Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
ïritiÉtkp in let Ongeluk.
No. 4V.S
Zaterdag 2^'Februari 1892.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baam, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAO.
Abonnementsprijs per drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije der AdvertomtUm
Van 1 tot 6 regelsf 0.80
Voor iedcren regel meer- 0.05
Corroapondenliin «n Adverlenliêo moeten uiterlijk Vrjjdagevoad
vóór tl ura aan liet hureau bezorgd zjjn.
Frankrijk's Toekomst.
,ln het heden ligt, wal worden zal."
In dit woord des dichters ligt de waar
heid, welke wij, onzes inziens, kunnen
toepassen op de beroemde Verklaring, door
de vier Fransche Kardinalen det. 16 dezer
uitgevaardigd en voor hunne katholieke
landgenooten bestemd. De beteekenis van
dit gewichtig stuk kan moeilijk overschat,
de gevolgen daarvan voor Frankrijk moei
lijk berekend worden, ingeval de voor
schriften, daarin vervet, door de Katho
lieken zullen worden opgevolgd. Dan zal
dit Manifest een der grootste historische
feiten zijn der nieuwere tijden, waaruit
een geheel nieuwe toestand zal worden
geboren, een algeheele ommekeer ten
goe ie zal voortkomenhet zal de aurora
zijn van Frankrijk's glorievolle trekomsl,
de heilrijke terugkeer tol zijn roemruch
tig verleden, de opstanding lol het
vernieuwde leven; hel zal Frankrijk op
voeren tot de verheven en luistervolle
hoogte, welke het weleer innam in de
rij der Europeesche Staten.
Immers, de strekking van deze Ver
klaring is een einde te maken aan het
treurig en vernederend heden, en een
betere, een heerlijke toekomst voor Frank
rijk in het leven te roepen. Vandaar dal
de vier Kardinalen den betreurenswaar-
digen toestand van hun katholiek Vader
land uiteenzettenin bondige, waardige
en volledige bewoording n de grieven
schetsen, die de katholieke Kerk in
Frankrijk van de Regeeringen der laatste
15 jaren heeft moeien verdyrende
talrijke vijandelijke aanslagen, gesmeed
tegen den godsdienst, opsommen, om de
welgezinde Katholieken te overtuigen,
dat het meer dan tijd wordt om met
vereende kracht handelend op te treden
tegen eene Regeering, die zich steeds
vijandiger tegen de Katholieken loont.
Hoe deze gemeenschappelijke handeling
zijn moet, wordt vervolgens met zeer
veel juistheid omschreven. Geheel in
overeenstemming met de beroemde En
cycliek over de voornaamste plichten der
christenburgers, verklaren ook zij, dat de re-
publikcinsche regeeringsvorm door de ka
tholieke leer geenszins wordt veroordeeld,
dat de Katholieken in Frankrijk derhalve
Kien strijd behooren te voeren tegen de
epubliek als zoodanig, maar tegen hare
Regeering, die steeds voortgaat met den
godsdienst in Frankrijk te vervolgen,
tegen haar moet men optreden, niet
tegen den republikcinschen regeerings
vorm, die voorden godsdienst welwillend
en heilzaam zijn kan.
Daaruit volgt, dat in de betreurenswaardi
ge omstandigheden, waarin het katholieke
Frankrijk zich bevindt, liet geschil
van dynastieke inzichten onder de Katho
lieken, het gekibbel, welke regeerings
vorm de beste is, moet ophouden. Dit
zijn zaken van ondergeschikt belang,
welke voor Itoogere belangen moeten
wijken en voorzeker voor het hoogste,
n.l. den godsdienst. Als de voornaamste
plicht," zoo schrijft het Manifest derhalve
voor, ,zij voor al de Fransche Katholieken,
dat alle politiek geschil ophoude, en dat
zij, zich mot beslistheid plaatsend op
grondwettig gebied, boven alles zich lot
taak stellen de verdediging van hun be
dreigd geloof."
In hel oogvallend is de overeenkomst
van dit voorschrift met liet woord des
H. Vaders in de reeds meermalen ge
citeerde Encycliek, waarintot dezen eersten
plicht krachtdadig wordt aangespoord
Zoodra men hel (het Katholicisme) be
dreigd ziet, moet lusschen Katholieken
elke oneenigheid ophouden, opdat zij,
een van zin en daad, den godsdienst
ter hulp snellen, die het algemeene en
hoogste goed is, wuaraun al het overige
ondergeschikt zjjii moet."
