Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
Rndolf van Ëschborn.
No. 45.
Zaterdag 4 Februari 1893.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAQ.
Ebonnomentaprije par dria a
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prya dar AdrartaatUai
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
n uiterlijk Vrjjdagavead
KARAITES.
n.
In ons rong artikel hebben wij
uiteengezet, waarin het karakter in het
algemeen bestaat, en vervolgens, hoe het
liberalisme, krachtens zijn wezen, de
karakterloosheid onzer dagen heeft be
vorderd, of liever, heeft aangekweekt
Thans zullen wij in dit hoofdstuk afton
derlijk het katholiek karakter beschou
wen en ontleden. Wij oordeelen de
behandeling dezer stof nuttig, daar het
liberalisme ook op vele Katholieken
een verderfelijken invloed heeft uitgeoe
fend, menig karakter in onze rijen heeft
gesloopt
Wanneer wij den Katholiek beschou
wen in het bovennatuurlijk licht des
(doofs, dan xien wij in hem den geadelde
des Heeren. ontdekken in hem den ge-
merkteekende Gods dan ontsluiert zich
zijne onsterfelijke ziel en vertoont ons
hel zegelmerk van Christus, door Hem
onder het uitwendig teeken en de me-
dedeelingder genaden van het H. Doop
sel geestelijk eu onuitdclgbaar ingedrukt.
Niet zonder diepen zin heeft hij dit
merkteeken'Gods ontvangen, niet zonder
hoogere beteekenis werd hem de gelij
kenis, het beeld van Christus ingedrukt,
waardoor hij geadeld werd tot het
waarachtig Kindschap Gods.
Het merkteeken toch beduidt hem,
wat hij moet doen en laten, welken
godsdienst hij heeft te belijden en te
beoefenen, verplicht en verbindt hem
tot een leven gelijkvormig met hel leven
van Hem, wiens beeltenis hij ronddraagt
in zijne ziel. Ziedaar in den waaraebti-
gen zin het katholiek karakter, 't Is
harmonie tusschen het merkteeken en i
het beteekende, tusschen naam en daad,
tusschen geloof en belijdenisharmonie
tusschen leer en praktijk, tusschen ver
plichting en vervulling, tusschen evan
gelie en leven. Hoe volkomener deze
overeenstemming zijn zal, des te vol
maakter bet katholiek karakter.
Welkeen voortreffelijken bodem biedt
de H. Kerk den Katholiek om zich tot
een waar karakter op te werken! On
vergankelijk is de grondslag, waarop
hij staat, ecuwig de beginselen, waarop
hij steunt, goddelijk de waarheid, waarop
hij rust. Daar, waar de Stichter dier
Kerk in waarheid getuigt.Hemel en
aarde zullen voorbijgaan, maar mijne
woorden zullen niet voorbijgaan," daar
is geen plaats voor wisselende meenin
gen en elkander verdringende stelsels,
die als drijvende ijsschollen onder de
voeten breken of wegsmeltendaar
heeft de Katholiek onder zijne voelen
een vasten bodem, daar wordt hij ge
dragen door de onwrikbare steenrots,
die onvergankelijk de eeuwen doorleeft,
de stormen trotseert, de golven tart;
die rondom zich dwalingen en kette
rijen ziet opkomen en vergaan, maar
zelf bestand blijft tegen eiken aanval
van vervolging, list en geweld; die
telkens zegevierend het hoofd uit de
lijdensbaren verheft, met nieuwe lauwe
ren gekroond.
Op dusdanigen grondslag slaat de
Katholiek. Maar ook, hoe krachtdadig
staat hem de Kerk, zijne Moeder, in de
karaktervorming ter zjjde. Zij wijlt
hem, door hare onfeilbare leer, den zeke
ren weg, zij toont hem aan wat met het
katholiek karakter in strijd of in overeen
stemming is, zij wekt hem op door haar
voorbeeld, zij opent voor hem den rijken
schat der genade, waarover zij beschikt.
