Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 22. Zaterdag 31 Augustus 1895. Negende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie meendeni Franco per postf0,40. Afzonderlijke nummersf 0,05. BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De -Eembode. Prijs der Adrertentiln: Van 1 tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel meer- 0.05 Correspondcntiën en vóór 6 ure aan het bi Chose admirablela Religion ehré- tienne, qui ne semble «voir d' objet que la félicite done 1'aulra vie, fait L Velerlei zijn de omstandigheden, waar van het geluk des menschen op aarde afhangt. De mcnsch toch doet zich in de natuurlijke orde van het leven voor in drie verschillende, ofschoon van el kander onafscheidelijke toestanden, na melijk als op zich-zelf slaand persoon, ais lid van een huisgezin of familie, en als lid der Maatschappij. Opdat het ge luk van den mensch dus zoo volmaakt mogelijk zij, is het noodig dat de wet tige en noodzakelijke behoeften van ziel en lichaam bevredigd worden, en dat hij, zoowel in zijn huisgezin als in de burgerlijke maatschappij, die or de, vrede en vreugde vindt, welke rederlijkerwjjze het leven veraangenamen, en het uitvloeisel zjjn zijner welbegre pen geestelijke, zedelijke en stoffelij ke verheffing en veredelingmet één woord, het gevolg der ware beschaving. Bij de juiste beoordee ling en bepaling van den vooruitgang der Maatschappij is het derhalve nood zakelijk haar én in haar geheei, én in de deelen, welke haar uitmaken, te be schouwen. Men kan de deelen eener machine elk afzonderlijk aan een nauw keurig onderzoek onderwerpen, men ver- lieze evenwel het gebruik, waartoe zij bestemd is, niet uit het oog. In het al gemeen kan men zeggen, dat de Maat schappij in bloei verkeertU wanneer het welzijn zich over den geheelen mensch uitstrekt en in eene juiste verhouding en volkomen evenwicht zjjne stoffelijke, godsdienstige en zedelijke belangen om vat; 2° wanneer dit welzijn zich zoowel over de Maatschappij in haar geheel ge nomen, als over elk individu afzonderlijk, uitstrekt. De deelen mogen niet aan het geheel, noch het geheel aan de deelen opgeofferd worden. In het eerste geval toch ontstaat despotisme, in het tweede anarchie. Wanneer dan ook een of meer dezer voorwaarden tot het geluk der Maatschappij ontbreken, zoo is het al gemeen welzijn óf gelicel óf gedeeltelijk verdwenen. De beschaving dus heeft lot doel de ontwikkeling, de volmaking r<m den geheelen mensch. Het komt hier vooral aan op het recht begrip der uit drukking: ,van den geheelen mensch." Men stelle zich een volk voor, welks stoffelijk geluk niets te wenschen over laat. De belastingen zijn weinig in getal en gemakkelijk te drageneene goed geregelde rechtspraak draagt zorg voor de algemeene belangengeen oorlogen met naburige volken of twisten in eigen boezem matten het afin één woord, de stoffelijke welvaart, in haar geheel genomen, is uitstekend. Tege'ijkerlijd echter wordt het godsdienstig en zedelijk bestaan van dit volk in een soort van verdooving, van onmacht gehouden. Is dit nu een beschaafd volk Niemand die hierop bevestigend zal antwoorden, tenzij hij genoegen neemt met de bepa ling, dat liet menschelijk geslacht slechts een bijenzwerm is, tol wiens geluk niets xxligis, dan bloot stoffelijke welvaart. De niet door vooroordeel of hartstocht rblinde menschelijke rede veroor deelt beslist zoodanige bekrompen opvatting van 'sinenschen bestem ming het zuiver gevoel schrikt terug