Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 34.
Zaterdag 18 November 1893.
Zevende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria meenden i
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Ad varten ti to:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
lerlyk Vrijdagavond
Eene nabeschouwing.
Nu de politieke demonslraliën in
Frankryk, die in de staatkundige wereld
zooveel spanning teweeg brachten, weder
voorgoed tot de geschiedenis behooren,
loont het wel de moeite eens te beschou
wen, welke resultaten deze voor de
Fransche natie hebben ea nog kunnen
opleveren zoowel op godsdienstig als op
staatkundig gebied. Een geschiedkundig
overzicht moge hier voorafgaan.
Allereerst meenen wij nu hier in
herinnering te moeten brengen een
schrijven van Z. H. Paus Leo XIII in
dato 7 Januari 1893 aan den bekenden
Franschen katholieken staatsman graaf de
Mun gericht, waarin o.a. voorkomt
,Hoe dikwijls hebben wij het niet
herinnerd dat, zoolang de Kerk en de
burgerlijke maatschappij elkaar de hand
gaven en gezamenlijk werkten, ieder in
zijn eigen werkkring, de Fransche
natie alsdan groolache ondernemingen
kon ten uitvoer brengen en aan 't
nageslacht een glorierijken naam kon
overlaten. Maar, helaasmet hoeveel
stelligheid bewijst ook de geschiedenis
niet dat, wanneer de noodlottige raad
gevingen eener valsche politiek die kostba
re eensgezindheid in gevaar brachten,
Frankrijk alsdan, verscheurd door on-
vruchtbaren twist, ellendig de prooi werd
van kortzichtige en baatzuchtige secta-
rissen, die, na zelfs het gevoel van eer
en plicht te hebben verloren, tot groot
nadeel van de natie, hun eigen belang
stellen boven het algemeen welzijn.
Herhaaldelijk hebben wij, op grond dezer
omstandigheden en geroerd door een
gevoel van vaderlijke genegenheid jegens
Frankrijk, de oudste dochter der Kerk,
het woord gericht tot de Fransche natie,
om aan alle menschen met gezond
verstand en goeden wil de noodzakelijk
heid te betoogen van, bij gemeen overleg,
den republikeinschen regeeringsvorm aan
te nemen, daar deze aanneming het
eenige middel is om, door samenvoeging
van allo krachten, don godsdienslvrede
te herstellen en met hem de eensgezind
heid tussehen alle burgers, den eerbied
voor de overheid, de rechtvaardigheid
en de eerlijkheid in hel openbaar leven.
Wij kunnen enkel deze zelfde gevoelens
aanraden en bevesligen, Ihans nu w(j,
meer dan ooit, Frankrijk de hulp van
al zijne zonen zien noodig hebben. Wij
noodigen allen uit hun eigen belang en
hunne politieke oneeuigheid lerzij te
stellen, om hun krachten te vereenigen
legen het gemeenschappelijk gevaar, om
het vaderland tegen te houden op de
gladde helling, die naar den ondergang
voert, door in de openbare instellingen,
vrijheid, rechtvaardigheid en eerlijkheid
te doen zegevieren en den eerbied in te
voeren, die verschuldigd is aan 't gelool
van de meerderheid der Franschen."
Men mag zich hier met reden afvragen:
Heeft deze roerende vermaning en deze
dringende uitnoodiging des Pausen lot
een gemeenschappelijke verdediging der
Kerk en maatschappij in Frankrijk nog
eenige uitwerking gehad Oppervlakkig
beschouwd zou men geneigd zijn te ant
woorden, dat het woord des Pausen haar
doel geheel heeft gemist. De glorierijke
naam der Fransche natie werd nog meer
bezoedeld, en de noodlottige verdeeldheid
onder de Katholieken des Lands heeft
weinig verbetering ondergaan. Het gevoel
van eer is al verder zoek geraakt. Van
samenvoeging van alle krachten, om den
godsdienstvrede te herstellen viel al zeer
weinig te ontdekken. En van rechtvaar
digheid en eerlijkheid in het openbaar
kan al evenmin sprake zijn.