Van zjjne zijde vordert zg krachtdadige
medewerking. Het Evangelie, dat zij ver
kondigt, moet de toetssteen worden zijner
daden, het richtsnoer zijns levenshet
moet langzamerhand overgaan en beli
chaamd worden in zijn leven. Niet
zonder inspanning en moeite wordt dit
verheven doel bereikt, maar juist in
dezen harden strijd wordt de wil geoe
fend de wil wordt van lieverlede krach
tiger eri sterker, verkrijgt eene rastheid
gelijk aan den bodem, waarop hij staat,
een onwrikbaarheid gelijk aan de roti,
waarop zijne Kerk is gebouwd. Het
merkteeken van Christus ontvangt be
zieling en levenhij zelf wordt het
levend beeld van Christus op aarde en-
het katholiek karakter is voltooid.
Ontvouwen wij een weinig het katho-
I liek karakter en verlustigen wg ons een
wijle in dit heerlijk schouwspel! Inden
t strijd tegen zijn bedorven natuur heeft
I hij hel lagere aan het hoogere onder-
j worpen overeenkomstig de voorschriften
van zijn H. Godsdienst, die in het verstand
zijn geweien vormde en den wil boog
tot den plicht, waaraan hij onverbreek
baar gehecht ii met al de toegenegen-
i heid des harten en onverzettelijkheid
j des gemoeds. Niet als een rots, hoekig
I en scherp, slaat het katholiek karakter
I in zjjne onverzettelijkheid voor ons,
I gelijk buiten de Kerk zich dikwijls het
karakter openbaart, waardoor hetafstoot,
j gevreesd, soms gehaat wordt, maar be-
minnelijk en aantrekkelijk, om zijne
reinheid blank, om zijne liefde zacht en
verheven. Liefde lot God beheerscht en
bezielt hel katholiek karakterliefde
tot God en den evennaaste is immer
de bovennatuurlijke grondtoon van het
welluidend harpspel zijns harten, zoo
dikwijls de edele gemoedsaandoeningen
de snaren bewegen. Nu eens trillen zij
van heilige verontwaardiging of van
opgewekte geestdrift, dan weer van diep
medelijden, van vreugde of dankbare
erkentelijkheid, steeds in de treffendste
harmonie met hetgeen zijn oog aan
schouwt. Alles, wat onedel is, ver
dween uit zijn hart, alles, wat edel is,
kwam in dien verheven strijd lot vollen
wasdom en rijpheidde adeldom Gods
kwam tot volle ontwikkeling. Hij is zich
zijn hooger geslacht bewust en beroemt
zich Katholiek te zijn't Katholicisme
is zijn hoogste eere en glorie. Katholiek
j is hij geiieel, in merg en been. Ieder, j
die hem kent, weel het, want hij verbergt
zijn Katholicisme nietoveral komt hij
er openlijk en fier voor uit. Het Katho- I
licisrae gaat hem boven alles ter harte,
is hem boven alles dierbaardaarvoor
leed en strijdt hijdaarvoor offert hij
gaarne zyn beste krachten om het tegen I
1 goddelooze aanvallen, door woord of
geschrift, te verdedigen, of wel het met i
de edelmoedigste en milddadigste gaven
te steunen. Als een kloekmoedig soldaat
van Christus treedt hij voor de waarheid
des geloofs in het strijdperkmet ge
spierde hand houdt hjj hel vaandel van
den heiligen godsdienst hoog. Tegenover
de dwalingen staat hij met onverzoenlijke
haat, tegenover de dwalenden met diep
medelijden. Ridderlijk en stout richt hij
de onverwinbare wapenen de* geloofs
tegen den aanvallenden vijand, wiens
▼leijery en beloften hij verfoeit, wiens
bedreigingen hij niet ducht, wiens geweld
en vervolging hem niet ontwricht. Tegen
den persoon zijns aanvallers bruisen in
zijn binnenste geen wrok en haat op,
die da lippen doen trillen van verwen-
sching en vervloeking, maar liefde, die
den vijand edelmoedig bemint en barm
hartigheid voor hem afsmeekt in de
verontschuldigende bede: .Vader, vergeef
het hun, want z|j weten niet wat zij
Op politiek gebied is hij met hart en
ziel aan de katholieke parlg gehecht. Tijd
en arbeid brengt hjj bereidvaardig voor
haar ten offermet zijn naam en invloed
bevordert hij hare belangenbij hare
ondernemingen of vereenigingen sluit hij
zich aan, in hare vergaderingen is hjj
immer op zijn post. Bjj beraadslagingen
toetst hjj alles aan de katholieke begin
selen, in besprekingen komt hij zonder
schroom voor zijn gevoelen uit, bjj de
beslissing stemt hij volgens zijn geweten.
