Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 31.
Zaterdag 28 October 1893.
Zevende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par iris maan dan:
Fnuaeo per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereniging De Eembode.
Prijs dar Adrartastiini
Van 1 tot 6 regelsf o,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondent!»!: en Adverlentiên moeten uiterlijk Vriidosavoad
vóór 6 ure aan liet biiroa i bezorgd zjjn.
Bij dit nummer behoort
eey bijvoegsel.
Het socialisme in
Amersfoort.
Onze goede stad Amersfoort is einde
lijk ook tot terrein gekozen voor socia
listische operatiën. Zondag 15 October 11.
traden hier zoogenaamde volksvrienden
voor den werkman in het krijt, en, even
als elders, werd er al dadelijk met socia
listische wapenen gerammeld. De tim
merlieden genoten de bedenkelijke eer
door die vrienden des volks tot een ver
gadering te worden uitgenoodigd om
eens te hooren uiteenzetten hoe stief
moederlijk zjj wel door hun patroons
worden behandeld. De ook hier zoozeer
verdrukte werkman had hun mede
lijden in hooge mate opgewekt. En d".t
zjj over bijzondere capaciteiten beschik
ken in het opsporen der ellende van
den werkman, bewijst het droeve ver
haal van één der sprekers, die met een
enkelen oogslag, bij het doorwandelen van
Araersfoorts straten, had opgemerkt,
dat hier groote armoede door den werf
man geleden wordt. Wat een geboren
Amersfoorler, die in de plaats zijner
inwoning vergrjjsd is geworden, op Zon
dag maar niet gelukken mag, werd door
dezen vriend des volks maar zoo ter
loops gepakt, en in geuren en kleuren
aan het aanwezige publiek als goede
munt uitpedeeld. Zoo 'n verdrukking van
den werkman had zjjn gemoed bewogen,
en om daaraan nu een einde te maken
werden, natuurlijk, socialistische midde
len ter genezing aangeprezen. De tim
merlieden dezen schijnen hur. meewa
righeid op de eerste plaats te hebben
gewekt moesten zich aaneensluiten
en eischen, dat waren, volgens hem, ra
dicale middelen, die uitstekend werken.
Om te beginnen moest alvast de eisch
gesteld worden: 8 uur werken en vijf
en twintig cent per uur verdienen.
Een ander .redenaar" gaf zjjn vertee-
derd gemoed lucht door iets voor te
FEUILLETON.
Aan boord van de Oios, 39 Sept. '91
Vertrekkende van Aden te 11 uur 's middags,
volfona onze horlofes, die nog deo Enropeeschen
Greenwichtjjd hebben, lusschen 7 en 8 nor in
den morgen.
Waards Zuster» en Broedert.
Gisteravond of nacht te 11 uur kwamen wjj
hier in de golf Ie Aden. De nacht echter, zooals
in het H. Evangelie slaat, is geen tgd van wer
ken, en met die godsdienstige gevoelens was
men ook hier bezieldmidden in de goif werd
het anker uitgeworpen en wg begaven ons op
het dek ter raste. Van rasten kwam echter niet
veel, dewgl van hat oerste oogenblik van onze
aankomst alhier de zee vol dreef met kleinere
en grootere, meerder of minder zwarte ofbraine
jongens, benevens een aantal grootere en klei
nere, bemande ol verlatene bootjes. De nieuws
gierigheid dwong ons even een kgkje te nemen,
doch daar alles lot den volgenden morgen in
stain quo zon blgveo, dat wil zeggen, dat bet
den volgenden morgen nog hetzelfde zou zgn,
trachtten wg nog eenmaal, op onze stoelen of op
den grond uitgestrekt, den slaap te vetten. Bg
velen, misschien bg de meesten, kwam er echter
niet veel van. Vóór het opkomen van de zon
begaven wg ons naar onze cabines of slaapste
den, deze zgn 3 van mijn voeten (schoenen)
leng, 8 breed, en zoo hoog, dat ik met mijn hand
aan de balken van den zolder kan reiken,
ten einde dear hot H. Misoffer op te dragen.
lezen, waarin .eischen", .niet lijdelijk toe
zien dat broeders hongerlijden" en aan
sporing tot aaneensluiting schering en
inslag waren. Een en ander werd aan
gevuld met den wenk: .laat uw belan
gen nooit door een werkbaas bepleiten
zjj zuigen u uithoudt hen uil uw ver-
eeniging en bestuurt haar zelf."