voor de gevolgen van zulk leer. Te dikwerf verliest men uit tiet oog, dat de behartiging der stof felijke belangen niet het eenig doel der beschaving mag zijn, maar dat de gods dienstige en zedelijke belangen wel degelijk en op de eerste plaats door haar dienen ter harte genomen te worden. Het stoffelijke behoort dus aan het godsdienstige en zedelijke onderworpen te zijn. Beide laatsten zijn het eerste en het hoogste in den mensch. Het is hier de plaats, de vraag te stellenIs de beschaving het onmiddellijk doel der Kerk? Het antwoord op die vraag is niet twijfel achtig. De Kerk heeft niet onmiddellijk de beschaving der Maatschappij tot doel. Zij is niet tot vermeerdering der stoffe lijke welvaart gesticht. Het doel dal door Haar wordt nagestreefd ligt onein dig hoogcr. De heiliging van den mensch, de volmaking van zijn godsdienstig en zedelijk leven, zijne opleiding voor den Hemel, ziedaar het onmiddellijk doel der Kerk, ziedaar de taak welke Haar ten deel gevallen is. Hieruit het besluit te trekken, dat uit dit allereerste doel der Kerk volgt, dat zij der beschaving vij andig legenover slaat, is echter ten eenemale valsch. De mensch toch is, krachlens aard en natuur, geen wezen met zich-zelf in tegenspraak. God, die hem schiep en oneindig wjjs is, kan hem geene lijdelijke bestemming gegeven hebben, welke tegen zijne eindbestemming aandruischt. De leer nu, die als de ware godsdienst leer de ware uitdrukking is van het schepsel lot den Schepper, die leer bevat in zich de ware leer der ware stoffelijke beschaving. Wanneer dus liet Kalholicisme de ware Godsdienst is, dan is ook het Katholicisme de ver kondiger der ware maatschappelijke leer, der beschavende leer bjj uitnemendheid. Diepzinnig en juist is het woord dal de ongeloovige Monteiquieu uitsprak, en dat wij als motto boven dit opstel plaatsten .Hoe wonderbaar de Chris telijke godsdienst, die slechts het geluk van den mensch hiernamaals tot doel schijnt te hebben, maakt bovendien ons geluk hier op aarde uit." J- van Merkenhove. BUITENLAND. In Frankrijk is weer een afschuwelij ke aanslag gepleegd- Zaterdagochtend werd aan de woning van den rijken bankier Rothschild, in de St. Florenlin- straat te Parijs, een dikke brief bezorgd, waarop nevens hel adres vermeld stond „persoonlijk" en .nazenden". De heer Rothschild vertoefde in de zeebadplaats Deauville, daarom werd de brief naar het kantoor in de Lafïttestraat gebracht en aan den afdeelingschef Jokovitz ge geven, die 't recht heeft de persoonlijke brieven bij afwezigheid van den geadres seerde te openen. Met een pennemes den brief, die zeer zorgvuldig was dicht gemaakt, trachtende te openet:, volgde een ontploffing en Jokovitz werd ernstig aan 't rechteroog en licht aan de rech terhand gewond. Hoewel men aanvan kelijk vi»esde, dat het rechteroog on herroepelijk verloren was, schijnt vol gens nadere berichten de hoop op vol komen genezing niet buitengesloten. Verscheidene personen zijn gevat, als verdacht van den aanslag; maar die werden allen weer vrijgelaten. Thans is echter, volgens een berichtgever van I.e Figaro, teJabrun, in Canfel, zekere Etienne Bor geval, als de vermoedelijke pleger van den aanslag. De Temps wijst in een artikeltje van algemeene strekking op hel verfoeilijke van den aanslag, en de verfijning die merkbaar wordt in de middelen door de anarchisten gebezigd. De niet onplof- bare stof gevulde boeken, vroeger door Constans, Etienne en Freille ontvangen, waren zwaar, en zagen