Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 37.
Zaterdag 14 December 1895.
Negende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blariciim. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden
Franco per postf0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertontitn:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
CorrespondenliCn e
Zij, die zich vóór
1 Januari op „UK KKB-
BOIkfC'aboiincrreii, oulvsHgrn
de tot dien tijd verschijnende
nummer» gratis.
Na vijf en twintig Jaren.
Na al de droeve dagen die voor
afgegaan waren, en bij de vele en groote
bekommernissen waarin men leefde, was
het aan heleinde van het veelbewogen
jaar 1870 gewis een even merkwaar
dige als troo; tryke gebeurtenis voor de
zwaar beproefde kinderen der Kerk, als
naar aanleiding van liet Algemeene
Valicaansche Concilie de onvergetelijke
Paus i'ius IX z.g. op den 8«i«" December,
den leesldag van de Onbevlekte Ont
vangenis der Allerzaligste Maagd, haren
kuischen Bruidegom Sint Jozef, deels
uit persoonlijke liefde voor dien Heilige,
deels op dringend verlangen van tal-
looze Bisschoppen, Priesters en leeken
uit alle oorden vaD de wereld, plechtig
tot Patroon der Heilige, Roomsch-
Katholieke Kerk verhief. Laatstleden
Zondag nu waren dus sinds dat heuge
lijke feit juist vijf en twintig jaren voor
bij, hetgeen dan ook onze beminde, thans
roemrijk regeerende Paus Leo X1H, al
een even vurig vereerder van dien grooten,
heiliger. Aartsvader, heeft gewild dat
door het christen volk in dankbare
herinnering zou worden gebracht. Van
daar zijn nadrukkelijke wensch, dat alle
oprechte minnaars van St. Jozef ook
dezen 25»'en verjaardag op den derden
Zondag van den Advent, derhalve nog
in het octaaf van den eigen dag, het
feest van Maria's Onbevlekte Ontvan
genis, in godsdienstige feestvreugde
zouden vieren, waartoe bij zelfs met
het oog op de kerkelijke Rubrieken,
mits voorbereidende oefeningen of spe
ciale devoties zijn voorafgegaan, door
een besluit van de H. Congregatie der
Riten enkele privileges heeft willen
geven. Wel een reden ook voor ons om
nu eveneens een dankbaren terugblik te
slaan op de buitengewone en klaarblij
kelijk zoo zegenrijke uitbreiding der St.
Jozefvereering in de latere jaren, vooral
sedert den glorievollen dag, waarop deze
bewonderenswaardige Heilige door het
onfeilbaar Opperhoofd der Kerk tot
Beschermer en Voorspreker der geheele
Christenheid werd verheven.
Wel mocht Pius IX dan, de Paus-ko-
ning-inartelaar, wien zoo te recht den
provident ieelen naam van Crux de eruce
.Kruis van het Kruis" ten deele is ge
vallen, in zijn rondschrijven aan al de
geloovjgen van de wereld, dat hen in
kennis stellen moest van de plechtige
verheffing van den heiligen Jozef tot
Algemcenen Patroon der ganschc Katho
lieke Kerk, met wc.'moed van de laatste
allerbedroevendste tijden spreken, waarin
aan de Kerk van Christus een ontzaglijke
en allerverderfelijksle oorlog word ver
klaard, en van de velerlei rampspoeden,
die de bestierders dier Kerk allerwegen
verontrustten. Maar daarom ook achtte
de H. Vader bij zoovele en zoo groote
wederwaardigheden en bij zoo geheel
nieuwe zielsgevaren voor de geloovige
christenheid wel een geheel bijzonder
heilsmiddel noodig, dat hij liet red
middel noemde voor onze bedorven
eeuw, om al die onheilen dra te keeren
en krachtdadiger dan ooit Gods ont
ferming af Ie smeeken van den hemel.