Ten slotte werd, naar wjj uit de
.Amersfoortsche Courant" vernemen,
waaraan wij mede eenige bovenstaande
gegevens ontleenen, die ons ook van an
dere zjjde werden bevestigd gelegen
heid gegeven om zich tot eene vereeni-
gingte constitueeren, waarvan door pl, m.
15 personen werd gebruik gemaakt, ter
wijl een bestuur uit drie hier wonende
timmerlieden werd samengesteld.
Hier staat men dus voor het feit dat
eene vereeniging is gevormd, die zich
ten doel stelt ook in Amersfoort, vooral
onder den werkenden stand ontevreden-,
heid, verbittering en verwarring Ie slich
ten. In een plaats als die onzer inwo
ning, waar zooveel gedaan wordt om
armoede en ellende te lenigen, en waar de
werkmansstand altijd hoog in eere gehou
den wordt, moet men er nu getuige van
zijn, dat rumoermakers en onruststokers
uil den vreemde onbeschaamd den werk
man komen opruien en achtenswaardige
burgers in het openbaar tot .uitzuigers"
bestempelen. Wij weten, dat tegenover
dergelijke volksmisleiders, zoolang zij
zich maar binnen de perken der wet be
wegen, de Justitie machteloos staat, doch
dit sluit volstrekt niet uit dat maatregelen
kunnen genomen worden, waardoor de
verderfelijke werking en invloed dier on
ruststokers onschadelijk worden gemaakt.
Deze ernstige taak mag men met grond ver
wachten van onze geheel ordelie /ende bur
gerij. Men vindt zich thans immers voor de
treurige waarheid geplaatst, dat de werk
man, die hier ter stede tot nog toe steeds
een lofTelijk voorbeeld gaf van bezadigd
heid en kalmte, en daarmede bewees ge
zond verstand te bezitten, wordt
opgeruid en tot handelingen aange
spoord, die alleen tol zijn eigen nadeel
Dsanm alen wjj in dor haast een stukje brood
eo pngen naar boven om de toeren van die
ronddrijvende jongens te bewonderen. Ik denk
dat u reeds nieuwsgierig zjjt geworden, en gij n
boven reeds hebt afgevraagd, wat die ronddrij
vende jongens toch te beteekenon hebben. Ik
zal het n zeggen. Die zwartjes en bruintjes
zwemmen daar den gebeolcn dag, om zoo Ie
zeggen, zonder te rusten in zee, en bedelen om
een son of een ander muntstuk der passagiers.
Werpt men dan een mnntstnk in zee, dan schie
ten die jongens onder water, en voordat het
muntstuk den bodem der zee heeft bereikt, heelt
reeds
zgne
Sommigen, die nog in hnone bootjes zitten,
springen hals over kop uit hun vaartuig, (wan
neer er geld geworpen wordt) het hoofd
n schiet
ling hel
in, waar zjj denken hel geld te znilen ontmoe
ten. 't Is een aardig gezichtzoo ziet ge een
twintigtal kopjes, kaal geschoren of met zwart,
gekroesd, wollig haar, eo pas ia het muntstnk in
het water gevallen of hel hoofd gaal naar bene
den en de becnen, voelen in de hoogte en zoo
schieten zjj snel, loodrecht in de diepte, van
waar zb na eenige minuten weer opduiken. Werpt
men het geld een weinig verder, dan zwemmen
zjj als kikkers naar de plaats, waar het geld in
het water is gevallen en duiken dan naar bene
den. Onder water moeten zjj natuurlijk de
oogen weer openen, daar bet anderi onmogelijk
zou zjjn het vallende geld te krjjgen. Boven
water gekomen, toonen zjj het gevangen geld
eo stoppen het in den mond. Immers zjj hebben
en die voor zijn gezin moeten uitloopen.