Ten volle de verantwoording als staats
burger bewust, staat hij bij verkiezingen
in hel eerste gelidvol ijver werkt hij
voor de goede zaak; onwetenden licht
hij voor, lauwen wekt hij op, thuisblij
vers apoort hij aan ter stembus. Hij be
oogt bij dit alles het waarachtig heil des
Vaderlands.
Het veelzijdigst openbaart zich het
katholiek karakter in al zjjn rijkdom op
maatschappelijk gebied. Hij leeft niet
slechts voor zich, maar, door liefde ge
dreven, ook voor anderen. Wars van alle
egoïsme is hjj onbaatzuchtig in dienstbe
toon, en belangeloos bevordert hij het wel
zijn zjjns naasten. Vol medeljjden ziet hij
neer op de ellenden en nooden; licha
melijke en geestelijke liefdadigheid steunt
hij naar zjjn vermogen. Daden van on
recht wekken zijn verontwaardigingte
gen de verdrukkers treedt hjj op, de ver
drukten vinden in hem een vurigen ver
dediger. In gezelschappen is hij een be
schermer der deugdhen, die spotten
met den godsdienst, of dubbelzinnige, ze-
deloozetaal voeren, brengt hij tot zwjjgen.
Waar hij een katholiek karakter ontmoet,
bestaat wederzjjdsche gelijkheid en sym
pathie beiden vereenigen zich als vrien
den en blijven elkander trouw ook in
tegenspoed en nood. Geen stoffelijk eigen
belang doet hem buigen, geen tjjdeljjk
voordeel of schade gelden voor hem, waar
hoogere belangen in 't «pel zjjngeen
ien van personen of menschelijk op
zicht maakt hem tot een lafaard, rond
openljjk komt hjj steeds voor zjjne
overtuiging uit. Vleierij en geveinsdheid
zijn hem onbekend, oprechtheid en waar
heid zetelen op zijne lippen. Hjj is een
vjjand van list en bedrogden rechten
weg der rechtvaardigen bewandelt hij
zonder afwijkingen. Hij is een man van 't
gegeven woord, onkreukbaar gelrouw, tot
den dood, blijft hij aan zyne belofte.
Boven lasteren verguizing verheflliij zich
onedele bestrijding versaagt hem niet,
maar verdubbelt zjjn kracht en zijn moed.
Tegenspoed slaat hem niet neder, teleur
stelling ontmoedigt hem niet, maar be-
trouwvol blikt hij opwaarts naar God, die
de werken, ter Zjjner verheerlijking onder
nomen, dikwijls eerst beproeft en dan
zegent. Hij aast niet op de lofspraak der
menschen, de ijdele glorie blaast hem niet
opnederig volhardt hij in zijn plicht en
stelt zijn roem in zijn goed geweten.
