Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 12. Zaterdag 22 Juni 1895. Negende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie~msanden: Franco p«r postf 0,40. Afzonderlijke nummersf 0,05. BureauKrommestraat, F 227Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prijs dsr AdvortentiSni Van 1 tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel meer- 0.05 Wegens den feestdag tan de H.U. Petrus en Paulus op Zaterdag 29 Juni a.s. zal het volgend nummer van DE EEMBODE reeds Vrijdagmiddag verschijnen en 's avonds op de post of bij de abonnee bezorgd worden. Derhalve verzoeken wij beleefd advertentiën en correspondentiën tijdig aan ons bureau te willen inzenden. Reactie. I. Een der blijde en bemoedigende ver schijnselen onzer dagen is, volgens het woord des Pausen, de reactie, die in het zedelijk organisme der maatschappij wordt opgemerkt, en met den dag zich duidelijker openbaart. De vermetele poging om zonder God de volkeren te besturen, het geluk der maatschappij te bevorderen, heeft schipbreuk geleden, de proefneming is deerlijk mislukt. De grootsche beloften van het liberalisme zijn als rook verzwonden en ijdel geble ken zjjn idealen zjjn als zeepbellen uit eengespat. De hooggeroemde wetenschap, die het geloof en den godsdienst moest ver vangen, heeft een maatschappelijk ban kroet geledenzij heeft hare toezeggingen niet vervuld, hare schuld niet betaald. Nu het getij gekomen is, dat bet liberalis me zjjn gezegende, volle vruchten moest afwerpen in den schoot der volkeren, staat het voor ons als een ontbladerde, verdorde boom zonder levenssappen, zonder vruchten, ol, wanneer men van vruchten spreken wil, 't zjjn de sodoms appels des verderfs, welke het heeft afgeworpen. Helaas, dat het zoover komen moest alvorens aan terugkeer te denken, alvorens den heilloozen weg te verlaten, welke noodzakelijk moest uilloopen op ondergang van Staat en maatschappij! In den roes der betoovering had het geen oogen om de waarheid te zien, geen ooren om de waarschuwende stem men te hooren, geen handen om 't onheildreigend, toenemend kwaad te tas ten het droomde nog steeds van phantaseerde zich nog steeds een gelukstaat der wereld zonder voorbeeld de geschiedenis. Thans echter, nu het de gevolgen zijner dwalingen aanschouwt den afgrond, die zich dreigend voor zijn voeten opent; nu het de schrik barende verwildering ziet der zeden, de verdierlijking des menschen, de onstui migheid der laagste hartstochten nu het getuige moet zijn van schandalen in zjjn hoogste vertegenwoordigers, die pers, ambtenaars, volksvertegenwoor digers en regeerders het beeld der heilige rechtvaardigheid niet meer eerbiedigen, het onder mokerslagen verbrijzelen en onbeschaamd ten aanschouwe der wereld onder hun voeten vertrappen; nu het tevens de nooden ziet stijgen des volks, de kloven tusschen de standen ziet verbreeden, met de armoede de ontevredenheid ziet toenemen, het zwarte spook der revolutie ziet opdoemen, in één woordnu het staat voor een onhoudbaren toestand, een onvermijdelijke crisis, nu eerst denkt aan terugkeer, nu eerst gaan in het liberale kamp stemmen op, die het eigen stelsel vloeken, en luide verkondi gen terug naar God en godsdienst, naar Christus en zijne Keik!" Nu de rook bedwelming is opgetrokken ziet het liberalisme beschaamd de ontzettende verwoestingen op stoffelijk, zedelijk en geestelijk gebied aangerichtde illusie's zijn overgegaan, ingetreden is de koude ontnuchtering na een betooverenden droom. De beginselen bleken ook hier sterker dan de menschen en openbaren in de consequentie's het verderf daarin als in kern besloten. Op stoffelijk gebied werd de vrijheid toegepast, de beschermende rechten opgeheven met het treurig ge volg, dat vooral in ons Land, waar men zich nog immer krampachtig vasthoudt het vrijhandelsysteem, de nijver heid kwijnt en de landbouw verarmt. Daarbij komt dat de weelde, waar mede het liberalisme stad en land be stuurde, de florissante financiën heeft uitgeput, door leening op leening den schuldenlast verzwaarde, zoodat de bur gerij van gemeente