Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 22.
Zaterdag 1 September 1894.
Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs por drie maanden:
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode.
de harten, koud geworden door den
verstijvender, ademtocht van het materia
lisme, gevoelen niet dat afgrijzen meer,
hetwelk elke misdaad, in welken vorm
dan ook, de ziel des meuschen vervult.
Maar thans worden de gewetens op een
andere wjjze wakker geschud. De gerechts
zalen beginnen te daveren van de ver
wijten, die ook der vrijmetselarij worden
toegeslingerd. Haar bedrijven worden ge
brandmerkt, en de aangeklaagden wor
den vrijgesproken.
Dat is het vooral, wat de zaak dier
rechtspraak over de anarchisten zoo
belangrijk maakt. Het anarcliisme trad
in al zijn afgrijselijke hoedanigheden
vuur de rechtbank op, maar de vrijmet
selarij werd als de schuldige aangewezen.
Meedoogenloos was dan ook de beschul
diging, door den ad vocaal De Saint-Auban
tegen de vrijmetselarij ingebracht. „De
vrijmetselarij is een komplot van misda
digers. De vrijmetselarij heeft het kwaad
n het anarchisme op haar geweten."
Aldus luidde zijn betoog, en hjj voegde
daar nog bij„De aansporing tot daden
van geweld is niets nieuws. Een man,
die thans onder u een der hoogste
plaatsen bekleedt, wist vódr twintig jaren
n Ptre Duchesne den moord, op generaal
Brèa gepleegd, te vergoelijken. Diezelfde
a sloeg twintig jaren daarna een toost
op den Czaar van Rusland! Ik bedoel
Alphonse Humbert, dej| socialist, die
voorzitter is van den gemeenteraad van
Parijs."
Niet minder scherp en snijdend was
volgens een schrijven uit Parijs in
De Tijd, waaraan wij een en ander
ontleenen de vraag van den verdedi
ger der anarchisten, of niet de vrijmet
selarij die hij beschreef als een ver-
eeniging, wier doel misdadig is en
dicnsvolgens onder de betiteling komt
„komplot, dal moet bestreden wor-
1" of niet de vrijmetselarij, waar
toe ook Bulot, de advocaat-generaal, be
hoort zooals hjj openlijk erkennen
wil strafbaar is een vereeniging
die in 1875 in een geheime bjjeen-
Frija aar AdvortontiAa:
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
komst in een kelder heeft besloten tot
den dood van Lodewjjk XVI.
Thans is die vereeniging geëerd. Zj)
bewoont rijke paleizen, en zjj noemt zich
bewaakster van de wetten, ook van de
wet tegen de vereenigingenLeo
XIII heeft van haar gezegd dat zjj is
„een misdadige sekte, een vereeniging
van misdadigers, opgericht om de grond
slagen der maatschappij te vernielen."
„De vrijmetselarij," zoo gaat hij voort,
„is voor mij de type van een vereeniging,
die staat met den eenen voet in de
misdaad, met den anderen in de macht-
De leden noemen zich]eerbied waardigen
't Is wat moois
„Als men tot hen toetreedt, geeft men
een gedeelte van zjjn vrijheid prijs, men
verbindt zich in het geheim. Kan de
vrijmetselarij het anarchisme een proces
aandoen? Is dat loyale concurrentie?
Het anarchisme vereenigt, om de mo-
dernsje maatschappij te vernietigen. De
vrijmetselarij deed het, en doet het, om
de oude maatschappij te vernielen. Zie
daar het geheele verschilDat denkt
men nog maar. De anarchisten vormen
niet eens een vereeniging zooals de vrij
metselaars, zjj staan ieder op zich zei
ven."