En dat middel, het kon wel geen ander
zijn dan nevens een steeds vuriger de
votie vcor de Allerheiligste Maagd ook
de volijverige beoefening eener innige
godsvrucht tot den II. Jozef, welke vooral
in latere eeuwen al hooger was opge
voerd-en alom reeds verbreid. Immers,
het heil van onze Moeder de H. Kerk
in zoo bitteren nood, en de zielsbelangen
van hare kinderen zoo ernstig bedreigd,
behoefden een veelverrnogcnden Helper
en Hoeder, en wie was hiertoe beter
nu geschikt en als van zelf meer ook
aangewezen dan de uitgelezen Dienaar
Gods, die eenmaal van den hemel met
de zwaarwichtige zending was belast
om eerst aan de kribbe, daarna tijdens
de droevige ballingschap in Egypte en
later in de nederige woning van Naza
reth te waken over Moeder en Kind, j
Zijn maagdelijke Bruid en den eeuwigen
Zoon des Vaders, door de wondermacht
van den H- Geest naar het vleesch uit
haar geboren.
En thans, nu sinds de plechtige uil
verkiezing van den Man van Maria,
's Heeren Moeder, tot Beschermer ook
van Jezus II. Bruid een kwarteeuw is
verloopen, thans mag het zeker in op
rechten dank erkendzijn hemclsch
patronaat is waarlijk niet zonder rjjke
vrucht gebleven. Want al duurt de felle
strijd en daarmee de harde tijd van
lijden en beproeving voor haar nog im
mer voort, tocli mag haren Schutspatroon
de welverdiende lof stellig niet ont
houden, dat hij van uit de hooge heme
len wel met de grootste deelneming en
vaderlijke zorg voor haar heil en welzijn
he; ft gewaakt, en zijne machtige tusschen-
komst bij haren Goddclijken Bruidegom,
zijn Pleegzoon, op treffende wijze heeft
doen golden. Wij allen toch weten,
hetgeen zelfs onze tegenstanders niet
ontkennen, hoe juist in de laatste vijf
en twintig jaren, waarin de Kerk wel
niet te vuur en te zwaard, doch erger
nog op alle mogelijke wijs met list cn
laag verraad, door laster en door lo
gen hartstochtelijk bestreden werd, en
haar zichtbaar Opperhoofd door snood
geweld in zijn eigen stad schandelijk
onttroond nog steeds in gevangenschap
zucht, toch in weerwil van dat alles haar
uitwendig aanzien zoowel als haar in
nerlijke kracht wonderbaar zijn toege
nomen, en hoe zij, de wreed vervolgde,
door de geheime kracht, die van haar
uitgaat, gaandeweg de harten van ve
len harer voormalige bestrijders reeds
voor zich heeft mogen winnen- Waar
aan dit toe te schrijven, tenzij aan de
geheel zichtbare bescherming van dien
machtigen Voorspreker bij Gods troon,
van dien tweeden Jozef, die met meer
recht nog dan eens de onderkoning
van Egypte den eerenaam verdient van
.Behouder der wereld?" Of is de
hooge vlucht, welke zijn vereering door
geheel de katholieke wereld voor goed
genomen heelt sinds den blijden stond,
waarop de Opperherder der Kerk hem
tot haar Beschermer kous en aldus bij
zijn gloriekrans nog nieuwen luister
voegde, hiervoor niet het overduidelijk
bewjjs En is verder die gestadige
uitbreiding van zijn eeredienst niet
>ok een gelukkig voortee
de toekomst en een zeker
onderpand van een wellicht haastige,
zeker volkomen zegepraal der
Kerk over allen, die haar vervolgen
cn belagen Want wij zagen het, hoe
ook Leo XIII, voor onzen zorgvollen
tijd niet minder een man van God ge
zonden, in hetzelfde voetspoor van zjjn
roemruchten voorganger is getreden,
hoe hij tot den dag van heden toe
