Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 27.
Zaterdag 5 October 1895.
Negende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum. Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adrertentitn:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
n uiterlijk Vrijdagavond
Crispi.
1.
Wellicht is er geen naam nauwer met
de geschiedenis van het één Italië
saaragevlochlen, dan die van den be-
ruchten staatsman, boven dit opstel ge
noemd want de wording van hel één
Italië is ook mede zijn werk geweest.
En nu de 76-jarige grijsaard met zijn
levenszon ook de glorie van zijne
schepping ziet ondergaan, heeft hy nog
eenmaal de getrouwen, die in zijn snood
heden en misdaden deelden, of die ze met
onstuimige vreugde hebben toegejuicht,
om zich willen vereenigen. De 20e
September j.l., de dag waarop voor
vijf en twintig jaren de roovers Rome
binnendrongen, bood daartoe een schoone
gelegenheid. Aan de Porta Pia van Rome,
op de plaats van misdaad en schande,
heeft hy allen trachten te verzamelen,
die in samenzweringen tegen Paus en
Kerk hun heil en verheffing zochten, en
die op de puinhoopen des Christendoms
hun eindelijken triomf hoopten te vieren.
En, het moet erkend, aan inspanning en
yver tot het welslagen van een luister
rijk feestgetij heeft het waarlijk niet ont
broken. Door Crispi en zijn vrienden
is het uiterste beproefd om de glorie
van het één Italië nog eens te doen
schitteren in vollen glans. Maar de harts
tochten konden niet meer als weleer
worden opgezweept lot die woede en
razernij, die vroeger steenen deed wer
pen naar de lijkkist van den beminden
Paus Pius IX en schouwspelen te zien
gaven, die een huivering joegen door
het katholieke hart. Nu bleef de sma
lende, sarrende rede tegen Paus en
Kerk van den ouden samenzweerder de
hoofdschotel, waaraan zijn volgelingen
zich moesten verzadigen.
Van Crispi kan naar waarheid gezegd vor-
den, dat hij met het één Italië is groot ge
worden, maar ook dat het misdadig groot
worden van dien rooverstaat zijne ge
schiedenis is. En deze achten wij merk
waardig genoeg om hier in korte trek
ken weer te geven.
Crispi werd den 4den October van
het jaar 1819 op Sicilië te Ribera, niet
ver van Girgenti, geboren. Zijn eerste
opleiding ontving hij in een seminarium.
Daarna studeerde hij in de rechten en
haalde in 1841 den doctorsgraad. Toen
was hij twee en twintig jaar oud.
Kort daarna stak Crispi naar Italië
over en vestigde zich te Napels. Daar
hield hij zich bezig met pleiten, schrij-
en samenzweren, maar met samen-
en 't meest, tot eindelijk het .Jong
Italië" het oogenblik gekomen achtte
Ferdinand II te verjagen. Van loen
af dacht hy er slechts aan hoe men
i zijn oog vorstelijke lyrannen zou
kunnen onttronen, en was hij in drukke
briefwisseling met Mazzini.
De opstand werd echter achtereen
volgens te Messina, te Catania cn te
Palermo onderdrukt, en den 1 ln Mei
1849 werd een lijst van bannelingen
opgemaakt, aan welker hoofd zich de
i Crispi bevond. Dienzelfden avond
■nen hem buiten Palermo met ge
bogen hoofd langzaam voortschrijden.
Aan het uiteinde van het havenhoofd
bleef hij lang in gepeins verzonken tot
hij zich te water wierpweldra had
hij al zwemmende een visschersschuit
bereikt, die hem scheen op te wachten
en midden in den nacht werd hij aan
boord van een Fransch koopvaardijschip
gebracht, dat hem naar Marseille voerde.
Van Marseille begaf Crispi zich naar
Piëmont, dat destijds het toevluchts-
was voor eiken Italiaanschen banne
ling. Hij vestigde zich te Turyn. Daar
leed hij een armoedig en moeilijk leven
dikwijls moest hjj zich het geringste
werk getroosten en wist dan 's morgens
niet of hij 's avonds iets te eten zou
hebben. Hjj schreef er in dagbladen en
voerde tegen de rijken en machtigen
een heftigen slrjjd, tot op zekeren mor
gen de politie een onderzoek bij hem
deed en hem daarna naar de gevangenis
bracht. Toen hjj weder in vrijheid werd
gesteld, ging hij naar Malta. Ook daar
hield hij zich met samenzweren bezig,
evenals hjj het in Piëmont en in Sicilië
had gedaan. En zooals hij uit Piëmont
cn Sicilië verbannen was, werd hij ook
uil Malta verjaagd. Toen scheepte hjj
zich op een Engelsch vaartuig in naar
Londen.