Nu ziet men reeds, dat er eenigen onder
de werklieden zijn, die met de opruiers
niet enkel instemmen, maar l.un taak zelfs
schijnen over te nemen. En zulken indivi
duen, die óf uit den vreemde naar hier in
de laatste lyden zgn overgewaaid, óf door
eigen schuld soms worden afgewezen,
vrij spel te laten, om den kalmen, te
vreden werkman het hoofd op hol te
laten brengen, zou toch in de gegeven
omstandigheden niet te verantwoorden
zjjn.
Wanneer er dus van „eischen" sprake
mag zjjn, dan .eischt" de toestand hier
gebiedend, dat krachtige maatregelen
worden genomen om aan de socialistische
beweging in onze gemeente het hoofd
te bieden. Het gaat toch niet aan, onze
geachte medeburgers zoo maar klakkeloos
te laten hekelen en verguizen. Ons dunkt,
dat de patroons of bazen in onze om
geving allerminst den naam van „uitzui
gers" verdienen, zooals die zoogenaamde
werkmansvrienden hen geliefden te noe
men. Wij durven dan ook verwachten, dat
zy zich dien smaad niet maar goedschiks
zullen laten aanleunen, Met de opmerking,
ons reeds gemaakt, dat zij geen knechts I
mogen dulden, die in hen niets anders
zien dan .uitzuigers", die zich verrijken
met het geld hunner ondergeschikten,
zal zeker ieder man van karakter instem- I
men. Waar immers, zooals in Amersfoort,
zooveel door verschillende bazen wordt
gedaan om hunnen knechts werk te ver-
schaffen, meermalen zonder een enkelen
penning voordeel, ja, soms zelfs tol eigen
nadeel, daar moge ook de onverdiende
scheldnaam van „uitzuiger" hun niet
straffeloos worden toegevoegd.
Ook gaf men ons te verstaan,
dat, waar de patroon zijn waardigheid
mocht vergeten, door knechts in het
werk te houden, die zich bjj volksmen
ners aansluiten, zooals hier zjjn opgetre
den, dan zeer zeker particulieren hem
aan het verstand zullen brengen, dat zy
van dergelijke personen niet willen ge
diend zijn. Deze practische wenken
geen rest- of broekzak, zjj dragen niet andere
dan een doek om de lenden, bij wjjte van
een broekzak. Hoa zjj echter al dal geld in
den mond bergen, is mjj een raadsel, want er
wordt nog al veel geld door de passagiers in
zee geworpen, en daaronder groote slakken,
en nauwelijks hebben de vangers daarvan het
gevangene in den mond of zjj beginnen weer te
schreeuwen, alsof er niets gebeurd ware. 't Is
een prachtige comedie, of zoo ge wilt tragedie.
N'og een andere toer wordt door die water-
raUen verricht. Die jongens brengen zwemmende
pakjes van de boot naar den wal. Zjj houden
bjjv, het pakje in de linkerhand, en deze hand
eD arm is het lenigste dat onder het zwemmen
boven water is. Van tjjd tot tjjd komt hel hoofd
ook boven water, maar 't is verwonderlijk,
hoei-ng zjj onder water kunnen bljjven.
Ook zjjn wjj te Aden nog even naar wal
geroeid en zjjn daar met twee rijtuigen door
dc stad gereden, die drie kwartier van de haven
verwijderd ligt. Overal en in alles heerschl de
bitterste armoede. Ik heb geen pleksken grond
gezien, wear iele wil groeien; de kinderen kwamen
gedurende geheel onzen rit langs bet rjjtuig
loopen, een almoes bedelende en zeggende „pas
hmanger", niets om teeten; anderen die misschien
deze fransche woorden nog niet konden uitspre
ken, wezen op hunne knokkels, om Ie bewijzen,
dat zjj weinig te eten hadden. Ook de volwas
senen zagen er allen even geknobbeld en uitge
teerd uit. Hetzelfde was het geval mei het
ontzaglijk aantal dromedarissen, paarden, geiten,
koeien enz. Toen wjj tegen een hoogte moeeten
hebben wij gemeend hier te moeten
releveerende oogen te sluiten voor
den naderendpn vijand, die het op den
ondergang van den werkman en zijn
geheele gezin toelegt, zou dan ook
geenszins met het verleden van Amers
foort» burgers overeenkomen. Er moet
voor gezorgd, dat personen, die van
socialistische begrippen doortrokken zijn,
uit rustige kringen van werklieden worden
geweerd.