waarlijk niet het minste heeft ver
zuimd om dien wjjdschen eeredienst
den Algemcenen Patroon der
Kerk gedurig te bevestigen en al ver-
verder te verbreiden. Ook hij
vaardigde daartoe een apostolisch sclirjj-
uit, een zestal jaren nu geleden,
waarin hij een iederen sland en staat
met al de vurigheid en de overtuiging
van zijn hart den H. Jozef aanprees
ais schutspatroon en voorbeeld, en
hij de godsvrucht der geloovi-
gen tol dien heiligen Patriarch, die
wel voor alles in navolging moet be
staan, al evenzeer het groote genees
middel roemde voor do ellenden van
de hedendaagsche maatschappij. En
Z. H. had hierbij allereerst, geljjk uit
zjjn woorden blijkt, den werken
den stand, dat is de meest uitge
breide klasse der christelijke arbeiders,
op het oog, wier stoffelijk en geeste
lijk geluk hij meer dan van anderen
juist door de treurige misbruiken en
wanverhoudingen in onze dagen zag
bedreigd. En, God zij dankLeo's
woord en oproeping, wel aan allen,
doch inzonderheid aan hen die min
der door de fortuin begunstigd zjjn,
vond bjj ontelbaren van de zijnen ge-
reedelijk gehoor. Op 's Pausen roep
stem heeft mer, zich wijd en zjjd ver-
eenigd om zich onder de gezegende
bescherming te stellen van den nede-
rigen, armen en kuischen handwerks-
van Nazerelh, nu zoo hemelhoog
verheven, en door zjjn voorbeeld be
moedigd en aangespoord naar best
vermogen zjjnc deugden na te volgen,
al meer en meer overtuigd, dat niet
de dwaze zucht naar eer en aanzien,
naar aardsche schatten en zinnelijke
genoegens, maar alleen de nederigheid
versterving, de echte godsdienstzin
en een reine levenswandel ook bij de
vele ontberingen en beproevingen van
dit leven tevredenheid verschaffen en
waren zielevree, en dat een getrouwe
plichtsbetrachting een allereerste eisch
tot waarachtige lotsverbetering moet
zjjn.
Moge dan ook na het gezegend tijds
verloop der laatste vjjf en twintig jaren
deze blijde herinneringsdag, dien wij
even troostvol voor het oogenblik als
voor de tcekomst ook hoopvol dur
ven noemen, voor gansch de christen
heid in het algemeen en dus niet min
der voor iederen christen werkman in
het bijzonder een nieuwe spoorslag zjjn
om op den eenmaal ingeslagen weg
dei oprechte Sint Jozef-vereering voort
le gaan en door trouwe navolging van
zjjn rechtvaardigheid en deugd zich
een wezenlijk en duurzaam geluk voor
tijd en eeuwigheid te verzekeren.
V. C. t. A.
BUITENLAND.
Gelijk verwacht werd, is de heer
Von Köller als Pruisisch minister van
Buitenlandsche Zaken afgetreden. Hij
behoudt echter zjjn titel en rang van
Minister van Staat en ontving voorts
den Rooden Adelaar eerste klasse. Tot
zijn opvolger is benoemd vrijheer Von
der Recke von der Horst, tot nu toe
Regeerings-president in het district
Dusseldorf.
Bjj de behandeling der begrooting
van Binnenlandsche Zaken in den Rijks
dag heeft de afgevaardigde Von Kar-
dorff eene redevoering gehouden, waar
in hij van de Regeering een meer
krachtig en beslist optreden tegenover
FEUILLETON.
Stad en Dorp.
Vrij gevolgd naar hei Duitech door M.
6) .Mozes Beilchenbaum heefl een flink
magaxjjo," vervolgde Woortman.
.Beilchenhanm vroeg de vrouw, .maar
dit is immers een jood!"
.Wat hindert dal I" zei Woortmao. .Men
kan (och waarlijk aan de meubelen niet zien
oi ze van een jood of van een christen zjjn.
