Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 29.
Zaterdag 20 October 1894.
Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
p«r drie auilm
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertanttfau
Van 1 tot 6 regelsf 0.38
Voor iederen regel meer- 0.05
O niterljjk Vrijdagavond
Dwaasheden.
Onze tjjd is o zoo prat op de heden-
daagsrhe verlichting en beschaving 1
Maar heeft met den modernen vooruitgang
op stoffelijk gebied de geest gelijken
tred gehouden? Heeft de mensch met
het toenemen der materialistische ken
nis gewonnen in practisch verstand en
gezond oordeel?
Het schouwspel der veelvuldige dwaas
heden, welke men op ieder gebied ziet
afspelen, geeft hierop een ontkennend
antwoorddikwijls wordt men gedron
gen uit te roepen: waar blijft hel ge
zond verstand 1 Waar het inzicht in
De mensch heeft het verstand, deze
edele gave Gods, ontvangen om te den
ken en te overwegen, het voor en te
gen te wikken en te wegenhij heeft
bet vermogen te redeneeren en uit be
paalde gegevens de gevolgen af te lei
den, uit oorzaken en beginselen de
conclusie's te trekken.
't Is waar, niet in gelijke mate had
de toebedeeling plaats; het verstand
van den een is grooter dan dat des
anderen; sommigen zijn de minbedeel-
den. Toch moet hier worden opgemerkt,
dat ook in onzen tijd het getal der van
nature rijk bedeelden niet onaanzienlijk
mag worden genoemd.
Daarbij komt, dat er tegenwoordig
gelegenheid te over is, om, wat men
aan geestesgaven van God heeft ont
vangen, te ontwikkelen, den blik des
geestes te verruimen. Het onderwijs is
alom tot eene weelderige hoogte opge
voerd. En toch zyn de resultaten arm-
Geen gevolgen zonder oorzaken. Wat
mag dan wel hiervan de oorzaak zijn?
Volgens onze bescheiden meening ligt
de voornaamste oorzaak in gebrek aan
eenvoud. Dat het daaraan mangelt in
onzen tijd zal wel memand tegenspre
ken. 't Is immers bijna overal, op elk
gebied, een opdnjverij in het groot.
onhoudbare weelde heerscht in
huisgezinnen, steden en staten; niet
slechts in den handel, maar ook in de le
venswijze is een concurrentie in het
leven geroepen, welke met rulnecring
eindigt, uitloopt op faillissementen en
bankroeten.
Is dit te rjjmen met een gezond oor
deel en practisch verstand Ik zou mee-
dat iemand met gezonde hersenen
de tering naar de nering zet, dat kjj
zich geen weelde veroorlooft, waar dit
lijden kan. Dit zijn waarheden, die
de eenvoudigste voor het grijpen heeft,
maar verborgen zjjn voor den niet een
voudige. Hieruit derhalve mag worden
afgeleid, dat de eenvoud het oog des
verstands geschikt maakt om goed te
;n en practisch te handelen.
Overvloedige bewijzen vinden wij in
de geschiedenis der volkeren. Welke
jen hebben de verschillende rjjken
tot de hoogste macht en bloei gebracht
Waren het niet mannen van den diep-
sten eenvoud En toch, welk een prac-
tischen blik, welk een voorzichtigheid
volharding tevens in hun onderne
mingen, welk een wijsheid in hunne
wetten, welk een beleid in hun bestuur,
welk een zuinigheid in de financiën,
welk een inzicht om nieuwe bronnen
in welvaart te openen!
Om ons te bepalen bij ons Vader
land, hebben de mannen, die de
Nederlanden tot den hoogsten bloei en
macht hebnen gebracht, niet in eenvoud
uitgemunt Ik behoef hier slechts en
kele namen te noemen: onze Raad
pensionarissen Oldenbarneveldt en de
beide De Witten, onze vlootvoogden De
Ruiter vooral en Tromp, de grootste
onzer dichters Vondel, onze schilders,
die zich eeuwigen roem hebben ver
worven. Zjj waren de mannen, die ons
kleine land gemaakt hebben tot de
machtigste, de aanzienlijkste en de be
roemdste van Europa's mogendheden.