„Dit laatste daargelaten," „voegt de
schrijver in De Tijd er aan toe, „dunkt
mij toch, dat de heer Bulot 'ter wel
mee doen kon I"
Zoo werd de vrijmetselarij voor de
rechtbank als de meest schuldige in
het anarchisten-proces aangewezen, en
de rechters stonden daartegenover ge
heel machteloos. In al haar afschuwe
lijkheid werd ze tentoongesteldhaar
masker, waarachter zjj zich nog tracht
te verbergen, werd onverbiddelijk afge
rukt. Zjj is het die de hand in de af
schuwelijkste en afgrijselijkste misdaden
durfde steken, maar behendig de ver
antwoordelijkheid van zich zocht af te
werpen. Zij hoonde en vervolgde de on
schuld, en de misdaad verheerlijkte zjj.
En nu de laatste consequentiën van
haar goddelooze leer in vervulling gaan,
gaat zij misbaar makenom te kunnen
poseeren als de vertoornde onschuld.
Maar de historie duldt geen miskenning,
waar zij naar waarheid is geboekstaafd.
Op iedere bladzijde der geschiedenis van
de twee laatste eeuwen staan haar han
delingen opgeteekendaan de ontzet-
tendste gruwelen vindt men haren naam
verbonden; geen loochening omtrent
medeplichtigheid kan haar baten. De
feiten spreken te onverdacht; haar ge
juich bjj het gelukken van misdadige
ondernemingen, haar triomfkreten bij de
zegepraal harer eerlooze bedrijven, heb
ben haar uit hare schuilhoeken gelokt,
die zjj in den roes harer vreugde ver
liet. Maar het uur der wrake schijnt ook
voor haar gekomen. Ook haar Nemesis
treedt haar in den weg, en deze zal haar
taak afwerken tot de door haar bedor
ven maatschappij ten volle gewroken is.
't Moet den rechters, die de vrijmet
selarij gevleid en daaraan meestal hun
eereplaatsen te danken hebben, pynlijk
hebben aangedaan, dat zjj, die de anar
chisten moesten vonnissen, niet enkel als
hun medeplichtigen, maar meer nog als
de opvoeders dier lage wezens werden
genoemd. In die rech' izilting scheen het
als werd een wraakgericht gehouden.
Met bewijsvoeringen, die steekhoudend
waren, werden vrijmetselaars en anar
chisten tot leden van eenzelfde familie
gerangschikt, maar aan de vrijmetselarij
werden de oudste brieven uitgereikt. En
opmerkelijk is: de vrijmetselarij vermijdt
den tempel Gods om door de waarheid,
die zich alljjd in hare teedere liefde,
maar ook volle gestrengheid doet hooren,
niet te worden getroffen; van nu af zul
len de zalen des gerechts de plaatsen
worden, waar ze haar in de ooren zal
klinken, en vanwaar ze aan de geheele
wereld zal verkondigd worden.
Zoo komt de waarheid tot haar recht,
ondanks verguizing en miskenning.
BUITENLAND.
Te Keulen werd deze week de 41ste
Duilsche Katholieken-dag gehouden,
waarop weder door de eminentste spre-
Franco
Afzonde
Voor de rechtbank.
De anarchisten moeten opgespoord,
vervolgd en, zoomogelijk, onschadelijk
worden gemaakt, luidde het parool, toen
Carnot door misdadige hand was om
gebracht, Daarop werd een soort drijf
jacht door de politie gehouden en tal
van anarchisten werden gevat en in
hechtenis genomen.
Ook de Fransche Regeering vatte hare
taak met gezwindheid opeen nieuwe
wet werd inderhaast door haar ontworpen,
deze lluksdoor Kamer en Senaat aange
nomen, en van toen af waren er wa
penen in handen om de anarchisten
voorgoed ten onder te brengen. Honderden
anarchisten zaten in een oogwenk achter
sloten grendel, en zoolang deze in be
waring bleven, was er natuurlijk niets
van hen te vreezen. De rechtbanken
zouden het overige doen.
Van achter bljjkt echter eerst recht, welk
een erbarmelijk figuur de Regeering met
haar optreden tegen de anarchisten heeft
I gemaakt. Slechts dertig van de beruchtste
personen vermocht zij voor de rechtbank
te dagen; de overige honderden wer
den op vrije voeten gesteld. En van die
dertig anarchisten, die voor de jury
werden gebracht, zijn er ten slotte slechts
drie en nog wel wegens diefstal
tot gevangenisstraf veroordeeld.
