Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 20.
Vrijdag 14 Augustus 1896.
Tiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonsementsprijpar drie
Franco per post
Afzonderlijke
Bureau Krommestraat,F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglnq De Eembode.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Volksvrienden.
Sinds een tal van jaren heeft men
reeds het droeve schouwspel moeten zien,
hoe duizenden en nog eens duizenden
vergiftigd werden door de verpestende
socialistische leer hoe met duivelach
tige geslepenheid de massa's door zoo
genaamde vrienden des volks, die zich,
naar hun voorgeven, geheel belangeloos
voor anderen willen opofferen, worden
opgezweept en aangezet tot een harls-
tochtelijken strijd tegen orde en gezag en
niet minder tegen het booze kapitaal.
En de arme bedrogenen gorden zich
aan ten strijde, aangevoerd door die
schijnbare weldoeners van het miskende
deel des volks,
Het curieuse geval doet zich echter hierbij
voor, dat er onder die laaghartige op
ruiers, welke zich moe schreeuwen in
hunnen strijd tegen het kapitaal, hetwelk
zij de bron van alle maatschappelijke
kwalen gelieven te noemen, personen
schuilen, die op hun beurt als kapitalis
ten worden aangewezen. Met niet te
weerspreken feiten wordt het schan
delijk misleide volk de blinddoek van de
oogen weggerukt, en die bedriegers in
hun ware gedaanten voorgesteld. Men
is begonnen onder hen, die het hardst
roepen om hervorming der onhoudbare
maatschappij, diegenen aan te wijzen,
welke beschikken over een ontzaglijk
fortuin, en hun getal is niet gering. In
Duitschland bv. bestaan de hoofdaan
voerders der socialisten uit kapitalisten,
die, wanneer zij zulks in hun belang
noodig achten, razen en tieren tegen het
kapitaal. Singer en Adler zijn niet min
der dan millionnairVolmar bezit een
villa aan de oevers van de Alpenmeeren
in BeierenBebel heeft nog onlangs een
villa aangekocht aan het meer van Zurich,
die hjj vorstelijk heeft doen inrichten,
en een reeks anderen leiden een leven
van weelde en genot.
Fry» der AdvertentMni
lot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
In België is het even zoo gesteld.
De geboeders Defuisseaux en Van der
Velde, behooren onder de schat
rijke burgers des lands; de heer Picard,
senateur, is een man van fortuinde
heeren Sélys-Longchamps en mr. Janson
beschikken over enorme kapitalen, en
van den heer Lelièvre, raadsheer aan
het hof van cassatie, wordt verhaald,
dat hij geldschieter en de bankier van
het volkshuis te Brussel is.
Ook in ons vaderland zijn soortgelijke
volksvrienden te vinden.
En deze en dergelijke personages zijn
nu de aanvoerders van de door hen
zelve tot ontevredenheid aangezette lie
den in den strijd tegen het gehate ka
pitaal. Door zulke misleiders nu wordt
het arme volk geëxploiteerd. Terwijl die
volkmenners zich in genietingen baden,
en schatten geld verdienen, worden de
goedgeloovige lieden in hua pover be
staan geprikkeld en tot haat aangezet,
omdat zij het hun voorgespiegeldeaardsch
paradijs maar niet mogen binnengaan.
Vooral leerzaam is, wat een der vroe
gere leiders der Belgische socialisten,
Couvreur, onlangs omtrent het gekonkel,
dat daar achter de socialistische scher
men voorvalt, heeft publiek gemaakt.
Deze teleurgestelde volksmenner ver
klaarde te walgen van hetgeen hij had
moeten aanschouwen. Personen, aldus
beweerde hij, die in de dagen van ver
kiezingsstrijd een gansch ondergeschikte
rol speelden, wisten zich met behendigheid
meester te maken van mandaten, die
zij noch door hun werken, noch door
hun talent verdienen, en die zonder
schaamte hun onbekwaamheid voor het
geheele land durven ten toon spreiden.
Hij zegt dan woordelijk:
.Daar ik wilde inwerken tegen die
handelingen en tegen die opvatting,
welke die lieden zich van de staatkunde
miken, die zij slechts beschouwen als
de kunst om de menigte om den tuin
te leiden, door haar het onmogelijke te
beloven en hare hartstochten te vleien,
werd ik tot de onmacht gebracht en
gedwongen my terug te trekken uit de
worsteling, waaraan ik geheel mijn leven
had willen wijden."
