Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 12.
Zaterdag 17 Juni 1893.
Zevende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn. Baarn. Barneveld, Blaricum. Bussum. Driebergen, Eemnes, Harderwijk. Hilversum, Hoogland,
Laren. Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEB.DAO.
Abonnementsprijs pgr drie maanden
Franco per post
Afzonderlijke
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijn dgr Advertentièn
Van 1 tot 6 regelsf 0.31
Voor iederen regel meer- 0.01
n uiterlgk Vrjjdagavon
Kiesrecht uitbreiding.
Te Baarn en omstreken circuleert onder
staand adres aan de Tweede Kanter, het
welk wij niet aarzelen aan het hoofd van
ons blad eene plaats te verleenen.
„Aan de Ticeede Kamer
der Staten Generaal
.Geven met alle bescheidenheid te
kennen, de ondergeteekenden, ingezete
nen van de bij of achter hunne namen
vermelde Gemeenten in de provincie
Utrecht
.dat zij mei bezorgdheid hebben ken
nis genomen van de voorstellen der
Regeering, zooals die, tot regeling van
het kiesrecht, bij Koninklijke boodschap
van 20 September 1892 aan Uwe hooge
Vergadering zijn ingezonden.
,De gronden van die bezorgdheid wen-
schen zij in enkele trekken te vermelden,
al worden onder meerdere ook
hunne beschouwingen terug gevonden
in het Voorloopig Verslag, dat door de
Commissie van Rapporteurs over dit
onderwerp is opgemaakt. De onderge
teekenden meenen, dat het zijn nul kan
hebben, ja, zij hebben het van hunnen
plicht geacht, in het openbaar hunne
oveituiging uitte spreken, tegenover de
opruiende taal van volksleiders, radicalen
en sociaal-democraten, die de onte
vredenheid der groote menigte prikkelen
en een gouden heilstaat beloven, wan
neer, blijkens hunne redevoeringen, de
omverwerping der bestaande orde van
zaken, door middel van het algemeen
stemrecht voltooid zal zijn.
.Wel verre van te geloovec, dat het
algemeen stemrecht, waartoe al recu-
seert de regeering den naam deze
voorstellen leiden, een redmiddel zou
zjju tegen alle maatschappelijke kwalen,
zien de ondergeleekenden daarin een
roekeloos spel met de rechten in en
de grondslagen van den Nederlandschen
staat. Overheersching van het intellect
door de onontwikkelde massa en van de
bezitters door de niets bezittenden, kan
de grondslag niet zijn, waarop een I
deugdeljjk Staatsorganisme is '.e vestigen.
,De idealist van het studeervertrek, of
de zichzelf zoekende volkslieden mogen
den eisch van het algemeen stemrecht
als eene onafwijsbare noodzakelijkheid
doen gelden, de ondergeteekenden kunnen
daar tegenoverstellen, dat, althans in
hunne omgeving ten plattriande, geene
stemmen ter verkrijging van het alge
meen kiesrecht worden vernomen. En
wat daarvan de uitkomsten zijn, blijkt
thans in Frankrijk, alwaar het gezag
ondermijnd is en de raderen der Staats
machine zijn vastgeloopen. In België
wordt een gelijksoortige strijd als in
Nederland gestreden. Eene vergelijking
met Engeland kar. niet opgaan, omdat
daar naast het Lagerhuis een Hooger-
huis bestaat, met een erfelijk pairschap,
terwijl eindelijk de samenstelling van
den Duitschen Rijksdag voor Nederland
niet tot inodel kan strekken, omdat Ne
derland geen militaire staat is en het
ook nooit worden zal.
