Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 33.
Zaterdag 11 November 1893.
Zevende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAG.
Abonnementeprije par drie maanden:
Franco p«r postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKromnmtraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prij» der AdrertentUni
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondcnliên e
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
VERKIEZING
voor den Gemeenteraad.
Zooals den kiezers in de gemeente
Amersfoort is bekend geworden, moet
Dinsdag 14 November aanstaande eene
verkiezing plaats hebben van een lid
voor den Gemeenteraad. Deze verkiezing
is ongetwijfeld weder van zeer groot*
beteekenis. Hiermede toch is een schoone
gelegenheid ontstaan, om een grievend
onrechtons, Katholieken, bij herhaling bij
gemeenteraadsverkiezingen aangedaan,
eenigermate, althans weg te nemen. Ieder
onpartijdig kiezer zal toch met ons moe
ten instemmen, dat, door aan de Katho
lieken in den Raad slechts twee zetels te
laten terwijl hun, het zielental tot maat
staf genomen, minstens zee zetels daarin
toekomen een schromelijke onbillijk
heid wordt toegepast. De plicht der R.K.
Kiesvereeniging eischte dus gebiedend,
dat een Katholiek haar candidaat moest
wezen, en van dezen plicht heeft zij
zich uitmuntend gekweten, door in hare
vergadering met algemeene stemmen
den heer
P. J. HAMERS
als zoodanig te proclaineeren. Door dien
heer tot haren candidaat te stellen, heeft
de Kiesvereeniging dit zal zelfs de par-
tijdigste moeten erkennen terecht een
goede, verstandige keuze gedaan. In
onzen Gemeenteraad is aan niets grooter
behoefte dan aan practische, degelijke
mannen, mannen van zaken, die de
waarde van de belastingpenningen goed
weten te beoordeelen, en niet er naar
streven den burger het leven nog steeds
zwaarder te maken, door hem tot den
laatsten penning uit den zak te kloppen.
Mannen, die steeds een hoog woord
voeren, maar tegelijk de gemeente-finan-
ciën in de war sturen, tot wanhopig
wordens toe, kunnen wij uit den Raad
missen doch mannen met een kalm,
gezond verstand en finanrieele bekwaam
heden, mannen, die begrijpen met welk
een moeilijk bestaan de burgerij te dezer
stede voortdurend te worstelen heeft,
aan zulke raadsleden bestaat zeker de
allergrootste behoefte.
De onhoudbare fmancleele toestand
onzer gemeente wordt reeds, ook van an
dere zijde, ten volle erkend. De bittere
klachten, die in het nummer van
Woensdag 1 November 1'. der Nieuwe
Amersfoortsche Courant geslaakt worden,
zijn zóó waar en zóó juist, dat wij ze
hier ter bevestiging van ook onze be
wering, gedeeltelijk zullen laten volgen.
.Geen courant" zegt hel blad .kunnen wy j
dezer dagen Ier hand nemen ol de cijfers dwar- I
reien ons voor de oogen, want alle vroede mannen
in odzc gemeente zjjn bezig de begroetingen j
Klagen e
ordl de
cinig uitzonderingen o
irtg gen.
zuchting, toen wjj hel verslag 'nzi
handeling der begrooling. Om
onvermjjdeljjke belastingverl oogin
moesten zelfs noodzakelijke werke
paalden tjjd worden uitgesteld. Ite
hopen, dat die spoedig komt, an li
anders op te vindei
kan dus nagaan hoe. lijj een betrekkelijk geringe
vermeerdering van inwoners, de eischen hooger
zjjn geworden en van zelf ook de belastingen
zjjn opgevoerd. In het eerstgenoemde jaar werd
geconstateerd, dat de linancieele toestand der
gemeente eenigszins gunstiger wordsedert
heeft men echter een dergeljjk heugelijk feit
niet meer waargenomen."
Alweer een toelichting omtrent onze
gemeente-fmanciën, die aan klaarheid
en ook aan juistheid zeker niets te
wenschen overlaat. .Maar dat zulke be
droevende uitkomsten worden verkregen,
is volstrekt niet te verwonderen als
men verneen,l, welk een enorme 'som
gelds alleen aan het schoolwezen hier
ter stede wordt ten koste gelegd. Het
blad zegt daatvan:
,De kosten van hel openbaar lager onderwijs
1891 reeds meer dan 115000 na aftrek van
rjjka-subsidiün en schoolgelden. Sederl hebben
wij ook eeninrichting voor middelbaar onderwjjs
den. Do hoogore burgerschool kust jaarlijks aan
de gemeente, na nllrek van rijkssubsidie en
schoolgelden, een som van 18000. on het gym-
Zoo'n verzuchting geeft wel blijk van
een bekommerd, bijna wanhopig gemoed, I
maar er beslaat dan ook wel reden toe.