Aan deze merkwaardige bekentenis
meenen wij nog te moeten toevoegen
het beeld, hetwelk door een Saksisch
socialistisch blad, Arbeiderzeitungvan
de leiders zijner eigen partij wordt ge
schetst, als het schrijft
„Een sociaal-democratisch leider is
tegenwoordig over het algemeen een
ruw monster. Hij wordt omringd door
andere monsters, die hem het hof ma
ken. Geleerden, kunstenaars, literatoren,
ledigloopers, sociaal-politieke plannen
makers," enz. enz., .deze geheele horde
vervolgt hem overal, waar hjj gaat:
in het parlement en in huismondeling
en -hriftelijk dringt men zich bij hem
op, vleit hem, ziet hem naar de oogen,
hangt aan zijn lippen en roept en
schreeuwt bij alles: .bravo"! Velen
komen enkel uit nieuwsgierigheid, zoo
als men een man met een waterhoofd
aangaapt. Men zou de menschelijke na
tuur niet moeten kennen, als men be
weerde, dat deze muggenzwerm, die
onafgebroken éen zelfde man voor oogen
zweeft, hem eindelijk niet het gezicht
benevelen en geheel andere dingen doen
zien, dan de werkelijkheid aanbiedt.
Zoo ziet hjj groote daden in zijn nietig
ste verrichtingen."
Zeker niet minder juist hebben deze
volksvrienden zich in hun ware gedaante
vertoond bij het dezer dagen te Londen
gehouden Arbeiders-Congres, waar zij,
na in onstuimige, schandelijke verga
deringen geducht te hebben huis ge
houden, uiteen gingen onder de kreten
van: .Leve de sociale revolutie!"
En a
dergelijke laaghartige wezens
ziet men in onzen tijd vooral de wer
kende klasse ten prooi. Met een zekére
kruiperige slaafschheid worden deze mo
derne tirannen, die den mond steeds vol
hebben over vrijheid en zelf de grootste
dwingelandij in beoefening brengen, door
die arme mis'eide volksklasse op hun
geringste wenken gediend. Gaf het na
burige België bij de jongste Kamerver
kiezingen daarvan niet een allertreurigst
voorbeeld te zien Aan waarschuwingen
te dien opzichte van waarachtige vrien
den des volks heeft het toch waarlijk
niet ontbroken. Evenmin vermochten de
schandelijke tooneelen, die de zooge
naamde volksvrienden in de Kamer reeds
te zien gaven, noch de teleurstellingen,
die zij als loon voor hun bewezen dien
sten van die zjjde reeds moesten inoog-
sten, noch de ellende waaronder dui
zenden van hen door toedoen hunner
opruiers zjjn gebracht, de oogen te
openen met een geestdrift, een betere
zaak waardig, namen zjj deel aan den
verkiezingsstrijd, om te trachten de wel
vaart des Lands te stellen in handen
van hen, die door de eigen partijgenooten
in al hunne verachtelijkheid worden ten
toongesteld. En wat, helaas, niet meer
te loochenen valt: zoo voortgaande, is
het te vreezen, dat binnen een niet te
lang tijdperk de toekomst da;ir aan de
socialisten behoort.
Moet men niet huiveren bij de ge
dachte aan zulk een schouwspelIs het
niet allertreurigst te noemen, dat het
hartstochtelijke woord en de goddelooze
opruiende geschriften dier zoogenaamde
volksvrienden, naar met den dag steeds
duidelijker wordt, gereedelijk ingang vin
den in de harten des volks? Smachtend
naar de genietingen, die hun met helsche
geslepenheid en list in het verschiet
worden gesteld, als zij maar willen
luisteren naar de bevelen hunner aan
voerders, ziel men geheele drommen
zich als willoos overgeven en beschik
baar stellen ten dienste dier tirannen
in onze maatschappij.
De hedendaagsche toestand is dus
inderdaad reeds hachelijk te noemen, en
dreigt nog ernstiger te worden, dan hjj
reeds is. De onbeschaamde, voor niets
terugdeinzende valsche volksvrienden
zullen ook hier te Lande evenals elders
niet rusten voor hun verderfelijk stre
ven geheel in vervulling gaat. Vandaar
dat een algeheele toewijding van ons.
Katholieken, in het bestrijden der mon
sterachtige leer van hel socialisme ge
biedend gevorderd wordt. De machtige
taal van het Katholicisme moet'zich in
woord en geschrift steeds krachtiger doen
hooren om de oproerige, godtergende
leerstellingen der socialisten te verplet
teren. Het moet vernomen worden met
dien gloed der overtuiging, welke de
harten der arme misleiden weder tot
God en Zijne geboden terugvoert.
De katholieke pers heeft dus mede hierin
een zeer verhevene roeping, doch wil zij
het doel bereiken, dan moet ook de noo-
dige steun haar niet onthouden worden.