Het is een in de geschiedenis her
haaldelijk geconstateerd feit, dat tegelijk
met de weelde het verval der rijken
intreedt. Voor de weelde moet de een
voud wijken en met den eenvoud gaat
ook het gezond verstand op de vlucht
't Is alsof de weelde een zware dikke
mist over het land trekt en alles in
nevelen en duisternissen hult, zoodat de
eenvoudigste zaken, die voor ons liggen,
niet meer worden gezien. Onbezonnen
heid, roekeloosheid, onverstand treden
de ordede grootste dwaasheden
en onzinnigheden ziet men geschieden.
Een zekere schittering wordt nog ver
spreid, terend op de welvaart en den
der voorafgegane tijden maar deze
schittering, waarin de weelde zich hult,
is bedriegeljjkhet is de zoon, die
de rijke nalatenschap zijns vaders ver
brast. Niet anders kunnen wij den tjjd
iea, waarin wij leven. Men ziel
niet de grijnzende armoede, die op de
onhoudbare weelde volgt.
Onze tijd is rjjk aan wetten. De snel
opeenvolgende ministerie's willen ieder
voor zich hun naam vereeuwigen in een
of andere wetgeving. Maar zij missen
den stempel des eenvouds ingewikkeld,
onverstaanbaar, onvolledig treden zij de
wereld in. Nauwelijks vieren zij hare ge
boorte, of koninklijke besluiten moeten
worden uitgelokt, ministerieele verkla
ringen gegeven zij blijken soms spoe
dig zoo onpractisch, dat zij als onuit
voerbaar worden ter zjjde geschoven, of
door andere moeten worden vervan
gen. Geen wonder, dat men dikwijls den
wensch hoort uiten: spaar ons voor
euwe wetten I
Dringender doet zich met den dag de
behoefte gevoelen aan eene practische,
gezonde wetgeving op sociaal gebied.
Wat men te dien opzichte ziet ge
schieden ir knutselwerk, niets meer
grondige regeling laat zich nog altijd wach
ten. De oorzaken der sociale wanverhou
dingen schijnen voor de wetgevers in het
duister te liggen, ofschoon de hoofd
oorzaak, de ongodsdienstigheid, i
meer in helder daglicht treedt.
Meer dan dwaas en onzinnig moet de
strijd genoemd worden, welken de regee-
ringen voeren tegen den godsdienst.
Het verlichte oog onzer eeuw schijnt de
waarheid niet meer te zien, die zelfs
door den eenvoudigste wordt opgemerkt,
dat zonder godsdienst een volk niet te
regeeren valt, dat de godsdienst den eenig
n grondslag vormt voor den Staat.
En toch wordt de godsdienst op alle
mogelijke wijzen aan het volk ontrukt,
derhalve de grondslagen van den Staat
ondermijnd en het graf gedolven, waar
de naderende revolutie hen storten
zal. De stryd tegen de Kerk is een strijd
tegen zich zeiven. De treurige ervaringen
laatste tijden hebben zelfs dat oog
niet kunnen openen.
't Is billijk en rechtvaardig, dat de
eene dwaasheid door een andere, groo
ter dan de eerste, wordt verdrongen,
het moderne staatsstelsel door den toe
komststaat van het socialisme, waarvan
het gezond verstand zich geen idee, de
verbeelding zich geen ware voorstelling
vormen kan.
Met recht wordt onze eeuw de ver
dwaasde eeuw genoemd. Wat het oude
heidendom aanschouwde b(j het natuur
lijk licht der rede, ligt bjj de veropen
baring des Christendoms voor het mo
derne heidendom in een nachtelijk duis
ter. Wanneer het oog des verstands niet
meer eenvoudig is, ziet het, verblind
door hoogmoed, de duidelijkste waarhe
den niet meer is daarenlcgen het oog
eenvoudig, dan vertoonen zich de w
heden, naar het woord van Christus,
in een bewonderenswaardig licht, en ont
breekt den mensch de kennis en de weten
schap, waarop onze Ijjd groot gaat, hij
heeft de kennis, die zjjqe daden moeteD
leiden hij kent het ware doel en df
middelen tevens, welke hy overeenkom
stig zyn, wellicht niet geleerd, maar
gezond verstand weel aan te wenden
tot bereiking van zijne bestemming hier
op aarde en voor het toekomstig leven.