Dos ik ga morgen met je mee; eerst gaan we
dan de woning opnemen, en dan gaan wo naar
het magazijn de menbelen koopen. Maar weel
je, Christiaan, als ik zoo den balven dag met
je loop en je in alles behulpzaam ben, dan -
dan dan heb ik in de fabriek weel je,
dan wordt mij den balven dag van mjjn loon
afgetrokken
.Natuurlijk, ik betaal de schade," riep
Christiaan.
.Mijn hemel, Woortmao,'' liet sich vronw
Lange ontvallen. .Naar hetgeen ik dcor mijn
man hoorde vertellen, meende ik dat je lol
over de ooren in het geld zal, en non hoor ik
dat Een jong vrijgezel heett toch zulke groote
oitgaven niet"
,Ach, zenr niet," kwam Lange tnsscheo
beiden. .Ik betaal voor je, Frans. Wjj hebben
het immers I" en daarbij sloeg hjj op zijn broek
zak, waar xjjn geldbeurs zilten moest. Met
schrik greep bjj in zgn zak, «tsnma in de
nadere; en riep toen ontsteld; .Mijn beurs is
weg,'
endden.
d dat de gasten h<
,En je bebt haar voor een paar oor nog ge
had," zei .lo vronw. ,Ze zal zeker op den grond
liggen." Met zorg ging zg hel zoeken, maar
op den vloer was niets te vinden.
.Waar hebt je haar hel laatst gebruikt?"
vroeg Woortman.
.Boven, op onze kamer, toen ik den sjouwer
betaald heb," antwoordje Lange. ,Eo ik weet
heel zeker, dat ik haar bier in het lokaal ook
nog gehad heb, want ik beb een doosje lucifers
gekocht. Ze moet me ontstolen zijn."
.Maar, mijn hemel, man, hoeveel zat er wel
in?" vroeg de vrouw angstig.
.Zeker veertig mark," zei Lange bijna on-
gezelen, tot ik kwam f
Daarop vei telde Lange dat bij me; twee
personen een lijd 1-ing gesproken had. Op de
vraag van Woortman aan den kastelein of
dezo die personen kende, ontving bjj een
ongunstig antwoord. De waard kon zich niet
berinneren, ze vroeger ooit gezien te hebben.
.Hel schenen welgestelde menscben le zjjo,"
zeide hjj, .maar tegenwoordig loopen zooveel
schurken in nette kleeding rond, dat men xe
niet meer lusschen eerlijke lieden kan uitzoeken.
Hel beste is na maar het dadeljjk bij de
politie aan le geven, dan zjjn de spitsboeven
ganw ingerokeud. Ik wil wedden, dat ze
morgenavond reeds op alroo slapen, als het
geen geslepen schelmen zijn. Maar, hoe is 't
nuje hebt toch immers nog gold
.Geld genoeg om een uitzuiger te betalen,'
antwoordde Lange gekrenkt.
,Nou, dan voor den dag er mee, bjj m(j wordt
niet gepolt, alles contanL Vijftien glazen bier.
.Lieve hemel', vijftien glazen bier? Wi
heeft die toch opgedronken?" riep de vrom
tot groote ergernis der gasten, die het gesprek
ir de waard
goedkoop is b
landacht hadden gevolgd. 1
ging rustig voort:
.Drie kalfskarbonade, brood ei
dat is te zamen drie mark."
.Drie mark! Een heelesomvo
zei de vrouw. .Dat moet ik zeggen, Woortmao,
•berg ie 't nooit goedkoop," ant
woordde de aangesprokene, .wanneer men d
lovensnr'Jdelen zelf aankoopt, is het veel voot
deeliger."
.Hier zijn twintig merk," riep Lange, die nl
een lederen zakje, dat fa(j, aan een bandje oi
den bals hangend, onder zjjn vest droeg, ee
goudstnk had genomen cn dit den waard aanboor
.Geef me maar terng."