Wat evenwel niet verwacht werd, is
geschied. Niet zoozeer het anarchisme,
maar meer nog de vrijmetselarij is voor de
rechtbank gebrandmerkt. Zyisaangewezen
als de schuldige zij werd de moeder van
het anarchisme genoemd. De anarchisten
hadden met de hun eigen onbeschaamd
heid hun leer, deleer van het barste onge
loof en der verdierljjking, verheerlijkt;
voor de zooveelste maal moest hetongeloo-
vig Frankrijk in satirieke taal vernemen,
hoe zijn godloochenende leerstellingen lei
den tot de schandelijkste, hemeltergende
barbaarschheden. Maar dergeljjke taal
maakt op de verstokte moderne gemoe
deren niet den noodigen indruk meer
FEUILLETON.
Gevolgen der verleiding.
PHTLOPOffOB.
5) Zjjn eenige hoop bleef hier oog op gees-
telgke hulp on vertroosting gebouwd. Al wat
hg vermocht, bad by aangewend, om de nog
restende levensvonken in bet gemoed dier be
droefde vrouw wal aan Ie wakkeren, opdat ze
niet geheel zonden nitdooven, maar bet bad
weinig gebaat. Het sombere, dode blikken wer
den zjjn bemoedigende woorden beantwoord,
zoodot hg begon te vreezeo dat een geestes-
waakte zg echter als uit hare verdooving, maar
een ïlmle, die weinig goeds voorspelde, bleef
ijj behouden. „Aan Gods heiligen wil zal ik mg
met liefde onderwerpen," zeide zg met matte
slem, „maar voor mgne krachten is de beproe
ving te zwaar, mijnheer Sluimer, veel te zwaar,
Ik zal er onder bezwijken, en wat zal er dan
van myne kinderen worden 1"
„Daarvoor zal gezorgd worden," liet deze er
haastig op volgen, om de vrouw dienaangaande
gc.-nst te stellen. „Ik zal zorgen dat, zoolang
nw man afwezig blijft, u of uwen kinderen niets
ontbreken zalen als hjj weder terug is, dan
zult ge eens zien, boe beat alles weer in orde
Hst Tan dra Haven zag het er niet minder
treurig uit. Alle hoop om zich te kunnen recht
vaardigen was hem nu ontnemenen wanneer
hg dacht aan zgne vrouw en kinderen, wist by
zgne droefheid en smart niet te bedwingen.
Daarbjj kwam eigen verwgt hem voortdurend
folteren. „Had ik naar den raad mgner brave
vrouw geluisterd, dan zou ik nooit in die ellende
gekomen zgn," zeide hg onder het storten van
tranen lot zjjn patroon, toen deze bem vóór zgn
tran9portecring naar eene gevangenis in een
andere plaats nog eens kwam bezoeken. Sluimer
bracht hem de barteljjkale groeten over van
zjjn vrouw en verzekerde hem dat haar toe
stand volstrekt niet zorgelijk was, maar dat haar
alleen een bezoek bg hem was ontraden, om al
te groote aandoening voor beiden Ie besparen.
Hjj poogde bem daarbjj zooveel hg kon weder
moed voor de toekomst in te spreken en
hem te overtuigen, dat zgn vriendschap voor
hem oog immer dezelfde was, en ook altjjd zoo
Tot in het hart getroffen verliet de heer
Sluisner de gevangenis, want de roerende op
dracht, die hem was gedaan, stemde hem tot
diepen ernst en droefheid. De bekentenishier
rouwmoedig door den gevangene afgelegd van
al het dwaze zgner vroegere bandelwgze, moest
hjj aan diens vrouw overbrengen, en haar levens
in kennis stellen van het leed dat hy daarover
gevoelde en van de innige liefde, welke hg zoo
zeer koesterde voor haar, die hy nu mede bad
ongelukkig gemaakL Als God hem bet leven
spaarde, zou hjj trachten alles weer goed te
maken, en het verdriet uil te wisechso, dat hy
door sjjn wangedrag zjjn vrouw en kinderen
had bezorgd.