BUITENLAND.
i de Zondag in Belgis gehouden
algemeene verkiezingen voor Senaat en
Kamer is het vrij kalm in zyn werk
gegaan. Behoudens enkele kleine vecht
partijen, o.a. te Aalst, is niets bijzon
ders voorgevallen. De uitslag is dat in
den Senaat de katholieken in grooter
getal terugkeeren en in de Kamer be
houden zij een flinke meerderheid. In
de vorige Kamer bezetten zjj 93 zetels
en nu zijn er reeds 75 definitief gekozen,
tegen 6 liberalen en radicalen en 13
socialisten, van welke drie liberaal-ra
dicaal getint zyn. In berstemming komen
58 katholieken, 37 liberalen en 31 so
cialisten.
De minister-president De Burlet, die
te Nijvel in herstemming komt, heeft
weinig kans gekozen te worden. Even
zoo de leider der doctrinairen Frère-
Orban, die te Luik met 6 katholieken
en 7 socialisten in herstemming is. Te
Aalst behaalde de oud-minister Woeste
de overwinning op den christeiyk-demo-
cralischen pastoor Daens. (Tegen deze
verkiezing is echter protest aangeteekend,
omdat de president van het stembureau
zich by het optellen der stemmen ver
gist heeft.)
Is de katholieke partij ongedeerd uit
den strijd te voorschijn getreden, niet
aldus de liberale partij. Deze is zoo goed
als vernietigd door de socialisten, die,
in de 'vorige Kamer geen enkelen zetel
bezet hebbende, nu in eens met een
aanzienlijk getal de Wetgevende Verga
dering binnentreden.
Dat zij van deze overwinning gebruik
zullen maken, is aan geen twijfel on
derhevig. Hun eerste werk was om in
vloed uit te oefenen op de herstem
ming, n. Tengevolge van een geheim
onderhoud tusschen gedelegeerden van
de liberale partij en de socialisten ter
zake de herstemmingen van a. s. Zon
dag heeft de Algemeene Raad der werk
lieden-partij de volgende proclamatie
afgekondigdDe Algemeene Raad noo-
digt alle kiezers nit bij de herstemming
slechts aan die candidaten bun stem te
geven, die zich tegenover de werklieden
partij schriftelijk zullen verbonden heb
ben te stemmen voor het algemeen
stemrecht zonder meer bjj de gemeen
telijke en provinciale verkiezingen en
tot afschaffing der beschermende rechten.
Voorts verneemt de Patriote, dat de
Fransche Kamerleden Guesde en Chau-
vin te Brussel reeds de grondslagen
hebben gelegd voor eene internationale
parlementaire overeenstemming, te ver
krijgen door eene aansluiting van Bel-
FEUILLETON.
CHARLOTTE.
Trjj nur 't Fnuisoh, door 7. T. L.
morgen nieuwsgierig da wooing run Haariot
.Wal is er aan da hand?" aaide er een.
,U araec ongeluk gebeurd vroeg een ander.
,A1> ar geen ongeluk gebeurd ia, #1 hem
toch aaker proleeten aangeboden. Gister heeft
mijn neet do deurwaarder ar drie aan Henriot
i nog bg mg in bet krijt,"
zeide een, die zich bjj de groep geTeegd bad.
I opgelost. Tot over de ooren ia ««hulden
Deze brief werd door de meid bjj mevrouw
Henriot gebracht, toen deze joist opgestaan
was. Melanie las hem, en door woede, veront-
waardiging eo schrik overmeesterd, barstte zjj
Hare kinderen kwamen aanloopen, op den roet
gevolgd door Charlotte. Dit de ooderbroken
uilroepen harer stiefmoeder vernam deze spoedig
de noodlottige tjjding, en hoewel zjj sulks bad
voorzien, waa haar eerste woord niet de
hooghartige trooet der zelfzuchtDt had het
wel gezegdl Haar ondanks de benauwdheid, door
welke zjj zich bjj de gedachte aan bet vi
haan vader», ds verloren eer en den volslagen
ondergang voelde aangegrepen, wist zjj hare
tegenwoordigheid van geest te bewaren. Zjj
die, voor de overmacht,
>r op xwakke
karakters verkrjjgen, zwichtend, uitriep:
„Wat moet er gedaan worden mpn
in date moeilijke omstandigheid.
