangezet.
Healy scbynt niet van plan de zaak te
vervolgen.
De algemcene verbittering tegen do
Europeanen houdt in China nog steeds
aan, niettegenslnnnde de vertoogen, door
de vreemde gezanten tot de Regeering
var. het Hemelsche Rijk gericht, om
bescherming van hunne landgenooten.
Mon vreest voortdurend voor nieuwe
ongeregeldheden. Van tijd tot tijd woiden
opruiende proclamation aangeplakt, waar
in o.a. wordt geze-d,De vreemdelin
gen willen ons land voor hunnen han-
FEUILLETON.
It jawel van tranen.
.Heb moed, edele vrouwe," sprak Wolf, zijoe
ontroering trachtend te verbergen. .Het is waar,
de geldsom, die do wreede Sultan eischt, is
fabelachtig groot, doch ik kan hel niet aannemen,
dat zulk een edelaardig gebiedor als ridder
Ludolf was, in den vreemde ster ren zou, ouidal
niemand kwain om het losgeld voor hem te
Weonend viet Udalrika, door smart overmand,
aan den voet des altaars neder. ,0 Heer. o
mijn God," riep zij, .vreeseljjk is de beproeving,
die Gjj uijj overzendtontzettend de slag, die ui ij
getroffen heelt, doch het zjj verre van mij, daar
over U morren. Gezegend de hand, die rnjj aldus
kastijdt! Verleen mjjn Ludoli een zalig sterfuur,
als het mjj niet gegund zon zjjn hem te bevrijden.
Doch boe diep ik ook gedompeld ben in den
afgrond der ellende, op O hoop ik, o mijn God,
.Genadige Vrouwe," ving de bode opnienw
aan, .drie maanden heb ik noodig gehad voor
mjjne reis naar hier, drie maanden gnan dus
ook met de terugreis heen. Er blijven derhalve
nog zes maanden over, die wjj kannen besteden
met onder onze vrienden en bloedverwanten hel
noodige geld bijeen te zamelen."
Bij deze woorden schepte het zwaar beproefde
hart van Udalrika weder nieuwen moed. Aller
eerst zorgde de goede Wolt er voor, do verlatene
•ouw onder dak te brengen. Hji bezorgde
haar een vreedzaam tehuis in een klooster, waar
vrouwen hunnen tjjd in gebed en auttigen
eene van Udalrika's voorgangsters geslicht
en rijk begiftigd, bood haar een onderkomen
overceukomstig haar stand en haar ongeluk,
on knaap nam de dienaar mede om hem te
■rgezellen op zijne tochten en om door zijn
n klcinoo-
sineekbede om bijstand te ondersteunen. Hfl
reisde hol geheelo land af; overal zocht hjj de
vrienden, bloedverwanten en wapenmakkers
bijna overal tegen. De meeste ridders waren
ook ter kruistocht opgegaan, hadden al bun
geld medegenomen cn zells nog goud en zilver
laten smelten en buane juwcelon
den verpand.
Terwijl de ijverige afgezant onve
doel nastreefde cn vrucblalooze pog
bad de trouwe gade onophoudelijk
ir en getn
I. Niemand w
,-ouw beloofde voor de redding van den dier
gevangene. Groote bedevaarten zou zjj onderne-
laten houwen zjj riep de hulp in van alle Engelen
en Heiligen des hemels. O! hoe overvloedig
stortte zij tranen over het verlios van htren
echtgenoot, onder hel bidden cn smeeken otn
zjjn levensbehoud; lioo dikwijls las on herlns
zjj den brief, dien Wolf haar gebracht had. dien
laalsten, hartroerenden afscheidsgroet.
Vol gejaagden ijver borduurde zjj kerkgewa
den zij vervaardigde prachtige klceden cn zjjden
aieraden, welker opbrengst zjj voor den gevan
gene hij elkander zamelde. Menige gift van het
klooster werd hjj liet zoo vljjtig opgespaarde
geld gevoegd, doch wat zon dit alles baten Er
was zooveel goud noodig om de bevrijding te
kunnen bewerken, dat eene minder op God
verlrouweude ziel roods lang do hoop zou heb
ben opgegeven.
Eiken avond echter daalde de Engel der
Smartc tot de bedroefde maar gclatene vrouwi
neder cn gaarde in zijn kostbaren beker dl
overvloedige tranen bjjeen, die zij gestort had
Met reuzenschreden naderdo
einde van den lermjjnreeds waren
maanden verstreken, toen Wolf met den kleinen
Lithold aan zijne zijde terugkeerde. Hoeveel
moeite hjj zich ook getroost had, waren 60
goudstukken toch alles, wat hjj meebrengen k(
De uitslag van zjjn onvermoeid slrevori en
opbrengst van dsn maandenlangen arbeid war
tegen
burchtvrouw tot Wolf, ,9poed u naar injjn dier
baren gemaal, Drong hem mijn liurteljjkon groet
over. Geve God, dat het geen afscheidsgroet zjj:
legge Hjj u slechts woorden In den mond, die
'l hart v
jpdal hjj ziel
noegeMee,
,t geringe losgeld verge
zeggen
,m. Diep bewogen verliet
wakkere dienaar zjjue meesteres, wellicht oi
haar nooit meer terug te zien.
Meiaas! wat was dit voor aen terugkeei
Oponthoud en hindernissen van allerlei bui
vertraagden zjjno terugreis. Nu oom kwam 1
lag; dan weer waren de wegen gevaarlijk,
omwegen noodzakelijk. De tjjd van uitste'
verstreken, maar do dienaar riel teruggekeerd.
O! hoe verheugd wis de troticho Muzelman,
dut hjj den nrmen, aan zijne willekeur
slaondon Cliriaton-rldder nu eindelijk ter s
bank voeren kon!
I.udolf weel het maar nl te goed: nn
hjj sterven. Nog beveelt hjj in een laatst
gebed zjjn huisgezin aan, en stelt hij zjjn
In Gods handen, of reeds rammelen do ke
en wordt hjj uit het donkere kerkerhol, v
hij een val jaar versmacht had,
Met spottend hoongelach wori
op de plaats der terechtstelling door «ene on-
inbare monigle begroet, nieuwsgierig, hoe
oen gohale Christen wel stervin zou. Met
en trsd en ernstig gelaut naderdo de ridder
hoog opgerichte schavot. Zelf ontblootte h|j
den Heren nek en bood zachtmoedig en toch
zoo unbavreead zijn hoofd aan, dat straks val
len zal onder hol bliukendo mes v- jen beul.
Juist wilde do hooghartige Sultnn hol toeken
geven voor de executie, toen opeens het geroep
weerklinkt: ,Uo dienaar, de liode ia aangekomen!"
LudoH kjjzt op, en ja waarlijk, het is de
trouwe Wolf, mot zweet bedekt, uitgeput, naar
adem hijgendI Z|jn taak is vervuld; hjj werpt
een onuitsprekelijk medelijdeuden blik op zijn
astje c
i reikt c
„Z|ju daar al de goudstukken?'"
„De som is niet vol, maar ik smeek u om
genade I Gonade, machtige lieer, genade voor
injjn armen, onschuldlgen meesier I"
Do Sultan telt H0U0 goudstukken, nauwelijks
do helft van het bopailde losgeld I
„Gij zjjt vrjj, do dood van dezen man echter
staat onherroepelijk vast," zegt hjj op jjskouden
