Katholiek Nieuws- en Advertentieblad 8e Yriendscbap in let Ongeluk. No. 2. Zaterdag 9 April 1892. Zesde Jaargang. DE EEMBODE ▼oor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Drieborgen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abennementsprij» par drie maasden: Franco per post Afzonderlijk* BureauKromme&traat, F 241Amersfoort Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Brij» der Adrertentièn: tot 6 regels Van Voor iederen regel Een noodlottige daad. Plotseling en onverwacht verspreidde zich de tijding, dat de Duitsche Keizer de ontworpen Onderwijswet had inge trokken en dat met den Minister van On derwijs en Eerediensl, graaf Von Zedlitz, de Rijkskanselier graaf Von Caprivi, mede-onderteckenaar dier wet, ontslag uit hun hooge staatsbetrekkingen tiadden ge nomen. Allerlei gissingen werden gemaakt, allerlei vermoedens uitgesproken en ge ruchten verspreid. Thans, nu de kruit damp is opgetrokken, kan men het slagveld overzien en juister onderschei- T Blijkt thans, dat de onverwachte zwenking des Keizers grootendeels ver oorzaakt is door eene tweevoudige macht, die, toevallig samenwerkend, haar orerwinnenden invloed op den Keizer heeft uitgeoefend, zijnde het liberalisme en de aan het Katholicisme vijandige conservatieve partij; hel eerste verper soonlijkt in deu minister van Financiën, Miquel, de tweede in den heer Heli- dorf. Niemand echter had van dezen Keizer eene dusdanige zwenking ver moed. Zoo dikwijls toch had hij in het openbaar de verklaring afgelegd, dat, behalve de liefde voor het Vaderland, de godsdienst bij het jongere geslacht moest worden aangekweekt; dat de oorzaak van de verwildering der zeden moest worden gezocht in godsdienstloos onderwijs; weinige dagen voor de crisis had hij het nog luide verkondigd, dat de koers, door hem genomen, de rechte was. Vandaar hield ieder zich overtuigd, dat de jongste Onderwijswet de eerste en beslissende schrede des Keizers in die richting zoude zijn ieder beschouwde haar als de uitdruk king van 's Keizers wil. Wel werd van liberale zijde een hef tige strijd tegen het wetsontwerp in hel leven geroepen in de pers toch en in de Kamer verzette men zich inet alle kracht en onbeschaamde vinnigheid; de Rijkskanselier en de minister Von Zed litz hielden echter voet bij stuk. Met zorg volle spanning volgden de Katholieken, ook in het buitenland, den gcwichtigen strijdde hoop groeide met den dag, I dat de voor Duitschland zoo heilrijke Onderwijswet met groote meerderheid van stemmen zou worden aangeno- Van de zijde des Keizers duchtte nie mand eenig gevaar. Bij verschillende gelegenheden had hij zich als een kra nige figuur doen kennen standvastig van karakter, ietwat te absolutistisch vorst zelfs, had hij zich steeds in woord en daad geloond. Hij, die eenmaal den machtigen Bismarck dorst weerstaan en wegzond, hij zou niet bezwijken voor den tegenstand, dien hij van het libe ralisme ontmoette: het verleden des Keizers sprak daarvoor borg. En toch is de machtige Keizer in den strijd bezwekenhij heeft bet hoofd ge bogen en het afgelegd legen liet vijan dig liberalisme; met één slag beeft hij het heerlijk werk van maanden cn maanden zijner eerste staatsdienaars vernietigd en de heilrijke vruchten ge dood, welke dit werk voor Duitschland beloofde. Noodloltiger daad had de Keizer moeilijk kunnen verrichten, ramp zaliger zwakheid ternauwernood kun nen aan den dag leggen. Door dc intrekking dier Onderwijswet is liet Duitsche volk wederom, voor lan ge jaren wellicht, overgeleverd aan het neutrale godsdienstloos onderwijs en deszelfs verderflijke uitwerkselen. Gering wordt de verwachting voor de toekomst, dat de Keizer ooit moed genoeg zal hebben, om wederom den slrijd voor het godsdienstig onderwijs aan te bin den, waarin hij thans bezweken is. Wellicht zal een tweede wetsontwerp verschijnen op het onderwijs, dat zoo veel mogelijk de liberalen zal trachten te bevredigen, maar daarom onaanne melijk zal worden, althans voor de Ka tholieken. Het gevolg hiervan zal zijn, dat de verdeeldheid aangaande dit aller gewichtigst punt zal blijven voorldurcn en door liet Centrum de strijd zal worden voortgezet. Bovendien