Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 29.
Zaterdag 14 October 1893.
Zevende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnement!]? rija par drie a
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Friji dar Advartaatltni
Van 1 tot 6 regelsf o.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
De Leer van 't Socialisme.
Toen onlangs in den Duitschen Rijks
dag de socialisten hadden te antwoor
den op de logische vragen hunner mede
afgevaardigden aangaande hun leer en
derzelver gevolgen, hun einddoel en hun
streven, werden zij zoozeer in 't nauw ge
bracht. dat de algemeene bespotting hun
deel werd. Niets toch is geschikter om de
ongerijmdheid en de dwaasheid van het
socialisme aan te toonen, dan te wijzen
op de consequenties die noodzakelijk
uit zijn beginselen moeten voortvloeien.
Vandaar is het verklaarbaar, dat de
socialistische woordvoerders zoo schuch
ter zijn hun leer te verkondigen en uit
een te zetten met al derzelver gevolgen.
Zij bepalen zich slechts bij de veroor
deeling der bestaande maatschappij, bij
de dringende noodzakelijkheid eener
oplossing der sociale quaestie, bij den
verwoeden sti^'i tegen het kapitaal en
't opruien der arme menigte tegen den
rijkdom; zij vertoonen zich den volke
als de redders en verlossers uit de
bestaande armoede en ellende zij hebben
zich uit medelijden en liefde voor den
armen werkman opgeworpen en aange
gord om afdoende de sociale quaestie
op te lossen. .Om een einde te maken,"
zoo zeggen zij, .aan de maatschappelijke
wanverhoudingen tusschen armoede en
rijkdom, tusschen kapitaal en arbeid,
moet de rijkdom ophouden en moeten de
aardsche goederen onder elkander gelijke
lijk verdeeld. Allen hebben evenveel recht
op het bezit der lijdelijke goederen, want
aan allen behoort deze aarde. Onrecht
vaardig derhalve is het, dat eenigen in
het bezit der aarde zich in overvloed
en weelde baden, terwijl de meestert,
weinig of niets bezittend, een ellendig en
onwaardig bestaan voo-tslepen. Allen
moet een gelijk aandeel geschonken in
de tijdelijke goederen en hiermede zal
de onrechtvaardigheid ophouden, het te
lang bestaand onrecht worden hersteld,
de sociale quaestie opgelostgeen rijk
dom, maar ook geen armoede zal meer
bestaanallen zullen in gelijke mate
deel hebben aan de genietingen dezes
levens.
Ziedaar de primitieve leer van het
socialisme. Weldra echter bleek hun
deze leer onhoudbaar. Spoediger toch
dan de gelijkelijke verdeeling der aardsche
goederen zoude plaats hebben, zou de
ongelijkheid wederom in het leven treden
Mannen van talent en werkzaamheid,
van doorzicht en spaarzaamheid zouden
in korten tijd hun bezit hebben verrijkt,
terwijl anderen, onbekwaam en lui, on
bedachtzaam en verkwistend, even spoe
dig hun aandeel verliezend, wederom tot
de vorige ellende en armoede zouden
vervallen de maatschappij zoude weder
om spoedig dezelfde ellende vertoonen.
Men zou derhalve geen doel treffen, de
ongelijkheid, welke men wilde wegruimen,
niet voor immer opheffen.
Om daartoe te komen moest het so
cialisme zijne leer in zooverre wijzigen,
dat de gelijkheid in tijdelijke goederen
een blijvende toestand kon worden.
