Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 30.
Zaterdag 23 October 1897.
Elfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden. Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden
Franco per postf0,40.
Afzonderlijke nummers f 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prij» dar Adrertentitn i
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Het Bnre&u van
„DE EEMBODE"
is verplaatst en thans
gevestigd in het perceel
E 349 aan de Breede
straat.
Een Diamanten feest.
In allen eenvoud, bijna onopgemerkt,
werd door de Congregatie van O. L.
Vr. te dezer stede binnen hare stille
kloostermuren de gedenkwaardige dag
gevierd, waarop zij zich voor 75 jaar
te Amersfoort vestigde, 't Moge pleiten
voor haren echt religeusen geest, die
steeds wars is var alle uitwendig ver
toon, zoomin mogelijk ruchtbaarheid te
geven aan de feestviering, wjj van
onzen kant achten het ons ten plicht
haar openlijk onze hulde en onzen dank te
brengen voor al hel goede door haar,
inzonderheid te Amersfoort, verrichtwij
meenen hier ter plaatse de tolk der
katholieke ingezetenen te zjjn. openlijk
getuigenis daarvan af te leggen, en wij
doen dit met te meer genegenheid
naarmate zij zorgvuldige, de verborgen
heid zoekt, de verborgenheid, die open
ligt voor het alziend oog des hemel-
schen Vaders, die het haar zal vergelden.
moeilijke taak aanvaard, een reuzen
arbeid verricht tot op den huidigen
dag met de volste toewijding, met de
edelmoedigste offers.
In 't jaar 1822 kwamen sinds de re
formatie de eerste zusters in Amersfoort
in het noviciaat te Namur, in Belgié,
gevormd vestigden zij zich in de Muur
huizen, waar thans het gesticht is voor
verlaten kinderen en de bewaar- en
leerscholen zijn voor de arme kinderen,
levende volgens den Regel van de Eer
biedwaardige Mère Julie, wier proces
ter zaligverklaring de laatste instantie
te Rome is ingetreden. Volgens haren
H. Regel is de opvoeding en het on
derwijs der vrouwelijke jeugd het eerste
en 't voornaamste doel. Dat de Con
gregatie van O. L. Vr. te Amersfoort
ten volle aan dit doel heeft beantwoord,
wie zal het durven ontkennen Van
den beginne af heeft zij deze zware en
Met de volste toewijding. Er kan geen
ware toewijding zjjn zonder liefdedeze
is daarvan de bron. Hoezeer trad in
de toewijding hare liefde tot het kind
in het lichtVoor het kind heeft zij te
Amersfoort gedurende al die jaren ge
leefd, gearbeid en gezwoegd. Met de
teederste zorg en liefde nam zij het op
in hare bewaarscholen, de zware taak
der ouders grootendeels overnemend
verlichtendzij werd klein met de
kleinen, zij daalde af tot de pas ont
luikende rede, zij sprak over God en
godsdienst, zij leerde in eer.e taal zoo
goed door hen begrepenmet onuit
puttelijk geduld, met voortdurende in
spanning heelt zij steeds de kleinen
van beiderlei kunne ontwikkeld en op
gevoed op eene wijze, die verbazing en
verwondering wekken, de eerste grond
slagen gelegd, waarop met gunstig
resultaat verder kon worden voortge
bouwd.
Dezelfde toewijding openbaarde zij
steeds in de leerscholen door haar ge
opend voor de meisjes der katholieke
ingezetenen, waar het werk, op de
bewaarscholen begonnen, werd voort
gezet en voltooid. Ieder, die een weinig
op de hoogte is met het onderwijs,
weet, wat zware taak rust op de
schouders eener Congregatie, wier hoofd
doel is het onderwijs en de opvoeding,
wat bijna bovenmenschelijke krachtsin
spanning wordt gevorderd om overal
en ten allen tijde aan de bindende
voorschriften der wet te voldoen, overal
en altijd 't noodig aantal gediplomeerde
Eerw. Zusters tehebben op de leerscholen
Wat al moeite en zorgen, wat al voor
bereidende studiën worden daarvoor
van haar geëischt! Hoe werkt zij hier,
voor 't oog der wereld verborgen,
met algeheele toewijding voor het kind!