Wij achten het onzen duren plicht,
nu vooral, hier met nadruk te wjjzen
op eene kwaal, die ons maatschappelijk
leven bedreigt, en die, helaas, niet altijd
goed begrepen wordt. Ware dit wel het
geval dan zouden de dwaasheden van
het socialisme, met zijn heillooze gevolgen,
ons niet allerwegen tegemoet treden. Geen
enkele beweegreden mag dan ook ons
weerhouden dien volkskanker krachtig te
gen te v/erken, opdat althans ons ordelie
vend Amersfoort er niet door bedorven
wordt. Met eendrachtig en krachtig te han
delen zullen wij, all hans hier, den ijverigen,
trouwen, oppassenden werkman, die
zoozeer onze warme sympathie verdient,
voor het gevaar kunnen behoeden, door
valsche vrienden in den socialislischen
maalstroom te worden medegesleept.
Hier dus geen lafheid, maar vollen, vollen
ernst. Het kwaad moet onverschrokken
worden aangetast. De eer, de rust en
de orde onzer stad, en niet minder de
welvaart van zoovele onzer medeburgers,
verdienen, dunkt ons, toch zeker wel eene
vastberadeno, waardige en eervolle ver
dediging.
BUITENLAND.
De feesten, ter eere der Russen in
Frankrijk gegeven, zullen welhaast tot het
verleden behooren. Heden brengt Presi
dent Carnot hun een tegenbezoek in de
haven van Marseille, waai' een afscheids
diner het besluit zal zijn van de geest
driftvolle ovaties, die dagen lang de be
volking in spanning hebben gehouden.
Om een denkbeeld te geven van de ko
lossale wijze, waarop le Parijs werd
feest gevierd, behoeven wij slechts mel-
oprjjden, moesten wy het lichte rijtuigje verla
ten, het magere paardje kon ons vieren or niet
legen op krijgen.
Konsen en schoenen hebben wy er niot gezien,
ja, een enkele toch, die iets aan zjjn voeten had,
dat op versleten schoenen geleek. De inlandsche
soldaten en politic eveneens. De Europeanen
(beambten enz.) waren natuurlijk wel zeer licht,
maar zoo ongeveer op zjjn Europeaanscli ge
kleed. De inlandsche soldaten overigens hadden
eea zeer aardig costuum. Ik ben op j oogen
blik niet meer in Blaat om het te bSwinriiven,
want wjt zagen onder 't rijden zooveal, dal wjj
later het eene bjjna met het andere verwarren.
Dit weet ik nog wel, dat het costuum allen nog
al bevallen was.
1 October. Gisteren hebben wy feest gevierd.
Het was nameljjk H. Hieronymus, Patroon
van onzen algemeenen Overste. Veel drukte
konden wy naloorlijk niet maken, 't was zoo'n
onderonsje met een extra glaasje wyn. Wy krjj
gen hier én aan ons dejeuner van 10 uur én
aan het diner altijd zooveel wjjn als wjj verlan
gen. Die wjjn wordt hier met water gemengd
gedronken. Bijvoorbeeld bierglas wjjn en de
rest water. Maar oi men het zuiver drinkt, dal
is zonder water, of gemengd met welke hoe
veelheid water ook, na eenige dagen stelt men
een glas schoon water ver boven dien wjjn.
Gistermorgen hebben wjj eene massa vis-
schen gezien van circa 1 meter lengte, die een
eind boven liet water sprongen, om dan weer
in te duikelen, en beden zagen wjj vliegende
vissohen. Ze zjjn niet groot (ter grootie ven een
ding te maken van den reusachtigen
feestmaaltyd, door de Parijsche Pers den
Russischen gasten aangeboden in de 30
meters-galerij op het Champ de Mars.
