Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
Rodolf van Eschborn.
Zaterdag 11 Februari 1893.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs por drie maand
Franco per post
f 0,40.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Pril» dor Advertent! tm
Van 1 tot 6 rogelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondantila en Advertentién moeten uiterlgk Vrydegavead
vóór 6 ure ana het bureau bezorgd zijn.
KARAKTER.
m. (siot.)
Nn wjj in ons vorig artikel hebben
uiteengezet, waarin het katholieke karak
ter bestaat, is het geenszins moeilijk aan te
loonen, wat de karakterloosheid van som
mige katholieken is. Alles, wat een katho
liek karakter bezit, mist de karakterloos
heid óf geheel óf gedeeltelijk; waar het
eerste ons het heerlijkste schouwspel ont
vouwt der treffendste harmonie, daar zien
we in het tweede de stuitendste disharmo
nie, de schrilste tegenspraak tusschen het
teeken en 't beteekende, tusschen naam
en daad, tusschen geloof en belijdenis,
tusschen godsdienst en leven. Het is een
wangestalte in de zedelijke orde, het
Janosbeeld, met zijn twee aangezichten,
gelijk; van de eene zijde toonen zjj
het merkteeken van Christusvan de
andere zjjde loochenen zij het door hunne
daden.
Stilzwijgend gaan wij de karakterloos
heid voorbjj der diep zedelijk gezonke-
nen, die alle gevoel van menschelijkheid
hebben uitgeschud en slaven zijn ge
worden van de bedorvendste hartstoch
ten. Liever willen wij de aandacht ves
tigen op drie soorten onder de Katho
lieken, wier karakterloosheid wij in korte
trekken zullen schetsenvooreerst de
liberaal-katholieken, vervolgens de laf-
hartigen en eindelijk de brood-katho
lieken.
Vooreerst de liberaal-katholieken. Door
voortdurende aanraking met het libera
lisme, ènin omgang ér. in lectuur, zijn
zjj langzamerhand geliberaliseerd drup
pelsgewijze hebben zij het doodelijk
vergift der dwaling gedronken, de be
ginselen van 't liberalisme ingezogen,
die hen tot karakterlooze Katholieken
heeft verlaagd. De liberaal-katholiek wil
een Katholicisme volgens zijne opvatting,
in overeenstemming met het liberalisme;
hg wil aan het Katholicisme alle vastheid
ontnemen, hetzelve, onder de leus der
verdraagzaamheid, rekbaar en plooibaar
maken overeenkomstig de wisselende
FEUILLETON.
II) Op den Martinnsbnrcbt waren inlosecben
zekerder berichten aangekomenenkele personen
hadden zich in den krjjg bijzonder onderscheiden
en eoder dit getal mu.it zich, naar men zeide,
ook een jong officier nit den middelstand bevinden,
die, eerst sedert korten tgd in de Nederlanden
wegens zijne zeldzame dapperheid en beleid tot
lnilenent benoemd, zich in den alag bj Hóchst
opnieuw zeer onderecheiden bad door zjjn moed,
die den domheer en minister ven oorlog, Wijnand
van Ranschenberg, het leren gered bad ten koste
•V> zijl etgaa jeugdig leren.
Men mompelde, dat bet de zoon wta van den
ouden hoetiebakker aan de fontein.
Ook Godfried wandelde aan den oever op en
neer. Sedert dien verscbrikkelgkon nacht bad
hg roet noch duur meerzijne oogen lagen diep
ln haone kaast. zijne wangen waren ingevallen
en zijn haar viel slordig op sjji» schonden af.
De burgers vso Mainz vermeden hem angst
vallig, went de haat van den broodnjjd rustte
op hem, den indringer, den vreemdeling.
Ook ham kwam het nianwa, dat in de stad
over zgn zoon rondging, ter oore.