Te Londen viel hjj in handen van
Mazzini. Alle omwentclingsgezindcn van
Europa hadden het destijds op Napoleon
III gemunt en Crispi sloot zich natuur
lijk bjj hen aan. Maar het samenzweren
bracht hem geen bestaan, en de Itali-
aansche lessen, die hij gaf, waren tot
het onderhoud van zjjn gezin niet vol
doende daarom nam hjj de aanbieding
van Carini, om correspondent van zijn
blad ,11 Carrière franco-italianote
Parijs te worden, met graagte aan. Hier
ging hjj veel met iandgenooten om, die
evenals hij Italiuunr-he vluchtelingen en
samenzweerders waren. Na zes maanden
werd hij bij den Prefect ontboden en hem
te verstaan gegeven, dat hjj vertrekken
moest. Nog dien zelfden avond verliet
hjj het land. Den volgenden dag was
hjj weer in Londen.
Den Franschen schrijver Charles Benait,
n wiens mededeel ing in de Temp» wjj
de voornaamste bijzonderheden reeds
ontleenden, laten wij hier liefst zelf aan
het woord. .Hjj zocht," zegt genoemde
schrijver, .onmiddellijk Mazzini op, cn de
uitkomst van hun onderhoud was, dal
op zekeren avond een grijsaard met
zorgvuldig geschoren kin en een blauwen
bril op den neus, die een paspoort had
aam van zekeren Manuel Parodn,
Argentjjnsch onderdaan, te Dover zich
inscheepte naar Napels. Vandaar slak
hij naar Sicilië over, waar hij zich, zoo
als we uit zjjn dagboek zien, inet proef
nemingen tot het gieten van bommen
bezig hield. Niemand kwam op het ver
moeden, om den braven Manuel Paroda
iets kwaads te verdenken. Hjj maakte
r, na in Florence Mazzini gesproken
ebben, een uilstapje naar Londen,
waar de Argentjjn een gedaanteverwis
seling onderging en met den naam
Tobio Glivan het burgerschap van Groot-
Brittar.nië aannam de bril werd afge-
m de grijze pruik maakte weer plaats
voor mooie zwarte lokken. Zoo kwam
hij in Italië terug eu vroeg een onder
houd met Farini, dictator van Parma,
Modena, en Bologna, geboortig uit de
Romagna en dus van huis uit even goed
opstandeling en samenzweerder als hij
zelf. Deze verschatte hem aanbevelings
brieven, cn daarmëc gewapend, liet hjj
zich bjj Cavour aandienen. De tjjden
waren nu geheel anders geworden. De
vrede van Villa-franca was gelcekend.
Het gansche schiereiland verkeerde in
gisting.
.Cavour verklaarde, dat hjj zelf niets
kon doen. Hjj beloofde echter, dat hjj
de gebeurtenissen hun loop zou laten
nemen en liet doorschemeren, dal alles
wat er gedaan werd, wel gedaan zou zjjn.
.Garibaldi had zich op de rots Ca-
prera teruggetrokken. Daar stond hjj op
den uitkijk en wachtte hot gunstige
oogenblik af. Crispi riep hem dat hjj
zoude opstaan en Garibaldi eland op.
,ln de maand April van het jaar 1860
hadden .de duizend" zich tc Genua
vereenigd- Maar Mazzini talmde. Gari
baldi bleef besluiteloos. Er werd ge
mompeld, dat Palermo zich weer on
derworpen hadmen vond het oagen-
blik niet gunstig. Daar haalde Crispi
telegrammen in cijferschrift uil den zak,
dio hjj juist ontvangen had .Sicilië was
weer in opstand, de beweging breidde
zich van stad tot stad uil, Palermo hail
hare poorten voor de bevrijders geopend."
Vol geestdrift werd er tol vertrek be
sloten. De telegrammen waren valsch en
Crispi had ze zelf opgesteld maar dat
deed erniettoe, zijn doel was bereikt, ann
de beslu iteloosheid was een einde gemaakt.
.Men maakte zich van twee groole
schepen meester, en men zeilde naar
Sicilië. Men weet, hoe Sicilië ver
overd werd, vervolgens Napels, en hoe
Victor Emanuel een koninkrijk ontving
uit de handen der omwentelingsgezinden.
,Nu behoefde Crispi zich niet meer
in Londen te verschuilen, noch in het
geheim zich met de vervaardiging van
bommen bezig te houden hij werd als
afgevaardigde naar het Parlement van
Turijn gezonden. Londen, Parjjs, Malta,
Genua, dit alles ligt ver achter hem.
Wie waren Manuel Paroda en Tobio
Glivan ook weer? Het verleden is ge
heel vergeten. Toen Crispi zjjn zetel aan
de uiterste linkerzijde zou gaan innemen
vroeg hein een onbescheideneZult ge
voor Mazzini zjjn? Noen, luidde het
antwoord. Voor Garibaldi dan Neen.