Met welsprekende, verpletterende cijfers
toont het blad verder hoe lichtzinnig en
roekeloos met de penningen der belasting
plichtigen wordt omgesprongen. Hel
schrjjft echter nog vooraf
.In de laatste 23 jaren is de bevolking met
Alles volkomen waar,
is niet minder de zt
In 1808 werd de begroc
een bedrag van f 100.73*
uitgaven, nu tot een bedraj
mg, en ie n te Er) zu]|( een verkwisting van het geld
'fin^-vêrhooging der bur8ers schijnt men nog meer te
aarljjk al hoog willen opvoeren. De toestand moet nog
wanhopiger worden gemaakt. De lezers
beoordeelen slechts hel volgend schrijven,
dat in de Amersfoortsche Courant van
19 Dec. 1889, op verzoek, uit Ae Amster
dammer werd overgenomen. Dit schrij
ven was onderteekend D. Gerritsen.
KINDERVOEDING.
a 1883 door de loge Jacob can Campen
sl genomen met bet verstrekken van i
m middagmaal gedurende den winter
aakten
tiO kinderen van de gelegenheid gebruik en dit
kostelooze scholen kunnen dageljjks een warm
maal komen nuttigen, mits ze trouw de school
bezoeken. De onderwjjzera zjjn daarmede zeer
ingenomen en stellen zich beschikbaar lol bel
houden van toezicht. De kosten, aan deze kin
dervoeding verbonden, worden gedragen door
de loge en door de ingezetenen, die vrijwillig
daartoe bijdragen. Te bejammeren valt het
evenwel, dat de kinderen der katholieke scholen,
op hooger gezag, van deze verstrekking van
uitgaat van de vrijmetselaren.
Om aan dit bezwaar te gemoet te komen is
door het bestuur der loge beproefd, de zaak
een algemeen karakter te geven, maar gebrek
aan belangstelling van de zijde, wair dit het minst
Toch
kinder.
dat van een middagmaal gebruik maakte,
sljjgcn lol 300, indien het Roomsch Katholiek
gezag wilde besluiten tot deze goede zaak mede
te werken en zoo hol dit niet wilde, dan althans
zelf voor de hongerige maagjes der katholieke
scholen zorgde. Nu worden die arme kleinen de
dupe van de afscheiding der burgers onderling,
Kn dit alles zou natuurlijk niet pluals vinden,
Omtrent dit loge-gejammer en de lie
felijkheden daarin voorkomende aan het
adres van het Roomsch Katholiek gezag
hebben wij destijds het onze gezegd j
thans is ons doel de kiezers hiermede
aan te toonen, wat het wel worden
moet, indien de heer D. Gerritsen, de
candidaat, door de Kiesvereeniging
.Amersfoort" gesteld, die toch zeker
wel dezelfde beginselen zal huldigen als
,D. Gerritsen" in zijn fraaie stukje ver
kondigt, gekozen wordt. Dan zullen
de kinderen uit de gemeentekas moeten
worden gevoed, en wellicht, als zjjn
philantropische neigingen maar genoeg
steun vinden, ook gekleed en in school-
baden gedompeld moeien worden.
Kiezers wij hebben ons thans gekwe
ten van onzen plicht, door u de oogen
te openen voor den bedenkelijken finan-
cieelen toestand waarin onze gemeente,
door verkeerd beleid en verkwisting van
onze belastingpenningen, is gebracht. Wilt
ge dien toestand nu bestendigen, of trach
ten daaraan een einde te maken Dit
ligt geheel in uwe handen. Alleen toch
door op onpartijdige wijze de candidatuur
van den heer P. J. Hamers te steunen,
kan een wending ten goede worden
gemaakt. Ook zou men hiermede een
waardeerend bewijs geven, dat men de
onverdraagzame houding tegenover me
deburgers, die evenzeer in de hooge
belastingen worden betrokken, niet langer
dulden wil. Laat dus uwe algemeene
leuze zijn
.Geen verder onrecht aan onze katho
lieke medeburgers meer gepleegd, en
ook geen nuttelooze en roekelooze ver
spilling van onze belastingpenningen
meer 1"
Kiezers laat u dus door niets of door
niemand van de stembus terug houdon,
maar doet uwen duren plicht door één-
parig uwe stem uit te brengen op den
heer
P- I. Hamers.
P.S. De stembus is geopend
van deB voormiddags 9 tot des
namiddags 4 uur.