Meer zichtbaar, meer openlijk treedt die
toewijding op in de leerschool. Dag
dag uit, jaar uit jaar in, lessen pre
pareeren en geven, orde en lucht hand
haven, het verstand ontwikkelen, den
geest verrijken met de noodige weten
schap en kennis, het hart vormen
door godsdienstonderricht tot ware
deugd, tot een waar ehristeljjk leven,
en dan somtijds, in plaats van dankbaar
heid voor haar onverdroten ijver en
heldhaftige inspanning intcoogsten, aller
lei ongegronde klachten te moeten ver
nemen, tegenwerking, verregaand bru
taal optreden te moeten ondervinden van
de zijde der ouders, en toch ongestoord
en onverstoord het zwaar en moeieiijk
dagwerk vervolgen, ziedaar eene taak,
dikwijls te zwaar voor mannenkracht,
door haar op de zwakke schouders
genomen en getorsebt enlaat het
ons dankbaar erkennen, al de jaren
van haar bestaan met eere veri icht
In deze onbaatzuchtige en onvermoeide
toewijding openbaart zich het geheim
der hoogere naastenliefde, de zich toe
wijdende liefde voor het kind
Diezelfde liefde openbaart zich verder
in de edelmoedigste offers. De schoolbe
sturen welen bij ervaring, wat moeilijk
heden van allerlei aard, wat financieele
zwarigheden aan het katholiek onderwijs
verbonden zijn. Welnu, de Congregatie
van O.L. Vr. heeft hier ter stede deze taak
voor 't grootste gedeeltederkatholiekekin-
derenvan Amersfoort, voor eigen rekening
en verantwoording genomen. Edelmoedi
ge daad, welke steeds gepaard ging met de
edelmoedigste offers. Met de uitbreiding
der stad, bjj het toenemen der bevolking,
moesten de onderwijskrachten vermeer
derd, nieuwe terreinen voor uitbreiding
der scholen worden aangekocht. Om ruim
te te winnen voor de schoolgaande kin
deren in de Muurhuizen en tevens aldaar
een gesticht te openen voor verlaten kinde
ren, werd het tegenwoordig Pensionaat
aangekocht, waarheen de Eerw. Zusters
met de pensionairen overhuisden. Wat
zij over heeft voor het onderwijs, ge
tuige het prachtige en ruime school
gebouw in de Heerenstraat, getuige de
aankoop van het huis voorde teducan-
dienen, om in de klimmende behoeften
het onderwijspersoneel steeds te
kunnen voorzien, waarvoor sommen
gelds door haar werden ten offer ge
bracht.
Schooner, verhevener offers zien wij
de Eerw. Zusters zeiven, die,'na alles
verlaten te hebben, zich aan 't onderwijs
'ijden, daaraan hare talenten en beste
krachten besteden, daarvoor hebben ge
zwoegd en gearbeid soms met opoffering
gezondheid en leven de school is
hel altaar geworden, waarop velen zich
hebben geslachtofferd uit liefde voor het
kind.
Met groote voldoening vernamen wy, dat
Zijne Doorl. Hoogwaardigheid de Aartsbis
schop, den dag der feestviering te midden
der Eerw. Zusters en kinderen van Pensio
naat en Aeducandienenschool heeft door
gebracht en alzoo een bewijs willen leve
ren van zijne toegenegenheid en liefde
voor de Congregatie, eene hooge waar
deering willen schenken aan haar zoo
vruchtbaar en verdienstvol verleden.
Waar onze Doorluchtige Kerkvoogd voor
gaat, daar past het ons hem te volgen
in de waardeering van al het goede dooi
de Congregatie van O. L. Vr. met toe
wijdende en opofferende liefde verricht,
haar daarvoor in naam der Katholieken
van Amersfoort onze innigste dankbaar
heid te betuigen daaraan t oe voegend onzen
wensch en onze bede, dat zij steeds
moge groeien en bloeien, om in wjjderen
kring te arbeiden tot glorie van God en
tot heil van het kind!
BUITENLAND.
De Grieksche gevolmachtigden, prins
Maurokordato en Stephanos zijn naar
Konstantinopel vertrokken en hebben
reeds een onderhoud met Tewfik ge
had. 't Scheelde maar weinig of beide
waren onverrichterzake teruggekeerd,
daar zij toch bij hunne aankomst in
Turkijes hoofdstad zeeronheusch werden
behandeld. Hunne bedienden werden
door de Turksche politie ontwapend
en zij werden gedwongen hunne livrei
met burgerkleederen te verwisselen
zelfs wilde de politie de bagage der
ambassadeurs onderzoeken. Toen echter
Maurokordato zijnen kapitein bevel gaf
het schip te keeren en Konstantinopel
dreigde te verlaten, werden zjj plotse
ling handelbaarder en konden de onder
handelaars hunne zending beginnen.
Op Kreta wordt de toestand bjj den
dag onhoudbaarder. In de steden hou
den de Mahomedanen geducht huis en
vernielen alle eigendommen der naar
het platte land gevluchte Christenen.
Deze laatsten laten zich alleen in de
nabijheid der consulaten zien, als zjj
in nood verkeeren, om onder dezer
bescherming eenige levensmiddelen te
koopen en daarna plotseling te ver
dwijnen.