er verdacht uit maar wat te doen tegen een brief met kwikchloried, zooals voor dezen ,sym- bolistisehen aanslag" gebezigd werd? Symbolistisch, want blijkbaar heeft men in Rothschild willen treffen h<t Kapita lisme, den gehaten en benijden rijkdom een verdere strekking behoeft nier. er niet in te zoeken. De mogelijkheid en het gevaar van zulke moordaansla gen .werpen nog een somber waas van wantrouwen te meer over liet moderne leven, reeds zoo vol bedreigingen en droefenis." Voor de viering van hel Sedan-feest, 2 September, zijn allerwege in Duitsch- land groole toebereidselen gemaakt. Vooral te Berlijn maakt men veel werk van de versieringen. Daar zullen ten sladhuize de oud-strijders van 1870 71 onthaald worden en eene som van 10.000 Mark uitgedeeld worden aan de behoef tige veteranen. De 42sle algemeene vergadering der Katholieken van Duitschland is onder buitengewone deelneming te Munchen gehou !en. O.a. heeft ook onze landgenoot, dr. H. J. A. M. Schaepman, aldaar het woord gevoerd. De Belgische Regeering is Dinsdag tegelijkertijd in de Kamer en in den Senaat geïnterpelleerd over de loopende geruchten betreffende oproerige bewe ging in den Congostaat. tn de Kamer vroeg de Brusselsche katholieke werk- mtns-afgevaardigde Colfs zelfs een par lementaire enquete, doch de ministers De Burlet en Schollaert maakten hem duidelijk dat de Belgische Regeering volstrekt niet verantwoordetijk is voor tietgeen er in den Onafhankelijken Con gostaat geschiedt, zoolang België dien Staat niet als een kolonie heeft over genomen. En men weet dat het voor stel, onlangs door de Belgische Re geering met betrekking tot deze over name gedaan, is uitgesteld. De ontwijkende antwoorden der Re- geering hebben groote misnoegdheid teweeggebracht, en de Brusselsche cor respondent van het Handelsblad van Antwerpen meent dat hierdoor de zaak der toekomstige annexatie van den Congostaat meer nadeel heeft onder vonden, dan zij in een half jaar zal te boven komen. Bjj de behandeling van de toepassing der Gemeentelijke Kieswet is het voor stel der Regeering, evenredige verte genwoordiging bij herstemmingen al leen, aangenomen met 69 tegen 55 stemmen, na verwerping van verschil lende amendementen, ten doel hebben de evenredige vertegenwoordiging ook bij terste stemming. De Kanier is daar na voor onbcpaalden lijd uiteengegaan. Kardinaal Goossens van Mechelcn is, op verlangen van den Paus, ander maal naar Rome vertrokken. Er loopt te Madrid een gerucht, dat in Spanje geheime afgezanten van de opstandelingen op Cuba zjjn aangeko men. om te trachten onlusten te ver wekken en daardoor het zenden van versterkingen naar Cuba te beletten. Tot alle zekerheid heeft men voor zorgsmaatregelen genomen. De Spaansche Regeering heeft be sloten met September niet minder dan 90,000 man onder de wapenen te roe pen. De liberale pers in Spanje maakt zich opnieuw ongerust over Carlistische woelingen en beweert o. a. dat Don Jaime, oudste zoon van Don Calos, in het huweljjk zou willen treden met koning Alfonso's zuster Maria de las Merceaes, ten einde tot een verzoening der beide takken van het Huis Bour bon te geraken. De meeste bisschoppen van Italië heb ben reeds in herderlijke brieven de ge- FEUILLETON. Het uilslapje, waartan ik u in mijn vorigen brief gesproken heb, is schier den rug. Woena- deg 13 Aug. 