Daarom verkondigde het socialisme den
dood aan elks privaat bezit, aan elks
bijzonderen eigendom en decreteerde de
gemeenschap van goederen. Daardoor
wordt de mogelijkheid uitgesloten ooit
iets meer als eigendom te kunnen be
zitten, ooit weer de ongelijkheid in 't leven
te zien treden. Het persoonlijk bezit wordt
door deze leer van 't socialisme afgeschaft;
het wil de goederen, welke aan bijzonde
re personen behooren, dezen ontnemen,
om ze, vereenigd, te maken tot het on
vervreemdbaar eigendom van allen ge
zamenlijk, zoodat niemand in 't bijzonder,
maar allen daarop evenveel recht en
aanspraak kunnen doen gelden. De ver
eeniging van individuën, de gemeente
of de Staat, treedt derhalve als eigenaar
op en heeft tegelijk de verplichting van
het noodzakelijk beheer en bestuur. Daar
allen niet te gelijk als beheerders en
bestuurders kunnen optreden, is het
noodzakelijk dat enkele personen wor
den aangewezen in de gemeente of in
den Staat, die, in plaats van de gemeen
schap, deze verplichtingen vervullen, het
gemeenschappelijk eigendom beheeren en
besturen en alles zoo regelen, dat zoo
wel de arbeid als de opbrengst, 'de ge
zamenlijke exploitatie zoowel als de voor
deden en winsten gelijkmatig onder de
leden worden verdeeld.
Ziedaar de leer, de staatsleer der te
genwoordige socialisten, zoo kernachtig
en juist omschreven door den H. Vader
in de beroemde Encycliek over het Ar
beidersvraagstuk. Na eerst gewezen te
hebben op den rampzaligen toestand der
hedendaagsche maatschappij, op de wan
verhoudingen tusschen rijkdom en ar
moede, tusschen kapitaal en arbeid, ver
volgt hg,Ter genezing dezer kwaal,
aldus leeren de socialisten, wier streven
het is de noodlijdenden tegen de ver
mogenden op te ruien,— is noodig.dat
elk privaat bezit ophoude, om plaats
te maken voor een gemeenschap van
goederen, die door de vertegenwoordi
gers der gemeenten en door de bestuur
ders der Staten zou moeten worden in
gevoerd. By zuik een overdragen van alle
bezit zouden, zoo beweren zij alle
misstanden worden verholpen, door het
vermogen en de voordeelcn ervan tus
schen de leden der gemeenschap te ver-
deelen."
Naïef genoeg droomt zich het socia
lisme in de volvoering dezer beginselen,
in de verwerkelijking zijner leer een mo
delstaat, waarin alle wanverhoudingen
opgeheven, armoede en ellende gebannen
zullen zijn, welvaart en geluk zullen heer-
schen waarin de afstand tusschen rijk
dom en gebrek zal zijn verdwenen, de
gelijkheid ingetreden en alle burgers als
broeders zullen samenwonen. Of echter
de fantasie-staat der socialisten aan
de werkelijkheid zou beantwoorden,
niemand, die de wereld kent gelooft
het; omdat die Staat onmogelijk zou
kunnen bestaak Niet slechts zou
het schromelijkst onrecht worden ge
pleegd aan de bezitters, maar tevens
de ontzettendBte verwarring gesticht, de
rampzaligste strjjd in het leven geroe
pen en de ware belangen der werklie
den verwoest wordenwant de drijf
veer van den arbeid, noodig voor het
menschelijk beslaan en voor het ver
krijgen van eenig bezit, hoe gering ook,
zou ontbreken, en daarmee de geheele'
maatschappij ontbonden worden.
Daarom zegt de H. Vader in de aange
haalde Encycliek zoo begrijpelijk vooreen
ieder: .Imusschenishet er verre af, dat een
dergelijk program ook maar iets tot op
lossing van het vraagstuk zou bijdragen
I bovendien is het onrechtvaardig, dewijl
I het inbreuk maakt op een rechtvaardig
bezit; eindelijk is het tegen de orde in
den Staat, ja, het bedreigt de Staten
met algeheelen ondergang."
BUITENLAND.
De steenkoolnood is in Engeland, ten
gevolge der werkstakingen in de kolen
mijnen, tot een verbazende hoogte ge
stegen. Tot zelfs uit Amerika wordt
deze brandstof aangevoerd, hetgeen nooit
te voren is geschied. Een papierfabri
kant, die veel aan de dagbladen levert,
moet reeds verklaard hebben dat zijne
fabriek, die eene der grootste is, en veel
andere weldra zullen gesloten worden
wegens gebrek aan steenkool.