Vóór nog genoemd Pauselijk schrijven
verscheen had de stem der bestolenen,
van wie sommigen door de Panama-
zwendelarijen lot den bedelstaf waren
gebracht, om wraak geroepen tegen de
bedriegers en afzetters in het groot,
welke in de hoogste kringen in Frankrijk
zich bewegen. Noch de Regeering, noch
de Loge, noch het Jodendom vermocht
de stem te smoren, die als razend om
recht en rechtvaardigheid riep. De be
schuldigingen tegen Ministers, Kamerle
den, Joodsche woekeraars en afzetters,
stapelden zich op, terwijl de deuren der
gevangenissen zich ontsloten, oin de
eeislc personen des lands binnen hare
muren op te nemen. Het volk, wakker
geschud uit zijn sluimering, tierde en
eischle de terechtstelling der misdadigers.
De onthullingen brachten aan het licht
dat de hoogste ambtenaren des Rijks hun
eer, hun waardigheid en hun geweten
aan joodsche zwendelaars en bedriegers
verkochten voor eenige judaspenningen,
Geen wonder dus dat een rilling van
ontzetting door Frankrijk voer, toen het
zich zoo zag overgeleverd aan personen
van het allerlaagste allooi.
En wie waren wel de personen, die
op de bank der beschuldigden moesten
plaats nemen De Parijsche Figaro zal
het ons zeggen. Veertien jaren te voren
werd een commissie van enqutte belast
met de instructie tegen de ministers van
16 Mei, en daaromtrent schrijft 'iet
blad: «Het voorstel tot het benoemen
dier commissie deed de heer Al-
bert Grévy, de oom van Daniel Wilson
en de senator, die wegens zijn vriend
schap met den bankier de Reinach,
voor den rechter is geweest. Leden der
commissie waren onder anderen Leon
Renault, die mede onlangs buiten be
schuldiging is gesteldFloquet, de
voormalige Kamerpresident, die toezag
of het geld van de Panamamaatschappjj
wel in de kas van bevriende bladen
kwam en Baïhaut, de oud-minister,
die in Mazas zit, omdat hy 375.000
francs heeft aangenomen voor het in
dienen van het voorstel, om de Panama
maatschappij vergunning te verleenen
lot het uitschrijven eener leening. Brisson
was rapporteur en Albert Grévy president
dier commissie. In de zitting van 8 Maart
1879 werd met 317 tegen 159 stemmen
het ministerie-De Broglie buiten vervol
ging gesteld. Voor het in-beschuldiging-
stellen van die ministers stemden Baï-
houl, Devós, Floquet, Antonin Proust
en Rouvier, mannen, die thans zulk een
fraaie rol spelen. De President had van
de beschuldiging afgezien, maar Floquet
nam haar in die zitting op. ,De minis
ters van 16 Mei, riep hij uit, zijn mis
dadiger den Polignac. Ik doe een beroep
op onzen waarden en hooggeferden
minister van openbare werken „De
Freyeinet." Ten slotte drong hij nan
op een justitie zonder genade. „In de
toepassing der justitie, zoo besloot hij,
ligt een groote waarborg in de vrij
willige verwaarloozing van recht en
rechtvaardigheid daarentegen een groot
gevaar."
Dat waren nu de mannen, die de
ministers, welke onder het bestuur van
den eerljjken, loyalen Mac-Mahon als
zoodanig optraden, in staat van be
schuldiging wilden stellen, omdat zij
I Frankrijk in een godsdienstige en eerlijke
politieke richting wilden leiden. Maar
daarmede ware dan voor hen de pas
afgesneden om aan den staatkundigen
disch zich ten volle te kunnen verzadi
gen. Wel gelukte het niet wat zij des
tijds beoogden, maar het bestuur dca
lands hadden ze toch reeds bemachtigd.
De sporen als aarlsschurken konden
nu door hen worden verdiend, en daar
van hebben zij een bewijs gegeven eenig
in zjjn soort.
