Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 8.
Zaterdag 21 Mei 1898.
Twaalfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussimi, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden, Naarden. Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAO.
Abonnementeprijs par drie maanden:
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40.
- f 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prjjs der Advertentitai
Van 1 lol 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Plechtige inwijding
VIN HET ItEBOUW VAN DEN
Amersfoortschen R. K. Volksbond
„SINT JORIS."
Zondag 15 Mei was voor de leden
van den Amcrsfoortschen R. K. Volks
bond „Sint Joris" een ware leesldag;
as de dag, waarop een reeds lang
gekoesleide wensch in vervulling zoude
gaaneen eigen tehuis te mogen be
zitten- Reeds in den vroegen morgen
wapperde de vlag met pauselijken wim
pel van het nieuwe gebouw in de
Lieve-Vrouwustraat, allen ten feestgetijde
uitnoodigend. Nadat des morgens eene
algemeene H. Communie in de O. L. Vr.
Kerk had plaats gehad en ten tien ure
eene H. Mis was opgedragen voor de
leden en de weldoeners van den Bond,
waaronder de Eerw. Adviseur na aan
leiding van 11. Macch, XV14.deze
bemint zijne broeders en het tolk deze
is het, die veel bidt voor het volk en de
geheels stad," een stichtend woord wijdde
den H. Georgius, patroon van de
stad Amersfoort en van den R. K.
Volksbond, gingen velen in het middag
uur een kijkje nemen in het nieuwe
gebouw.
Opgetrokken in renaissancestijl, is de
keurige gevel een sieraad voor onze
stad. Van binnen bevat het gebouw
groote zaal met tooneel en tribune,
die des winters van de zaal kan worden
afgesloten, om als teekenschool dienst
te doen. Alles geeft den indiuk van
sierlijkheid en degelijkheid en gezelligheid
i doet den architect, den heer H. Th.
Eysvogel naar wiens plannen liet
gebouw is opgetrokken alle eer aan.
Des avonds ten zeven ure had in de
jaal, waar, te midden van groen en
bloemen, de busten prijkten van Paus
Leo XUI en H. M. de Koningin Wil-
helmina, de eerste plechtige bijecnkcuiist
plaats. Een uitgelezen publiek was hier
tegenwoordig. Behalve een groot aantal
leden van den gemeenteraad, ide bur
gemeester had, evenals de wethouder
de Heer Celosse, aan het bestuur mede
gedeeld, dat hij door familie-omstandig
heden tot zijn leedwezen verhinderd
was de plechtigheid bij te wonen),
de eerw. geestelijken van de pa
rochie van O. L. Vr. Hemelvaart, afge
vaardigden van verschillende instellingen
en corporaties, zoowel op godsdienstig
maatschappelijk gebied, vond men
hier vereenigd de keur. van Amersfoorts
Katholieken.
De geestelijke adviseur opende de
vergadering. ,Op dezen dag, zoo zeide
ZEerw., „nu een lang gekoesterde wensch
in vervulling is gegaan, nu een der
gloriën van den werkman, een .eigen
tehuis" ons deel is geworden, zijn wij
hier te zamen gekomen om getuigenis
af te leggen onzer gevoelens, om te
brengendank aan God voor zijn over-
vloedigen zegen, dank aan onze weldoe
ners voor hun steun en bijstand." Namens
het bestuur riep de spreker allen een
hartelijk welkom toe in 't bijzonder aan
den Zeereerw. Beschermheer Pastoor
Kleve en den Zeereerw. Pater Cajeta-
nus. Alsnu werd voorlezing gedaan van
een tweetal telegrammenéen aan H. Sf.
de Koningin-Regentes, waarin de R. K.
Volksbond, ook aan H. M. Koningin
Wilhelmina betuiging deed van oprechte
hulde en trouw, en éen aan Monseig
neur van de Wetering, aartsbisschop
van Utrecht, wien de Bond betuiging
bracht van hulde en kinderlijken eerbied
en om zijn zegeu vroeg.
Uit Utrecht werd het volgende tele
gram ontvangen
„Monseigneur dankt voor de geboden
jiulde en schenkt den Bond zijn zegen.
Secretaris
VAN SCHAK."
Nadat het Bondslied was gezongen,
geaccompagneerd door de muziek van
leden der vereeniging „Cecilia," betrad
de Zeereerw. Heer H. J. Kleve het
podium om tot de inwijding over te
gaan. Eerst echter richtte de Bescherm
heer een woord van gelukwensch tol
de leden van den Bond. „Wanneer wij
bouwen, zeide spreker, dan moeten wij
niet bouwen op het zand, maar op de
rots. dan alleen zal het hecht en sterk
zijn. De eerste steen is gewijd aan
Christus, nu hel gehcele gebouw vol
trokken is, gaat gij het toewijden aan
dienzelfden Christus. Zoo bouwt gij vast
en stevig. Züo zult gij gemakkelijker
uw doel befeikente bevorderen elkan
ders godsdienstige en maatschappelijke
belangen. Beide zijn nauw vereenigd,
zijn innig aan elkander verbonden, want
nog altijd geldt hel woord „Zoekt eerst
het rijk Gods en zijne gerechtigheid en
al hel overige zal u worden toegeworpen."