BUITENLAND.
Spanje is in groote verslagenheid. Ter
wijl het de handen vol heeft met het
tuchtigen der oproerige Marokkaansche
stammen, die een onverhoedschen aan-
I val deden op de Spaansche bezitting
Meiilla en daarbij goed gewapend ble
ken te zijn, komt de ramp van Santan
der, waaromtrent in dit nummer meer
bijzonderheden vermeld worden, schrik
en ontsteltenis teweegbrengen. En
alsof dit nog niet genoeg ware, leggen
boosdoeners het er op toe, om door
eene afschuwelijke daad de gemoederen
nog meer te verontrusten.
Dinsdagavond, toen de nieuwe schouw
burg te Barcelona met de opvoering
van de opera (hiillauine Telt werd inge
wijd, zijn onder het tweede bedrijf drie
dynamiet-bomraen van boven in de
stalles neergeworpen, met het noodlot
tig gevolg, dat 9 dames en 6 heeren
onmiddellijk gedood en een groot aan
tal toeschouwers gekwetst werden, van
welke laatsten acht overleden zijn, zoo
dal het getal slachtofiers nu reeds 28
bedraagt en het waarschijnlijk bij dit
getal niet blijven zal, aangezien nog vele
FEUILLETON.
Tusscben SaIgok an Hosg-Kosg.
17 Oct. 1892.
Waarde Zoetere en Broeders.
Tengevolge van de vele brieven, die ik in de
laatste dagen heb geschreven, ben ik bijna
vergeten tot hoe ver ik u mjjne reis heb mede
gedeeld indien ik mjj echter niet vergis, ben
ik lot ons vertrek uit Colombo naar Singapore
In laatstgenoemde stad lijn wjj den llden
dexer, 's morgens aangekomen; er was een
missionaris van de vreemde mission te Singapore,
die stad niet mndedeelenT is een stad. die in
schoonheid voor Colombo niet veel behoeft onder
te doen. Wjj hebben er den bisschop bezocht,
benevens een paar kerken, en na ons dejeuner
a Ia fonrebette gebruikt te hebben, waren wjj te
5 uur weer op de boot om naar Saigon te
vertrekken.
TeSafgon arriveerden wjj in den vergevorderden
avond van 1* Oct. 't Was reeds tusscben 9 en
10 unr, zoodat wjj aan boord hadden moeten
bljiven logeeren, indien er niet wederom een
inde vr
ssiün w
om ons af te balen.
's Avonds kwart voor elf aan de pa
gekomen, hadden wjj aan niets meer bet
dan aan een goede nachtrust. Tengevolge v
groote hitte der laatste dagen, die althans
velen onzer de noodzakelijkheid meebracht om
letten der muskiet
ip het dek in een rieten stoel Ie slapen, ver
val Ie kunnen rustendit zon nu geschieden,
vanl de boot zou eerst Zondag 16 Oct.'s mor-
e slaapplaatsen. De
uiten omgeven door
innendriogen te bc-
insecl kleioer r-.g
Of steken. Uitgekleed zocht ik naar eene ope
ning in de monseline omgeving om onder de
dekens te kruipen, maai wat zag ik? Niets dan
den bodem van bet ledikant, hetwelk uit riet
sen moest dienen, en een dan wollen dekentje.
Ik trachtte nochtans Ie slapeo, maar wegens de
groote bitte. die te Saigon hecrscht, kwam bier
van dien eersl
den morgen I:
de kathedraal, waarover wjj ons eveneens zeer
verheugden, dewjjl wij ons aan boord verschrik
kelijk moeten behelpen, en dit de devotie een
weinig vermindert. Daarna gingen wjj de stad
doorrijden om te bezichtigen wal er moois was.
Overdag moet men daar altjjd per rjjtoig gaan
vertelde, is daar overdag zeer ongezond. Wij
bex"-blen eene kerk van de Zusters van den
berg Carmel. waar wij dien dag (het was bet
feest van de H. Theresia) een vollen aflaat konden
verdienen; vervolgens naar hel militaire hospitaal,
hetwelk ook door eerw. Zusters wordt bediend, en
zeer schoon is van daar naar den dierentuin,
streken worden aangetrofTen, o. a. een olifant,
tjjgers, panters, krokodillen, herten, waa-onder
een zeer groot prachtexemplaar, benevens een
Na vervolgens bij Monseigneur een bezoek te
hebben afgelegd, keerden wjj Icing naar de
missionarissen, by wie wjj gelogeerd waren. Het
was inlnsschen tjjd geworden om ons tweede
ontbgt te nemen (11 nnr). Na hel ontbijt werden
wjj naar bed gejaagd, en moesten wy trachten
beviel ons slecht-, hel gevolg daarvan was dan
ook, dat wjj ons weer spoedig by eikaar bevonden
om onder het rooken van eea sigaar met elkaar
te keuvelen. Wy konden dit nog hall slapende,
althans rustende doen, dewijl alle huizen te
Saigon, zoo ook in ons logies, ten overvloede
voorzien zijn van lange, rielen rnststoelcn, die in
den buitenston omgang van het huis zyn geplaatst.