's namiddags kwam bier een kar aflakken met personen tan die twee tot Cba pa eul behoorende dorpen, genaamd Kion houo iang t'an en Sin bono iang t'ao. Zjj noodigden mjj nit den tolgenden dag met hen mee te gaan, ten einde hen in de gelegenheid te stellen te biechten en de heilige Communie te ontvangen. Den tolgenden morgen was er reeds vroeg le ven in de brouwerjj, want ik wensebte de reis in éón dag te doen, en moest bovendien de heilige Communie brengen aan twee zieken in een dorp, hetwelk wjj passeerden. Ne het H. Misoffer te hebben opgedragen en een paar christenen te woord te hebben gestaan, zette de karavaan zich in beweging. Voorop ging de kar met vier paarden bespannen en door twee mannen (laat ik maar zeggen koet sier en palfrenier) beslnnrd. Ge zegt mimchien wat doet onze broer deftig daar in Mongolië b(j rijdt met een vierspan. Ja, maar wanneer die lompe karren door twee paarden moesten getrokken worden, dan souden ze hier en daar blijven steken, hgv. wanneer men een berg over moet trekken, een rivier doorwaden enz. Ach ter dat vierspan bevond zich nw broer te paard. Aanvankelijk ging het stapvoets, terwjl ik bel Allerheiligste droeg. Na de beide rieken heilige Communie gebracht te hebben, zetten wjj den gang er in. Tegen IS a 1 unr kwamen wjj in een Mon- goolsch dorp om er te dineeren. Een Mongoolrch wjjf, van buitengewone afmeting, met rollende oogen en een stem ali een baznin, kwam bui ten en vroeg aan mjju geleider wie ik was, of wji ook sapekeo hadden en hoeveel wjj wil den betalen. Mgn geleider antwoorddeDat is onze Chen fon (Priester) en toen zij dit niet begreep, gaf bjj mjj een titel die alleen aan de mandarijnen wordt gegeven. Is hjj rjjk Ant woord Schalrjjk. Daarop begon zg bedaarder te worden en bracht theewater over hel vuur. Meer badden wjj niet noodig, dewjjl ik mjjn middagmaal in den zak bad. Na een nar geloeid het vallen van den avond op onze bestemming. Ofschoon de reis zooder ongelnkken afliep, kon ik nochtans gedurende een paar dagen niet op de gewone wjjze zitten, maar moest ik mij op de rechter- of linkerzijde leggen. Wanneer ergens een priester arriveert, dan komen terstond de christenen af om den ka L' oen te geven. Dat wil zeggenzjj vallen voor den priester op de beide knieën, buigen het boold en zeggenkai cbenn fon ka t' oen wa, d. w. z. ik bnig voor den priester het booldvervolgens vlagen zjjChenn fon lai la, is de priester ge komen chenn Ion hao, maakt de priester het wel, enz. Dat is alljjd hetzelfde. Dienzelfden avond boowde ik geen booge torens meer, maar na «en weinig gegeten en mjjne gebeden ver richt te hebben, lag ik weldra in zoete rust. Den volgenden morgen las ik de H. Mis. Was hel in eene Sint Walburgskerk (Arnhem) Niet volkomen hetzelfde. De kerk bestond uit vier mnren van in de zon gebakken steenen opge bouwd, van buiten eo van bionen met klei be streken het plafond was niet geschilderd als van de Sint Martinnskerk, maar bestond uit slok ken met lakkebossen en klei overdekt. Aan den eenen kant waren vier ramen, waarin papier de pleats van ruiten innam, en twee deuren, die niet op hunne hengsets konden draaien en ook niet steendicht waren. Een uit klei opge richte hoogte diende voor altaar, waarboven de christenen eenige prentjes hadden gehangen. Overigens bevond zich in de kerk niets dan eene hoeveelheid afgedorschl graan. Mijn logeerkamer wae een verlengstuk van de kérk volgensdenzellden bouwtrant. Ameublement: een kiang, een (ornnis, zooals de boeren bjj n gebruiken om het eten te koken voor het vee daarop een groote ijzeren pot, waarin alles wordt gekookt en gebradenvervolgene twee