.Met het oog op art. 80 der grond
wet, koesteren de adressanten deze over
tuiging, dat het kentceken van welstand
in iets anders moet gezocht worden, dan
in den negatieven, in de grondwet
reeds geécarteerden toestand van niet
te worden bedeeld. Zij meenen altijd nog
en ook het Handelsblad heeft die
meeni.ig uitgesproken dat hel hebben
van een census voor kiesbevoegdheid,
door den grondwetgever niet slechts is
uitgesloten, maar veeleer gewild, getui
gen de voorwaarden van het voldoen
van verschuldigde belasting. En terwijl
de grondwet een kenteeken van wel
stand voor den kiezer vordert, gaat de
Regeering in haar stelsel consequent,
zóóver, dat aan den belastingschul
dige, die wegens onvermogen zijne ter
mijnen niet heeft aangezuiverd, toch bet
kiesrecht wordt toegekend (Art. 5 van
hel ontwerp). De terzijdestelling van den
census is een volkswaan van den dag,
waarmede - naar het oordepl der
adressanten, niet straffeloos kan wor
den ingestemd.
.Wat het kenteeken van geschiktheid
betreft, is de uitwerking der wettelijke
voorschriften ten deele aan maatregelen
van algemeen bestuur voorbehouden.
Beoordeeld kan slechts worden, hetgeen
in het Regeerings-ontwerp daaromtrent
wordt voorgesteld.
.Maar ook dat bevredigt de adressan
ten niet, omdat zjj in den eisch van het
eigenhandig schrijven eener aanvraag,
den waarborg van geschiktheid niet kun
nen vinden. Doch er is meer, dat hun
bezwaart. Die eisch wordt ook gesteld
i aan hen, die door hunne opvoeding,
werkkring, betrekking, beroep of bedrijf,
grootere kundigheden bezitten, dan het
elementaire lezen en schrijven. En die
eisch is voor de meer ontwikkelden geene
onschuldige overtolligheidneen, de
levering van dat overtollige bewijs zal
velen der meer ontwikkelden van de
stembus terughouden, waar hun stem
toch weinig effect zou hebben en het
schrijven en indienen der onnoodige aan
vraag te groote opoffering van hen zou
vorderen.
,De ondergeteekenden hebben met in
stemming vernomen, dat ook door ande
ren met nadiuk gewezen is op den ernst
van het oogenblik en op de dreigende
gevaren, zooals die in de bekende Zwol-
sche motie zijn voorgespiegeld.
.Daarom en op grond van de voren- j
staande beschouwingen, hebben zij ge
meend, het lijdelijk standpunt, dat zij
anders tegenover de politieke vraagstuk- j
ken van den dag innemen, te moeten
verlaten en aan Uwe Kamer te moeten j
verzoeken, de verwerping van de voor-
stellen der Regeering tot regeling van I
het kiesrecht."
Wij behoeven wel niet te zeggen dat
wij volkomen instemmen met de strek
king van bovenstaand adres. Immers,
in onze kolommen hebben wij reeds
herhaaldelijk gewezen op de gevaren die
èn voor de maatschappij èn voor de
dynastie onvermijdelijk moeten voort
vloeien uit het algemeen stemrecht of een
hetwelk zoo niet in naam dan toch in
wezen daarmede overeenkomt, dat wij
elke poging, die aangewend wordt
langs wettigen weg den invoer van
een kiesrecht te voorkomen, van harte
steunen.
Het is dan ook om die reden dat wij
de onderteekening van dit adres een
ieder, die met ons eenstemmig denkt,
ten zeerste aanbevelen. Moge het van
een groot getal handteekeningen
deszelfs bestemming bereiken
doel niet missen.
BUITENLAND.
President Gamot, die aan een lever
aandoening leed, meende weer in zoo
verre hersteld te zijo, dal hij zijn voor
genomen reis naar Brelugne binnenkort
zou kunnen aanvaarden. Inmiddels
woonde hy Zondag de wedrennen te
Longchamps bij, doch dit heeft hem
zoodanig verzwakt dat zijne geneeshee-
ren hem opnieuw volstrekte rust heb
ben voorgeschreven en van de reis
naar Bretagne voorgoed is afgezien.
De armen in Bretagne zullen er even
wel geen schade van hebben, want Car-
nol heeft aan den minister-president
Dupuy 50.000 frank doen toekomen, om
die onder hen te doen verdeelen, even
goed als ware zijn reis daarheen door
gegaan.
