Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 40.
Zaterdag 2 Januari 1897.
Tiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementeprije par drie mu
Franco per post
BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije der Advertentiim
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Nieuwjaar.
Voorzeker, niemand, hoe koud en ge
voelloos van harte hg in andere om-
slandigheden des levens ook wezen
mag, kan den teederen indruk ontgaan,
dien de wisseling van twee jaren in
's menschenziel gevoelen doet. De heil-
en zegenwenschen, hetzij gemeend of
voor den vorm hem toegestuurd, komen
hem dan te welsprekend eraan herin
neren, dat weder een deel zijns levens
door den stroom des tijds is meege
sleurd. Maar wat verschil van indruk maakt
die herinnering bij de onderscheidene
personen. Waar toch de goddelooze, met
zijn misdadig geweten, met geweld
een onderzoek van zijn verleden van zich
tracht af te schudden en in de be
slommeringen des levens zijne ellende
zoekt te vergeten, is hij, die een gerust
geweten in zich omdraagt, niet bevreesd
een antwoord te geven, waar het ver
leden zich ondervragend hooren doet.
Voor dezen toch is het wisselen van
twee jaren slechts een mijlpaal op den
levensweg, waarbij hij met vreugde een
wijle vertoeft, om nieuwe kracht te
putten voor den verderen tocht door
het leven, dat toch geen ander doel
voor hem heeft dan eene ernstige reize
naar zjjn hemelsch Vaderland.
Veel is er echter in het afgeloopen
jaar weder geschied, wat met huivering
moet herdacht worden. Moest men het
niet aanzien hoe de sluier, die maar al
te snood over misdaad en schande
wordt uitgespreid, steeds breeder en
grooter omvang moest aannemen
Werd de plicht tegenover de naasten
niet vaak grievend en halsstarrig mis
kend, door deze het leven te verbitteren
en moeilijk te maken; en ontwaarde men
niet herhaaldelijk hoe onbeschaamd of
listig sommigen zich durfden verrijken
met geld, waaraan kommer, zorgen
soms tranen kleefden van den nood
lijdenden medemensch Is niet maar al
te zeer hel rechtmatigste bezit op de
hartstochlelijkste wijze betwist en den
bezitter ervan een onverzoenlijke haat
gezworen? Heeft men niet op wreede
wijze den vrede in zoo menig mensrhen-
h&rt met berekende koelbloedigheid ver
stoord, zonder iets anders daarvoor in
de plaats te stellen dan wrevel, wroeging
en wanhoop? Moest men niet de droeve
ervaring opdoen, hoe men stelselmatig
den God der eeuwigheden uil de maat
schappij trachtte te bannen, en den Mam
mon te verheerlijken? Werd niet zelfs
de zedeloosheid in bescherming genomen,
ondanks de vreeselijke ellende, door haar
gesticht
Zoo heeft inen naast de schromelijkste
tekortkomingen, de laagste hartstochten
in hel afgeloopen jaar weder onver
poosd in werking gezien. Ook en vooral
op staatkundig terrein, waarop zoo
herhaaldelijk de grootste gebeurtenissen
werden voltrokken, deden zich soms de
ergerlijkste tooneelen voor. Terwijl b.v.
het katholieke Frankrijk in het openbaar
of in 't geniep de schandelijkste ver
volging tegen de H. Kerk durfde plegen,
vierde het schismatieke Rusland, I et
Rijk van geweld en knoet, daar zijn
hoogste triomt. Want heeft Rusland wel
ooit een glorie gekend als het door de
.oudste dochter der Kerk" bereid werd
Bood het niet een stuitend tooneel,
Frankrijk op de geringste wenken van
den Rus bereid te zien diens bevelen
met kruipende onderworpenheid op te
volgen, als de nederigste vazal Dat
zulke gebeurtenissen met een ontzettende
verbazing werden opgemerkt, kan dit
nog verwondering wekken?
En welk een schouwspel bood overi
gens de Europeesche diplomatie Aller
minst heeft zij in den jongsten tijd
roemrijke bladzijden in hare geschied-
boeken ingevuld. Immers, om slechts
één aangrijpend voorbeeld te noemen,
met welk een ijzingwekkende kalmte
zag zij het aan, hoe onschuldig bloed
door den Turk vergoten werd. De
barbaar kon met satanisch genot zich
verlustigen in afschuwelijke wreedheden,
waarvan arme Christenen het slachtoffer
n. En wanneer de stem der ver
ontwaardigde volkeren de gruweldaden
brandmerkte en ora recht en bescher
ming smeekte voor den zoo vreeselijk
verdrukten en vervolgden medemensch,
kwam dan de diplomatie niet gezwind
sluw, om die stem des rechts te
versmoren, ter wille van het veegste
eigenbelang
Maar nog meer trilt het gemoed van
verontwaardiging, bij de herinnering
men den Paus-Koning, van zijn
rechtmatige Staten beroofd, in zijn ge
vangenis liet zuchten, terwijl inen een
monster van wreedheid, geheel Europa
door zjjn gruwelen uittartend, bleef
handhaven op zijn troon.