kisten en een paar tonnen met ingelegde groen ten en drinkwater. Na de H. Mis wilde ik beginnen biecht te booren. doch zjj zeiden, dat de priester eerst een :dag moest uitrusten. Was bet inderdaad medeljjden of wel een list om my een dag lan ger daar te honden, ik weet het niet, maar ik kon dien dag niets anders doen, dan eenige rie ken bezoeken. Den volgenden dag van na de H. Mis tot 's avonds bieebthooren. Bjj gebrek aan een stoel hadden ze twee chineeache tafeltjes, die slechts één voel hoogte hebben, op elkaar geplaatst. Den daaraanvolgenden dag, Zoodag, feest van hel Onbevlekt Hart van Maria, feest van onze Congregatie, hoorde ik nog eenige biechten, tas de H. Mis, waaronder nitreiken van vele H. Communiën, verrichtte de Zondagsplecbtigheden, nsch er steeg l paard om het andere dorp te bezoeke dag hoorde ik daar de biecht der zieken, overigens geen bijzonders, 'e Nachts werd ik opeens nit rnjjo zooten slaap gewekt. Wat was het? Mjjn kiang wss gebouwd aan den buitenmuur, waarin zich een venster bevond; dat venster was met papier beplakt, doch daarin bevond zich een opening, die ik, om koovatteo te voorkomen, met zich daar bevindende chineesche kleeren had dichtgestopt. Die opening diende waarscbjjn- ljjk tot deur voor de kat. Toen zjj nu die ope ning versperd vond, sprong rij dwars door bet papier been en kwam op mjjn bed terecht. Doch overigens geen bijzonders en ik ging weer onder zeil tot den volgenden morgen. In dit dorp bevond zich geen kerk, doch een der christenen had twee kamers naast eikaar: (een groot vertrek en eeo suite.) In dat groole vertrek stond een hooge kist, die mg tot altaar diende. De christenen knielden achter en nevens mjj neer; dat er geen plaats over was kunt ge licht begrijpen. Na de H. Mis biechthooren. Toen ik den biechtstoel verliet om mgn middag maal te nemen, was er alweer wat nienws. Men kwam mij zeggenHet paard van den priester is gaan loopen, en ia nergens te vinden. On middellijk gingen twee mannen op reis om my een ander paard van Cha pa ent te balen doch ook het gevluchte paard keerde terug, zooilat ik er toen twee had. Maandag en Dinsdag werden verder nog be steed met biechthooren enz. en Woensdagmor gen keerde ik naar het andere dorp terng, waar nog het een en ander te doen was. Ik wilde toen bet nieuwe paard bergden, seigneur scheen er niet van gediend te zjjn, hjj maakte allerlei bokkensprongen om mg ter aarde te werpen doch al kan ik geen paard dresseeren, zg werpen mjj niet uit bet zadel; eindelijk maakte hjj zulke gekke figuren, dat by er by neer tuimeldetoen tuimelde ik naluurlgk ook en verloor op mgn been een weinig vel en bloed, doch het grootste gedeelte heb ik be- Toen Donderdagmorgen daar alles afgeloo- pen was, zette ik mgn reis voort tot Si iog dze, residentie vaa onzen bisschop. Mgr. Baz. Tot mgn apgt was Monseigneur met twee andere mis sionarissen daags te voren naar eene andere plaats vertrokken, doch er waren er nog twee thuiseen Belg en een Chinees. Ik wilde Za terdag morgens naar Enl cheu san hao ver trekken, dewgl daar sinds een paar weken geen priester was, doch myn Enropeesche me debroeder raadde mg aan den Zondag te Si ing die te passeeren om een weinig nit te rusten. Ik heb nog jong bloed en wil soms meer doen dan mogelyk is, bet is dus goed, dat ik van tgd tot tyd door myne ouders con fraters, die bet verstandiger weten aan te leg gen, op de vingen word getikt.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1895 | | pagina 1