De Fransche minisier-president Dypuy
heeft Zondag te Albi, in navolging van
den oud-minister Constans, eene lofrede
gehouden op de Republiek en hare
instellingen, die, zeide hij, zelfs hare
tegenstanders tot zich getrokken heb
ben, maar, zoo vervolgde hij, wij zijn
nog niet aan het einde en moeien met
hervormingen in democratischen geest
voortgaan, daarbij uitgaande van de
allereerste voorwaarde eerbied voor de
wet.
Deze rede heeft lang niet den indruk
gemaakt, als die van Constans, wiens
beroep op de zoogenaamde rallilx over
het algemeen weerklank gevonden heeft.
De Temps voorspelt aan de Regeering,
wegens hare radicale beginselen, eene
nederlaag bij de aanslaande verkiezin
gen.
De Engelsche conservatieven, met den
gewezen premier, den markies van Salis
bury, aaii het hoofd, blijven zich zoowel
in als buiten het Parlement verzetten
tegen de Home-rule-voordracht. Daar
buiten, door het houden van redevoe
ringen, waarbij verzet, desnoods met
geweld, geoorloofd verklaard wordt;
daarbinnen, door het aanbrengen van
een ongehoord getal amendementen,
waarbij zij echter weinig succes heblien,
daar deze bijna alle verworpen worden.
Dit obstruclionisine heeft Gladstone met
eene nachlzilting doen bedreigen, waar
in de heeren minder pleizier schenen
te hebben, want Dinsdag werd nog
geheel onverwacht art. 3, regelende de
bevoegdheden van de in te stellen ler-
sche wetgevende vergadering, aange
nomen.
Artikel 4 is daarop in behandeling
genomen, waarop ook weder zooveel
amendementen zijn ingediend, dat wel
weder eenige dagen met de discussie
hierover zullen gemoeid zjjn.
Gladstone heeft op eene vraag van
een der leden geantwoord, dat hij bin
nen eenige dagen het herziene ontwerp
omtrent de Iersche geldmiddelen zou
indienen.
Te Antwerpen is Zondagnacht een
dynamiet-aanslag gepleegd. Een helsche
machine ontplofte in een der venster
kozijnen der woning van den Procureur
des Kunings, den heer Berré, zonder
andere dan materiëele schade te hebben
aangericht. Alle vensterruiten en spiegels
in het huis zijn vernield. De heer Berré
zelf was afwezig.
De daad wordt aan de socialisten
toegeschreven, waarvan een zestal dien
dag voor hel Hof van Assises moesten
verschijnen wegens aanhitsing tot oproer.
In de Italiaansche Kamer verklaarde
Terrari, secretaris van Staal bij Builen-
landsche Zaken, in de vergadering van
Woensdag, in zijn antwoord aan Barzi-
Iai, aangaande de dpor Kalnoky afgelegde
verklaring, dat daarin niets is dal afwijkt
van de Italiaansche politiek, welke, juist
omdat zij streeft naar verbetering van
den flnancieelen en economischen toe
stand, elk teeken van vrede beschouwt
als een gelukkig voorteeken voor Italië.
In Kalnoky's gezegden ziel spreker een
volkomen geruststellend teeken van
vredezij loopen vooruit op zekere
mogeiyke gebeurtenissen, waarvan Bar-
zilai gewaagde. Spreker gelooft niet dat
eene agressieve staatkunde goed voor
Italië zou kunnen zjjnwij moeten ons
doen gevoelen zonder te veel op den
voorgrond te treden.
In den Senaat gaf Brin opheldering
van het verbreken van het tractaat van
Ucciali door Menelik Begreep deze zijne
FEUILLETON.
Christus of Mahomed.
Natr KARL HAY.
8) De eerste rijf dogen had ik geene ontmoeting
met den T(jandigen Muzelman. Ongetwijfeld zocht
hg naar mjj, maar natnnrlgk in de Frarscbe
wjjk en niet daar, waar ik mij thans ophield.