Bovendien hebben de staatkundige
onthullingen, en niet minder het rechts
geding in zake de politieke politie in
Duitschland, treurige bewijzen geleverd,
dat op staatkundig terrein eerlijkheid
en goede trouw soms al zeer verre te
zoeken waren.
Maar ook troostvoller herinneringen
trekken bij een terugblik in het jongst
verleden in statige fierheid het oog des
geestes voorbij. Zelden toch heeft de
H. Kerk meer geschitterd in hare
Pausen dan juist in onzen tijd. En gaf
het vorig jaar niet telkens de meest
treffende bewijzen daarvan? Terwjjl
toch koningen en vorsten soms smade
lijk hun verheven roeping vergaten en
;ne verachtelijke, soms godtergende
staatkunde hun heil trachtten te vinden
rees de Paus-Koning in al zijne majesteit
grootheid steeds hooger voor de
oogen der volkeren, die met diepen
eerbied en ontzag het hoofd bogen voor
de slem van den Plaatsbekleeder des
levenden Gods. Hoe beijverden zich niet
de gezanten van vorsten en volkeren
uit alle oorden der wereld bg hun ver
blijf te Rome den rug keerend naar
den Roover van het Erfgoed van den
H. Petrus om met ware vereering
te mogen naderen tot den troon van
den verheven Grijsaard in het Vaticaan
ran diens lippen woorden op te
vangen van wgsheid en voorl.' hting zoo
noodig immers voor hen, die in de
woelzieke wereld onzer dagen zich aan
de spitsen der volkeren en Staten zien
geplaatst
i heeft niet in menigen Staat de
roepstem van den grooten Paus Leo
XIII het sluimerende katholieke leven
doen ontwaken en een strijdlust gewekt,
die reeds heerlijke resultaten heeft ge
bracht? Is het katholiek Oostenrijk
slechts dit Rijk tot voorbeeld te
kiezen niet daar om te getuigen,
wat dé Katholieken vermogen, indien
zij slechts willen luisteren naar hel
woord van den Paus-Koning en naar
men, welke in de Kerk van Christus
zijn aangesteld om de volkeren te leiden
tot waarachtige grootheid en roem
Evenzeer schenkt, hetgeen in het ver-
loopen jaar in ons vaderland is geschied,
overvloedige redenen tot blijdschap en
dankbaarheid. Want hier mogen wij al
aanstonds vragen Is de heuglijke, hart
verheffende gebeurtenis der verworven
eenheid op staatkundig gebied onder de
Katholieken des Lands niet een feit,
dat een dankbede tot God uit ieders
harte doet opwellen Als trouwe zonen
van onze Moeder de H. Kerk hebben
onze katholieke Leden der Tweede
Kamer een daad gewrocht, die uitingen
van bewondering tot zelfs in de
kringen onzer heftigste tegenstanders
hebben gewekt. En was het niet een
troostvol gezicht te ontwaren, hoe al
de Katholieken van geheel Nederland
zich onverwijld en vastberaden schaar
den onder de banier, welke zoo fier en
moedig door onze katholieke Afgevaar
digden werd opgeheven?
Wy zullen hier bovendien niet
behoeven te wijzen, hoe ook in onze
onmiddelijke omgeving met blijkbare
vreugde het katholiek program onzer
Tweede Kamerleden is aanvaard, en welk
een oprechte aandrang tot eenheid ook
hier onder de Katholieken is ontstaan
een streven naar eendracht en samen
werking, die ieders ware hoogachting
en waardeering geniet. Niet eene kunst
matige, maar eene degelyke eenheid, die
uit een diep gevoelde overtuiging voort
komt, en dus op een deugdelijken
grondslag berust, heeft zich gevormd,
en daarover mogen wg ons met onver
deeld genoegen verheugen. Want met
zulk eene eenheid treedt men onbe
schroomd de toekomst te gemoet..
Onder deze voor ons hoogst bemoe
digende verschijnselen is het ons dubbel
aangenaam onzen trouwen lezers bij
hot intreden van het jaar 1897 uit de
volheid onzes harten toe Ie wenschen
.Een gelukzalig Nieuwjaar!"
BUITENLAND.
Op de Pbilippjinen gaat het voor
Spanje niet naar wensch. De inlandsche
troepen loopen in grooten getale naar
den vijand over en riemen wapens en
amnunitie mede. 't Ergst is het nog in
de provincie Bulacan, waar in twee
dagen 170 man gedeserteerd zgn. Te
San José vermoordden de soldalen eerst
hunne officieren waarna er 75 naar
den vijand overliepende gouverneur
wil dan ook van de Regeering zien te
verkrijgen, dat de inlandsche troepen
ontwapend worden. Generaal Polavieja
vraagt om versterking. Ook van de
gendarmen nog wel 't keurkorps
loopen er velen over.