Voor wie dan V - Voor Crispi na
tuurlijk, was zjjn kalm bescheid. En dat
heeft hjj volgehouden hjj is voor Crispi
gebleven, zelfs in die mate, dat hjj alles
wat niet voor Crispi is, beschouwt als
leijen Crispi."
Van toen af was zjjn voornaamste
doel de verheerlijking zjjner eigen per
soonlijkheid.
BUITENLAND,
Frankrijk heeft een zijner grootste
mannen verloren door den dood van
den wereldberocmden geleerde, profes
sor Louis Pasteur, die Zaterdagmiddag
op zijn kasteel to Garches in 7f. jarigen
ouderdom is overleden. De deelneming
in dit verlies is zoo groot, dat men
wegens liet groot aantal telegrammen
waaronder van buitenlandsche vor
sten en gekroonde hoofden bet per
soneel van het telegraafbureau te Ville-
neuve l'Elang heeft moeten verdubbelen.
De begrafenis heelt heden plaats op
Staatskosten met de nationale eerbewij
zen. President Faure zal er persoonljjk
aan deel nemen. Op verzoek van me
vrouw Pasteur en de familie zal dit
echter niet geschieden in bel Panthéon,
den ontwijden Godstempel, maar zal
hel slolTulijk overschot voorloopig bjj-
gezet worden in een der kelders van
de Nölre Dame, in afwachting van de
overbrenging naar het Inalilut-Paeteur
in de rue Dutot, waar een praalgraf
zal worden gebouwd.
De groote diensten, welke Pasteur
aan de wetenschap, aan de inenschheid
bewezen heeft, zijn algemeen bekend. In
alle talen is zjjn naam vereeuwigd door
een nieuw woord .pasteuriseeren". Zijne
studiën betreffende het gislen brachten
hem tot de ontdekking van kleine ge
organiseerde diertjes, die het bederf ver
oorzaken, en tijj gaf de nijverheid het
middel aan de hand om wjjn, bier en
andere vloeistoffen voor bederf te be-
FEUILLETON.
De weg naar het Paradijs.
1) Een klein meisje klopte ongeduldig aan de
poort van een liekenbnis in de Bretagne. .Ik
bid n, maak loch open," riep bel kind, ,ik wil
naar moeder toe."
.Wat is dat voor een alarm T' bromde de
portier; .men schijnt te denken dat ik niets
anders Ie doen heb, dan het gejammer van
ieder bedelkind aan tehooren, dat bier voorbij
komL Uil den weg daar, Iaat den wagen voorbjj
Het verschrikte kind trad ter egde, onderwijl
een lijkwagen door de dear van het hoepitaal
ging. Daarna keerde bet zicb lot een man,
die joist door de peort naar bnilen trad en
een minder streng uitricht bad dan de portier,
.Hebt n mijn moeder niet gezien
De aangesprokene bad een dochtertje, het
welk ongeveer even xoo ond was als de kleine
Agnes. Het een medelijdenden blik beschoawde
hjj het kind, nam het vriendelijk bg de hand
en vroeg:
.Wanneer is nw moeder in het ziekenhuis
,A1 drie dagen is moeder nil ons buis w
gegaan. Ach, ik ben zonder moeder zoo e
...m cq xoo treurig. Wanneer ik moeder
mag wodSien, dan zal ik haar vragen o! zjj
mjj niet meer alleen zal laten. Ik deed niets
dsn schreien, sinds moed
,Hoe heet uw moeder, rnjjo kiad?"
Vrouw Stephen."
Ahzoo is het no 191 Nu, kleine,
schrei maar niet, uw moeder is gelukkigzjj
heelt een verre reis ondernomen."
Wanneer zal zjj dan wederkomen 1"
,Gjj znlt haar in eeoe nieuwe woonplaats
.Ik ben
.Eo waa
.Mjjoe ni
antwoordde het kind.
weder vinden."
.Maar waai
i zij dau heengegaan vroeg
ig en tevreden ego.'
.Maar ik weet den weg niet daarheen."
.Deze kinderlijke eenvoud bracht den goeden
tan in verlegenheiddoch hg zocht zich spoe-
ig te redden met de vraag:
.Kunt gij bidden
,Ja, moeder leerde mjj mgn morgen- en
vondgebed."
.Zeer goed, mjjn kind. Maar zeg mjj nu eens,
vaar zjjt gij geweest Ijjdens uw moeder u ver-
iteo had?"
,Bjj andere menschen, maar die waren zoo
reemd voor mij, en bromden op mjj, omdat ik
erdrietig was dat moeder er niel meer was.
ia au ben ik weggeloopen, omdat ik veel liever
>jj moeder was."