Veilig mocht men dus verwachten,
dat na de ontzettende crisis, die Frank
rijk weder had doorleefd, en na al de
onthullingen, die het land zoo hadden
beroerd, de vaderlijke vermaning des
Pausen met dank zou aanvaard en ter
harte worden genomen.
Wat heeft de uitkomst geleerd
Hierover in een volgend artikel.
BUITENLAND,
De Engelsche Regeering heeft hare
bemiddeling aangeboden in de geschillen
tussehen de mijn-eigenaren en de werk
stakers en deze is zoowel door den
Mijnwerkcrsbond als door de Vereeniging
der Mijneigenaren aanvaard. Heden houdt
de tot dit doel benoemde commissie
onder voorzitterschap van lord Roseberry
hare eerste zilling, waarop vermoedelijk
ris grondslag voor de verdere regeling
zal worden bepaald, dat de arbeid in
de mijnen zes maanden hervat zal
worden tegen hel vroegere loon, gedu-
durende welken tijd eene blijvende schik
king zal gemaakt worden. Het groot
nadeel, dat Engeland door de stremming
der kolenproductie lijdt, is oorzaak dat
de Regeering besloot tot dezen buiten
gewonen maatregel over te gaan.
De anarchisten hebben ook te Londen
vergaderingen gehouden ter viering van
den dood der „martelaren van Chicago."
De gewone bloeddorstige redevoeringen
werden uitgesproken. In eene meeting
verloonde men een miniatuur-galg, aan
welke eene pop, voorstellende den En-
gelschen minister van Binnenlandsche
Zaken, slingerde, met het opschrift:
„Asquith de moordenaar." Verder ver
kondigde een der sprekers, dat het te
Barcelona gegeven voorbeeld spoedig zou
worden nagevolgd.
Naar aanleiding van den aanslag in
het Liceo-theater zijn te Barcelona ruim
zestig anarchisten in hechtenis genomen.
Men vond in hunne woningen ontplof
bare stoffen en opruiende geschriften.
De burgers verkeeren in grooten angst
voor verdere aanslagen. Verscheidene
handelslirma's laten niemand toe in
hunne gebouwen zonder een speciaal
toegangsbewijs. Men wil een aanlal
buitengewone politieagenten in dienst
nemen. Allen, die der politie maar
eenigszins verdacht voorkomen, worden
uit de slad en den omtrek verwijderd.
Te Villanueva is inmiddels weer eene,
bij de gendarmerie-kazerne nedergelegde
en met nitroglycerine gevulde bom ont
ploft, gelukkigerwijs slechts materiëele
schade aanrichtend.
De Frar.sche Regeering heeft aan de
Spaansche grenzen een streng toezicht
bevolen op de overkomenden uit Spanje,
leder van gene zijde der Pyreneeën, die
het Fransche grondgebied betreedt en
verdacht wordt anarchist te zjjn, moet
in verhoor worden genomen en in ver
zekerde bewaring blijven, tot dat speciale
politiedienaren uit Parijs, die per tele
graaf ontboden moeten worden, aange
komen zullen zijn om verder onderzoek
te doen. Om aan de Fransche overheid
die taak gemakkelijk te maken, zijn haar
van wege de Spaansche politie de ver-
eischte raededeeiingen en inlichtingen
verstrekt,
De Fransche regeering heeft een hoofd-
FEUILLETON.
Op 500 mjjlen afstand van Snaas nar,
aan boord van de Oxns,
Oct 1892.
Waardt Zattere en Broeden.
Eergisteren, 's avonds laat, of zoo ge wilt zeer
vroeg in den morgen, zjjn wy te Hong-Kong
aangekomen, waar wjj een geheeien dag hebben
doorgebracht bj) den Procnrenr-generaal der
vreemde Missiën. Ik geloof, dal ik n per brief
kaart reeda beb meegedeeld, dat de steden boe
langer boe mooier worden. Napels zien en dan
sterven, zegt een profaan spreekwoord, waar
door, zooals bekend is, te kennen gegeven wordt,
dit het gezicht op Nepels bet prachtigste is,
dat men op de wereld kan aanschouwen. Weina,
op een zelfde wijze kan men spreken van
Hong-Kong. Hen komt met de boot tuascben
het vaate land van Azië en twee eilandjes. Op
deze eilandjes ia de bedoelde stad gelegen.