Ook op Mindanaho heerscht groote
opgewondenheid. Een telegram aan de
Impartial meldt, dat aan de Lagune
van Lanao de opstand is uitgebroken.
De gouverneur heeft slechts 50 Spaansche
soldaten en 2000 inlanders en vraagt
ten spoedigste versterking.
De Times ontvangt uit Havanna het
bericht dat de tijding, dat de Spaansche
minister-president Canovas del Castillo
het zoogenaamd hervormingsplan van
Marzuza op Cuba wil ten uitvoer leg
gen, overal groote verslagenheid en te
leurstelling wekt. Het schynt, dat. Ca
novas de inmenging van Noord-Amerika
daarmede wil afwenden.
Garcia, de aanvoerder der muiters,
heeft tusschen Manzanillo en Bayamo
twee duizend Spanjaarden verslagen.
Aan de zijde der Spanjaarden sneuvelden
zes officieren en honderdvijftien min
deren, volgens de opgave der Spanjaar-
FEUILLETON.
HUM VEROORDEELDE.
i.
Joseph Landsberg, kantoorbediende der firma
Lassen en Co. in Berijm, stond in de nederige
spreekkamer van een fjjf verdiepingen hooge
"oning, die in bet centrum der hoofd- en
residentiestad gelegen was. Hjj wilde een uil
twee vertrekken beslaande dskkamerwoniog
hana, omdat het te lastig voor hem was, uit
fang toch een prachtig gedeelte tijds verloren,
dat hjj zoo gaarne in den kleinen kring zjjoer
familie doorbracht, die hem nn lot laat in den
avond ontberen moest.
.Hier is het huurcontract," «ei <t« bezitter
van het huis, een voormalige hoedenmaker,
die het groote huis geérfd had en nu gemak-
ketjjk van de niet geringe inkomsten van de
huur leven konhjj was oen kleine gezette,
kortademige man, met een ruwe brommerige
uitspraak. .Zie bet maar door, en hier is pen
en inkt, waarmee ge hel onderteekenen kunt."
Landsberg nam hel vel papier en las de
Wrjjke afzonderlijke bepalingen van bet contract
opmerkzaam door.
.Maar mijnbeer Meijer, dal ia toch een harde
bepaling, dal ik de huur een halljaar voorait beta-
1«« moet," aaide hjj, .dat kan ik moeilijk mimen
.Dat gaat mjj n:
krasebte de huis
talen kunt, dan ver-
n altijd
huur ik u niet. Ik kan mjjo wonii
bewoond krijgen, want lot heden neell er nog
nooit Mne ook maar één dag leeg gestaan."
.Maar schik het nu zoo, dat ik u drie
maanden huur in vooruitbetaling geef," smeekte
Landsberg. ,Gjj kunt toch een eerlijk man wel
een weinig vertrouwen schenken."
.Volstrekt niet," bromde Meijer tnsschen de
tanden. .Wat ik geschreven heb geldt voor
ieder, die bjj mi) intrekken wil. Wie zich daar
aan niet onderwerpen wil, kan buiten blgven."
Zonder zich schijnbaar aan zgn bezoeker te
sloren zette hjj zich aan een groote eikenhouten
tafel, en wisselde eenige woorden met zgn
huishoudster, die iets binnen gedragen had.
Landsberg stond een wjjle in gedachten, bjj
scheen na te rekenen, of het hem mogelijk zou
wezen den haltjarigen huurprijs van honderd
vgtlig mark bij te passen.
.Nu, 't is goed," xeide hg eindeljjk, „ik zal
het u geven, omdat ik inoeilgk anders kan."
,En tegen de andere bepalingea behoeft ge
in het geheel niet te protesteeren," riep de
huisheer sis een echte dwingeland, „want wat
ik geschreren heb, daarvan ga ik oiet af. Ik
wil orde in mjjn huis hebben en mg niet de
tering op den hals ergeren.
Tot nu toe was het vooruitzicht, dat de
waardige man zich de tering op den bals er
geren kon, al zeer geringzijn gezicht gloeide
als een maandroosje, en zgn eetlust, die hg
tijdens de aanwezigheid van Landsberg
eens bedwingen kon, daar bjj
stopte met wal hem door zjjn huishoudster
werd voorgezet, bleek voortreffelijk. Zjjn huur-
hem dos lichamelijk goed
te doen en ook eeo noodige gemoedsrust in
voUe mate te verschaffen.