Den zesden dag echter moest ik hem op het
alleronverwachts tegenkomen. Den avond te
voren toch, toen ik aanboord kwam. jjlde Tur-
nerstick mjj met ware blijdschap tegemoet.
.Karei," riep hg, ,ik heb een gelokje gehad,
een mooi buitenkansjeIk heb kans de inrich
ting van een Torksch huis te mogen zien.
.Bah! Die zie ik eiken dog."
.Waar dan?"
,Bjj mjjn barbier."
.O, ia bet andera niet Die overgrootmoeder
van een barbier benijd ik je volstrekt niet. Van
zeep gesprokenik heb de mjjne verkochtook
mjjne andere waren vinden goeden aftrek, en
wal ik hier overhoud, zal ik naar Sfaks brengen,
waar ik de rest wel kwjjt zal raken. Gaat ge
mee?"
.Natnnrlgk Knnnen wjj niet langs de Ijjn
der Rubaltinsm aalschappij?"
.Ja. morgenavond vertrekt er een trein. Zorg
dat ge legen dien Ijjd klaar zjjL"
.lk ben op ieder nor bereid!"
.Ik weo»-<]fe reeds lang eens het inwendige
eener Tnrksche woning te zien, en de handels
agenten. waarmede ik converseer, zjjn alle op
Fransche wjjze ingericht. Een dezer heeren nu
heelt een moorschen boekhouder, die bjj zjjn
zwager, deo echtgenoot zjjnerznster, inwoont.
Deze zwager bezit een prachtig oosleracb paleis,
hetwelk de boekhouder mjj morgenochtend zal
taten zien."
.Hoe heet die zwager?"
.Abd-el-Fadl."
.Dut beleekenl in hel Hollandsch .Dienaar
der braven", een scbnone naam, waarvan iels
goeds te verwachten is. Vindt hjj het goed,
dat gjj een bezoek aan zjjne woning breogt?"
.Zeker!"
.En wat is de man?"
,lk weel het nieL Het is n zelf bekend, dat
men hier niet naar het ambt van iemands
bloedverwant kan informeeren zonder opzien te
baren. De boekhouder zal ons van bet schip
afhalen. Gaat ge mee?"
,Ja, maar alleen om uwentwil."
.Hoe zoo?"
.Het zon een valstrik knnnen zjjn, en dan
ben ik aan uwe zjide om u te helpen."
.Hoei deze jeugdige boekhouder is een eerlijk
mensch. Van een valstrik kan gsen sprake zjjn
en everigens is kapitein Frits Tnrnerstick er niet
de man naar om zich zoo maar goedschiks te
laten vangen 1"
Daarmede was de zask afgemaakt. Ik had in
mgn leven genoeg ooslerar'ie huizen gezien, en
werkelijk bewoog de reiligheid mjjne vriend»
mjj sieebts, hem te vergezellen.
Den volgenden morgen kwam de boekhouder
a-n boord, een jonge Moor. wiens verschijnen
onbepaald vertrouwen inboezemde. Hjj toonde
zich zeer hoffelijk en beleefd en verklaarde, dat
zjjn zwager van de bezichtiging van zjjn huis
niets af wist, daar hjj op reis was, maar dat
bjj ongelwjjleld gaarne zjjne toeslemming zou
gegeven hebben. Deze verzekering werd met
zulk eene overtuiging uitgesproken, dat zjj mjj
geheel en al gerna! stelde. Wjj gingen, maar
toch vergat ik niet, voor alle zekerheid een
revolver bjj mjj te steken.