Alzoo wordt ons in de Encycliek en
meer in het bijzonder in het Manifest
voorde Fransche Katholieken als gemeen
schappelijke taak aangewezen, om met
vercenigde krachten het hoogste goed,
het geloof, legen den vijand te verdedigen.
Uit de vervulling dezer gemeenschappelijke
en duurste verplichting zal de heerlijkste
eenheid van handeling ontspruiten, waar
tegen de vijanden machteloos zullen
blijken. Een keffend voorbeeld van eens
gezindheid werd door de hoogere geeste
lijkheid aan hare onderhoorigen gegeven.
Niet meer afzonderlijk, maar gemeen
schappelijk zijn als vertegenwoordigers van
liet gansche Fransche Episcopaat de vier
Kardinalen opgetredenzij hebben het
program van actie voor al hun katholieke
landgenooten vastgesteld, en, opdat dit
allen blijken mocht, hebben de hoog
waardige bisschoppen in het openbaar
zich daarmede vcreenigd, hun volle ad-
haesie daaraan geschonken, zoodat het
Manifest der Kardinalen tevens het
Manifest van alle kerkvorsten van Frank
rijk geworden is. De vérstrekkende be
teekenis van dit feit ligt in het collectief
optreden, wat de gegronde hoop opent
Immers, door dit program is voor het
katholieke Frankrijk de ianggewensebte
eenheid van richting e i eenheid van
handeling op politiek gebied verkregen.
Voortaan zullen de bisschoppen niet
meer ongeordend en afzonderlijk, maar
door het Manifest' geordend en vcreenigd
strijden als legerhoofden volgens een en
hetzelfde ontworpen strijdplan, hun
otiderhoorige kudden aanvoerend in een
zelfde richting, tot eenzelfde duel. Te
meer is zulks te verwachten, daar de
li. Vader in den strijd onzer dagen op
politiek gebied het gezag der bisschoppen
voor hun oiiderhooiige geloovigen als
het hoogste naast dat des Pausen heeft
aangewezen, waaraan hunne kudden zich
hebben te onderwerpen en, om de een
heid te bewaren eigen niceningen en
inzichten ten offer brengend, hebben
te gehoorzamen. Door deze verklaring
van den oppersten Leeraar der Kerk
vult liet gezag der bisschoppen niet te
betwisten of te loochenen de bewering,
dal men in de politiek als Katholiek
vrijelijk zijn eigen mecningen mag volgen
en ieder een eigen wijze van strijd-
voereri bepalen, valt, waar de bisschoppen
hebben gesproken. Waar derhalve de
bisschoppen hun politiek program van
actie voor hun onderhoorige geloovigen
hebben voorgeschreven, gelijk thans in
Frankrijk het geval is, daar hebben de
Katholieken overeenkomstig de voor
schriften des H. Vaders zich slechts te
onderwerpen, de dure verplichting hen
te volgen.
Inderdc ad is men gerechtigd de schoon
ste verwachtingen voor de toekomst
te kocslercn, ais men een blik werpt op
hetgeen te dien opzichte sinds 16
dezer in Frankrijk reeds geschiedde. Al
de katholieke bladen van blanke kleur
in Frankrijk, die tot hier toe, ofschoon
strijdend voor de katholieke zaak, verdcei J
waren aangaande den te volgen weg,
hebben aanstonds hun volkomen instem
ming met het Manifest betuigd, de
verschillende beroemde katholieke Lei-
ders zich daarbij aangesloten. In
meriting genomen de machtige invloed
der pers op de lezers en der Leiders
op de partijgenooten mogen wij als zeker
voorspellen, dat al de ware Katholieken
zicli eendrachtig zullen scharen onder
de leiding hunner bisschoppen en eensge
zind met hunne aanvoerders den strijd
voor den bedreigden godsdienst zullen
voeren. De verstrooide elementen zullen
zich vercenigen, de Katholieken, in
verschillende richtingen verdeeld, zich
aaneensluiten en de welgeordende slag
linie vormen, waaraan de toekomstige
zegepraal behoort.
