Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 36. Zaterdag 4 December 1897. Elfde Jaargang. DE EEMBOOE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verachljnt eiken ZATEBDAO. Abonnementsprijs par dria maondtn: Franco per post Afzonderlijke nummers f 0,40. f 0,05. BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort. Uitgave van de Vereenlgipg De Eembode. Prijs dar A.dvertantils: Van 1 tot 6 regelsf 0,30 Voor iedorcn regel meer0.05 iterljk Vrijdagavond ZIJ, die zich vóór 1 Januari a.s. abon- neerenop,,DEEEM BODE", ontvangen de tot dien tijd verschijnende nummers GRATIS. Tegen persoonlijken i De oud-minister Mr. S. van Houten heeft in den strijd omtrent invoering van persoonlijken dienstplicht, mede po sitie genomen en zich krachtig tegen afschaffing van plaatsvervanging ver klaard. En gelijktijdig, dat deze geduchte tegenstander in De Avoml/wst de on houdbaarheid der beweringen van de voorstanders der invoering van per soonlijken dienstplicht met afdoende, zaakrijke argumenten aantoont, komt een inzender in de anti-rev. Nederlander, het orgaan van den heer de Savornin Lohman, mede de grove misleiding ontmaskeren, waaraan de verdedigers van persoonlijken dienstplicht zich schuldig maken door hun heilloos streven voor te stellen als in het belang te zijn van de lagere standen. Aan het artikel in het laatstgenoemd blad wordt het volgende ontleend: Zoodra de afschalfiog der plaatsvervanging zal zijn aaogenomen, ban men vrjj zeker rijn, dat de jongelui uit de elanden der maatschappij die men ook bij de militie dacht in te lijven, zullen trachten den een of anderen uitweg te vinden, ten einde zich aan den militiedienst te onttrekken. Die nitweg beslaat in wettigen vorm in bet reservekader. Men behoelt dos met erg diep na te donken om te begrijpen, dat de meer ontwikkelde jongelui zich tjjdig voor de loting zullen onttrekken aan de risico om na de loting als milicien te worden ingeljjrd. Do toeloop tot het reservekader zal schrikbarend groot worden, en aangezien men aan den vrij williger bfl hol reservekader betrekkelijk hooge wetaoschappoljjke eischen stelt, kan de minder ontwikkelde zich niet als zoodanig verbinden en is hjj verplicht de risico der loting te En zjj, die dachten, dat nu in de militie ook die elementen zonden komen, waaruit men een Bink militiekader maakl, dat beier nog zal zjjn dan het tegenwoordige, zg zullen bedrogen worden in hunne verwachtingen. Wanneer zjj in Maart de iogeljjfde loleliogen de kazerne zien binnengaan, zullen zjj. behoudens misschien ondering, dezelfde elementen n als vroeger. Dit is ook ikkelde standen, voor zoover Ier zjjn, die meerdere zoons :eo ervan gaat bjj hetreserve- ardoor twee broers vrjj, en tin levert niemand voor de re-kader gaat, wordt ïandeld, omgekeerd ■nst-praestalio. De zoon, die bj op eeno wijze hela evenredig met de mate vat Hg geniet hoogero soldij, ding en eerste uitrusting, jaarlgksche toelagen, wnnneor lij) een graad bekleedt, waarvoor lift niets hooft te doen, dan toe te laten, dat hy op da rol slaat, terw||l hjj dienst komt doen, wanneer hem dat het hesle uitkomt, in vacantiën enz., wal hem dus niet stoort ia zjjno maatschappe lijke opleiding ol werkkring. Alles teer aardig voor de betrokken personen, de toeloop tot het reserve-kader zich oog uit rit dus in het kort als volgt. By do militie worden ingelijfd dezelfde maal- schappyklassen als vroeger, met dit anderscheid, dat, in plaats van do plaatsvervangers hoogero lotingsnummers komen, die vroeger vrjj