A:
Kathciek Nieuws- en Advertentieblad
V No.
52.
Zaterdag 26 Maart 1898.
Elfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoc Baam, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
La, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maande:
Franco per postT 0 40.
Afzonderlijke nummers0 05
Het Parlementarisme.
111. {Slot).
Het noodzakelijk gevolg van hel i
I zooveel partijen verdeelde parlement is
I zwakheid, onzekerheid en onbestendig
heid der regeering. Als met de jaren
volgen de Ministeries elkander op; één
stem meerderheid is voldoende om,
wanneer eene motie van vertrouwen
wordt gesleld, of een wetsontwerp ii
gediend, het te laten tuimelen. Hel
welberekend optreden en ageeren van
enkelen, soms van één persoon is daar
toe dikwijls in staat. De intriges tol
val der regeering zijn te bekend, om
daarover nog een woord te verspillen.
(De opeenvolging der ministeriën heeft
deze ontzettende schaduwzijde, dat er
voor het Land nooit iets grootsch voor
de toekomst kan worden tot stand ge
bracht want feitelijk is het waarwal
door de eene regeering wordt opge-
>ouwd, wordt door hare opvolgster menig-
ïaal afgebroken. Slingerend tusschen de
C—tijen, en onzeker van haar levensduur,
de regeering zich bij 't zakelijke
j ipalen en geen grootsche plannen ont-
iprpen, tot wier verwezenlijking een
ngdurige werkzaamheid in bepaalde
ïhling voorlgezet noodzakelijk is, tenzij
n man, als Bismarck, de partijen weel
beheerschen en in zijne richting voort
stuwen. Maar in dit geval is feite-
iijk sprake van een éénhoofdig bestuur.
De staatsregeling is uit de revolutie
elioren,het parlementarisme hare vrucht.
vrjjheidsideën, die de geesten hadden
ingegrepen, vonden in den monarchalen
igeeringsvorm geen geëigenden bodem
tt ontwikkeling, men zocht haar in
jen anderende constitutie was voor
•aar een geschikte en vruchtbare
<demde gifplanten der revolutie
nden in dien grond geplant, weelderig
eren. Wie. die een aandacMigen blik
ferpt over de Staten in Europa zal dit
L tien ontkennen? De revoiutionnaire
itjjheid trad in 't liberalisme op; meer
pn vijltig jaren heeft het do opper
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Frijn dar Advortentiini
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondenten en AdverlentiSn moeten uiterlijk Vrijdagavond
heerspij in Europa uitgeoefend met
het fg, dat de christelijke inrichting
der Si werd ontkerstend, de gods
diens cenig ware grondslag, onder-
rnijmjebracht op een onbetrouwbaren
moendemeene maatschappij heeft
het i ontstaan van ontevredenen.
De ge Ziener van het Vaticaan, den
toest van de hedendaagsche maat-
schapn den Staat doorschouwend, de
gevo berekenend, heeft zijne waar
schuwe stem doen hooren in Zijne
Ency.,Ooer de inrichting der chris-
tchjtëtalen." Men heelt liet volk
los laakt van de orde, de ver
kond ideën van vrijheid, gelijkheid
Ijlerseliap maakten zich van de
nij meesier; de onderste lagen
schotimmer vooruit, en in het alge-
mceniiTirecht vieren zij hun hoogslen
trione talrijkerevolulionnaire elemen
ten bin hei wapen veroverd, waarmede
estaande crde hopen omver te
werpi om plaats te maken voor de
volleil democratie.