Hoe zal ik u een voorstelling geven van zulk een
huis Verbeeldt u een gewonn huis, hetwelk in
plaats van deuren en vensters slechts openingen
heelt; bouwt om dat huis op 1ii 1 meter
afstand een muur, wederom van zulke venster
openingen voorzien, welke muur op den bodem
der tweede verdieping echter mei het huis
verbonden is en dan weer hooger opgaat naar
het dak. In hel paleis van den bisschop, of
juister gesproken van den Aposlolischen Vicaris,
benevens in enkele andere huizen heb ik in bet
binnengedeelte eenige ruiten gezien. Denkt
echter niet, dat de afwezigheid van glas aan
armoede moet worden toegeschreven. Integen
deel, Saigon is een luxestad. De straten, of
beter de lanen zyn zeer broed, niet met stcenen
bedekt, maar aan leemen vloeren geljjk, en ter
weerszijden met eenige ryen boomen beplant, die
veel schaduw geven. De huizen, en al het
overige, doen Saigon meer op eene Europecsche
stad gelijken dan Colombo of Singapore. Saigon
ligt in Cochinchina, hetwelk eene Fransche
bezitting is. Er wonen te Saigon dan ook een
massa Franschenalle aankondigingen, die ge
de kerken wordt
h gepre<
in het A
De kathedraal is groot, grootse
tig. Zondag 16 Oct. was er 's morgens ten 8
ure eene plechtige Mis, ter gelegenheid van het
vierde eeuwfeest van Cbristophorns Columbus.
Er is een zangkoor achter in de kerk, geljjk
altaar, ol beter nog een weinig verder naar
voren. Achter hel hoofdaltaar bevinden zicb
verschillende altaren in het rond, zooals byv,
in de St. Jan van 's Herlogcnboschen boven
deze altaren bevond zich dal tweede koor. De
twee koren zongen beurtelings. Een oude mis
sionaris hield een feestrede vol vuur over Co
lumbus, die, zooals ZEerw. zeide, niet alleen
een landontdekker was, maar een christen, een
chrctien pratü/uant, (en op dat woord drukte
nschc regeering [de hoofd
>aigon b
dekkeneen heilige. Bjj den aanvang der Mis
werd er gebomd me! zes klokken. Eene opmer
king moet ik hier nog bijvoegen. By ons in
Holland is er een tpd, dat de boomen bladeren
krjjgen en ecu tyd, dat ze al hun bladeren ver
liezen, dat ze in den winterslaap zyn. Te'SaTgon
niet. Er komen voortdurend nieuwe bladeren aan
de boomen. In Maart en April echter kan het
wel eens zoo heet zyn, oat de bladeren bjjna
allo ten gevolge van die hitte afvallen.
Zondag 16 Sept., na de vermelde plechtig
heid, zyn wy naar de boot en tusschen 10 en
11 unr uit de haven vertrokken. Na drie unr
op de rivier, die ook Saigon heet, gestoomd
te hebben, kwamen wjj weer aan de zee [Saigon
ligt eenige uurtjes van zee af]. Daar moest
echter het anker worden geworpen, dewjjl »r
een verschrikkelyke storm in aantocht was,
gedurende welken wjj niet op zee zouden kunnen
zyn. Ook waar wy ons toen bevonden, hebben
wy prachtige golven gezieD, die unze boot hemel
hoog hieven, om haar daarna weer in de diepte
te laten vallen. Na eenige uren wachtons hebben
wy tegen het vallen van den avond zee gekozen
en nu zyn wy op weg naar Hong-Kong. Hel
riekt op de boot reeds na&r Chineezen. Fatsoen
lijke passagiers zyn er byna niet meer.
19 Oct. Gisteren en heden bood de zee een
mnjestuens schouwspel aan. Waterbergen aan
alle kanten. Een paar golven zyn over een
gedeelte van onze boot geslagen. Vandaar ver
meerdering van lovende fonteinen, ik bedoel,
van passagiers, die aan zeeziekte lyden. Ik weet
nog niet by ondervinding wat zeeziekte is.