De schel ging over en eene rilling voer i
arme Charlotte door de leden. De meid tn
binnen eu'zeide: .Er wachten drie beeren
bet salon." Mevronw Henriot wierp een vc
twijfelenden blik op Charlotte, die zicb bier
maar manmoedig naar de bezoekers begaf.
Zjj herkende ben terstond; het waren
.Wie verzekert ons dat? Hoor als wjj
betaling erlangen, zullen wjj ons tenminste
wreken met Henriot door da' rechtbank in
bots mal hetgeen erin waa aan zjjne schuld-
eiscfaen nalatend. Bp zjjn vertrek had hjj tot
zjjne vrouwoen brief vol bitterbalen en nuUelooze
verwijten gericht, zonder «stege aanwijzing te
doaa omtrent de plaats, vraazttean hjj zich dacht
bet hun toekomende i
eischen. Zjj groette hen met ee
heid, die hunne baido i
nog strakker in de plooi zette. De oudste ui
het woord eo sprak:
.Openhartig gesproken, mejuffrouw, was I
ons niet om u te doen. Wjj wilden gooi
mjjnheer Henriot spreken."
Zjj reikte hem bet schrjjven haan vod
over, aan zgne schuldeiacbera gericht, waarin
hg verklaarde, hun zjjne meubelen en mannfac-
overv alien ik weet niet wat ik bun zegge
moet Groots God! welk een toestandI"
.Vindt gjj bet goed, dat ik ben ontvang T'
.Zeker, zeker, gjj zjjt koelbloedig, maar i
verga, als ik er aan denk 1"
haar hart let God en
den grooten mjjnbMr en ia niet
.Mijnheer, spaar ons!"
.Zoo, mejuffrouw, hoe kan ik deze bandeiwjjze
,Mpn vader b onvoorzichtig geweest, maar
bj j waa altijd een eerlijk man en laat nn alias
•at bij bezit achter."
t
Deze woorden klonkeD Charlotte als een
doodvonnis in de ooien. Zjj vouwde de handen
.Mynheer, heb medeiyden met ons, ik bezweet
het n 1 werp dezen smet niet op onzen nog
vlekkeloozen naam, op den naam van mynen nog
zoo jeugdigen broeder- en zuster Wees
edelmoedig; alles wat wy bezitten moogt gg
in beslag nemen, en wat er nog overblgft, rellen
wy door bard werken trachten af te lossen. Om
.Maar, beeren," zeide Charlotte, bg wie
plotseling een ander denkbeeld oprees, .als wg
n aanboden de schalden myns vaders af te
lossen sn zgne handteekoning weder van kracht
te maken?" j
.Als gg iemand kont vinden, die daartoe
bereid is, uw dienaar, mejuffrouw."
i, ik hoop het Wilt gg mg
Richard beraadslaagde met zjjne
in antwoordde
.Dit achting voor o, mejuffrouwwg zullen
lot van avond vjjf sur wachten, doch na dien
tjfd ia «r nbts raesr aan te doen!"
EENE MINDERJARIGE.
Terstond na dit pgnlgk onderhoud verllal
Charlotte in gezelschap der meid het huls en
begaf zicb naar den heer Ra vin, haar voogd,
dien tg alleen thuis trof en wien tg in 't kort
de droevige dingen, die er voorgevallen waren,
meedeelde. Hy hoorde haar zwjjgend aan, en
zeide ten slotte:
.Welnu, waarde juffrouw, wat wilt gjj dan
doen
.MÜnhoer," antwoordde Charlotte, .ik baalt
een zekere som
.Zeker, dertig dl
vermeerderd ik ga er trolsch op, ze goed
uitgezet te hebben."
.Mynheer, Ik kwam er n om vragen."
,Er om vragen 1" riep de voogd, van zjjn
stoel springend, uit, en om wat te doen?"
„Om zo den crediteuren ter band te stellen,
de bandteekening mjjns vaders weer geldig te
Op dit nederige antwoord keek de heer Ra vin
haar aan ula was zjj waanzinnig geworden, en
sprak eindelgk verbaasd:
.Gy droomt, kinda geheel en al arm le
maken I"
,0 neen, mjjnheer, ik heb nog nooit een