Hierna had de inwijding plaats en
betrad de Zeereerw. Pater Cajetanus
het spreekgestoelte, om de feestrede te
houden.
.Hel groote kwaad van do tweede helft dezer
uw SOI) ving spreker Zijn rede aan - is
ongelwjjfeld hut socialisme. Hol is de leer van
nning en veroieligiog. die gericht is legen
Ihristendoin en zijne instellingen. Ue strjj-
:1de, die altijd
vol hebben van .onze verrotte maal-
willen op de puinen van troon en
n huisgezin en eigendom, hun rpk
en geluk vestigen. Zjj spreken voort-
doch hel misleide volk moei erkennen, dat zij
lo! nu toe nog niets anders dim luchlka>leclen
in klatergoud hebben aanschouwd.
Tegen dat duivelsche stieveu van den tegen-
woordigen lijd moet men zich wapenen. En
{een beter bolwerk kan men oprichten dan
loor christelijke vereenigingen in het leven le
roepen. De strijdleus onzer dagen moet zjjn
.Vereenigl u," maar verecnigt u op christelüken
grondslag. Dit aanmoedigend woord van den
regeerenden Leo XIII heeft weerklank
gevonden in uw midden, gij hebt het vulkomen
begrepen en heden moogt gij met blijdschap
Geen wonder dus,
:ze feestelijke bijeen
komst uwe harten tol vreugdevolle dankbaar
heid stemt. Dank aan dun Allerhoogste, den
Gever van alle goed, onder Wiens zegen deze
muren zijn verrezen, dank aan uwe weldoeners,
die met kwistige hand u hun steun hebben ge
schonken. Dit nieuwe gebouw, een zeker leeken
van levenskracht in den Bond, is ook hel sym
bool van orde en eensgezindheid. Hel kenmerk
van ieder bondslid moet zijn: liefde tot do orde,
eerbied eg onderwerping aan het geestelijk ge
zag, maar ook aan het staatsgezag. Als eens
wat God verhoedevoor Hare Majesteit
Koningin Wilhelmina gevaar zoude dreigen,
dan zullen ook de Buudsbroeders in de voorste
reien slaan ter verdediging van haren troon. Een
Iweede kenteeken is eensgezindheid. De leus
ook c
wss.eendracht maakt macht!"
Doch het is mjjne taak niet hierover verder
uit te wjjden. Ik wil uwe aandacht verzoeken
voor ennige wenken en raadgevingen, die nattig
zjjn voor de pracljjk des levens, noodig in den
strijd, dien wij te itrjjdeo hebben, om tot eene
gezonde en degelijke 'oplossing van het sociale
vraagstuk te geraken. De Bond loch bevordert
niet alleen de stoffelijke, maar ook de zedelijke
belaogen van den werkman, welk deel hg tracht
te bereiken door bet aankweeken van die deug
den, welke in 't bijzonder het sieraad zjjn van
don werkmansstand. Daarom wil ik u spreken
over een, op sociaal gebied bjj uitslek gewich
tig onderwerp, namelijk het huisgezin." De eerw.
spreker stelt zich voor ts handelen over de
beleekenis van het huisgezin, over deszelfs
grondslagen en over de liefde lol hel huisgezin.
„Bjj het streven, om door opricbling van ver
eenigingen en bonden verbetering aan Ie brengen
in de maatschappelijke toestanden, verliest men
dikwjjis eene der gewichtigste vereenigingen
uil het oog. Men vergeet teveel, dat eene der
eerste voorwaarden voor h:t welzijn der maat
schappij gelegen is in den welsland van hel
huisgezin en van hol huiselijk leven. Hot hui«-
gezio is do eerste maatschappij, waarvan de
mensch lid wordt, door hem wordt hjj lid der
burgerlijke maatschappij, want deze wordt door
huisgezinnen tam
rliaani afhankelijk.
□gesteld.- Van den loe-
1 is voor een zeer groot
van het maatschappelijk
.even en dood liggen in
Dc maatschappij heeft aan het christendom
dc hervorming en vrrvdelinir van het huisgezin
rjjkt, om hel alzoo tol eene instelling te vormen,
welke veel zoude hudragen tot vermeerdering
van Gods eer, tot welzijn Zijner kerk en tot
heiliging van hol menacheljjk geslacht. De huis
gezinnen locli moguii mol alle recht de hoofd
zakelijke grondslag en hechte sluunpilitar van
het groot" gebouw dei menseholijke samenle
ving genoemd worden. Zij toch zijn de lercns-
hronoen van den slaat. Zjjn deze goed en zuiver
dan zal ook de samenleving goed zjjn; zjjn
deze echter vergiftigd, dan moet noodzakelijker
wijze geheel de maatschappij, geheel hel open-
hnar leven vergifligd en bedorven zijn. Geen
eerbied voor de wellen des lands, overal een
geest van oproer en verr als men in do
huisgezinnen den plicht ':r gehoorzaamheid
I huisgezin geen
zeden en tucht, als
heiligdom is, wai
en zjjne heilige wet
■at op christelijke
bidt, God bemint
gevonden, die den machtigen invloed van hel
huisgezin niet schijnen lo kennen of naar waarde
wolen Ie schatten. Alles toch schijnt in den
tegenwoordigen tijd samen te spnuncn. om het
schappij, te ondermijnen en het noodzakelijk
gevolg is dat losbandigheid, wanorde en mis-
ng van alle gezag in onzen veel bewogen
teer en meor toenemen. Terecht zegt dan
een geleerd schrjj't
happy s
I. dat hel
r alles afhangt r
luk»
waard e
iluk."