heeft de Keizer door zijn onbezonnen daad niet slechts de ge- trouwste en bekwaamste staatsdienaars van zich verwijderd, maar ook de chris telijke staatsp irtijen bitter te leur gesteld en ontstemd, te meer, omdat onverant woordelijke raadslieden al hun onrechl- matigen invloed op den Keizer hebben uitgeoefend. De sympathieke steun, dien zij zoo gaarne den Keizer in al zijn heil zame ondernemingen verleenden, is wan kelend geworden en wijfelachtig en af hankelijk gemaakt van dingen, die nog komen moeten. Van de andere zijde heeft hij al de vijanden van den gods dienst in Duitschland nog meer tegen zich in het harnas gejaagd door zijne betoonde zwakheid zijn zij stout en over moedig geworden, en zij zullen niet rusten alvorens het geheele ministerie zal zijn omgezet in andere richting. Niet slechts de sympathie, maar ook het vertrouwen der christelijke partijen in den Keizer is diep geschokt. Tot hier toe geloofde men, dat de Keizer onver anderlijk en standvastig den koers zou blijven volgen, overeenkomstig eigen ge tuigenis door hem eenmaal gekozen, en ziet, plotseling verandert hij, maakt een zwenking naar links, komt met zijn her haalde verklaringen en handelingen in tegenspraakdit geeft moed aan zijn vijanden, maar ontmoedigt zijne vrienden, de christelijke partijen. Ook de buitenlandsche pers trekt uil deze noodlottige daad des Keizers minder vleiende conclusie». Welke waarde, zoo vraagt zij, kan men hechten aan de her haalde verzekeringen der vredelievend heid van den man, die eensklaps in de biinienlandsche politiek van koers veran dert; die plotseling intrekt, wal onder zijne goedkeuring is tol stand gebrachtdie onverwacht afbreekt, wat hij mede heeft opgebouwd? Onrustbarend is de gedach te, dat de Europeesche vrede berust in dc handen van een man, die in een en kel oogenblik het verleden vergeet en in strijd komt met kort te voren uitge sproken plechtige verzekeringen. De onbezonnen daad des Keizers is dus, niet alleen ten opzichte van zijn persoon, maar ook ten opzichte van het Dui tsche volk diep te betreuren. Wat al rijke vruchten van heil en zegen werden in het verschiet ge steld doorliet wetsontwerp van graaf Von Zedlitz: de godsdienst, waarvan het heil der volkeren afhangt, zou bij hel volks onderwijs de plaats innemen, die het rechtmatig toekomt; de stroom der neutrale volksopvoeding zou worden gestuit, en verontchristelijking der maat schappij worden tegengegaantegen de moderne dwalingen, de oorzaak van zooveel rampen, zou in Duitschland een dam worden opgeworpen; de hoop van het katholieke Centrun-, worden verwe zenlijkt. waartoe Witullliorsl op hel laatst zijns levens den stoot gegeven en zijn machtigen invloed had aangewend tot heil des Vaderlands. Het katholieke Centrum zal derhalve wederom op nieuw den strijd moeten beginnen voor liet godsdienstig volks onderwijs. Teleurgesteld, wordt het niet ontmoedigd terug gedrongen, verliest het zijn strijdlust voor de ware volks belangen niet, tegenover de meerderheid legt het zijn wapens niet af. Er ligt in deze staatspartij, gelijk hare geschiedenis getuigt, een bewonderenswaardige kracht en volharding, waartegen zelfs op deri duur de overmacht niet bestand is. Met deze innerlijke onverwinbare kracht zal zij den slrijd heropenen en niet rusten tot dut de noodlottige daad door den Keizer zal zijn hersteld tot heil des Vaderlands, tot godsdienstige opvoeding des volks. BUITENLAND. De Parijsehe rustverstoorders of liever gezegd heeldstormers hebben reeds, dank zij de houding der Regeering, navolgers gevonden te Marseille en te Nancy. Daar werden eveneens de kerken bestormd, de priesters beleodigd en de godsdienstoe feningen onderbroken. Te Marseille had den zij niet veel succes, want toen zij de predicalïe van pater Dorgues kwamen verstoren, stonden vijftien honderd man nen op 0111 den lof van Christus, de Kerk en den Puus te doen weerklinken. Te Nancy evenwel hadden zij zich in groot getal onder de geloovigen gemengd. De bisschop zelf, Mgr. Turinaz, opende de reeks conferentiën over het maat schappelijk vraagstuk, maar kon nauwe lijks ver. laan worden door het geschui fel en liet gegons