Onze weg voerde ons in eene straat, die op
bet Kasbahplein uitliep. Daar stond bet huis,
dat verbalend hooge muren had, met de deur
tot eenige openiug. De boekhoader liet den
klopper vallen, ea terstond daarop werden wjj
door een neger binnengelaten. Ik zag. hetgeen
ik verwacht hadde gewone inrichting van een
oostersch buis, die in alle Tnrksche woningen
betzelfde schjjnL
De hnizen der meer gegoede Mahomed;.len
bestaan bjjna alle nit een open plaats, van alle
kanten door verschillende vertrekken omgeven,
en in welks midden zich eene bron bevindt
Overal vindt men hetzelfde type; alleen in de
meer ol minder kostbare menbileenng bestaat
Zoo ook hier. De denren van bet vierkante
gebouw liepen alle uit op de open plaats, welker
fontein water gaf. heigeen hoogst zeldzaam is,
daar de meeate fonteinen er niet meer werken.
De meobileeriog bestond slechts nit tapijten en
zitkussensmeer verlangt de oosterling niet.
de andere komt. was hellicht mogelijk, di
schouw konden nemen. Deze behoefdezich
door een der vele deuren te verwijderen om zich,
gelgk de Koran haar voorschrijft, voor ons
onzichtbaar te maken. Eene verdieping hooger
bevonden zich slecbla eenige dienstbodenka-
Wjj gingen dan van het eene vertrek in het
andere en traden eindelijk ook het woonvertrek
binnen. Ook hier bevond zich, behalve het
tapijt, den divan en enkele kussens, niets bij
zonders. Alle afdeelingen waren gelgk ingericht,
slechts de kleur was verschillend. Uil het laatste
gedeelte van dit vertrek kwamen wjj weer
in dat, waar wij begonnen waren, dus
waren we geheel rond geweest. Turnerslick
wilde alles zien, en verzocht daarom, ook naar
boven te mogen gaan, hetgeen onze gids bereid
willig toestond. Er was mjj niets aan gelegen,
een paar door negers bewoonde hnljes te zien
daarom draalde ik een oogenblik, hem te vol
gen, toen ik op eens achter mjj gene denr boorde
opengaan, terwijl eene kinderstem riep
.Nufrani, Nnfrani I"
Dit beteekendeeen christen, een christen 1
Ik keerde mjj om sn zag in de dearatijl een
kleinen, allerlielsten, ongeveer zesjarigen knaap
staan. Zjjns donkert oogen zagen mjj strak
aao een liefelijke blos kleurde zjjne wangen
en om zjjne lippen speelde een onbeschrijfelijk
aanminnige, schalksche lach. Welk een scherp
contrast met deon verschillige, lortelooze kinderen,
die men in het Oosten gewoonlijk aantreft.
.Karrib, ta'a lahaun kom bjj mg, kom hiar
fluisterde hjj mjj met levendige kinderljjke ge
baren toe, alsof hjj mjj eene zaak van hel groot
ste gewicht had mede te deelen. Daarbjj kromde
hjj zjjn kleinen wjjsvinger en wenkte mjj voorl-
darend met zjjn lieve bandjes.
„Kom gjj maar bjj mjj 1" antwoordde ik hem,
wjjl hjj zich nog io de laatste kamer van de
woonvertrekken bevond.
Mag ik dan?" vroeg hjj, levendig met zjjn
hoofdje knikkend.
.Natunrljjk rnoogt gij!"
Terstond kwam hjj aanhuppelen, sloeg zjjne
beide armpjes om mjjne knieën en riep opnieuw
.Nufrani, Nufrani een christen, een chris
ten
lk liefkoosde hem en vroeg
.Weet gjj dan, dat ik een christen ben
ivan wie?"
.Van Kalada."
„Wie is dal?"
.Moeder; zjj heeft u gezien."
.Heelt zjj o naar mij gestuurd?"
.Neenik ben zelf gegaan, en zjj is weg
Kom, ga naast mjj zitten, wsnt ik zal u heel
veel vei tellen 1"
Hjj troonde mjj mee naar een divan. Waarom
zon ik het allerliefste kereltje dat genoegen niet
verschaffen Ik bevond mij toeb niet meer in
het woonvertrek en kon hier evengoed als op den
bof den terugkeer van Turnerstick en zjjn gelei
der afwachten. De kleine ging op mHo schoot
zitten en begon met innemende hartelijkheid