De ïL volk, door 't liberalisme op-
gekwt, niet tevreden is met de
uilgcitlc niachlsbevoegdhcid in de
consije hetzelve toegekend, hoort en
ziet n dagelijks. Uitdrukkingen als:
het citilutioneel koningsidiap is een
in 't staatsgebouw enz. wor-
rlie zijde vernomende meer
genvaerden komen er openlijk vooruit
dal 'bningscliap een duur artikel is,
helwebest kan gemist worden en
vervam moet worden door de repu
bliek ;e socialisten eindelijk piediken
van lien en daken, de revolutie, de
omverrping van troon en altaar. Van
dienzoen geest zijn de afgevaardigden
dier {tijen in het parlement bezield
't zit ik dezen in merg en bloed om
aan tsturen op den ondergang van
het kingschap; iedere gunstige gele-
genhe;neraen zij te baat om de volks-
machliit te breiden met het gevolg,
dat i troon wordt verzwakt door
inkrinlng van zijne rechten en bevoegd
heden Het parlement alzoo, welks
meerdheid de goddelijkheid des gezags
ontkent, is en blijft een dreigend ge-
voor 't koningschap; na korteren
of langeren tijd zal wellicht de consti
tutie uit de revolutie geboren, in de
revolutie ondergaan.
wij de constitutie als regeerings-
vorm afkeuren en veroordeelen Dit zij
verre! Wij weten zeer goed, dat de
Paus iederen regecringsvorm, die de
rechten en vrijheden van den godsdienst
eerbiedigt en beschermt, door zijne
kinderen wil aangenomen en goedgekeurd
maar ook weten wij, dat Hij
het vrije dispuut toestaat over den besten
regeeringsvorm. Men moge uit deze
artikelen eoneludeeren, dat wij het meeste
gevoelen voor de monarchie en wij
mogen volstaan met degenen, die op ge-
loovig standpunt staan te verwijzen naar
de door God zelf in Saul en David voor
Zijn uitverkoren volk ingestelde monar
chie, naar de instelling van Christus,
eeuwige Wijsheid des Vaders, die
Zijne Kerk tot de voleinding der
tijden dezen regeeringsvorm verkoor, in
den Paus het éénhoofdig bestuur wilde.
Wij hebben den feitolijken toestand
der constituties slechts willen nagaan
om aan te tooncn, dat al de redenee
ringen, die moesten pleiten tegen de
monarchie en voor de constitutie, in de
praktijk weinig proefhoudend bleken.
Beider vorm is goed, maar die den
i bezielen zijn menschen, die het
spreekwoord bevestigen „Nil perfectum
sub sole".niets volmaakts onder de
De ondervinding heelt geleerd,
dat het parlementarisme weinig goeds
gebracht heeftdoor stelselmatige be
strijding van God en godsdienst heeft
deszelfs ongeloovige meerderheid, hare
macht misbruikend, de Stalen geplaalst
opecnrevolulionnairen vulkaan,elementen
doen geboren worden, die niet tevreden
met hunne positie in de maatschappelijke
orde, zich niet geweld naar boven
dringen. Billere teleurstellingen oogsten
zij in, die gewoon zijn de schuld
der personen op den regeeringsvorm te
werpen, want zij worden, door de con-
iequenlie gedreven, gedwongen de con
stitutie te veroordeelenhunne hoogge
spannen verwachlingen en idealen hebben
vooral, door hetgeen in ons werelddeel
liet parlementarisme te zien gaf, totaal
fiasco geleden. Vandaar niet te verwon
deren, dat zich onder dit koor luide en
krachtig stemmen verheffen, die er
openlijk voor uitkomen, dat, evenals de
ongeloovige wetenschap, ook hel parle
mentarisme bankroet lijdt en de eenmaal
ter gehate en verfoeide monarchie
terugwenschen.