Ressacblige bergen, die sterk afbellen, begren
zen een eilandje aan den zeekant en tegen die
helling aan is de prachtige stad gebouwd. Bij
onze aankomst aldaar wu bet donker, en 's
avonds, toen wjj wederom op de boot waren
tarnggekeerd, wa« het insgelijks zeer donker.
Wanneer ik nu zeg, dat de etad Hong-Kong
tegen de belling van de bergen en langs de
zee gelegen eleclrisch verlicht wordt, dan zult
ge mjj zeker willen gelooven, indien ik n zeg,
dat wg aren op het dek hebben gestaan om
die geïllumineerde stad te bewonderen. De sin
ten in Hong-Koog zjjn echter minder, veel min
der breed en minder beplant dan te Saigon, in
dit opzicht staat Hong-Kong bji Saigon ten
Van den anderen kant echter heeft men te
Hong-Kong plantsoenen en prachtige gezich'en
(van af de bovenstad over de benedenstad, over
geven. Wjj moesten bjj onze aankomst te Hong-
Kong met den pater, die ons kwam aflialeD, een
derde gedeelle van de stad beklimmen om
hnnne woning te bereiken. Wjj kwamen
daar zeer vermoeid aan, want de helling der
stralen ia geheel iets andera dan die van som
mige straleD te Nijmegen.
In letterlijken zin zeggen wjj echter niet
Hong-Kong zien en dan sterven. Neen, dal laatste
slaat nog geenszins op ons programma. Indien
O. L. Heer het goedvindt, hopen wjj nog lange
n God et
heil o
zielen en die der Chinezen in Mongolië
den. Neen, Hong-Kong was zelfs niet zoo be
koorlik, dat het ons langen tjjd in zjjn mid
den had kunnen houdenintegendeel, hoe
meer wjj ons doel naderee, hoe meer wjj be
ginnen te verlangen onzen voet te kannen plaat
sen op den grond, dien wjj in bet zweet oozes
aanscbjjns moeten bewerken; boe dichter wjj
komen bjj die ongelukkige heidenen, die nog in
de duisternis van afgodiog omdolen, des te
meer begint ons hart te kloppen van medelij
den mogen de goede
thans bezielen, ten uitvoer gebracht worden,
'i Avonds naar de boot tarnggekeerd, zjjn wjj
gleed, een spiegel geijjk, maar in het ruime sop
gekomen, begon de zes verschrikkelijk ontslnimig
te worden en ditiszjj ook na nog. Van iemand
heb ik reeds vernomen, dat bjj dien gepasseer-
den nacht meende, dat do boot zou vergaan.
Geen zorg echter, O. 1,. Heer doet wat goed is
en de Moeder Gods. die ons tot nn toe znlk een
goede reis heeft bezorgd, zal nog wel voor ons
bljjven zorgen. Gisterenavond zjjn wjj in aan
raking gekomen met een Chineesch passagier.
Nadat ik hem eerst in 't Engelscb, toen in 't
Fransch had aangesproken, welke talen bij
echter niet verstond (uitgenomen 't Engelscb,
waarvan hjj eenige woorden kende), begonnen
wjj, voor zoover 't ons mogeljjk was, ons in 't
Chineesch uit te drukken. Wjj vroegen hem wie
bjj was en waar bjj naar toe ging en wjj ver
namen toen, dat bjj mandarijn wu en naar
Tien-tsin ging. 'tWas een jongeling van 23 jaar.
bjj dwong ons weinig vrees of respect at, 't
was, zoo scheen bet ons, een goede jongen
met Cbineezen moet men echter voorzichtig we
zen. Wjj presenteerden den mandarjjn een si
gaar, die bjj onder een beleefddank o, aan-
naam en met schijnbaar welgevallen in rook
wolken deed verdwijnen. De boot schommelt
verschrikkelijk, ik zal daarom voor beden eindi
gen ik gelool overigens ook, dat ik, wal bet
Eoowat uitgeput ben. Dut
ranneer de zee kalm en er stof voorbanden is,
a ik
Shaso-hsi 28 Oct. '92.