Hjj jjlda naar de slotpoort, waar da door de
vimebees vervoerde Ijjken legenmet gejaagd
heid zocht bjj naar zjjn kind, zgn dood kind
meeningen, met verloochening der onver
anderlijke beginselen. Deerniswaardiger
onkunde verraden is bijna niet mogelijk
Twee ismen te vereenigen, die met elkan
der in lijnrechten strijd zijn, is er grover
begripsverwarring te verzinnen De logen
met de waarheid «amen te koppelen, is
er grooter onzin denkbaar? Deze een
voudige en voor de hand liggende waar
heid tast hij niet! En toch gaat hjj
groot op zijn ijdele wetenschapde
verwaandheid ontbreekt hem niet. Hij
is een man van vooruitgang en verlich
ting, van hooger ontwikkeling waant hjj
zichin het nabauwen van hetgeen de
liberale pers hem levert is hij welspre
kend. Niet gering is zijne betweterjj
hij gelooft aan eigen onfeilbaarheid.
Vandaar de geest van criliek, welke hjj
gestadig uitoefent op alles, wat van
katholieke zjjde uitgaat; in zijn waan
wijsheid velt hij 't oordeel over die
genen zelfs, van wie Christus gesproken
heeft: .Die U hoort, hoort Mij en die
U versmaadt, versmaadt Mij." Vooral
moeten dezen het misgelden, wanneer
zij met kracht optreden en karakter
toonen tegenover zijne karakterloos
heid voor onverstandig, voor overdreven
en onverdraagzaam scheldt hij hen.
Karakterloos blijft hjj zich laven aan
den verderfelijken stroom der liberale
pers, al wordt daarin voortdurend zijne
Kerk aangevallen en gelasterd, al wordt
daarin alles wat den Katholiek heilig
en dierbaar zijn moet bespot en door
het slijk gesleurdals een ontaard
kind blijft hij de heiligschendende hand
kussen, die zijne Moeder in 't aangezicht
slaat. Het liberalisme levert hem zjjne
vrienden, de vjjanden van 't Katholicisme
zijn zijne vertrouwelingenin hunne
gezelschappen vindt hjj gelegenheid zijn
trjj- en onzinnige ideeën zonder tegen-
genspraak te verkondigen. Degelijke
kennis der geloofswaarheden ontbreekt
hemtwijfelachtig is hjj in zijn geloof,
onverschillig in 't godsdienstige, lauw
in de beoefening, kleurloos in 't open
bare leven 't Katholicisme schaamt hjj
zich, de vrijzinnigheid rekent hij zich
de .sluipmoordenaar" was uil zijne gedachten
verdwenen
Inlusschen landde ook een kleine boot aan
de waterpoort. Een schipper bestuurde zetwee
ruiters, met verbanden om het hoofd, zalen naast
eene baar, waarop ten zwaar gekwetste rustte;
aan bet hoofdeinde was Hieraan neergeburkt,
die van tjjd tot tjjd linnen zwacblels, welke hij
eerst met kond water verfriscbl bad, op het hoofd
van dsn gewonde legde, die daar als levenloos
tsrneder lag.
Toen de boot aan wal stiet, waren terstond
honderd banden gereed om hem de eerste hulp
Hieraan droog de hulpvaardige menigte zacht
terug en leverde de baar aan vier gespierde
handen over, die nu voorzichtig weggedragen
werd.
De gewonde liet telkens een smartelijk ge
kreun booren, alt de baar eren schokte.
Met de grootste omzichtigheid droegen de
vier mannen, door den bezorgden Hieraan voor
afgegaan, de baar den Jacobsberg op.