Wij voor ons, indachtig de Encyclie-
n van Zijne Heiligheid den Paus, over
deze stol, w(j hebben onze constitutie
lief, omdat zij voor ons de wettig be
staande is. Wjj mogen de regeering
bestrijden om de personen, die dezen
regeeringsvorm bezielen, de vorm blijlt
ons onaantastbaar; wij mogen
wjjzen op de gebreken en dreigende-
gevaren van het hedendaagsch parle
mentarisme, wij willen ernstig deszelfs
behoudwij verzeilen ons niet tegen
de deelneming aan de wetgevende macht
des volks in liet parlement, maar wel
tegen iedere buitensporige aanmatiging,
waardoor de rechten en vrijheden van
den troon worden aangerandwijerkennen
itgevende macht der constitutie in
geschiedt in „bonum publi-
,tot heil van 't algemeen," maar
bestrijden en protesteeren tegen eene
welgeving, waarin onze rechten en vrij
heden worden aangetast, zooals op dit
oogenblik het geva! is met de aange
kondigde welsontworpenpersoonlijke
dienstplicht en leerplicht.
Wat wij wcnschen is niet verandering
van regeeringsvorm, maar verandering
van geest, die haar bezielt, wij ver
langen den geest des Christendoms terug,
die de rechten en vrijheden des burgers
ongeschonden laat, de hoogere rechten
vrijheden van den godsdienst eerbie
digt en tot heil des volks in bescher
ming neemtnaar het woord des Pausen
regeeringsvorm, door dezen
geest bezield, alleen goed zijn, alleen tot
heil strekken van Staat en maatschappij.
BUITENLAND.
Naar aanleiding van den moord op
den pastoor te Volo, den Zeeree',i.
heer Dalezios, heeft dè Fransche Re
geering, op grond van haar protectoraat
over de Christenen in het Oosten, te
Konstantinopel met nadruk laten pro-
lesteeren legen dezen moordaanslag,
gepleegd door Turksche soldaten in
Grieksch Tcssalie. Pastoor Dalezios had
de katholieke kerk te Volo een
plechtig Te Deum opgedragen, als dank
zegging voor het behoud van Z. M.
koning Georgios bjj den aanslag op 26
Februari dezes jaars. De godsdienstoefe
ning, waartegen de Turksche comman
dant bezwaar had gemaakt, werd
bijgewoond door al de consuls en al de
commandanten der voor Volo geankerde
builenlandsche oorlogsschepen en het
gebed voor den koning werd door alien
slaande medegezongen. Dit schijnt den
haaten het fanatisme der Turken tehebben
opgewektden volgenden morgen althans
werd de Zeereerw. heer pastoor met
bajonetsteken afgemaakt. Naar Athene
en naar Konstantinopel zjjn door de
Fransche Regeering bevelen gezonden tot
een krachtig optreden tegen deze nieuwe
euveldaad
Nog steeds blijft de Sultan zich ver
zetten tegen de kandidatuur van prins
Georgios als gouverneur van Kreta,
terwijl hij in zjjn verzet gestijfd wordt,
naar het schijnt, door Duitschland en
Oostenrijk. Hij wil dan ook van geen
ander gouverneur weten dan van een
Christen, als Turksch onderdaan. Rus
land, Engeland en Frankrijk houden
ecliter voet bij stuk en onderhandelen
reeds druk over|titulatuur en installatie
van den prins. Als titel zal hjj voeren
dien van .Vorst", maar zjjna waardig
heid zal niet erfelijk zjjn, zoodat hjj zgne
aanspraken op den Griekschen troon
niet behoeft te laten varen. Ook willen
dezen drie Mogendheden een Turksche
bezetting op Kreta laten, ten einde de
Muzelmansehe bevolking in toom te hou-
i en zeil willen zij bezetting leggen
Kanea, iierakieion en Rethymo, om
Turksche willekeur en Griekscheanexatie-
plannen te keeren. Als nu de Sultan
inaar wil toegeven I
Weer zjjn drie politieke clubs te Athene
door de Justitie gesloten en de weg
FEUILLETON.
r
{Slot.)
fe) Spoedig daarop kwam mevrouw Rotte
on pleziertochtje thuis. De li
tends groepen voor haar huis verkondigden
iota bijzonders moest z(jn voor-
•nllen. Toen zij door de tninpoort reed,
rdo zj) eene vrouwenslem roepen: ,Mo-
■wtje, mijnheer uw echtgenoot is naar Pltl-
gegaan. Een mooie streekEen luide
i was het loon dezer grap. Huiten zich
ran Schrik leunde mevrouw Rottenburg
rjjlnig en kon niet alleen uitstuppen.
kamenier en de huisknecht hielpen tiaar en
r in eene kamer beneden, opdat
tot zich zelve kwam. Gedurende eenige
zaide zjj nietseindelijk sprak zjj
neer is hot gebeurd?"
half uur goledan, mevrouw."