De Frank/'. Ztg. weet mede te dee-
len, dat de Sultan, behalve de bekende
voorwaarden tot erkenning der auto
nomie op Kreta, ook nog heeft ge-
cisehl, dat in het verdrag van Halepa
geen wijzigingen mogen gebracht wor
den dan door de Mogendheden en met
toestemming der Porte, terwjjl hij van
zijn kant de toegezegde concessies op
het gebied van belastingen en tolta
rieven onveranderd blijft handhaven.
Toch zal de Porte, al zegt zij ook
concessies te willen toestaan, nog niet
zoo licht daartoe overgaan, daar zjj
thans zegt, dat zjj ze vroeger, bjj
't landen van Vassos, voorloopig had
toegezegd om den oorlog te voorkomen,
en daar dit nu niet het geval geweest
is, zijn de concessies eigenlijk vervallen.
De Mogendheden echter zullen den
Sultan wel onder hel oog bren
gen, dat hij zich thans moet houden
aan hetgeen hij eenmaal beloofd heeft I
Naar aanleiding van hel verlangen
der Koningin-Regentes van Spanje om
de handelingen ten opzichte der gevan
gen anarchisten te Monjuich, nader te
onderzoeken, geeft het Spaansche blad
lil Im/jarciul als zijne meening te ken
nen, dat zoo spoedig mogelijk uit erkende
eerlijke overheidspersonen en andere
onpartijdige menschen een raad van eer
worde gevormd om een onderzoek in
te stellen naar de klachten, die de ge
vangenen van Monjuich uiten. Er schijnen
te Monjuich twee groepen gevangenen
te zijnschuldigen en degenen, die ge
vat zijn op louter verdachtmaking vooral
deze laatsten doen hunne klachten hoo-
ren en verzoeken dringend om herziening
der stukken, daar hunne bekentenissen
hun door de pijnbank zijn ontwrongen.
FEUILLETON.
De Pleegzoon.
Door Philoponoe.
Een tijdperk van dertien jaren is sinds
onxe eerste ontmoeting met de familie Bartens
voorbij gegaan. Op de boeve dier brave lieden
is sebjjnbaar alles hetzelfde gebleven. Ook in
het gezellige woonvertrek valt geene verandering
te bespeuren. Evenals toen vinden wjj ook
thans vader en moeder Bartens daar bijeen,
maar deze zijn veel veranderd, veel ouder ge
worden. Zoig en kommer hebben diepe rimpels
in beider voorhoofd gegroefd, en bun oog
slag verraadt, dat zjj ook zielesmart hebben
ta lijden.
Het is ongeveer negen nor in den morgen.
Beiden zitten aan de tafel, waarop een karig
ontbjjt ataat aangericht en tegenover hen is
bon pleegzoon gezeten. Niemand van hen schijnt
last te hebben een bete broods te nemen, daar
alles onaangeroerd bljjfl. Met moeite slechts
wordt een dronk koffie genoten, en met geen
enkel woord wordt de doodsche stilte ver
broken, die reeds een tjjd lang heelt voort
geduurd.
Opeens verbreekt moeder Barleus de pijnlijke
stilte en zegt
als je na in den vreemde zjjt, dan
tal je one toch zeker niet vergeten, niet
kind?"
„Dat nooit, lieve moeder 1" riep de jonge
man in vervoering uit. „Nooit zal ik de wel
daden vergeten, die ik hier genoten heb. O,
het scheiden valt ook mij zoo hard, maar Gods
heilige wil geschiede."
Een luid snikken volgde op de hartelijke
ontboezemiog van het pleegkind, waarmede
weder eene lijdelijke stilte intrad.
Wat de reden dier smartelijke scheiding is,
willen wg in korte woorden moèdeelen.
Toen het pleegkind in het gezin van Bartens
was opgenomen, ging de eerste tfid in buisoiyke
vreugde voorby. Het was een aanwinst in den
familiekring, waarover de pleegouders zich roet
reden mochten verheugen. De knaap, dankbaar
nature, droeg hun znlk eene ongekunstelde
liefde toe, dat zfl hem als hun eigen kind be
minden. Ook de kleine Hendrik scheen met
zgn speelgenoot zeer ingenomen.
Die v
i laögec
Maar al te spoedig openbaarde zich by
Hendrik eene neiging om over zün speelmakker
eerscben. Bovendien misgunde by hem byoa
Dat zün onders den armen wees als 't ware
hem geiykstelden, hinderde hem in hel
«igloopend. Deze daarentegen, uiterst toegevend
aard, zocht hem in alles te believen. Altijd
bleef bü de ondergeschikte van den ander, al
diens grillen en luimen liet by zich welge
vallen, maar hel baatte niets.