en Staat thans meer en meer gebukt gaat onder steeds klim mende belastingen. Geen wonder dal op dit gebied met den dag een heviger reactie waarneemtvereenigin- gen treden in het leven, bonden wor den gesticht met het doel ora bescher mende rechten te verkrijgen, de regee ring te nopen, haar noodlottig systeem prijs te geven en terug te keeren tot de bescherming van den tweevoudigen tak i 's Lands welvaren, die ten gevolge onhoudbare concurrentie van vreem den ten ondergang neigt. Een ander gevolggrootendeels uit het vrij- handelsystecm voortvloeiende, is de toene mende armoede der groole menigte. Waar de bronnen van welvaart niet vloeien moet hel volk verarmen. De godsdienst alleen geeft kracht om het zware juk der ar moede met onderwerping aan Gods H. wil tevreden te dragen, maar waar deze ont breekt of wordt geringschat ziet men de menigte, door het liberalisme van God en godsdienst vervreemd, ontaarden in een massa ontevredenen. Een ruime en wel kome stof tot bereiding en bewerking voor politieke roervinken, revolutionnaire leiders, die hun wapentuig weten te halen uit het magazijn van 't liberalisme zelf. Het revolutionnair gelijkheidsbeginsel, door het liberalisme zoo luide verkon digd, werd, door de socialistische volks leiders overgenomen, gedreven tot de uiterste consequentie's ora door gelijke verdeeling der aardsche goederen lots verbetering te brengen in den toestand der mingegoeden. Aldus ontstond het socialisme, uit het zondig liberalisme gesproten. Het vaderschap van het soci alisme kan het liberalisme niet ontken nen, het draagt de schuld. Sinds des- zelfs optreden werd de gelijkheid tot beginsel verheven, zy werd het lokaas der menigte. Te vergeefs smachtte het volk op sociaal en staatkundig gebied naar de verwezenlijking daarvan, naar de invoering der daaruit voortvloeiende rechten, maar de eene teleurstelling volgde op de andere. De liberale hoeren hielden het volk de eieren voor, maar wierpen het de schalen toe, terwijl zij den inhoud voor zich zeiven behielden de coterie verdeelde de rollen en be hield voor zich de baantjes. Vandaar de wrevel en afgekeerdheid, welke hel socialisme tegen het liberalisme bezielen vandaar dat het in volle wapen rusting don strijd tegen zyn vader heeft aangebonden, voorwaarts rukt, zjjn te genstander op alle mogelijke punten terugwerpt, met gespierde vuist het roode vaandel der revolutie verheffend. Bij hot aanschouwen van dit monster, waaraan het liberalisme krachtens zijn beginsel het leven schonk, en dat krachtens dat zelfde beginsel voortholt tot verwezenlij king der uiterste consequentie, waarmede de bestaande staatsorde valt, het eigen domsrecht wordt vernietigd, een chaos van verwarring in 't leven geroepen, hoe /.an het anders of velen beginnen de i iogen te openen, zij gevoelen zich ge drongen om mét de gevolgen logisch ook hel beginsel te veroordeelenzij keeren het liberalisme den rug en zoeken het behoud in den godsdienst. De be keerlingen onder het liberalisme zullen vermenigvuldigen naarmate de verwar ringen zullen toenemen, en daar voor al plaats vinden, waar men wel is waar het liberalisme belijdt op politiek gebied, doch waar men aan den godsdienst ge trouw bleef in het huisgezin. helsche haat tegen de maatschappij te koelen, de beslaande orde omverwerpend puinhoopen eener grenzcnlooze verwarring en verwoesting te stichtendie alle menscheljjk gevoel met voeten tredend dolzinnig de moordtuigen rondom zich heenwerpt, al worden ook duizenden on- schuldigen daarvan slachtoffers; die, koelbloedig bjj de afschuwelijkste moord aanslagen, onverschillig b|j arrestatie, ongevoelig in de gevangenis, brutaal voor de rechters, koud bij het vonnis, als helden figureerend op het schavot, eene tot hiertoe ongekende diepte des verderfs toont. Geen wonder dat bij het schouwspel van zulke onmenschelijke gruweldaden van 't anarchisme, uit het liberale kamp menige stem wordt vernomen, die de tot hiertoe aanbeden neutrale school veroordeelen, waarschuwend wij zen op de noodlottige vruchten en te rug willen naar de school met