Aan 33 tafels gezeten, namen bijna vier
duizer.d personen aan dezen maaltijd
deel. Op een expresselijk daartoe in de
zaal opgericht tooneel werd na het diner
een ballet uitgevoerd en de feestelijk
heid werd besloten met een schitterend
vuurwerk.
De feesten vanwege de stad Parijs
waren alle even schitterend en het
enthousiasme der bevolking was zoo
groot, dat de Russische officieren, in
hunne rijtuigen gezeten, met eerbewy-
zingen als overladen werden en daar
zelfs menig onverwacht bezoek kregen.
Bij een militairen fakkeloptocht moet het
aantal toeschouwers 1.500.000 bedragen
hebben.
Op hun terugtocht zijn de Russen
nog feestelijk ontvangen te Lyon, waar
hun geschenken werden aangebeden,
o.a. twaalf zijden japonnen voor de Cza
rina namens de Kamer van Koophandel.
Het Britsche eskader, onder bevel van
admiraal Seymour, dat een bezoek aan
Italië brengt, is te Spezia, zij het dan
niet met zooveel geestdrift als de Russen
in Frankrijk, toch met groote hartelgk-
heid ontvangen. Ook daar wordt feest
gevierd, doch alvorens hiermede te kun
nen beginnen heelt admiraal Seymour
zich eerst naar Rome begeven om de
begrafenis by te wonen van den Brit-
schen gezant, lord Vivian, die aldaar
juist overleden was.
Koning Albert van Saksen vierde Zon
dag feest ter herinnering aan den dag,
waarop hij vijftig jaren geleden in dienst
trad bij het leger. Keizer Wilhelm was
daartoe naar Dresden gekomen en bood
den Koning, onder een harteiyke toe
spraak, een met briljanten versierden
maarschalksstaf aan. „Den staf van veld
maarschalk," zoo sprak ongeveer de Kei
zer, „hebt gy u met het awaard in de
vuist in den strijd tegen den vijand ver
worven. Vergun mij echter, u nog dezen
staf aan te bieden als een zinnebeeld
der hulde van mij en van het leger,
Moge uwe majesteit nog lang voor ons
allen gespaard blgven
De Oostenryksche minister-president
Taaffe beleeft nog geen pleizier van zijn
ingediend ontwerp tot uitbreiding van
het kiesrecht Het vindt by alle partijen
in den Landdag bestrijding. De conser-
baare) en vliegen ook niet hoog. Ten minste die
wy gezien hebben verhieven zich slechts een
paar voet boven water en vlogen dan eenige
meters ver. Andere buitengewone visschen
hebben wij hier op den lndiecben Oceaan nog
Een groot gedeelte van onze passagiers trok
van daag weer zulke leolyke gezichten, dat men
daarvan ook bijna de zeeziekte zou krijgen.
't Wie vooruil gezegd, dat, zoodra wjj aap
Gardafui (op de punt van Afrika) voorbij zouden
zjjn en ons dus in de Indische Zee zonden Le-
vinden, wy dan kans op storm zouden hebben.
Nu, storm vind ik het nu juist niet, maar toch
schommelt de boot geweldig. Ik vind het een
aardig gezicht wanneer men achter op de boot
zit en zijn oog naar het voorste gedeelte richt
Nn ziel men niots dan lnchl en een oogenblik
later, als de voorsteven de diepte ingaat, beeft
men oen onmetclpe watervlakte voor oogen. Ook
schommcltdc boot een beetje van rechts naar links,
Wjj hebben deze dagen nog groote vtsschon
gezien, die b(j het naderen van ds boot weg
vluchtten. Zjj sprongen van tjjd tot tjjd een eind
boven water. Ook hebben wjj gezien, dat de
Indische Zee vol vliegende visschen is. Zjj
doch ook niet hoog.
Ik moet eindigen, want wjj naderen Colombo,
op bet eiland Ceylon, en moeten dus onze
brieven in orde brengen. De groele aan allen.
God zegeno u.
Bidt voor uw liofh. Bk: a
Woensdag 6 Oct 1883.