De zegepraal zal worden bespoedigd,
wanneer men met inspanning van alle
krachten op den ingeslagen weg zal
voortgaan, wanneer over liet gansche
land een nel van katholieke kies
verenigingen wordt geworpen, die, hot
Manifest lot ieiddraad nemend, cuiididuten
zullen stellen dezer richting en ze tot den
laatsten man bij de verkiezingen steunen.
Dan zal blijken wat de eendrachtige
samenwerking der Katholieken vermag
tegen den vijand, die, ter oorzake hunner
verdeeldheid, oppermachtig hecrschte.
Geen twijfel, of in meerdere departe
menten zullen de candidate!! der Regee
ring ile plaats moeten ruimen voor de
eandidateu der krachtig georganiseerde
katholieke partij, het parlement zal in
goeden zin worden omgezet, zoodat de
liauden van elke Regceiing zullen ge
bonden zjjn en machteloos gemaukt, om
voor de katholieke Kerk vijandige wetten
te doen bekrachtigen en uil le vaardigen.
Geen der Kerk vjjandige Regeering zal
nog langer de tengels van hot bewind
kunnen blijven voeren, want wnur zij
de meerderheid barer partij onder de
voiksafgevanrdigden mist, daar wordt de
regecringstaak op den duur onmogelijk.
De President der Fransche Republiek zal
bij de samenstelling van een nieuw
Ministerie boven alles rekening moeien
houden met de meerderheid der Katho
lieken en een katholiek Ministerie zal op
treden. En als de tijd zal zijn aangebroken,
waarop de Presidents-kouzc zal moeten
plaats hebben, zullen de Katholieken
over deze keuze beslissen en den man
aanwijzen, aan wien zjj veilig liet hoogste
gezag kunnen toevertrouwen. Alsdan zul
de zegepraal volkomen zijn, niet in con
veranderden regeeringsvorm, maar in het
Katholicisme, dat zich van dien vorm
zal hebben meester gemaakt.
Zoo zal de trouwe opvolging van dit
Manifest de redding zijn en do oprtanding
van Frankrijk; als oudste Dochter van
Gods Kerk zat het herrijzen in vollen
luister r n kracht, de boeien des doods,
de kluisters der slavernij verbrekend en
afwerpend. Niet langer zal God zijne
handen straffend, maar zegenend ovut
haar uitstrekkenvoorspoed en bloei
zullen van boven neerdruppelen, in ccre
aanzien zal zjj rijzen bjj de vol
keren, een nieuwe aera van glorie zal voor
baar aanbreken. Uit Frankrijk zal dan
de redding dngen. Daarop is do politiek,
vooral der laatste tijden, van den H.
Stool gericht: Frankrijk redden van den
ondergang, opdat het, eenmaal gored
zijnde, zjjn historische rol wederom zal
hervatten, tol redding opdage voor de ka
tholieke Kerk, tol bevrijding van den
Apostolischcn Stoel.
BUITENLAND.
Aan liet janrlijksche fcestmaul van
den Brandenburgsclien provincialen Land
dag heeft Keizer Wilhelm weder even
nis het vorige jaar deelgenomen. Op de
toespraak, waarmede hjj ontvangen werd,
heeft de Keizer eene uitvoerige rede
gehouden, die in den Rtichs-Ameiger is
opgenomen en waaraan wij het volgen
de ontleenen Na zijne dunkbaarheid te
hebben betuigd voor de hartelijke ont
vangst en zijne vreugde le hebben uit
gedrukt van zich te midden zjjner Bran
denburgers te bevinden, gaat Wilhelm
voort: „Het is mij in mijn moeilijke
taak dubbel aangenaim, en tevens zeer
licmoedigund, als mijn pogingen voor
liet welzijn mijns volks dankbare erken
ning vinden. Immers, tiet is thans ge
bruikelijk geworden, dat alle daden der
Regeering worden bevit en bedild, zoo-
dut bij menigeen de gedachte ontstaat,
dat ons Land het allerongelukkigste en
het slechtst geregeerde van dc wereld
is, waarin het een ramp is te moeten
leven. Zou het dan niet beter wezen,
wanneer al die ontevreden bedillers
maar liever het Duilsche slof van hunne
voetzolen afschudden en zich ten spoe
digste onttrokken aan onze toestanden,
die in hun ong zoo ellendig en ramp
zalig zjjri? Zij zeiven zouden er mee ge
baat zijn en ons ware een groote dienst
bewezen. Wij leven in een overgangs
toestand, waarin Duitschlund, ontwassen
aan de kinderschoenen, den jongelings
leeftijd is ingetreden. Op de bewogen
dagen, die wij doorleven, zullen rustiger
tijden volgen, wanner liet volk zich re
kenschap geeft van zijn daden, zich niet
door vreemde stemmen in de war laat
brengen, op God vertrouwt en op den
eerlijken en zorgzamen, arbeid van zijn
erfcljjken souverein." Z. M. herinnert
verder aan de vele gunsten, die God
over zijn Huis heeft doen nederdalen
en eindigt aldus: .Brandenburgers, tot
groote dingen zijn wij nog bestemd, en
FEUILLETON.