God, op dat de verbroken zedelijke band moge worden hersteld tusschen God en den mensch, de band, welke alleen in staat is om de hartstochten te beteugelen en den mensch voor de uitspattingen zijner bedorven natuur te behoeden. Nog een andere oorzaak heeft niet minder medegewerkt om de reactie in het leven te roepen de godsdienstlooze school. Onderwijs en opvoeding zonder God en godsdienst hebben de bitterste vruchten afgeworpen, een generatie ge kweekt, bandeloos, gelijk een groot dich ter zegt, als de orkaaneen generatie, die het gezag trotseert, spot met wet ten en straffen die zich vereenigt tot menschonteerende parljjen, uittrekt met dolk en bommen gewapend, met allerlei vernielingswerktuigen toegerust om hun BUITENLAND. De opening van het Noord-Oostzee- kanaal heeft met buitengewoon groote plechtigheid plaats gehad. Keizer Wil helm kwam Woensdagmiddag omstreeks half-vjjf met zijn vier oudste zonen te Hamburg aan, waar hij aan het station door burgemeesterLehmannen deleden van den Senaat ontvangen werd. Op zjjn rit door de stad werd de Keizer door de bevolking met de meeste geest- drilt begroet en toegejuicht. Aan het diner ten stadhuize sprak de Keizer, in antwoord op de verwelkoming des burgemeesters, zjjn dank uit voor de buitengewoon Warme ontvangst. Als het geloei van den stormwind, zoo sprak hjj, klonk het gejubel der bevolking mij tegenhet was als de polsslag van het geheele Duilsche volk, dat er trotsch op is, zjjn vereenigd Rijk in zijne Vor sten en aanzienlijke gasten vertegen woordigd te zien. Uet weemoedige dankbaarheid her- FEUILLETON. Eene Erfenis. ZEVENDE HOOFDSTUK. 10) Op zekeren dag, toen de familie Lemierre orer de droevige gebeurtenissen ren den laatste ut te spreken, kondigde men bon den pestoor der perochie een, waartoe zjj behoorden. Wei nige oogenblikken later trad deze binnen't wu een bejaard en eerbiedwaardig priester, die ge woon wu hen van tjjd lot tjjd te bezoeken, wiens zalvende woorden niet weinig balsem de wonden van den oogelokkigen Jacob hadden leefden groet binnentredend, ,er zjjn vreemde geruchten in omloop." .Gij doet ons schrikken, mijnheer pas reide August ongerust, hem eeo stoel presen- teerend ,is er soms weer iets aan de hand .Men zegt dat de oproerlingen een algemeen en aanval op de stad voorbereiden, en men beweert dat de in de stad gebleven slaven zullen mede helpen door de stad op de vier hoeken in brand .Dit g ,ik ben belast bet n Ie komen zeggeo, u alleen, goede vrienden. Een voormalige slaaf van Al- bertsberg ia in den vroegen morgen in de sa cristie doorgedrongen en heeft mg deze bood schap afgegeven." .Groole Godt wat moet er van ons gewor den," riepen de beide broeders en Theresa doodeljjk verschrikt, .bet gevaar wordt Ibana oneindig groolcr. Waarheen? Hoe aan zooveel gevaar te ontsnappen ,Ik vraag u wel de geestelijke ben in de rede, .maar heb ik niet hooren zeggen, dat gij een schip in de haven bebt liggen, dat binnenkort onder [uil gut? Als gi) een goeden raad van mij wilt aannemen, moet gü u met uw geld en grootste kostbaarheden inschepen, alsmede met owe meubelen, maar alleen de noodzakelijkste, om geen argwaan te wekken ,Wjj zullen uwen raad volgen," antwoordde August, den goeden priester de hand drukkend, maar gjj, mijnbeer pastoor, gij gut toch met ons mee, niet waar gü znit toch ook profitee- ren van uw eigen raad ,Ik, mijnheer!" riep de priester digheid. ,ik de stad verlaten en bet gevaar vlochten! Neen, neen, mjjn plaats is te midden mijner kodde, 't is mijn plicht, over mjjne scha pen te waken, die mgn steun in deze dagen van verwarring hoog noodig hebben. Wal n beLreft, heeren, die welhaast in veiligheid zult zgn, ik ken nwe goedheid en behoef o dos niet op bet hert te drukken, de ongeiokkigeo die boord Ie nemen. Ik zal God voor n bidden, maar vergeet gjj ook mjj niet" Dit zeggende stond de eerbiedwaardige grijs aard op, nam hartelijk alscheid van de beide broeders en de jonge vrouw en verliet, sa hnn den zegen te hebben gegeven, bautig de Angust nam terstond zjjne maatregelen. Ter van waarde zorgvuldig