Zondag hielden 12.000 werklieden in
het Victoria-park te Londen eene ma
nifestatie, ten doel hebbende sympathie
met de werkstakers te kennen te geven.
De bekende Tom Mann trad bij deze
gelegenheid als spreker op en verklaar
de, dat het doel der patroons geen ander
was dan den mijnwerkersbond er onder
te brengen. Maar den strijd, die nu ge
voerd werd, beschouwde hij slechts als
een voorspel van eenen, die nog komen
zou, den strijd namelijk met het doel
om al de mijnen des lands tot eigendom
des volks te vorklaren.
Te Burton on Trent heeft een ge
vecht plaats gehad tusschen werkstakers
die het verzenden eener lading steen
kolen wilden beletten, en de militairen.
Het gelukte den werkstakers de solda
ten te overvleugelen en de waggons
omver te werpen maar later werden zij
uiteengedreven.
Gelukkig zijn later de bordjes ver
hangen. In eene vergadering van burge
meesters, te Sheffield gehouden, zijn
voorstellen tot bemiddeling gedaan, die
over het algemeen gunstig zijn opgeno
men. Ir. een aantal mijnen is daarop
het werk hervat en men gelooft alge
meen, dat het einde der staking nabij ta
in de Iersche hoofdstad werd Zondag
eveneens een manifestatie gehouden,
doch niet van werkstakers, maar van een
groote volksmenigte, die ter nagedach
tenis van wijlen Parnell op diens sterf
dag zijn graf bezochten en vele kransen
daarop nederlegden.
In België zjjn de werkstakingen ook
zoo goed als geëindigd. Het comité van
den Belgischen Mijnwerkersbond, zoowel
aU het comité der .Ridders van den
arbeid" heeft de werklieden aangespoord
den arbeid te hervatten, waaraan in het
bekken van Luik terstond gevolg is ge
geven.
Te Toulon hebben de feestelijkheden
reeds een aanvang genomen. Althans,
gisteren moet het Russische eskader
aldaar zijn aangekomen. Onder degenen,
die zich wel Jiet meest beijveren voor
eene schitterende ontvangst der Russi
sche vrienden, behoort mevrouw Adam,
redactrice van de Nouvelle Revue te Pa
rijs. Deze dame, die zich aan het hoofd
gesteld heeft van de vrouwen-manifes
taties, is van Parijs naar Toulon ge
reisd met een schat van geschenken
voor de geheele bemanning der Russi
sche vloot, van de hoofdofficieren af tot
den minsten schepeling. De Russische
admiraal Avellan krjjgt voor zijn doch
ters twee juweelen broches met turkooizen
op een stengel van vergeet-mij-nietde
matrozen voor hunne vrouwen of zus
ters elk een armband met medaillon,
waarop de woorden .Gronstadt-Toulon"
en besloten in een met blauw satijn ge
voerd en met vergeet-mjj-niet gebor
duurd étui. Voor den Czaar he"ff me-
w Adam iets anders bed t. Zij
wil hem namens de vrouwen vt 'rank-
rjjk een met diamanten bezetten Eiffel-
toren aanbieden, welks hoogte en om
vang zal afhangen van de medewerking
die zij ondervindt.
Het geschenk, dat het Gemeentebestuur
van Toulon den Russischen officieren
zal aanbieden, bestaat in een gouden
beker voor admiraal Avellan, rustende
op drie Fransche geweren, welke, door
lauwerkrans verbonden, op een voet-
FEUILLETON.
AlxxabdbjE, 23 StrroiDtii 1892.