Zgn patroon kweet zich zoo goed hg kon
van deze uitent moeilijke taak. Het het
oog op den toestand van Van den Haven en
niet minder van diens vronw, zag hg evenwel
niet zonder groote bekommernis de toekomst in.
m.
„T Ziet er met vrouw Van den Haven treurig
nilik geloof ten minste dot ze het niet lang
meer maken zal." Aldus werd een gesprek voor
de toonbank in een kleinen winkel ingeleid.
„Dezen morgen nog zal zg van de laatste H.
Sacramenten voorzien worden, en daarom ben
ik een beetje gehaast, want ik heb beloofd te
zorgen, dat alles in haar huis dan netjes in orde
„Och, wat zeg je, mensch!" zei de winke
lierster, terwyl ze verwonderd de handen ineen
sloeg, „is bet al zoover met de goeile ziel Ut
had altjjd nog hoop dat ze dc terugkomst van
haar man nog beleren zon, maar nou zal het
wel een anderen weg opgaan, 't Is toch wat te
zeggen. In zoo'n simpele vier maanden kan er
toch heel wat gebeuren. Daar heb je eerst die
ziekte en het sterven van dien kleinen jongen,
toen Van den Haven pas zes weken vertrokken
was, en nou komt er dat met de vrouw nog
by. T Is voor een mensch om er tnurelnurseh
onder te worden."
„Ja, buurvrouw, zeg dat well t b hior een
toestand waarbg een mensch het har*. ->u
breken. Nooitzal ik dan ook bet avondje vergeten
waarop ik liet goede menech ging vertellen wat
er met haar men was voorgevallen. Hyn man
was er heel van streek mee thuis gekomen, en
hg had rust noch dunr of ik moest haar
eerst gaan geruststellen. We maakten er ons
bezorgd over, dat er eens een ander komen
mocht, die bet haar soms opgewonden kwam
meedeelen, want dan was het nog gekker ge-
weesL Nou was het al erg genoeg't was een
baantje, hoor I Ik had een toer om baar tot be
daren te brengenhet mensch raakte heel in
de war. En dat het aan hare gezondheid
een knak gegeven heeft, is zoo zeker als twee-
„Hsar vertel nu eens: 'weet Van den Haven
al, hoe droevig het met zgn vronw gesteld is
olhebben ze dat voor hem nog stil gehouden?
Dat nieuws zou bem geen goed doen on naar
ik hoor moet hjj er zelf ook maar zuinig aan
toe wozen. 't Kon toch ook niet ongelukkiger
uitvallen."
„Daar moet ik maar niet over nadenken,
buurvrouw," zei vrouw Hakking, die trippelend
van ongeduld stond te wachten op halgeen de
winkelierster voor haar in gereedheid bracht.
„Als ik het naga, dal zoo'n goede lummel van
een vent als Van den Haven zoo gemeen
door dien glniperigen Bommel in het ongeluk
gestort is, dan begint mjjn bloed te koken.
En wat me bet meest verwondert is, dat ze
dien schurk niet hebben kunnen enlmaskeren.
Ik vind het waariyk geen bewgs van slimheid,
dat ze een kerel met zoo'n boeventronie nog ge-
looven, en een man daar nooit het minst op te
zeggen viel, zoo onbarmhartig straffen kunnen.
f 0.30
- 0.05
Vijjdagavond
kers voor de van heinde en verre talrijk
opgekoraenen de belangrijkste vraagstuk
ken van den dag werden behandeld en
uiteengezet. Onder de vele redevoerin
gen, die gehouden werden, noemen wjj
slechts die over den eisch tot weder-
toelating van de Jesuïeten in Duitschland,
het herstel der wereldlijke macht van
den Paus, het noodzakelijke van eens
gezindheid onder de katholieken, het
verderfelijke van de zoogenaamde neu
trale pers en de openbare godsdienst-
looze school, en nog zoo veel andere
zaken, alle de belangstelling van de
Katholieken overwaard.