zouden zijn geweest, doclr niet nu er uit de meer ge- goede standen nog moer jongelingen wordon vrijgesteld op grond van dienst hy het reserve kader. De kans van vrglolen wordt kleiner, wat juist hooger bedrag voor reserve-kader. Dit zou nu nog zoo heel erg niet zgo, wauneer er werke- lyk eeoe grove onbillykheid was weggenomen. Maar dit is niet bet geval. Bestond er vroeger eeno maatschappelijke onbillykheid, doordat zü, die dal konden betalen, hunne dienslcn mochten overdragen aan een door hen betaalden plaats vervanger, nu schept men den toestand, dat door jongelingen uit de verschillende maatschap pelijke klassen, op zeer verschillende en onge- ïyko w\jzo de dienst wordt vervuld. De meer ontwikkelden op de meer aange name manier bü hot reserve-kader, de minder ontwikkelden ais milicien. De onbillykheid, die vroeger althans buiten het leger stond, komt er nu in. Hel zal zeker geen nader betoog behoeven, dat dit zeer slecht moet werken. Het leger, waarin men by de afschalDog di plaatsvervanging, de verbroedering der slande dacht te zien, wordt verdeeld in twee deelei by welke vordeeling als grondbeginsel geldt: Wie de meeste voorrechten als burger hai behoudt die in bet leger. Aan het zoo Inid verkondigde billijkheid! gevoel der nalio zal dus niet worden voldaan, illeou de slaul.shegrooting wordt hooger, 'alle lelaslingbetalendeu zullen er dus aan mee letalen, dat de meer bevoorrechte standen ook n liet leger dn aangenaamste manier van ver ruilen van den dienstplicht erlangen. Hier ontmoeten de militairisten een tegenstander, die hun in den strijd, welken zij vóór invoering van persoon lijken dienstplicht hebben aangebonden, de wapens uil de handen slaat. Met klem van redenen toch wordt door dezen wakkeren strijder aangetoond, dal, gelijk Mr. van Houten zegt, het schandelijke huichelarij zou zijn onze bevolking in den waan te brongen alsof het in haar belang geschiedde. Wel nicl prettig voor de militairisten, zoo te worden terecht gewezen. Hun verdedi gen van dienstplicht wordt vlakweg als volksmisleiding gequalifleeerd. In stede toch, dat het behoud van plaatsvervan ging eene sociale onrechtvaardigheid is, zou, volgens genoemde specialiteiten, met de afschaffing er van een schreeu wende onbillijkheid tegenover de min dere standen gepleegd worden. Het optreden dezer bestrijders der militairisten is intusschen een aange naam verschijnsel. Want waarlijk het is meer dan tijd, dat het Neder- landsche volk in deze zoo ernstige quaestie eens voorgoed wordt wakker geschud. BUITENLAND. Naar aanleiding van het vermoorden der twee Duitsche missionarissen in China en het dientengevolge zenden vnn een eskader naar de Chineesche wateren, treedt het vraagstuk der Marine-begroo ting meer dan ooit op den voorgrond. Zoo wijst thans de troonrede, waarmede Dinsdag 1.1, de Duitsche Rijksdag ge opend werd, op de noodzakelijkheid der versterking van de vloot voor den kust- dienst en hare vermeerdering van het aantal schepen, voor den dienst in vredes tijd in buitenlandsche wateren bestemd. De Bondsregeeringen achten het nootlig, dat de sterkte der Marine en de tijd ruimte, waarbinnen de sterkte moet verkregen worden, bij onlwerp worden vastgesteld. Met de mededeeling: .De vermoording van Duitsche bij een aanval op onder Mijne bescher ming staande personen en Mij na aan het hart liggende missie-huizen iu China, hebben het noodig gemaakt, het Oost- Aziatisch eskader, te Xiao-Tsjou troepen aan land te doen zetten, om volledige voldoening en beveiliging