Waardt Zattert
Ka een paar dagen en nachten op tee gedob
berd Ie hebben, tonder builen onte boot iele
andere te tien dan lacht en water, zijn wjj be
den morgen tusschen 7 en 8 uur te Alexandrië
goed en wel aangekomen. Hadden wjj onderweg
reeds veel moois gezien (natuurschoon), heden
morgen, bjj onze intrede in de haven van Alet
andrië hebben wjj een comedie (of tragedie?)
tien spelen, die werkelijk twee kwartje» waard
was om te bezichtigen. Onze boot, even als de
meeste andere, kon niet aan wal aanleggen,
maar moest midden in de ruime zeehaven het
anker neerwerpen, ol liever zich bevestigen aan
voorwerpen, die te dien «inde in de haven
xgn aangebracht Nauwelijks lag onze boot stil
of reeds een vjjltigtal groote bootjes, alle met
6, 6 k 8 Turken, Arabieren of Egjrptenaren
bemand, klampten zich vest aan dat punt van de
boot, waar de passagiers moesten in- enuitslappen.
Er waren onder de passagiers eenigen, die bier
de boot gingen verlaten, anderen, waaronder
ook wjj, wenschten «enige oogenblikken aan land
te gaan, om de typen en eigenaardigheden van
die Afrikaanecbe stad eens in oogetuchouw te
namen. Het grootste gedeelte van die bootje»,
die komen om passagiers of bagage naer wal te
brengen, moet altijd ledig tarugkeeren, van daar
r telkens eene kolossale ruzie outslaat
- die wijdbroeken. Zg dragen een hooge
mats van rood baai of wel een soort van tul
band, een rond rood muisje, om welks rand zg
een soort van zakdoek winden, en dragen eea
kleed, dat hun tot aan de voeten gaat, maar
van den eenen voet tot den ander is het dicht
genaaid, zoodat ik hel niet beter weet te ver
gelijken dan bjj een zak, door welks onderste
punten men de voeten steekt. De een trekt tjjo
boot tot voor den in- en uitgang der passagiers,
een ander trekt die terug om de zjjoe er voor
te schniven, daarop komt een derde en vierde
enz. enz. toesnellen, zoodal bet een verschrik
kelijk ramoer is, en dat alles gaat onderschei
den ik weet niet wat, want 't is eea taal, die
wjj Diet verslaan, maar het gaat met een ver
schrikkelijk schreeuwen en gesliculeeren gepaard.
De politie had moeite om den boel tot bedaren
te brengen. Tot onze groote verwondering viel
er slechte één ten halve in hel water. Een paar
Turken hadden een beer in hun bootje genofnen,
een paar anderen hadden zjjn bagage gepakt,
vandaar weer een bevig dispuut en gesticulatie,
waarvan wg echter niets verstonden. Toen wjj
van dat leven lang genoeg genoten badden,
buurden wg met ons vieren een bootsman, die
ons voor 8 francs zou brengen naar den oever
eu met een rjjtuig op verschillende punten van
de stad Aletandrië. Hg moet den alle onkosten
op zich nemen. Wjj stapten in het bootje en
onze Franschsprekeude Turk bracht ons aan wal
ea in een rjjtuig, terwjjl hg met ons de stad
doorreed. Er is een ^yplisch en een Arabisch
gedeelte. Het Arabisch gedeelte ia wel is waar
akelig vuil, maar aangenaam voor een vreemde
om er een kjjkje te nemen. De kamers aan de straat
zjjn alle met een driehoek in de straal gebouwd,
zoodal men van daar uit naar beide tijden een
eind weegs in de straat ziel. Van boven zijn
alle gebouwen plat. De onderste verdiepingen
zijn alle open aan de straat: winkels, bakke
rijen, schoenmakerijen ent. ent. De Mahome-
daansche vrouwen dragen alle een sluier voor
't gezicht, die alleen een opening heelt voorde
oogen, bovendien dragen zjj een klein koperen
machientje midden op bet voorhoofd boven den
neus. Alle menschen mochten daar gerust een
sluier voor hot gezicht dragen, want hel tfln
akelige typen, die ook weinig vertrouwen inboe
zemen. Een straat heb ik norgens gezien, niets
dan zandwegen. Er waren overigens wel hon
derd verschillende kostumen. Wjj hebben toen
bet postkantoor bezocht en voor de aardigheid
een briefkaart geschreven. Lang konden wjj
echter in de stad niet loeven, dewjj! wjj in '1
geheel slechts twee uur lijd haddeo.