In bet buisje bg de fontein zag hel er sedert
dien droevigen nacht treurig uit Agnes was slil
en teruggetrokkende wonde van baar bart
was evenmin geheeld als die van haar pleeg
vader, en evenals deze verkropte zjj haar leed
in de geprangde borst en droeg zonder morren
Zg was alleen en zat onder den lindeboom,
wiens laatste bloesems door de lentezon besche
nen werden en bnn geur in dsn omtrek ver
spreiddenbet gegons der talloaze insektcn.
tot eer. De belangen van den godsdienst
laten hem koud, aan katholieke zaken
neem' hij geen deel, neutrale wekken
zjjn sympathie, liberale genieten zijn,
steun. Verdraagzaam is hjj jegens allen,
behalve voor zijn eigen geloofsgenoolen
de laalslen bestrijdt hjj met woord en
daad, de eersten vergoelijkt of verde
digt hij. Bij verkiezingen staal hij zel
den aan katholieke zjjde, onder de
liberale gelederen trekt hjj op ter stem
bus. De katholieke school belastert hij,
het neutraal onderwijs vindt in hem
een warm verdediger. Zoo staat hij als
Katholiek karakterloos voor onshjj
draagt het merkteeken van Christus iu
zjjne ziel en de neutraliteit belichaamt
hij in zjjne woorden en dadenhij is
gekenteckend tot soldaat van Christus
en strijdt nimmer onder Diens vaandel;
hjj heeft trouw gezworen aan Christus
en zijn H. Evangelie en zijn leven is
ontrouw aan zjjn gegeven woord. Libe
raal-katholiek, welk een diepe karakter
loosheid ligl in dit saamgekoppeld woord
't Katholicisme en 't liberalisme sluiten
elkander uit: 't is met of teg'n
Christus
Vervolgens het soort Katholieken soms
goedig vau aard, maar om hun zwakheid
karakterloos. Zij missen fierheid en moed,
zij worden beheerscht door vrees en
menschelijk opzicht; hun wil werd niet
geoefend, in den strijd niet gestaald; zorg
vuldig vermeden zjj de worsteling, waarin
hel katholiek karakter wordt gevormd.
Vandaar zjjn zij zwak als het riet, dat
door den wind wordt heen en weer ge
slingerd, beweegbaar als de windwijzer,
die met alle luchtstroomingen meedraait,
gevoelig als de barometer, die naar ge
lang de drukking der lucht op en neder-
gaat, rijst of daalt. Het katholieke leven
moet voor hen zijn als het zachtvloeiend
beekje. Teqen strjjd en aanval zjjn zij niet
bestand, in bekoringen bezwijken zjj, in
beproeving vallen zij af, met Petrus ver
loochenen zjj den Christus in critieke
oogenblikken. ln gezelschappen wordt
door hen de deugd niet beschermd, de
die zich in het zonnelicht koesterden en hun
vroolgksn meidans uitvoerden, het aardig ge
fluit der kleine musseben die drok been en weer
vlogen om voedsel voor buone tjilpende jon
gen te zoeken, alles moest een zekeren weldadigen
en vreedzamen invloed op hear hebben uitge
oefend, want er beerschte een doodsche stilte
om haar heen.
Bijna alle bewonen dezer schaarseh bevolkte
stadswijk waren naar de rivier gesDeld.
Hel onheilspellende kanongebulder had haar met
een iekere*o angst vervuld, want baar geest hield
zich baars ondanks onophoudelijk bezig met hem,
die óók in den slag verwikkeld was, en wiens
beeld baar, betzij zjj waakte of sliep, immer voor
den geest zweefde.
.Waar is de oude, Agnes zeide de oude
Rosa, haar plotseling in hare verre van roos
kleurige overpeinzingen storend. Er lag iets in
den toon der bejaarde dienstmaagd, die haar
deed opspringen en ze strak aaokjjken-
,Ik weet het niet," antwoordde tij, ,hij is al
□ren wegmaar wat scheelt u, boe zjjt ge
zoo ontroerd spreek om Godswil I"
.Goed of slecht nienws, zoo ge wilt, het ware
beter geweest, dut de oude het nit onzen mond
vernomen had, inplaals van debooze mensebcn.
Rudolf...."