tegen herhaling van zulke betreurenswaardige gebeurte nissen te verkrijgen. De politieke betrekkingen met het buitenland zijn zeer bevredigend. De schitterende ontvangst to Peterhof en te Boedapest leverden daarvoor opnieuw een ge waardeerden waarborg. Allo lee- kenen geven reden tol vooruitzicht op eeno vreedzame ontwikkeling vun ons Duitsche vaderland," eindigt de troonrede. Aan de voorlezing der Troonrede voegde de Keizer het volgende toe Voor twee jaren heb ik van deze plaats uit voor u op de geheiligde veldtee- kenen van mijn eerste gnrderegiment een eed gezworen, om hel Rijk, zooals ik het van mijn grootvader heb over genomen, te zullen behouden, zijn eer in het buitenland te zullen beschermen en hoog te houden. Gij zijt daarmede allen mijne eedshelpers geworden. Ik bid in naam des Rijks en in het aan gezicht des Almachtiger: Gods, dat hjj u moge bijstaan om in uw arbeid mij te helpen, de eer des Rijks, die ik niet te laag heb geschat om mijn eenigen broeder daarvoor te wagen, ook verder naar buiten te handhaven. Het Russische blad Nomuti richt een scherp artikel tegen Duitschland naar aanleiding der bezetting van Kiao-Tsjou. Het blad zegt, dat het Duitschland nicl mag worden toegestaan eene plaats te bezetten, van waaruit het een overwe genden invloed op de zaken te Peking zou kunnen uitoefenen. Ook acht dit orgaan een diplomatieke tusschenkomst niet voldoende en dringt aan op eene inbezitneming van andere punten door de overige Mogendheden, zoodat deze in staat zouden zijn voor hunne eigen be langen te waken. Naar aan de Spaansche Regcering uit Cuba en Porto Rico geseind wordt, heb ben de decreten der autonomie op beide eilanden een uitstekenden indruk gemaakt. Maarschalk Blanco zal gemachtigd wor den om onmiddelijk eene voorloopige Begeering te vormen Galvez, de leider der autonomistische partij, zal tot voor zitter van het Cubaansche Parlement worden benoemd. Hieruit bljjkt, dat de toestand op Cuba boter wordt en do toekomst voor de bevolking niet zoo donker ziet als in de dagen van generaal Weyler. Naar gemeld wordt zjjn 170001) personen gestorven van de door den generaal in de steden opeengehoopte boe ren. In de provincie Pinar del Rio be vat de bevolking geen derde meer van wat zij voor den oorlog bedroeg. Deschandelijke tooneelonindeOostcnrijk- sche Kamer hebben eindelijk den val van het ministerie-Badeni ten gevolge gehad. 7.. M. Keizer Franz Jozeph heeft iicl ontslag gogoven't was dan ook hoog tijd, dat er op de eene of andere manier aan den hecischcnden treurigen toestand een eind werd gemaakt. Eerst trachtte Z. M. de kabinetsformatie op te drageit aan den Minister van Oorlog, graaf Wel- sersheimb, die ecliter bedankte. Daarna wendde de Keizer zich tot den Minister van Openbare Werken, baron Dr. Gautsch Von Frankcnthurn en deze nam de op dracht aan. Terstond is hjj er in ge slaagd een nieuw ministerie samen te stellen, waarvan hij zelf President is, terwijl de portefeuille van Binncrilnndsche Zaken ook bij hem berust. Slechts twee ministers uit het ministerie Bndeni heb ben zitting in het nieuwe kabinet, Von Gautsch en de minister van Lnndsvor- deging, graaf von Welsersheimb. Do toestand was in den laatsten t(jd hoogst gespannen en deed het ergste vreezen. Hel ontslag wordt dan ook in verband gebracht met het optreden Dr. Luegcr, eersten burgemeester van »nen, die in eene audiëntie Z. M. verklaarde voor de handhaving der orde niet langer te kunnen inslaan. Zondagmorgen 10 uur demonstreerden 3000 studenten voor het