„Daar moet verandering in komenik dnld
niet, dat de wees in myn eigen huis verdrukt
wordt," zei Bartens verontwaardigd, toon by
ongemerkt getuige waa van de dwingelandy,
waaraan de kleine blootstond. „Ik heb beloofd
als een vader voor hem te zulten zorgen en
hem in myne bescherming te nemen, dus dat
baas over hem spelen moet ophouden."
Met zachtheid nam Bartens na zün eigen
kind onderhanden en deed hem beterschap
beloven. „Is het niet ongelukkig genoeg, dat
by vader en moeder misije moeat je scham -o,
Hendrik, dat je hem zoo plagen kant. Be
loof me das, dat je bet nooit meer zult doen."
De knaap deed wat zyn vader verlangde,
doel. lnnerlyk werd hy er wreveliger door.
Bovendien begon hy zich te verbeelden dat de
wees oog meer bemind werd doorzyne ouders,
dan hy zelf. Hierdoor sloop jaloezie in het hart
den kleine-, by werd terecht een dwinge-
„Je hoort hier niet," sarde hy eens, toen ze
onder de oogen van anderen uit waren. „Mooi
praten kan je wel, om wal te krygen, hè.
Met je streken maakt je, dat vader meer van
rondt dan van my. Maar pas op hoor!
n hier baas en jö niet.'
„ik ben hier 01
met zyn handjes
by zicb schreiende.
„Kom dan maar hier," riep de
wiens jeugdig hart toch getroffen
„Wisch ja oogen maar al, dan zal ik het ni
meer zeggen."
De kleine droogde zyne tranen, terwjjl zyt
goedige inborst terstond alles deed vergeten.
Ongelukkig wist de kleine Hendrik de booze
de oogen verwyderde
züns harten niet te behoerschen.
i reeds had vader of moedor Bartens
n dan op eene eenzame plaats gevon-
- hy in stille aan zyne tranen den
i kon laten. En wanneer ze dan naar
t zijner droefheid vraagden, had hy
altyd een ontwykend antwoord gereed. Da
sporen van verdriet werden dan inderhaast
iggewischl, en bjj hervatte zyn spel ol iets
Isof er- niets gebeurd ws
„We i
hinderlijke ontdekk
il honden,
moet een oorzaak voor wezen. De lieve jongen
wordt zeker nog door Hendrik geplaagd, en ik
zon myn plicht vergeten, als ik dat gedoogde."
Nog nauwlettender dan voorheen hielden de
onders nu toezicht ovor .de kinderen, en,
helaas, hun vermoeden werd bevestigd. Diep
verontwaardigd moest Bartens met eigen oogen
zien, dat zyn pleegkind mishandeld werd,
,'t Is God geklaagd," riep bjj uit, „maar
ophouden moet dat, er gebeure, wat er wil.
Ik zon schaodelyk myn noord breken, als ik
Hel vaderlyk gezag van Bartens deed zich
van nu af geducht gelden, wal in den beginne
toch eene gunstige uilwerkiog scheen Ie hebben
op zyn kind.
De bekommerde ouders hadden meermalen
den pastoor hunne zorg over hun kind te kennen
gegeven, doch diens liefderijk woord wist hen
altyd weer Ie bemoedigen. „Hel zal wel beter
worden," was dan zyn bescheid; „maarbidden,
'olbardend bidden, dat helpt zeker." En zoo
als we zeiden, scheen er werkelyk verandering
te komen.
't Was vooral in den tyd toen de beide
idoren lol hunne eerste H. Communie werden
orbereid, dat de betere inborst van Hendrik
ider de overhand scheen te krijgen. In zyn
Igang werd by in het oog vallend inschik
kelijker en toegeefiyker, en de meerdere kennis
en andere eigenschappen, welke Jan boven hem
by anderen beininnelyk maakten, schenen niet
meer dien nnyver te wekken, welke bem anders
zoo verbitterde.
Die betere verstandhouding tussehen debeide
knapen gaf van zelf een opgeruimder leven
in het heele gezin. En toen de dag der eerste
H. Communie voor de kinderen aanbrak, was
deze een ware vreugdedag. Alles scheen eene
hoopvolle toekomst Ie voorspellen. Met de edel
moedige daad door Bartens aan zjjn pleegkind
bewezen, werd hy op dien dag door zyn pastoor
innig gelukgewenscht en dat maakte hem boven
Van nu af traden tevens andere omstandigheden
voor hen in. De beide knapen verlieten de
school en Hendrik ging zyn vader by diens
arbeid steunen, ttrwjjl Jan aan zyn lang ge-
koesterden wensch mocht gevolg geven, door
by den goedharligen smid Stevens in de leer
te gaan.
Wat was de arme wees nu verheugd I Toen
hy nog ter schoole ging, was op weg daarheen
de werkplaats van Stevens de plek, die bem
hel meaal aantrok. Het bonzen met de hamert
op bet aanbeeld klonk den knaap als muziek