.Wat is er met bem, spreek toch opl"
.Rudolf moet zich goed gedragen hebben,
.Bij de heilige Maagd!" riep het meisje uil,
.Iaat mg niet langer in onzekerheid I"
Hjj moet gevallen zjjn, en men zegt, dat de
godsdienst niet tegen laster of spot ver
dedigd, lafhartig gaan zjj mêe in het
onedel spel. In vergaderingen hebben zjj
steeds het oog gericht op 't aanzien van
personen, vrees belet hen voor hun ge
voelen uit te komen, 't menschelijk opzicht
■naakt hen lot ja-knikkers bjj stemming.
In het openbaar leven zjjn zjj mannen
van 't laisser faire, zij bekreunen zich
weinig of niets om politiek. Katholieke
kiesvercenigingen interesseeren hen niet,
de candidaten-lijst wordt te nauwernood
ingezien, 't stembiljet bljjft oningevuld,
wellicht om eenige minuten gaans ter
slembus. In hunne handen is 't gezag
misplaatst; 't mist alle weerstandsvermo
gen, 't weet zich niet te doen geldenon
der deszelfs schaduw ziet men het kwaad
welig tieren. Tegenover de brutaliteit
der onderhoorigen staan zjj ondoortas
tend, tegenover de eischen der kinderen
toegevend, in strjjd inel hun geweten, en
worden oorzaak van het verderf der hun
loeverlrouwden. Zoo staan de zwakken
karakterloos voor ons; in de ure der
beproeving houden zjj niet vast aan waar
heid, recht en plicht, maar verloochenen
hun katholiek karakter door daden, die
daarmede in openbare tegenspraak
zjjn.
Eindelijk 't derde soortde brood-ka
tholieken zij zijn de materialisten in zeke
ren zin onder ons. Boven alles stellen
zij hun eigen stoffelijk belang, dat al hun
handel en wandel beheerscht, zjj vereeren
den Mammon boven Christus, 't Zijn de
Esau's, die voor een bord linzensoep hun
eerst geboorterecht verkoopen, de Judas
sen, die voor eenige zilverstukken hun
godsdienst verloochenen, de zaak van
Christus en zijne Kerk verraden. Onder
het stof bedolven, hebben zij weinig of
geen begrip meer voor het hoogere,
'1 geestelijke; aan hun Katholicisme ont
breekt bezieling en leven. In katholieke
zaken zoeken zij niet de zaak, maar zich
zeivenwaar zij voordeel zien, zijn zij
toeschietelijk, waar zij nadeel vermoeden,
niet te vinden; gaarne verleenen zjj hun
naam en invloed, waar iets te hopen
oude het doode lichaam xjjne zoons aan den
Rynoeter zoekt
Agnes wai op hare koieóa gezonken en bad
baar gelaal met belde handon bedektijj beefde
over haar gansche lichaam.
.Het is niet waar, by ia niet gevallenzeide
op eens eene ruwe stem.
Agnes stond wankelend op en wendde zich
naar den kant, ranwaar dia stem kwam.
Achter den boom atond Hieram en trok met
beide handen aan rgn langen baard.
.Schutter, wet weet gy van hem, ik bezweer
n, vriend, spreek I" riep Agnes den kanonnier toe.
,Hü is niet gevallen, zeg ik nby is slechts
gevaarlgk .gewond I"
.Hoe kunt gg dat weten, schutter?"
.Niemand kan bet beter weten dan ikik heb
hera op mgn rug van bet alegveld gedragen."
,0, heb dankprevelde Agnes en greep zgne
.Maar waar is bg nu?"
.Daar ginds I" zeide Hieram droog en wees
naar de elraat, die naar dsn Jscobsberg voerde,
waar juist de vier dragers met de baar versche
nen waren en langzaam de woning naderden.
Hieram onderstennde de arme Agnes, die
dreigde in xwgm te zullen vallen. Hare oogeo
waren strak op den naderenden stoet gericht.
.Wees bedaard, jnfler, bet zal zoo erg niet
zjjn," troostte de kanonnier op rnweo, maar
vriendeijjken toon, ,de jeugd, de lerenslust en
den zulke uitstel ends verpleegsters als gg zy t zul
len bem er spoedig weer bovenop helpen. Een
striem over zgn ara, een steek, die op zijne
valt iu 't belang hunner affaires, waar
echter schade dreigt, onttrekken zjj zich
of treden daartegen openljjk vjjandig op.