van de lieden, die mei den hoed op het hoofd en cigaretten rookend zich in de kerk bevonden. De bisschop werd door een dezer kerels in de rede gevallen en onbeschaamd toege sproken, wnarop een werkman den on derbreker wilde verwijderen. Alsof zij daarop gewacht hadden schoten do woestelingen toe, wierpen met stoelen en verbrijzelden de gaskronen, en eerst het uitdraaien der lichten maakte een einde aan de vechtpartij, waarbij velen gekwetst werden. De dader van de dynamiet-ontplof- lingin de Cliichy-straat te Parijs, zekere Bavachol, is gelukkig in handen van de Justitie, en een aantal bekende anar chisten worden het land uitgezet, maar of daarmede de rust in Frankrijk is te ruggekeerd staat te betwijfelen, want niet alleen ontvangen zij, die behulp zaam waren bij de arrestatie van Ra- vachol, zeer veel dreigbrieven, dat ook hunne woning zal verwoest worden. Maar reeds kan eene nieuwe ontploffing gemeld worden, ditmaal te SeraiDg, waar in den nacht van Zondag op Maandag drie dynainietpatronen ont ploften op den drempel der woning van een werkmeester der mjjnen, en groote vernieling aanrichtten. Te Angers was een bom tegen een venster van het commissariaat van po litie geplaatst, waardoor een agent ge kwetst werd en in den omtrek tal van ruiten zjjn verbrijzeld. Ook in Spanje cn in Italië, met name te Madrid en te Ancona, hebben soort gelijke ontploffingen plaats gehad, maar gelukkig zonder ongelukken te veroor zaken. Men vreest voor den len Mei, aangezien groote hoeveelheden dynamiet gestolen zijn, vermoedelijk alleen met het doel om voor dergelijke aanslagen te gebruiken. Tegen Dinsdag was in de Pruirische Kamer van afgevaardigden de behande ling aangekondigd van hel door de Re- geering gevraagde erediet voor de bezol diging van den nieuwen minisler-presi- denl. Men verwachtte daarbjj heftige tooncelen en duchtte zelfs een verder afbreken van het conservatieve ministerie. Het publiek stroomde naar het Parle mentsgebouw, de tribunes waren alle bezet, maarde Regeering vraagde uitstel van de behandeling omdat, naar zij niet onduidelijk tr kennen gaf, zij de zekerheid miste, dat de conservatieve meerderheid haar in deze steunen zou, en zij ook de gelegenheid tot scherpe gedachtenwisseling over de jongste ge beurtenissen wilde vermijden. Alweder eene nawerking van het intrekken der Onderwijswet. Het uitdrijven op groote schaal van anarchisten uit Frankrijk wekt reeds de FEUILLETON. (Slot.) Anton wilde zich aan dien dank ontlrckken, bevreesd al) hjj was. zich hekend te zien wor den, naar hot gelukte hem niet den blik te ontgaan van een der commissarissen, die zjjne vrienden op hem opmerkzaam maakte. Zjj weerhielden her cn gaven eenparig hunne verwondering er over te kennen dat hjj zich niet eerder bekend gemaakt had. .Gjj verdiende!," zoo zeiden zjj. „bovenaan op onze lijst gescbre- it op. gelukkig zjjn wjj, zulk een edelmoedig jongeling uit de menschonteerende slavernij le kunnen verlossen. Gjj gaat met ona mede, gjj zult in ntv vaderland geéerd worden om de heldhaftige deugden, die gjj hier beoefend hebt." Anton sloeg de oogen terneer. ,Ik kan van uwe goede aanbiedingen geen gebruik maken," antwoordde hjj. .eene heiliga verbintenis houdt mjj in deze streken terug. Langen tjjd - ijgs- gerangen cn ongelukkig geweest zjjnde, heb ik geleerd medeljjden te hebben met myne lotge- nooten en heb ik mjj gcwjjd aan de verlichting van bet lot der ongelukkigen die gjj hier aanschouwt." „Niels kan u bier terughouden, daar geen enkel Engelschinan noch in het bagno, noch in het hospitaal zal bljjven wjj zullen hen allan vrijkoopen." .Alle menschen zjjn mjjne broeders, en wan neer het ongelukkigen helrefl, is er geen sprake van onderscheid tusschen verschillende nalién." Anton zweeg. Deze taal, geheel vreemd voor de Engelschcn, wekte hunne verwondering op. Zjj wilden hem verder ondervrngen, maar om zich hieraan te onttrekken, sprak Anton tien verschillende voorvallen, die zich tjjdens hunne reis mochten hebben voorgedaan. In den loop van het gesprek vorteldoo zjj ook, dat zjj l'alma hadden aangedaan, en dat het slechte weder hen genoodzaakt had er langen tjjd le De naam