Ziedaar eenige plooien ontvouwd van
het katholiek karakter, door vrienden
bewonderd, door vjjanden zelfs gewaar
deerd. In onze dagen van strijd moeten
de Katholieken karakter toonen, naar
het woord van een Duitschen katholieken
afgevaardigde niet kleurloos zijn maar
troef bekennen. Tegenover het roode
vaandel, 'l symbool der revolutie, moe
ten zij de kruisbanier ontrollen, 't tee
ken des heils als gekarakterde krui»-
ridders van Christus zullen zij strijdend
zegevieren .In hoe Signo vinces"in
dit teeken zullen zij overwinnen.
FEUILLETON.
10) Drie dagen waren sedert bet mislukken van
Rinwarts snoods plan verloopen. In da stad
M.in. deden allerlei onheilspellende geruchten
de ronde omtrent lange, bee te gerechten bjj
HOchst en OberaraeL
Nadat men den rongen dag van 'a morgens
vroeg tot avonds laat het kanongebulder had
varnomen, ja zelfs, wanneer men het oor tegen
den grand legde, de gewone geweerschoten bad
kunnen onderscheiden, bleef bet gedoreode den
nacht stil en de velen, die den vraeseljjken nacht
wakende hadden doorgebracht, werden eerst
bg zonsondergang door de hernieuwing van
dan onderbroken slag uit hunne lichte sluime
ring gewekt Doch het gebulder was niet 100
sterk als den vorigen dag, maar klonk veel
doffer ea meer verwijderd.
I Eeorvorst Johan Schweikard stond op den
boogstao top van den berg, omgeven door eenige
booge autoriteitenbjj kaek aandachtig door
een verrekijker in de richting van Hochheim.
indruk maakte, en wiens toagvai een landsman
van Oostenrijk-Hongarge verried, onderhield
rich ongedwongen met een der hófbeamten des
keurvorsten,
.Zelfvertrouwen schijnt men aan dezen kant
niet veel te bezittenmen had
.Graal Bathyani." onderbrak hem de keur
vorst, .mag ik n vriendelijk verzoeken, uwe
meening ook aan my te kennen te geven Gy
achynt onzo maatregelen niet geheel en al
goed le keuren
De aangesprokene trad vrjjmoedig en op mi
litaire wyze groetend voor.
.Doorluchtigheid, duid bet mij niet ten kwade,
dat ik my de opmerking veroorloof, maar wjj
hooreo on reeds zesendei tig lange uren voort
durend kanongebulder wjj weten dat onze troe
pen in hel beeUl van het gevecht zijn, en wjj
laten hier rustig drie a vierduizend man van
de beste troepen liggen, die reeds hjj hel eer-
sta kanonschot de onzen ter hulp hadden moe
ten snellen I"
Een hoog rood, misschien van toom, mis
schien van verlegenheid, kleurde bet manoelyk
gelaat van den Kronenberger.
Hjj was een man van de daad, eea man van
moed en vastberadenheid, belgeen by geduren
de zyne twee en twintigjaiige regeeriag, die
geheel en al samenvul met den bloedigen der
tigjarigen oorlóg, voldoende beweteo had. Hjj
wendde zich tol een booger officier en sprak
.Heer commandant, gjj voerl bier thans hit
bevtlwat dunkt u van de meening van graaf
Bathyani
De aangesprokene trad in verlagen houding
voor; een in geenen deele militair uiterlijk lag
onder de van gonden tressen scbittarande uni-
,Uwe genade," stotterde bjj, .zonden wjj
uwen doorluehtigeo persoon, zouden wjj onze
vesting llainz zoo geheel van troepen kunnen
ontblooten Dat gaat toch niet
De Hongaar krolde welvoldaan zjjn zwaren
knevel en viel in
.Ik sprak niet van de gewone veslingtroepen
en de lijfwacht van Uwe Genade, maar van de
sedert veerlien dagen binnengetrokken onde sol
daten en de door de Infante Isabella van Hongarije
en de Nederlanden bier ingekwartierde bataljons."