De zee wu kalm geworden twee booten
zjjn vergaan tussehen Saigon en Hong-Kong, ten
gevolge van een lyphonwjj zjjn er goed tus
sehen doorgevaren en den ttea dezer, ruim
middag, legden wjj aan te Shang-hai. Het
laatste anderhalf uur van de nu afgelegde reis
hebben wjj echter met een kleine stoomboot
moeten maken, dewijl Sbang-hai een weinig
diep genoeg is voor de Oxus.
Te'Shang-hai was onze, Procureur om ons
at te halen. Dat wu een leven. Al onze bagage
(een schuur vol) moest worden afgeladen en
nur den Procurem gebracht. Natuurlijk waren
er terstond een geheele schaar Chinezen, die
zich presenteerden om de bagage weg te dragen.
Wjj moesten er ons kringsgewijze om heen scha
ren en onze stokken gebruiken om hen van de
bagage af te slaan. Wjj zijn hier reeds eenige
dagen en bljjven tot 3 of 4 Nov. om dan naar
Tien tsin Ie vertrekken.
Gisteren zijn wjj naar Si-ka-wei geweest (1
aur van hier) waar wjj veel hebben gezien,
doch hierover later, wanneer ik in de Missie
zal zjjn, dewjjl ik dat olies dan nog juister kan
beschrijven. Ahen dit niet te vergeten.
Toen wjj teSang-hai aankwamen, zjjn wjj met.
kleine rjjtnigjes, door een Chinees getrokken,
nur den Procureur gereden, dewijl de afktand
nog al groot was en wjj een gedeelte van onze
bagage moesten meenemen. Acht kregen een
goed paard ("dat wil zeggen een Chinees, die
goed kon loopse, maar de mijne wu een suk
kelaar. Hjj kon de overigen niet volgen, ofschoon
ik hem van t(jd tot tjjd aanspoorde. Niet lang
dnnrde liet of ik had de anderen uit het oog
verloren. Ik dacht bjj rnjj zeiven't ia niets, hjj
zal den weg wel kennen en mjj wei brengen,
waar ik wezen moet. Opeens echter hield ijn
rijtuig stil voor. den procurear, waar k we
zen moest 1 neen, voor de post-ollice (een post
kantoor). Dat ia mis, zeide ik lot rag zeiven,
den Chinees kon ik echter niet zeggen wat ik
wilde. Ik ging bet postkantoor maar binnan.en
liep daarin zoolang tot dat ik een boambte aan
trof. Ik sprak hem aan in 't Eogelacb, hetwol'.
hier veel geaproken wordt. Gelukkig, hjj verstond
mjj. Ik vroeg hem vervolgens of hjj mjj kon
zeggsn waar de Procureur der Belgiache mis
siën woonde. Ongelukkig kon bjj het niet zeg
gen. Wat nn te doen 1 Ik vroeg hem of by my
een katholieke kerk kon wyzen. Dit gelukte;
hy maakte myn paard bekend wurbeen by my
brengen moest, en ik kwam ergenB in een groot
hnis. Ik zag een muse Chinezen, kantoren enz.
maar niets dat op oen putorie geluk. Men liet
mjj echter in een kamer, dewjjl ik een Pater
had gevraagd, die na eenige oogenblikken ver
scheen. Dat wu er een, die Franscb sprak en
mjj kon helpen. Hy riep un kleine jongen tut
de school (want het wu daar een college), die
my by den Procureur en de endere medebroe
ders bracht.
Adien tot later. De brieven moeten weg. Wy
bebben vul schik. Gods buten zegen.
Bidt voor nw liefhebbenden Br.