Tot hare verspreiding, onder de mindere
volksklasse vooral, behoort al gedaan te
worden, wat immer mogelijk is. Mogen
zij, die daartoe in de gelegenheid zjjn,
dus wel begrijpen, en er zich van door
dringen, welk een groote verantwoorde
lijkheid op hen rust, ora daartoe mede te
werken. Immers, al onze krachten be
hooren met de meeste zorg te worden
ontwikkeld, waar een steeds verwoeder
vijand het socialisme ons komt
tarten en uitdagen. Wjj moeten, willen
wij ons niet schuldig maken aan verza
kingvan eenen duren plicht, vast aaneenge
sloten, schouder aan schouder optrekken,
geen enkele gaping in onze gelederen mag
zich voordoen nu eene vreeseljjke strijd,
een kamp als op leven en dood, door ons,
Katholieken, noch kan noch mag ont
weken worden.
BUITENLAND.
Fransche bladen melden, dat generaal
Baldissera, gouverneur van Erythrea,
plotseling van zjjn buitenplaats te Savona
naar Rome is geroepen, wijl de toestand
in Abessinië weder onrustig wordt. De
Negoes schijnt zich weder te wapenen,
om tegen het najaar den strijd te kun
nen hervatten. Men zegt, dat te Dstji-
boeti groote hoeveelheden wapenen en
ammunitie ontscheept zjjn.
De toestand op Creta wordt steeds
erger. Tot gouverneur is benoemd kolo
nel Abd-oellah, een berucht officier der
Koerden, laatstelijk commandant der
gendarmerie in Macedonië, in plaats van
FEUILLETON.
De drie vrienden-
7) Dit xoo lang gewenschte en tevens ge
vreesde oogenblik bleef niet leng uiL Weldra
trad Jules in gezelschap van Edmond binnen
en bevond xicb de schnldige in tegenwoordig
heid zijner edelaardige moeder.
In de oogen van mevronw Delmont sche
merden tranen van vrengde en aandoening. Zjj
had de kracht niet om op ie «taan, maar hare
armen wjjd uitstrekkende, riep zjj uit:
,0, mjjn zoonj"
Jules viel voor haar op de knieën, greep
hare handen en, ze met knsven overladende,
,0 moederI liefste moeder!"
Keer vermocht hjj aiet te zeggen.
„Sta op," zeide mevrouw Delmont eindelijk,
.kom aan mjjn hart, daar ia uwe plaats, gjj
«uit er een veilig toevlaefatsoord vinden I
.Koeder," zeide Jules, eenigszins tot bedaren
gekomen, .ik beloof n plechtig, in tegenwoor
digheid mijner vrienden, dat ik van gedrag
zal veranderen. Ik wil breken met den ouden
sleur, met mjjne slechte makkers, met alles, wat
u lot hiertoe beeft doen tranen stortenmaar
daartoe moet ik deze stad veriaten, waar mijn
goede naam geschonden is en mjjne relatièn
mg aan nieuwe gevaren zonden blootstellen.
Kjjn vader heeft op waardige wjjze het vader-
heb nog nooit ernstig aan eene loopbaan ge
dacht; bet oogenblik is gekomen om een einde
te maken aan dien lediggang, die mjj zoozeer
op den rand van den afgrond heelt gebracht."
.Jules, wilt gjj mjj verlaten?"
,'t Is een straf, die ik mjj moet opleggen.
Ik ben bet geluk, dat ik met u had kunnen smaken,
onwaardig geworden, en ik moet hel thans
door een welverdiende boetedoening terng-
Movrouw Delmont boog het hoofd zonder te
antwoorden. Arsène, bemerkende, welke nieuwe
droefheid haar dit plan veroorzaakte, trad op
Jules toe.
.Mjjn waarde," zeide hjj, „blgf bjj ons. Ik
zal mjjn vader een verzoek doen, dat hg mg
zeker niet zal weigeren. Ik zal hem verzoeken
u op zgn kantoor een plaats te verleenen
gij zult bjj en met mg werken. Wg zullen
voortaan geen anderen vriend hebben dan
Edmond en zoo zullen wg weder als vroeger
worden: dt drit onoficheidtlijktn."
Een glimlach verhelderde bel gelaat van me
vrouw Delmont. Zoo zg haar zoon bg zich kon
houden, zoo zg hem deugdzaam kon zien wor
den, zon zg nog gelukkig zgn. Ongeduldig ver
beidde zg het antwoord, dat Arsène haar
's avonds zon brengen. Ongelukkig luidde dit
niet gunstig. De goede jongen kleedde het zoo
bemoedigend mogelgk in, maar inderdaad bad
de bankier het voorstel zgns zoons zeer slecht
ontvangen. Op strengen toon. die geen tegen
spraak duldde, had hg gezegd
„Arsène, ik verbied u elke betrekking met
dien deugniet van Delmont. Die Jongen ia op
weg naar de gevangenis, en gg zult zien, dat
bij, oer er twee jaren zgn verloopen, zgne
moeder en den naam, dien hg draagt, zal ont-
eerd hebben."