(14) D« dag «li de «vond gingen onder
rumoer en verwarring voorbij. Men verwachlle,
dat legen den nachl hel bombardement jou
herhaald worden, doch de Fransche vloot deed
geen enkel schot. Mezzo-Morto, die tol Dey
uitgeroepen was, hernieuwde zelfs de onderhan
delingen, en verscheidene dagen gingen in
wroede onzekarheid voorbij.
Malek «ras «cdert eenigen lijd niat meer in hel
hospitaal geweest, toen hjj zich op zekeren nacht
weer vtr'oonde en, zijne vrienden met stralend
gelaat tegemoet tredend, zeide hjj: .Vrienden, cr
wachten vreeseljjke gebeurtenissen. Sidnalssa(*)
heeft nijj eene groote genade bewezen ik ben
reeds sedert lang Christen in het hart, maar
ik brand van verlangen om het inderdaad te
zijn, ik kom het doopsel vragen."
Fernand boog eene knie ter aarde en, de
hand van Malek grgpeade, bevochtigde hjj ze
irel zjjne tranen zonder een woord uil le brengen.
.Breng m(i bjj nwen marabout," voegde de
jonge Moor er bjj.als ik sterven moet, dat ik
dan tenminste als christen sterve".
Paler Lavacher was in het hospitaal. Ant
snelde heen om hem van de tegenwoordig!»
van Malek te verwittigen en van liet verlang
deze had te kennen gegeven. Dc edelaardige
sionnaris, die meermalen rondom zijne wo-
i de verwenschingen der menigte, die zijn hoofd
eischic, had vernomen, had cr niet toe kunnen
besluiten het gevaar te ontvluchten en de tal-
looze christenen, die nog in de handen der bar-
gebleven waren. Hij dankte den Heer
vurig voor de vertroosling, die Hjj hem thans
in zjjne verhevene zending toezond en begaf
zich naar Malek. Zoodra de jeugdige krijgsman
hem bemerkte, knielde hjj neder. Diepe zuchten
stegen uil zjjne borst op en met nokkende stein
bracht hjj uit.Mjjn vader, mjjn heilige vader,
ik vraag hel doopsel
.Mjjn gelukkige zoon," antwoordde da geeste
lijke. .gjj zjjt in de voornaamste punten van
den chrislelijkon godsdienst voldoende onder
wezen dc hemel heelt u overvloedig gezegend
door u tot do kennis van bel ware geloof tc
roepengij gaat thans, door de kracht van dit
heilige Sacrament, een kind Gods en der H. Kerk
worden."
„O Sidnilssa t" riep Malek in een plotselinge
geeslvervoering nit, ,0 Sidnatssa, boe zal
ik u ooit kunnen wederminnen zooals Gjj raj)
hebt liefgehad
De ontroering belelle hem verder te spreken
en hjj bleef eenigen tijd geknield als vernietigd
onder liet geluk, dal hjj ging smaken.
Er was evenwel geen «ogenblik meer te
verliezen. De missionaris nam den neopliiet hjj
de hand en bijgestaan door zijne twee vrienden
leidde hij hem in eene kamer die tot huiskapel
diende. De plechtigheid van den H. Doop g«-
«cbiedde in tegenwoordigheid der Iwae slaven
Fernand vervulde de laak van peler. En loon
nu hel gewijde water hel voorhoofd van den
moorschen krijger bevochtigde, schenen de drio
jongelingen niet meer lol deze aarde le behooren.
Zulk een schouwspel, In zulke streken en onder
dergelijke omstandigheden, moest den Allerhoog
ste wel behagen en de engelen des hemels mei
blijdschap vervullan.
XI.