't Zjjn de wjjzen niet des Evangelie'»
maar dezei' aarde, de voorzichtigen dezer
wereld, geljjk de rentmeesler der H.
Schrift; lijdeljjken voorspoed beschouwen
zjj niet als het weik des homels, maar
van eigen arbeid en overleg. Met liberalen,
vrijmetselaars en joden verkeeren zjj op
vriendschappeljjken roet, wanneer zjj be-
hooren onder hun clientèle, tegenover
hunne katholieke medeburgers staan zjj
vol afgunst, wanneer dezen concurrenten
zjjnbet eigenbelang vervoert hen tot
oneerlijke middelen, tot kwade praktjjken.
Zij bekommeren zich niet om 't zielen
heil hunner onderhoorigen, slechts vragen
zij voor 't geringste loon veel en goed
werkzij exploiteeren hunne werklieden,
al gaan dezen daarbjj ookzedeljjk tengron-
de. De orde, door Christus verplichtend
gesteld, dat het geestelijke boven het
stoffelijke gaat, keeren zij om, het tijde
lijke weegt hjj hen altoos het zwaarst.
Vandaar is hun leven in voortdurenden
strjjd met het voorschrift .eerst het rjjk
Gods en zjjne gerechtigheid te zoeken",
met het ontvangen merkteeken en de
daardoor opgelegde verplichtinghet
Katholicisme, dat zjj belijden, ontkennen
zij door hunne daden, en worden alzoo
karakterloos.
Karakter alzoo duldt geen halfheid:
wat men is, moet men geheel zijn half
slachtigheid maakt karakterloos. Vooral
voor den Katholiek is de halfslachtigheid
uitgeslotenvoor hem geldt het onfeil
baar woord van Christus.Die niet met
Mjj is, is tegen Mij, en die niet met Mjj
vergadert, verstrooit". Voor den Katholiek
is geen andere weg mogeljjk, dan met
het ontvangen merkteeken van Christus
zijn geloof, beljjdenis en leven in over
eenstemming te brengen, wil hjj een
karakter zijn voor zijn toekomstigen
Rechter.
ribben alstnitte, dit is allee, wat men uitwendig
aan hem gevonden heeft. Evenwel sehynt ook
zgn hoofd er onder geleden te hebben, want
zgn paard ia gevallen en leg bovenop hem."
Rose wilde reed» in geween en gejammer loe-
barsten, toen Agnes zich met moeite inhield.
Zy bield baar terug en beval haar met een ge
biedenden blik te zwggen.
Allerlei stormachtige gedachten vervulden het
afgemartelde brein van het jonge meisje, dat
in dit gewichtig oogenblik de verschrikkingen
van dien zomernacht weer dnideiyk voor hear
geest zag staan. Diezelfde jongeling, die toen
bjjua door zgn eigen vader gevloekt wtz, werd
nu doodelgk gewond by beer gebracht, en aan
hare liefdorgke zorgen toevertrouwd 1
Zg wenkte de dragers met da bend niette
de deur des huizei wgd open. Men trad om
zichtig binnen en zette de baar met den araen
gekwetste zachtjes neder.
Rudolf scheen te slapen zgne rechterhand lag
vast tegen zyn hart gedrukt. Ton bjj voorbjj
Agnes gedragen werd, scheen deze hem met
haar oo^en als te willen verslinden.
Plotseling echter ontstelden hare trekkenhet
bloed steeg haar naar het hoofd, n eene uit
drukking van het hoogste gelok helderde hear
gelaat als een zonnestraal op.
Zgne hand was ongeschonden I
Door een eenvondig teeken met de baad gaf
zy te kennen, dat men heen kon gaan, «o ter
stond verlieten allen bet vertrek, als ware nn
gewoon baar te gehoorzamen. Zg was alleen
met den gewonde. (Tér* isrwfrdj