Ook velen onzer landgenooten hebben
dezen Katholieken-dag bijgewoond, waar
op door dr. H. J. A. M. Schaepman
eene zeer toegejuichte rede werd ge
houden, waarin de begaafde spreker de
vele vrijheden, die wjj in ons kleine
land genieten, in tegenstelling bracht
met de toestanden, zooals die in Duitsch
land, en voornamelijk in Pruisen, nog
gevonden worden. Deze vergelijking viel
niet in het voordeel van onzen Pruisi-
schen nabuur uit.
Zondag is te Murnau, in Beieren, een
borstbeeld onthuld voor wjjlen Koning
Ludwig n, die op zoo tragische wijze
den dood vond in het Starnberger meer.
Deze gelegenheid hebben sentimenteele
personen, maar vooral Beiersche parti-
cularisten, te baat genomen tot anti-
Pruisische en soortgelijke manifestatiSn
niet alleen, maar ook tot betreurens
waarde ongeregeldheden. Te Garmisch
b. v. heeft de fanatieke bevolking (die
veel aan Z. M.'s kostbare grillen ver
diende, zich niet uit het hoofd laat
praten, dat koning Ludwig altjjd goed
bij zijn verstand geweest en op schande
lijke wijze uit den weg geruimd is) het
standbeeld van den Prins-regent omver
geworpen en er het hoofd afgeslagen.
Te Partenkirchen heelt men het borst
beeld van den Prins-regent in de rivier
geworpen. Er is een streng onderzoek
ingesteld.
De primaat van Hongarjje, Z. Em.
kardinaal Vaszary, is naar Rome ver
trokken om over de thans hangende
quaesties te confereeren.
In Oostenrijk en Hongarije heeft in
de laatste dagen een buitengewone hitte
geheerschl. Tijdens de manoeuvres in
de buurt van Weenen kregen omstreeks
100 man zonnesteek.
Ook bij 1 emesvar, in Hongarjje, kwa
men verscheidene gevallen met doode-
lijken afloop voor.
Nou beu ik nog uur big, dat althans zgn baas
er ouders over denkt en hem de band boven
bet hoofd blgfl houden, en Bommel dadeiyk
den bons gegeven heeft"
„Dat hoor ik ook," zei de ander, „dat baas
Sluimer het gezin van Van den Haven geheel
onder zgn bescherming genomen heeft. De vrouw,
tenminste zoo heb ik hoorn vertellen, ontvangt
eiken Zaterdag een weekloon, zoeals Hannes
gewoonlgk verdiende. Zoo zyn er toch iltjjd
weer menschen, die iemand in zyn ongeluk
willen helpen, se kunnen dan sehimpso en
smalen op de bazen, maar zoo'n man weet ze
Jon mond te snoeren."
,'t Is alles waar wat je zegt, maar waet je
wat nou zoo jammer is: hy is op bet ooganblik
ziek en daarom liet hy mjj vragen of ik eens
bg hem wilde komen, om over dat gezin te
sprekenby wist dat ik nog al eens een band
voor de zieke stnmpert heb uitgestoken. Nou
vroeg by my dan of ik, ala de vrouw mocht
komen te sterven, zoolang haar kind by my
wilde innemen, en haar bail in orde bonden,
tot Hannes weer terug komt. Alle kosten nam
bg voor zgn rekening, ala ik maar goed voor
het kind zorgen zon. Non moet ik je zeggen
al kreeg ik geen enkelen cent vergoeding, dan
had ik bet meisje toch by my ingenomen, dal
had Ik met myn man al in oide gemaakL"
„O, mensch, daar doe je goed aan 1 dat engel
achtige kind heeft al verdriet genoeg gehad.
God dank I dat ik weet, boe goed er voor het
lieve scheep zal gezorgd worden, 't Ia al var-
schrikkelgk genoog, ven moeder la zisn starren