Weder verzonk zjj in diep gepeins, maar
toen zg na ongeveer tien minuten opstond,
schoon zij tot een besluit te zjjn gekomen. Er
mocht gebeuren wat wilde, zjj was goed be
zorgd. Het huis en de geheele meubileering
eboorden haar en verlegenwojrdigdon een
aanzienlijk bedrag. Als haar man veroordeeld
an naar alle waarschijnlijkheid een paar jaar
in den kerker gezet werd, kon zij de villa
verkoopen en van de opbrengst er van ruim
schoots leven. Waai om derhalve gelronrd?Dal
haar qian misschien wel voor langen tijd van
boor gescheiden zou worden, baarde haar weinig
n achting hadden dez<
Reet was een meubelwagen vol weggeredi
toen a rijtuig de Drakenslraal doorreed
voor t 34 stil hield. Mjjuhoer Spatz sprong
er uit i ijlde het huis in.
„Wtgebenrt hier?"schroouwde hjj een paai
sjouwe toe, die joist eene deur naar huiler
,Hie gebeuren heel prettige dlngon," ant
woordi een der mannen lachend. ,Wjj zjjr
.Zetoogenblikkeljjk die deur neer," r
Spatz, geen stuk mag meer nil het huis.
.Niezoo voorbarig, mannetje," lacht
sjouwe .ga maar eens oaar de vierde ver-
diepio; daar kun je bescheid krjjgcn. En ga
nu ma' gauw op zjj, dan kunnen wjj er
Spat sprong vlug op zjj, want de sjouwerlui
„Dat doet mjj genoegen," antwoordde Huiler
en riep toen tot een van de knechts
.Voorzichtig, Frits, dal breekt gemakkelijk."
.Wel drommels!" riep nu Spatz rood van
woede nit; .weet gjj niet, mijnheer, dat mjj
dit huis betioort? Gjj vergrijpt u aan mjjn
,Ik heb met n niets to maken," antwoordde
Muller kalm. „Vei voeg u bjj Rottenburg."
,lk zal u in het tuchthuis laten breDgen,
jonge man," riep Spatz, die buiten zich zelf
was van opwinding. .Wal gij doel is diefstal,
openbare dieistal. Ik heb de hypotheek in di
buis en als bot verkocht wordt, komt be
„Doe, v
t gjj wilt," riep Huiler op dreigen-
atormd de trap op. Boven, op ae vierao vcr-
diopinü zag bjj een flinken jongen man, die
bevclelscheen te geven.
.Hot eens," zeiJe hij moeilijk sprekend,
want me longen waren nog niet in rost, .wat
beteekat dit alles?"
Muit bekommerde zich om den kleinen man
volslrc( niet en beval nog
„Na log deze deur en dl
.Mflheer 1" schreeuwde de rentenier, .mjjn
naam i Spatz 1"
Spatz ging been, wjjl hjj hjjir toch niets doen
kon, en soeide naar het polilie-buieau. Haar
hier vond bjj weinig troost, daar
duidelijk maakte, dat alleen Rottenburg, die
voor de wet eigenaar was, hier acht had om
lusschonbeide te komen.