Parlementsge bouw en riepen: .Weg met Badeni I" To 11 uur voegden zich nog 30000 werk lieden bij hen. Te 12 uur was de oploop zoo groot, dat 'tl regiment huzaren uitrukte on na me sommatie eene charge maakte, waar door velen gevoelige klappen opliepen. Toen te 3 uur Dr. Lueger verscheen en Badeni's ontslag mededeelde, werd hjj met gejuich ontvangen. De afgevaardigde Wolff, de groote rustverstoorder, die in hechtenis genomen was, om zjjn meer dan brutaal optreden in de Kamer, is uit de hechtenis ontslagen, doch znl zich later nog voor den rechter hebben to verantwoorden. Niet alleen te Weenon maar ook te Gratz en Praag hebben botsingen plaats gehad tusschen betoo- FEUILLETON. De Pleegzoon. Door Pbilopono». 10) De onlknooping van het nachteiyk drama was vreeselgk voor den diep gevallen jongen man, maar meer nog voor rijn beklagenswaar dige oudera. Dat bon zoon ver van den goeden weg was afgedwaald, wisten zg, maar aoo ver! De vriend des huizes, de goede pastoor van het dorp, wien het treurig geval spoedig tor oore kwam, was weder aanstonds aanwezig om te troosten en op te benren. Al zjjne welspre kendheid, door liefde en deelneming ingegeven, wendde by aan om de doodclgk ontstcldo oudera ook slechts eenigszins nit hunne diepe ,'t Is ooze dood, mijnheer pastoorsnikte de moeder. .Deze beproeving gaal onze krach ten te boven. God alleen weet, hoe zwaar nna lijden is." Met het hart vol weemoed boorde i zorgde priester die uitingen der z.elsbedroefde ouders aan. Maar de taal van onzen heiligen godsdienst vermag veel; ook hier miste zg ten laatste hare uitwerking niet Steeds kalmer wordend, lolstardu aj| naar hunnen geestelijken vriend, die onuitputtelijk scheen in troost- Reeds aanstonds bg het vernemen vao bit gebcurdo had de pasioor naar een middel tol leniging van kommer en smart voor de bravo lieden omgezien eo dit gevonden ook. Hun pleeg- ooder hun dak komen en onmiddelijk. Geen oogenblik wilde hg daar mede talmen. Dit voorstel werd door Barleos en zjjoe vrouw als met beide handen aangegrepen. In hunoe go- schokte gemoedsstemming had nog niet een van hou belden daaraan gedacht. De vervulling geener andere wensch kon hun thans zoo bevrediger het denkbeeld hun pleegzoon weder in hu.i middoo te hebben, deed hen glimlachen door bunno tranen been. Do pastoor zag met vreugde, dal zjjn voorstel eene goede uitwerking had. Zonder dus een oogenblik te dralen schreef hg aan den pleeg zoon, dal zgo wederkomst wenschelgk was, en dezo gaf daaraan onverwgld gehoor. Reeds des anderen daags 'vervoegde hg zich aan de pas torie. waar zgo geesteiyke leidsman hem ont boden had. .Eene verhevene roeping wacht o," zei de pastoor met ernst, toen de jonge man den priester eerbiedig gegroet en plaats genomen had. „De liefderijke verzorging, die ge van vader en moeder Bartens genoten hebt, kunt ge thans dankbaar inwisselen. Uwe pleeg- uwe trouw noodig en deze zult ge hun gaarni beloonen, niet waar wil lk dat 1' riep de jonge man in vervoering uit, maar vens verwonderd over den ornst, waarmede im dezo vraag gesteld word. .Welnu dan, beste vriend, aan uwe ploeg- idera is huu zoon ontrukt, diens plaals moet gg thans waardig innemen." ,b Hendrik dood?" vraagde de pleegzoon, met verwondering den pastoor aanstarende. ,Tot antwoord schadde de edele grgsaard bedenkelijk het hoofd, en een zware zucht ont snapte aan zgne borsL ,Gg moet u op treurige omstandigheden voorbereiden, beste Jan," ging de pricsler eindelgk voort. ,Uwe brave pleegouders hebben veel geleden, veel