De kenrvoral knikte bevestigend, terwjjl een
blik, die aan verachting grensde, dén stadacom-
Een jeugdig cadet uil sen oud adellyk geslacht
fluisterde een jong luitenant in t oor:
.Zjjne Excellentie woont niet te vergeefs in
bet huis te Schommeloordde ntam sckjjnl
aanstekelijk I"
Het moeiljjk onderdrukt Ucheo der omstan
ders hadde, daar het de aandacht van den keur
vorst gaande maakte, misschien onaangename
gevolgen gehaf voor den jongen cadet, als niet
de Hongaar er luischeu gekomen was ca den
swore stofwolken opmerkzaam
gemaakt had, die op de heerbaan tusechen
Kastel en Koetheim opstegeo.
De keurvoret richtte den kjjker naar bet
bewnste punt en riep nit:
.Er naderen ruitere in groote haastik zie
ook lange rjjen wagens over den weg trekken;
wjj zullen toch hoop ik niet geslagen zjjn, heer
commandant? Zie zelf eens," voegde by er bjj
en reikte hem den kjjker over.
.Dat is haait onmogeljjk, uwe doorluchtigheid,"
veroorloofde zich de Hongaar op te merken,
.aan den eenen kant Tilly, links KhevenhQIler,
rechts de Main men kan geen schooner mui
zenval voor de heeren Brnnswjjkera en Mans-
felders uitdenken!"
De commandant was intnsschen zeer lomp
met het instrument le werk gegaan, en daar hjj
hel niet gosd hanteerde, bad hjj zoo goed
als niets gezienniettemin drukte bjj er
zjjne bewondering over nit, en nu ging het
voorwerp van aller nieuwsgierigheid vaa band
tot hand. Enkele heeren waren inderdaad ver
rast over de werking van den kyker, de eerste
die hun in handen kwam.
,Eene der nieuwste uitvindingen." verklaarde
de kenrvoral, van het grootste gewicht in den
krjjg; het is eene uitvinding van Galilei, die
het zeil varvaardigde, en bel behaagde Zjjne
Heiligheid den Paos,hetmjj'ten geechenketegeven."
.Daar komen koeriers atnl" riep de Hongaar,
en inderdaad zag mee nu ook met het bloote
oog, dat verscheidene ruiters aan den kant van
Kastel van houne paarden sprongen en in de gereed
liggende pont stapten.
Eene groote menigte was voor de poorten der
stad samengestroomd en een luid gejubel drong
door tol de plaats, waar de kenrvoral stond.
Deze was met zjjn gevolg den berg afgedaald
en nauweljjks was bjj in de ontvangzaal van
zyn paleis teruggekeerd, of de bestoven ordon
nansen brachten hem het bericht eener volle
dige zegepraal I De vyand was verslagen, in de
pan gehakt, deels gevangen genomen, deels in
de Main gedrongen en deels in de boeschen op
den tegenovergestelden oever gevlncht.
Het eene bericht volgde nn op bet andere,
hoe langer hoe gunstigerook de krjjgskas der
verbondenen en vele levensmiddelen weren in
de hinden der Mainzers gevallen!
De kenrvoral beval terstond een openbaar
Te Deum, en spoedig luidden de klokken ven
alle torens en verkondigden den verrasten Main
zers het heuglijk nieuws der overwinning.
Doch ook de schaduwzijde der zaak verloor
Schweikard van Kronenberg niet uit bet oog;
hjj liet allee in gereedheid brengen om de ge
wonden te kunnen ontvangen. In 't openbaar
werd omgeroepen, dat hjj, die een bed ter be-
•chikking had, het gereed moest honden ter op
name ven een of meer gekwetsten tegen een
bepazüde vergoeding.
De ledigstaande kazernes werden io elleryl tot
hospitalen en ziekenbuixeo ingericht, en nog
juist bjjtyda, want reeds om acht sur mor-