van Palma wekte in hel bijzonder de belangstelling van Anton. Hjj dacht aan zjjn vader, wiens beeld hem onophoudelijk voor de oogen zweefde. .Hebt gij tijdens uw verbljjf op Majorca niet hooren spreken van een rjjk Engelsch koopman, Nicholson genaamd, die zich daar cenige jaren geleden gevestigd bad vroeg hjj angstvallig. .Hjj is gestorven, terwijl wjj op Palma wa ren," antwoordde een der commissarissen, .maar hoewel hjj een landgenoot was, heeft niemand onzer zjjne begrafenis bjjgcwoondbjj had zich nameljjk laten omkoopeo door de pupist»n. Een Spaansch priester, met wien bjj in de innigste vriendschap teelde, had hem overgehaald om tot den afgodendienst terug te keeren. Men heelt dm ook een plechtige uitvaart voor hem gehouden in de kathedraal van Parraa Anion had zjjn gelaat in zjjne handen ver borgen, toen hij de tjjding van den dood zjjn» over zjjne wangen en bjj luisterde met begee- rige angstvalligheid naar de bijzonderheden die dc Engclschman hem gaf. Toen hjj er van over tuigd was, dat zjjn vader Rooinsch-Katholiek geslorvon was, kon hjj zich niet meer inhouden hjj barstte in snikken uit. ,0 mjjn Godriep hjj uil, „welk een droefheid en welk een troost tevens!... O moeder, uw gebed is dus vei - hoord IVervolgens, zich tot de commissa rissen richtende, wier verbazing ten top gesle gen was, zeide bjj: .Mjjne hecren, mijn toestand is voor u onver klaarbaar, maar één woord zal u alles vol doende ophelderen. Ik ben Katholiek!" .Gjj ook al papist!" zei een der Engelscheu droogjes. ,0, in dit geval doet gij zeer wjjs met le bljjren waar gij zijt, en terstond verlieten zjj Anton, de gelukkige slaven met zich voerend. Dezen deelden volstrek! niet in de koude onver schilligheid hunner landgenootenzij keerden naar hun weldoener, die bun zooveel zorg cn liefde bewezen had, lerog en, zjjne dc hand grjjpend, kusten zjj die met eerbied en bevoch tigden ze met hunne tranen. hjj. .God heeft mjj tot wees gemaakt, r ik kan ten minste rrjjmocdig mjjne blik- De twee vrienden gingen vervolgens naar het altaar, dat zich aan liet uiteinde der zaal be vond, knielden daar neder en slorlten samen een vurig gebeddaarna gingen zjj den geestelijken herder opzoeken en brachten hem iu kennis met hot gebeurde. Anton verzocht hem dringend des anderen daags de H. Mis op te dragen voor de Den volgenden morgen, bjj het krieken van den dag, bevond zich de eerwaardige grjjsaard aan bel altaar. Fernand en Anton zeiven, twee engelen gelijk, fungeerden als misdienaarsde geschaard en de zieken woonden van bun bed af het heilig offer bjj. Nooit was eene gods- dienstoslcning stichtendsr, en toch was de plech tigheid zoo eenvoudig en de omgeving zoo ge heel daarmede in overeenstemming. Na den dienst plaatste de pater bon de stool op het hoofd cn gezamenlijk deden zij met lui der stem de gelolte van hun leven voortaan geheel le zullen wjjden aan de verbetering van het lot der Algerjjnscbe slaven. Menig oog werd n oogenblik vochtig in dit plechtig en ver twet zielen, die al ds bitterheid van een slaven leven en al de vertroosting sensr leedere vriendschap hadden ondervonden, volgdsn eene roeping, die beiden waardig was. Vervolgens hield ds pater een korts toespraak, waarin hjj met van aandoening trillende tlsm hel geluk schelste, dat dezen vromen jongelin gen Ie beurt viel. Hjj wees hen op den over vloed vnn zogoningeu, die zjj op hun moedig besluit mochten verwachten en wenschte hun een lang loven om dit le bestedon tor verheer lijking Gods en tot heil van hunne arme natuur- Van dit oogenblik al aan was het leven van Fernand en Anion een aaneenschakeling von daden van zelfopoffering en heldenmoed; zjj maakten zich in den geheelen omtrek bemind dwongen zelfs hunnsn vijanden eerbied af. Vele j zich a: zjj als engelen, die hen in hunne smarten kwa men trooslenen dezware boeien hielpen verlichten, en na aldus in de innigste vriendschap geleefd to hebben, stierven zjj aan da pestkoorlaen, die op verschrikkaljjkc wjjze in Afrika woedden, en gedurende welke zjj zich betoonden, wat zjj altjjd geweeil waren ware ohriaten helden. EINDE.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1892 | | pagina 1