doorslaan, vooral in deze dagen aan u nu de taak hel iolterend leed te lenigeo, zooveel ge kunt. Eu ik beo over tuigd dat wilt go, dat zult ge doeu." De tranen parolden den waardigen geesteiyke over de wangen, toen hg deze woorden sprak. Mot toenemende verbazing en ontroering had de pleegzoon ieder woord opgovangen. Hij duchtle, dat een vreeselgk ongeval de familie Bartens moest gelrolTen hebben; want zoo ernstig bad de goede pastoor hem nog nim mer toegesproken. Na deelde de eerbiedwaardige grijsaard hem voorzichtig mede, wal er gebeurd was, en gaf daarbü liefderijke wenken en raadgevingen, die de jonge man met gretigheid opving. Als diep terneergeslagen door hol Irenrige nieuws bleef de pltegzoon een wyio peinzend, met de oogen vol tranen, voor zich staren. Door het bemoedigend woord van den geosto- ïyken herder ooheon bjj echter dra don moed wedci te hervatten. Na eeoe korlo stonde aam met de edelste voornemens boziold, denk- baar afscheid van den priester en beloofde in alles stipt züne beloften te zullen nakomen. itige schreden spoedde hy zicli nu >m de zware taak.dio hem wachtte, te aanvaarden. -Mijn God, daar is Janriepen vader en moeder Bartens als uit één mond, toen hun pleegkind de woning binnonlrad. Als een schipbreukeling aan zijne reddiogsboei, zoo klampten de verraste lieden zich aan den jongen bö ben weder vei .Jan, dierbare jongen, bljjf je nu by riep moeder Barleus smeekcud uit. .Zeker, moeder, doe ik dal," was het ge ruststellend antwoord. ,Ja, sla ons by," snikte Bartens, die zyne ontroering niet bedwingen „Zooveel ik maar kan, man, terwyl hy Bartens innig harleiyk de hand drukte. Toen de gemoederen dier elkander minnende lieden een weinig tot bedaren wi gekomen, vernamen de brave pleegouders, van scheiden, zoo God het wilde, geen sprake meer zou zyn. Na rüp beraad werd nu besloten, dat vooreerst zyne pleegouders by heden zou behulpzaam zyn, ook eu vooral, omdat zyue aanwezigheid eeno heilzame aflei ding gaf. De smid Slovens, die bard naar een ruBligen dag verlangde en daarom over do terugkomst vao zün trouwen kneobt was echter nok van meerling, dat Bartens oorat moest goholpen worden. Zyn oigen plan kon dan later doorgezet, want hot slond uu oen- maal by bem vast, dat Jan, en goen andor, hem in zyne zaak moest opvolgen. Over Hendrik durfde in het gezin van Bartens niemand te spreken, io stilte leden allen hier smarleiyk onder, want in het binnenste huns harten waren iy altijd met hem bezig. Zoo werden bange dagen en slapelooze nachten gesleten in de verwachting, wolk een vonnis over den ongelukkigo zou geveld wor den. To geiooven, dat hg aan de misdaad, waarvan hg verdacht werd, zou schuldig ziju, streed te goweidig tegen hun gemoed; en toch vermochten iy niet zich daarover gerust te stellou. Enkele weken waren intusschen verloopen en de dag was gekomen, waarop de zaak voor de rechtbank dienen zou. Toen Hendrik Bartnas voor het gerecht verscheen, kon Stronk, die met zyne huisgenoolea als getuigen waren op geroepen, een kreet van verbazing niet onder drukken den beschuldigde herkende hy bijna niet meerhet verblgf in de gevangeuil had zyne gezondheid zichtbaar verwoeet. Alle aan- wezigen drukten bnn gevoel van medelyden met den beklaagde uit. De getuigenis vao Stronk en do zynen was verpletterend voor de beruchte inbreken Driea en Potor, maar voor Hendrik Bartens allergun stigst. Niemand hunner had ook maar het ge- de aanwezigheid van een derden.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1897 | | pagina 1