Te tieu uur zjju wg wederom met de boot
vertrokken eu zuilen dezen avond aanlanden te
Port-Said. Van daar naar Suez en vervolgens
Kabaal va» Sub, 21 Skit. "92.
Gisteravond omstreeks tien uur te Port-Said
aangeland, mochten wjj oos in eenzelfde schouw
spel verheugen, als daags te voren te Aletandrië.
Het gevecht was echter minder hevig tengevolge
van de duisternis. Wji zjjn ook met een bootje
aan land gegaan, dewjji wjj hoeden moeslee
koopen om goed en wel deze streken te kunnen
passeeren. Het zjjn groote hoeden met groote
randen, zeer licht. Tusschen den binnenkant van
den hoed en ons hoofd btjjfleen opening, waar
de wind ot tocht tusschendoor kan spelen, 't ls
wel noodig om zjjne kleeding hier te regelen
naar de warmte. Te Port-Said aan wal geslapt,
troffen wjj daar een Franschon broeder aan; deze
had daar een school. Hg had gewis vernomen,
dat onze boot tegen dien tgd in de haven van
Port-Said zon landen en was gekomen oiu naar
Europeanen uil te zien. Hg begeleidde ons naar
een winkel waar wg hel beste onze hoeden konden
koopen, en liet ons verder bg lantaarnlicht een
gedeelte van de stad bezichtigen, 't Was echter
alleen het Enropeesch gedeelte, wel oneindig
veel mooier, zindelgker enz. dun het Arabisch
gedeelte, hetwelk voor ons te ver verwgderd
lag, doch hel was voor ons niet zoo belangrgk.
Dat Europeesch gedeelte, hetwelk wg doorkiuis!
hebben, bestond bgna alleen uit allerhande
soorten van winkels, logementen enz., en uit ieder
buis kwam er «eu uit den winkel op ons toe-
loopoa om ons te zeggen, wal zg ons te koop
wilden aanbieden en dat alles best en goedkoop
was. Wg geloofden dit allemaal, maar giDgen
toch verder, 's Nachts halflwee verlieten wg
Port-Said. Ik legde mg te slapen, gelgk de
overige passagiers, op het dek, maar lo
wakker werd lag ik geheel alleen, niet alleen
de passagiers maar ook de stoelen in
omgeving waren verdwenen. Uit een diepen alaap
ontwaakt, meende ik caret, dat ik verteerd was,
dat ik mg misschien op een verkeerde boot
idik ging naar beneden en vond daar
mfine kameraden en andere passagiers. Ik had
nl. geslapen tot drie nur. on even voor d.en tgd
begint men telken morgen den boel op te ruimen
en het eikenbouten dek te schrobben. Wg waren
toen reeds en zgn nu nog in hel kanaal van
Suez. De reis van hel begiu van bot kanaal tol
aan Suez duurt ongeveer 16 uren, daar de boot
zeer langzaam mott gaan. Anders is haar gang
minstens aan een goederenlreingelgk.vgf Fransche
mglen in een uur, maar nu gaat zg bgna nog
langzamer dan een gewone stoomboot bg u.
Het Suezkanaal is zeer smal. Er zgn maar
enkele punten waar twee booten elkaar kuoner
passeeren. Da wallen zgn niet opgemetseld ol
vastgemaakt, zoodat het zand van de wallen
langzamerhand door da slrooming weer in het
kanaal geraakt. Het moet ongetwgield onmogelgk
zjjn hierin eenige verandering te brengen, anders
zou het toch wel gebeuren, het koste wat hel
kost, want het zou de moeite wel waard zgn. Te
Port-Said hebben wg nog verschillende Hollanders
aangetroffen, die van de Oost kwamen. Toen
wg nl. aan wal stapten, hoorde ik de een
tegen den ander zeggen gg moet eens lnistaren
of er niet zgn die Hollandsch of Doitsch spreken.
Ik antwoordde:hel schgnldalzich hier Hollanders
bevinden," en ,ja mgnheer" was het antwoord.
Het waren allen onbekenden, doch het deed toch
goed, op Afrikaanschen bodem Hollanders te