Landsberg onderzocht inlusschen ondanks
des hoedenmakers vermaning het verdrag
nauwkeurig en vond nog eene bepaling, die
hem zeer mishaagde. Hg las
.Noch in de woonkamer, noch in de kenken
mag gewasschen worden, dat mag alleen ge
schieden in een der beide waschlokalen in de
onderste verdieping. Die tegen dit voorschrilt
handelen, moeten zonder verdere aanzegging
het hals verlaten; de reeda betaalde bnnrtgd
komt daarmede te vervallen."
.Maar dat is toch al te erg," riep Landsberg
onwillekenrig nil. .Wjj hebben eeo klein kind,
en moet on mjjn vronw bjj iedere kleinigheid
vjjf verdiepingen i
gaan 1 Dat is loet
die drie kinderen te verzorgen heeft"
.Dat gaat mjj niet aan," snanwde de
lige huisheer. .Wanneer gjj oiet onderteekenen
wilt, dan kont ge gaan, vanwaar ge gekomen
xjjL lk heb geen tjjd om mjj over een simpel
huurcontract druk te maken. Leg bet papier
maar stilletjes neer, binnen een nur tjjds ia er
wel een ander, die het graag onderteekenen wil.
Weet meer bljj, dat ik n met nwn drie kinderen
in mijn hnls wil opnemen."
Zooals biermt bljjkt, was mjjDheer Mejjer een
zooals die in levendige
hun huis willen sluiten en die el
it leve
schjjnen
zuur mogeljjk te maken.
.Voor den drommel," vraagde
verontwaardigd, .hebt gjj den geen kinderen
gehad, dat ge zulke voorwaarden stellen durft?"
.Die zjjn allen groot en dat gaat u ook niets
in," bromde Mejjer. .Daar is pen en inkt,
iderteeken dus of
Hjj voleinde den zin niet, maar gromde nog
gesloten tanden. Landsberg nam inlusschen den
man nanwkenrig opja, van dal menscb met
xjjo onbuigzame'', kop, zjjn vierkant voorhoofd,
zgn grove onbeacholte trekken, zijn stierennek,
was geen erbarmen te hopen. Hg moest onder-
teekeneo, of van de woning afzien. Maar lot
het laatste kon hjj niet beslniten. Een geheels
week lang had hjj rond gezocht, zooder iels
passends te vindende eene woning lag te on
gunstig, de ander was te dnur. Een kelder
woning had bjj gemakkelijk kannen vinden,
maar hg vreeede ervoor, met het oog op de
gezondheid zijner kinderen, znlk een verblijf
En bovendienhoe dikwjjls was bet reeds
voorgekomen, dat zulke kelderwoningen in de
hoofd- en residentiestad Berlgn, die toch in
alle opzichten een voorbeeld voor het land
moet zgn, bjj een geweldigen stortregen door
een watervloed overstroomd werden. De el Ie
nauwe kanalen hadden den plotseling optredenden
stroom niet kannen verzwelgen, en voor dezen
misstand moeeten de kelderbewoners boeten.
Landsberg dacht nog eeo wjjle iwjjgend na,
plaatste onder het al te hardvochtig geetelde
.Zoo is het goed," zei Mejjer, onderteekende
eveneens en reikte den nieuwen huurder een
exemplaar van bet verdrag toe, .maar naraad
ik n, hond n nauwgezet aan hetgeen u onder-
teekeod hebt, ik vereta in zulke dingen geen
scherts, want ik wil orde in mijn hnis hebben."
.Onbeschofte kerel." mompelde Landsberg,
toen hjj buiten was. Ja, ja, voor dat meosch
moest hij zich in acht nemen, want bg aldien
hjj zjjn verplichtingen niet streng en pnnteljjk
nakwam, zou Mejjer zeker geen uitvluchten
aannemen. Hjj behoorde, dat bewezen al zjjn
handelingen, tot dat soort huiseigenaren, die
in groote steden niet zeldzaam zjjn, die hunne
huurders kwellen tot het wanhopige toe, en er
niet tegen opiien, uit bonne gedwongen om
standigheden hun voordeel te halen.
Mgnheer Mejjer kwam het natuurlijk niet
eens in de gedachte op zich voor onrechtvaar
dig te honden. Hg was iemand, die de meening
ia toe gedaan, dat de huurders slechts daarvoor
zjjn om den verhuurder een bebaagljjk bestaan
te verschaffen en bjj hield een ieder, die bjj
hem introk, voor een slecht menscb, zoodra
deze bet contract niet stipt bleef opvolgen.
Boven ieder verdrag van Mejjer had men echter
gernst tot opschrift knnoen plaatsen: .Voor
voetangels wordt men gewaarschnwd 1" want
hjj was rjjkeljjk gezegend met die Uefeljjko
martelwerktuigen, welke zelfs de kondigate en
i niet bemerkt.
(ITMf Nr*»fci-J