.Maar heb je dan geen ooms of tantes, waar
i naar toe kun! gaan
,Ja meneer, een tante heb ik nog, eo moeder
need gezeid, als zjj niet terugkwam, dan moest
ik mg maar naar tante Ducrot begeveo."
,En waar woont die wel, mjjn kind?"
derrien. Ga dus rochl uit dezen weg maar op,
'raag af eo toe aan voorbijgangers of u de
goede richting boudt, die naar bet huis van
;anta voert. Ea wal ik u zeggen wilver
geet nooit de gebeden te doen, die uwe moeder
leerd heeft. Wees altijd braaf eo bemin
Gcd bovenal, dao zal de goddelijke Voorzienig,
beid wel hel overige doen."
e man legde daarop het kind een zilver
stukje in de hand, wees in eene bepaalde
richting en zeido
.Nu maar recht uit, lieve kind I"
.Besluiteloos zag bet kind de zich verwijde
rende gestalte ran den vriendelijken man achterna
.Ja, rechtuit, en dan naar het paradijs, naar
moeder toe."
.Agnes droogde hare tranen, en sloeg de
richting in, die haar was aangewezen. Telkens
vroeg zji de voorbijgangers of zjj op den weg
nasr het dorpje H. was, en wanneer zjj een
bevestigend anlwoord ontving, schreed zjj wel
gemoed voorwaarts.
Opeers ontwaarde zjj een man tegen een
boomstam gezeten, die een groote groene lap
boven de oogen droeg. Aan dezen vroeg het
kind andermaal ol zjj den goeden weg behou
den had.
,Wie zjjt gij' vroeg de man, terwjjl bjj zjjn
doffe glanalooze oogen naar het weeskind opsloeg.
tder is naar het paradjjs."
verhelderde hel eangezicht van
den blinde. De klank der slem verried den
ouderdom der kleine, eo uit hare woorden
elraalden bare kinderlijke eenvoud eu openbar-
ligheid. Aan deo rand van den weg gezeten
ondervroeg bjj nu hel kind en ontwaarde toen,
schuilplaats bjj hatr tante ging zoeken, daar
deze even ais hare moeder den weg des para-
djjses had ingeslagen.
De grijsaard had vol weemoed de kleine
aangebooid. Ook hjj had reeds veel kommer
en harleleed verduurd. Van zjjn geboorte af
was bjj bijna blind geweest, en daardoor on
geschikt voor arbeid, au zjjo ouders waren be
hoeftig. Bjj den dood zijner ouders scheidden
de zeven broeders, en lieten Arthor, den hulp
behoevenden jongeling, aan zjjn lot over. Sinds
dien tjjd hield bjj zich bedelend in den omtrek
op.
Ieder kende en beminde den braven men, tan
wien altijd an overal zjjn aalmoes met liefde
werd aangeboden. En nu zond de hemel hem
geels een onderkomen zocht. En onderwjjl de
man. die in den loop der jaren byna volslagen
bliod was geworden, zjjo treurige levensgeschie
denis vertelde, hield de wees de roexelige hend
des blinden in hare kioine handen.
Het arme meisje moest nu ook worden mee
gedeeld, dat zy te vergeelt haar tante zoeken
zou. Met bedachtzaamheid maakte de blinde
haar daarmede bekend, en bood toen het kind
een liefderjjko schuilplaats aan in sifua arme
lijke woning. ,Ik kan u weinig aanbieden,"
sprak de arme man, .maar mgn leven zal ik
voor n veil hebben. Wellicht zal uw levenspad
dan doornig zjjn, maar met Gods hulp en by-
sland zal hol u voeren op den weg die leidt
ir hel
heerlijk paredjjt.
„Ach, lieve man," verzuchtte het kind, .ik
wil naar het psradjis, waar mjjn lieve moeder
mjj wacht. Ik wil gaarne bjj u zjjn, ea ik zal
u leiden aan do hand, opdat ge nimmer vallen
moogt. Ja, dan komen we te zamen waar moe
der is, niet waar?"
Dikke tranen rolden over de rimpelige wan
gen van den gryzeby trok het kind raat aan
zijne borat, hield de glanslooze oogen hemel
waarts en scheen Gods zegtn over zich ea
het kind af te smeeken.
.Agnes," zoo sprak by nn, ,gjj neemt een
zwere laak op u. Ik, oude «urn, ken u weinig
steun biedenmaar de goddelijke Heiland be-
miot de oogeiukkigeo, en Hjj beeft ons beden
te zamen gebracht. Gjj zult het licht mijner
oogen zgoen ik heb nog krachtige armen die
n zullen beechermeo, en later zult gjj mg de
deur des paradjjaes openen."