inpakten, begaf hjj zich naar de Gutlaaf, een fraaie brik met drie mu ien, die zjjn eigendom was, en verwittigde den kepitein dat hij, de verontrustende geruchten, die in omloop waren, in aanmerking genomen, zich nog dienzelfden dag met zjjne echtgesoote en broeder en enkele dienstboden zon inschepen en een eindweegs zee zou kiezen, tol de praatjes in de stad onwaar bleken te zjjn. Kapitein Ramos was de zoon van een in Frankrijk ge naturaliseerd Portugees de eerlijke, rondbor- slige man veratond zgn vak uitmuntend en wu met hart en ziel aan de familie Lemierre gehecht. Zoodra Lemierre hem zjjn doel bad ontvouwd, liet hg zijne kajuit voor het aanstaande bezoek inrichten eo zond vervolgens eenige matrozen oit om hetgeen men inderhaast had klurgezet, weg te balen, zoodat men eiken argwaan wist te voorkomen. Vreezen de voor de toekomst, had hg uit reeds voor proviand gezorgd, en tevas bet verbljjt un boord voor zjjne weldoe ners, aan wie bjj zjjne opkomst verschuldigd was, zoo gemakkelijk mogelijk ingericht. Zoodra de zon ouder wu, verzamelde August zjjne bedienden a slaven a gaf hnn kennis zeer verwonderd, want reeds verscheidene fa in iliên hadden zich om dezelfde reden ingescheept en v. achtten in de haven de ure du gevaars af. De heer Lemierre voegde er bjj, dat zjj, die hem wilden volgen, mede scheep konden gaan, terwjjl de anderen, ais zjj dit beter achltu, in de stad konden bljjven en het huis bewaken. Het meerendeel hunner besloc! om te blijven, mur Wantje, die daaraan l iluuiigk geenszins dacht, alsmede eene jonge slavin, een jonge creool, Sander genaamd, en twee slaven, een neger en een mulat, volgden bunoe meesters aan boord. Wat de anderen betreft, de heer Lemierie wu van oordeel, dat zjj alles wisleo, wat er op banden was, en de bijjdscbap, die zjj bjj het vertrok der familie aan den dag leg den, bewees, dat zjj, gebonden zjjnde om het complot geheim te houden, genist waren bjj de gedachte, dat hunne meesters in veiligheid 't Wu reeds volkomen duister, toeu men de haven bereikte. Kapilein Ramos wachtte hen mot een sloep, door zet krachtige matrozen butnnrd, die hen in een ommezien nur bet schip overbracht. Voor alle voorzichtigheid had de kapitein de bavsn doen verlaten tot op un afstand, die hem veroorloofde alles goed Ie kun nen zien, maar die hem buiten het bereik der negen hield. Op het vurlnig aangekomen, giDgen mijnheer en mevronw Lemierre naar hunne kajuit om hunne zaken te regelen. Jacob had eene afzon derlijke kooi tot zjjne beschikking, artnals San- der, terwjjl Wantje an de beide negerinnen eene kooi naast hare meesteres verkregen. De neger en de mulat zonden den nacht bjj de matrozen doorbrengen. De lezer zal misschien glimlachen over deze nietige bijzonderheden, maar zjj zjjn noodzakelijk tot begrip van het ver dere gedeelte van ons verhaal. Zoodra mevronw Lemierre gereed wu, werd hel sooper opgediend in de kajuit, die xjj be woonden kapitein Ramoa cd zgn luitenant, door August daartoe voor het vervolg uitgenoodigd, namen er met den jongen Sander aan deel. Na het souper gingen zjj gezamenlijk aan dek, om van het indrukwekkend schouwspel, dat de al- tjjd schoone nacht in de Anlillen oplevert, te genieten, 't Wu juist middernacht gulagen op den toren der kerk v.in de Kup, die in diepe rust lag verzoekenalles scheen san te wjjzeo, dat de negers althans dien nacht met bon ont zettend werk geen begin zonden maken. Jnizt wilden da heer en mevronw Lemierre nur hunne kajnit terugkeer en, toen opeens verschei dene matrozen uitriepen: .Brand I brand! men beeft de itad in brand gestoken Aanstonds vlogen allen ontzet op en staarden in de richting der atad. De Kaap stond in brand. Op tien, twaalf plaatsen tegeljjk wu hjj ont slaan. Binnen enkele minuten zag men de eerste nog weifelende vlammen met vreesaanjagende snelheid van hois op huis, van straat op straat, van wjjk op wjjk overslaan, totdat xjj in elkan der grepen en de geheele stad slechts Fèao vuurzee geleek. Tan alle kanten weerklonken

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1895 | | pagina 1