Zelfopoffering
Inlusschcn had de nacht hare vleugelen nau
welijks over de aarde verspreid en slad an
vloot en de geheelc zee in diepe duisternis ge
wikkeld, of een vreeselijke knal werd vernomen.
De friiosché 'schepen verdwenen uit de duister
nis door bet onheilspellende vuur hunner bom
men en mortieren. Hel bombardement werd
met nieuwe hevigheid voortgezet, Aanstonds
snelden de Algerijnen naar de wallen en balie-
rjjen en meer dan duizend kanonschoten werden
tegen de vuur en vlam brakende galjoten gericht,
mar-r Duqucsno had zulke goede stellingen aan
genomen, dat de vjjandeljjke kogelregen zjjne
schepen weinig of geen kwaad deden.
De twea volgende nachten werd eeffaanzien-
Ijjk getal bommen op de slad en de haven
afgeschoten. Zjj richtten er de grootste vor-
woestingen aan. Bjjna een gohcele wjjk werd
vernield, een Iwaalltal schepen In den grond
gehoord ou meer dan driehonderd personen
Tol dan toe had het bombardement slechts
des nachts plaats gehad en hel meorcmleel dor
de stad en kaarde er legen den morgan in
terug. Duquesne weid hiervan verwittigd en
zette des daags het bombardement voort. Ver
scheidene inwoners kwamen hierdoor om cn
De verbittering der barbaren was ten top ga-
stegen, en al hunne woede, muchleloos tegenover
den vjjand, die hen verpletterde, keerde zich in
al zjjne hevigheid legen de weerlooze ongeluk-
kigen, die zij in hunne macht hndden. Pater
Lavacher, die al zjjn best gedaan had om de
«chroinelijksto onheilen af le wonden, word zelf
Mulok
gonlooze bende.
Mozzo-Morlo liet hem gevangon nemon en
voor zich vorschjjnen. H0 overlaadde den waar-
digen priester met verwijtiogen en betoea.gingen
en zeide, dat bjj te kiezen had tusschen dood ol
gv'oofsrerzaking. De waardige missienaris be
hoefde geen oogenhlik Ie aarielen, waarop de
renegaat beval hem in een der groolste kanon
nen te sluiten, om hem zoo den Fianschen toe
le werpen.
Dit onmensclieljjk bevel werd uitgevoerd; het
atuk ontbrandde, en zoo stierf, door een nieuwe
misdaad, de doorluchtige priester, die zjjn geheole
leven gewjjd had aan den dienst des vaderlands,
aan do verlichting zijner lijdende broeders eu
aan do verheerlijking van onzen heiligen gods-
andere uileinde der slad,
lotn hjj deze afschuwelijke terechtstelling ter-
nam. Ten prooi aan eene doodeli>Ve ongerust
heid, snelde hjj aanstonds heen naar de batterjj,
waar die gruwelen werden uitgevoerd en waar-
loc Mezzo-Morto zeil bevel gaf.
Een afgrijselijk schouwspel vertoonde zich in
do verte aau zijne blikken. Een menigte chris
tenslaven lagen daar op den grond uitgestrekt.
Op een teeken van dan Dey bond men han aan
den mond van het kanon vast tn wiarp hunne
bebloede ledemalee den Prentchen voer de
voelen. Op bet oogenhlik dat Malsk-Aly, met
atol hedekl, op bet looneel aankwam, hadden
eenige soldaten zich van Farnand mseater ge
maakt en bonden hem aen een kanon vest.
Malek uille een doordringenden kreol, die do
terechtstelling een oogenhlik verlraegde, doch,
ziende dut geen oogenhlik te verliezen wee en
de aangestoken lont het kruid naderde, wierp
hjj zich op zjjn vriend, klemde hem In zUne
armen en riep den kanonnier toe vuur te geren,
wjjl hij met zjjn weldoener, wiens laven h|j niet
meer kon redden, wilde «larven.
Voor zulk een looneel moeet zelfs de onmen-
scheljjke Mezzo-Morto zwichten. Zjjne woede
veranderde in levendige bewondering. Hjj liet
den jongen Franschman losmaken an leverde
Hol beleg werd met vernieuwde hevigheid
voortgezet. Het woest karakter san Mezzo-Morto
behaalde spoedig de overhand op de goeder-
tlerene stemming, waarin hj) een oogenhlik vu-