's Avonds stonden Hollers groote werkplaatsen,
zjjn woon- en slaapvertrek vol vensters en
deuren. Zoolang het werk van het weghalen
en opladen geduurd bad, had de jonge man
eeno opgewektheid en kracht getoond ais zeldi
te veren; nn echter zat bij 'daar afgetobt i
moedeloos terneder, want hjj moest zich af
vragen, wat hjj nn eigenlijk bereikt bad. Daar
stand zjjn werk van maanden, mooi afgewerkt
en prachtig om aan te zien. Hol
en deuren, zoo echt en zoo hechl
zelden uit de werkplaats eens timmermans
komen, eeno oer voor den maker en voor het
ambacht maar wal hadden zjj voor waarde
O zeker geen derde der gelden, die hjj er voor
besteed had, want wanneer, zou bjj er een
kooper voor vinden Hjj was geruïneerddo
schoone droom van aanzien en rjjkdom was
vervlogen, en wodor kwam de tjjd, waarin bjj
als knecht zou moeion werken en zich laten
bevolen. En lijj bad de weinige maanden van
zellstnndighcid zoo prettig gevondenPlotseling
schrok hjj. De bedreigingen van den kleinen
m m scholen hem te hionen, die zoo zonder
ling over diefstal en tuchthuiB gesproken had.
Zou die ook goljjk hebben? Had hjj zich mis-
achieD aan eene misdaad schuldig gemaakt?
Maar dat waa toch niet mogelijk, hel was toch
zijn eigendom, wat hjj teruggehaald had, omdat
een slecht schuldenaar hem niet betalen wilde.
En de benedenverdieping had hjj toch on
aangeroerd gelaten, omdat het daarin geleverde
werk ongeveer de som vertegenwoordigde, hem
door Rottenburg betaald. Hel gelukte hem in-
tuaschen niet zich door doze gedachten gerost
te stellen Twee dagen later ontving hjj
den rechter het bericht, dat op Rottenburgs
vermogen beslag gelegd was, en dat bjj, Maller,
nog denzeltden dag, 's namiddags voor den
rechter moest verschijnen, die leveDs procureur
in dit geding was. Met kloppend bart spi
Huiler er zich heen. Hier vernam hjj, da!
lenburg wegona valschheid in gescbril
voorarrest gezet was, maar daarna ook, dat
tegen hem, Muller, eene aanklacht zon worden
ingediend, wjjl hjj hem niet toekomende
werpen had laten weghalen. Als van dan donder
getroffen stond de jonge man daar, hjj zonk op
oenen atoel en begon Ie weeoen. Bi) al zjjn
ongeluk dreigde hem, die in de vaste over
tuiging naar recht en billijkheid meandt.ge-
handeld te hebben, nn misschien ook nog
gevangenisstraf.
De rechter was een go:d en edel dankend
man. Hjj logde den jongen baas de zaak uit
voerig nil. Met den dag ven aflevering van
eon besteld werk ging bot eigendomsrecht ervan
over op den besteller, en die Weel eigenaar,
ook wanoeor hjj het bestelde niet betaalde.
Als de besteller failliet verklaard ward, don
ging hel eigendomsrecht der voorwerpen over
op de schuldeischers, en in zooverre was Hol
ler nog slechts eigenaar der afgeleverde ruien
en deuren, als hjj lot de schnldeischera be
hoorde. Hjj had zich au het goed zjjns naasten
vergrepen, toen !>jj Rottenburgs huis liet ledig
dragen en moest rekenen, in dit geval, op een
lichte straf.
Zwijgend, als verpletterd, had Huiler goluia-
tord, Eindelijk zei hjj
.En kan ik niets doen, om de aanklacht la
ontgaan
„Jawel, zoo gjj alles weer op zjjn plaats
brengt in het gebonw. De vervolging geschiedt
elerhls, als de aanklacht wordt ingediend en
ik kan die tegenhouden, als gjj nw werk terug
brengt."
Den jongen man viel een steen vu het hart.
Hjj stond op en beloofde oogenbllkkelijk armada
te zullen beginnen. Den volgonden dag waren
du ook, zooals de roohter zich ^overtuigde,
r op huant, p|