Arsène had niet verder aangedrongen; hg
wist, dat het nutteloos geweest ware, en hg
begreep, dat een langer verblgl in de stad voor
Jules onmogelgk was.
Van baren kant had mevrouw Delmont aan
haren biechtvader om raad gevraagd en deze
was van meening, dat zg zich niet legen het
besluit van haren zoon moest verzetten. Reeds
denzelfden avond was baar ofler gebracht.
,ik ben tot alles bereid," zeide zg tot zich
zelve, .ik heb slechts één doel, hel heil mgns
zoons, en ik z.il mg alle genoegens des levens
ontzeggen om deze gunst van den goeden God
te verkrggen."
IX
Den volgenden morgen reeds werden de
noodige aanstalten gemaakt om te vertrekken.
Mevrouw Delmont legde eene manmoedigbeid
aan den dag, die men baar nooit zon hebben
oegeschreven. Zg zorgde voor alles met eene
bedaardheid, die een scherp contrast leverde
met de gevoelens, die haar inwendig bezielden.
Jules was diep aangedaan. Keermalen ves
tigde bg in den loop van den dag zgne blikken
op zgne moeder; dan vulden zgne oogen zich
met tranen, als bg dat beminde gelaat be
schouwde, diep gegroefd door onrust en
smart. Dan werd zgn hart met droefheid ver
rold, en het eene voornemen volgde het an
dere. Wat zon bg gelukkig zjjn, als hg over
enige jarsa, bemind door sjjne overaten en
wgzende op eervolle onderscheidingen,
zgne moeder terugkeerde en haar kon ze;
,Ik heb alles hersteld, moederlielal
roem, al mgn geluk zal voortaan beslaa
u gelnkkig te maken
Dan omarmde Jnles zgne moedereert
drukte haren zoon, die spoedig misschien voor
altgd van baar ging scheiden, in vervoering aan
haar hart.
Hen had het regiment cavallerie gekozen,
wa. .bjj de beer Delmont had gediend, en
waarbg zgn aandenken nog steeds ia zegening
was. De kolonel, die een vriend van bem was
goweest, had de arme weduwe meermalen zgne
diensten aangeboden. Het regiment bevond zich
sinds drie jaren in Algiers, waar het zich in
verschillende gevechten roemrgk onderscheiden
had. Jnles achtte zich gelukkig, eene gelegen
heid gevonden te hebben om zich eveneens te
onderscheiden, en bg een regiment geplaatst te
worden, waar de naam zgns vader met eerbied
werd genoemd. Hg gevoelde, dat hg daardoor
sterker zon zgn, en een naam eer aan zon doen,
die ook de zgne was.
De acht dagen, die het vertrek voorafgingen,
werden en familie doorgebrachL Alleen Edmond
kwam zjjn geliefden Jnles voortdurend gezel
schap honden, en bem bewgzen, dat ware
vriendschap zich niet verloochent. Arsène had
ook gaarne gewild, maar de bankier bleef on-
verzettelgk, en bg sprak nooit den naam van
Delmont nit, zonder er het ipilMen van
deugniet bg te voegen. Alles wat hg ver
kreeg was, den jongen slrjjdar bg zgn vertrek
te mogen vergezellen en aldus voor het laatst
blgk te geven van zgne gehechtheid.
Eindelgk was de dag der scheiding gekomen.
Jules moest zich in eene ongeveer tien uur
van daar gelegen stad bg een detachement
aansluiten, dat beslemming had naar Afrika.
Zgne moeder had gaarne gezien, dat hg per
rgtuig tot Toulon v
zeide, dat hg
wennen en bovendien niet beter moest behan
deld worden dan hg verdiende.
Het afscheid was hartroerend; Jnles om
helsde zgne moeder hartstocbtelgk en ontving
geknield haren zegen. Hevrouw Delmont raapte
al haren moed bgeen en smeekte God om
zegen voor dit dierbaar pand. Daarop nam zg
haren zoon bg de hand, en bracht hem naar
eene schilderg, die haar echtgenoot InofBciers-
tenue voorstelde.
.Jules," zeide zg, .vergeet nimmer uwen vader,
en denk te midden der gevaren aan uwe
moeder, die niet ophouden zal u te be
minnen en voor u te bidden I
Jules kon geen woord spreken. Hg begreep
op dat oogenblik ten volle zgne ondankbaar
heid, en do verplichting, die thana op hem
rustte. Na een lange poos zwggena, zeide hg
eindelgk met vnur:
.Een moeder kan in het hart haars zoons
lezen. Zie dus, moeder, hoezeer ik u hoogschat
en liefheb 1"
Op dit oogenblik kwamen Edmond en Arsène.
Hen ging ontbgten, maar de eetlust ontbrak;
iedeis keel was als toegeschroefd. Jules kon
zgne blikken niet van sjjne moedor ifusnin