De waard stelde zich na oogenschjjnljjk ge
rost over den floantieclen toestand zijner gasten
hij wisselde het geldstuk, trok bet zjjne oral,
en verklaarde dadelijk bjj de politie aangilte
zullen doen. Hij zon zorgen dat de schelmen
aan de galg kwamen, die het gewaagd hadden,
zjjn als eerlijk bekend slaande zaak in een
elecbten naam te brengen.
Na zulke onaangename ontmoetingen bad
Lange geen lust, nog langer in de gelagkamer
te zitten. Hjj nam van Woortman
wekte de kinderen, die zich reeds lang met hun
hoofdjes op tafel hadden le elapen gelegd,
en begaf zich met do zijnen ter ruste.
De eerste dag in Hamburg had alzoo een
teleurstellend einde genomen, wat zon de
toekomst nog brengen?
Den volgenden morgen was Woortman reeds
vroegtijdig aanwezig om de familie af te balen,
Hjj wandelde met hen de straat op en trad na
eenige schreden een groote poort in en volgde
een overwelfde breede gang tot zij op een groot
plein kwameo, dat door gebouwen omsloten
werd. Alles zag er daar vieo en verwaarloosd
nit. Daarbij maakten die talrijke vensters, welke
op bet plein uitzagen, een vreemden indrnk.
De glazen Bcbenen in den iaalsten tjjd nic
gewasschen, uit da open vensters hing menigt
voile wasch, ol lagen er geheel verwaarloosde
kinderen door de ramen naar buiten te gloren.
Van alle kanten weerklonken luido gesprekken,
het schreien en schreenwen ven kiuderen en voor
en achter hen het blaffen van honden.
.Moeten we hier wonen," vroeg de vronw
onUteld.
„Ja, zeker, daar boven, op de vierde verdie
ping, het vierde en vijlde raam, aac de rechter
kant, dat is geloof ik nw woning. Maar je moet
je niet door den niterljjkeu schjjn laten afschrikken,
want evenals hier, zien alle arbeiderawjjks
Hamborg er nit. Kom maar serst eens l.im
.Woortman ging nn weder voorop en meldde
zich aan bjj den portier. Daarna stegen zjj bjjui
ademloos verscheidene trappen op en traden
eindelijk in een nietige kamer, die in verbinding
Stond met een even klei» nevenvertrnk. De
vensters zagen uit op het plein, vanwaar een
vervelend lawaai opsteeg. Nergens een stokje
groen land, geen Itootp, geen straik of plant
gedeelte te zien. Een doffe zwaarmoedigheid
overviel het echtpaar te huis was het dan
toch heel wat aangenamer voor een menscb.
Zoo ver davr het oog roikle: prachtige velden,
weelderige, bloeiende boomen en struikgewas,
den vrijen hemel en lastig zingende vogelen.
Nu eerst ondervonden zij hoe schoon ban
woouplaats was, die tjj zoo onbedacht en
roekeloos den rog hadden gekeerd.
Maar daar was na niets meer aan te ver
anderen, de eerste schrede op den onbekenden
weg was geplaatst, de andere zonden von
zelf volgen.
Van de woning werd nn de ruimte gemeten.
Maar alvorens men verder kon gun moest
Lange sl dadelijk weder In de bears grjjpen,
want de buur moest een maand vooruit worden
betaald.
Nn ging men naar hel moobelmagaxjjn, dat
in bet drukste gedeelte der stad lag. Reusachtige
schilden verkondigden reeds van verre den roem
van Mozes Beilchenhanm. Winkelkasten van een
verbazenden omvang bewezen, dat men bjj hem
kon bekomen, wat het hart begeerde, en dat
voor billijke prijzen en onder de voordeeligste
voorwaarden. Mozes handelde in alles, pianinos
en schoensmeer, zijden kleederen en tand
poeder, tot in de kleinste bijzonderheden toe.
Lange en zijn wederhelft slaakten een zucht toen
zjj denwinkel binnentraden. Zooveel pracht hadden
zij nog zelden gezien. Nog voor zij evenhaddan