De godsdienst moet das het huisgezin geheel
doordringen, want zonder zijne weldadige wer
king zal er geen liefde, geen vrede en eensge
zindheid heerschen, welke met 'Ion godsdienst
de grondslagen van het huisgezin uitmaken. De
liefde, welke uit God voorkomt, moei de leden
hen sterken, om dc lasten en moeilijkheden met
geduld te dragen.
Vrede en eensgezindheid is noodzakelijk voor
den moeieljjken strjjd om hot bestaan, voor den
geest van Zelfverloochening en Zelfopoffering,
noodzakelijk voor de opvoeding der kinderen.
God heeft gewild, dal de vader priester en kooiog
van het huisgezin zoude 2ijnpriester, om aio
God zjjno gebeden en die van vrouw en kinde
ren op te dragen, koning, om ze allen te ge
leiden naar den Hemel. Doch de vader is zjjne
priesterlijke en kooinkljjke zending ontrouw ge
worden. Welken invloed zal een vader in het
huisgezin uitoefenen als hjj niet godsdienstig i«,
als hjj in het bjjzjjn zjjner kinderen dien God
vervloekt, Wiens plaats hjj bekleedt?
Eindelijk liefde voor het huisgezin. Wij zjjn
in onze dagen getuige van het hoogst belreu-
ringswaardige leit, dat hel familie-leven voor
ecu groot gedeelte verwoest is, en de tijdgeest
er oog voortdurend op gericht bljjft, om het nog
dieper te ondermijnen. Men moet dus het familie
leven beminnen, omdat daarin een groote zegeu
is gelegen voor allen, doch inzonderheid voor
den werkman. De hoofdvjjand van het waro
familie-leven is de geest van uithuizigheid dio
in steeds breeder kring om zich heeo grijpt en
de jammerljjkste verwoestingen aanricht- Zeer-
velen toch zoeken hun gelnk uitsluitend buitens
huis, in een genot, dat voor het echteljjk beil
eo hel huiselijk geluk ten slotte diep rampzalig
bljjkt en raenigeo echtgenoot en vader van zjjne
vrouw eo kinderen geheel vervreemdt. Zal do
uithuizigheid van den vader ook de kinderen
oiet brengen op den verkeerden weg Bespeurt
de zoon, dat de vader zjjn genoegen gaat zoeken
buiten don huiseljjken kring, dan zal ook hj)
den schoot van het huisgezin ontvluchten. Hjj
vindt vrienden eu makkers, die hem niet passen,
bezoekt met hen herbergen, geeft zich over
aao spel en drank. Hjj schept zich behoeften,
welke steeds hoogere uitgaven vordereniijj
oischt meer zoogenaamd zakgeld van zjjne
ouders, of wel hjj houdt van zjjn weekloon
urloofdo verkecring aan, wordt ullorimito licht-
nnig on aldus verdwjhen hol geluk en du
rede uit het huisgezin om plants te maken
»or twisl en tweedracht lussrhen ouders en
inderen. Eu zjj. die in hunne jeugd do groole
v.nrde van het familie-loven niet hebben leeren
innen, die de beste jaren huns levens in vrjj-
digheid hebben doorgebracht, zullen zij later
in staat zijn een goed en geregeld huigeziu te
vormen? Dit is omnogcljjic.
mjlne vrienden, dal zij de uithuizigheid bevorde
ren en het familie-leven dooden. Weerspreek
dat door uwe daden. Neen, als uw Bond op
•chl Christeljjken, op echt godsdienstigen gron-
'ostigd, da
e krachl. een r
lilig werl
leven Ie I:
moet gij trouwe Bonds-broeders zjjn, daarom,
geachte donateurs on huitungowone leden en
weldoeners dezer vereeniging, doel gjj een nuttig
werk door met uwen invloed, uwe talenten en uwe
geldmiddelen den H. K. Volkshond i" sleunon,
want daardoor ijvert g(| otn godsdienst, deugd
eu familie-leven te doen bloeien in het huisgezin,
opdat het sleeds moge zjjn, wat hel werkeljjk
wezen moet, de hechte steunpilaar voor kerk
en maatschappij."
Een daverend applaus, waar.uin geen einde
scheen te llomcn, volgde op deze heerljjke rede.
van welke wjj hier slechts een dor verslag
konden geven.
Als de pauze ten einde was, voerden
de leden van dc Tooneel-verecniging
„Ons genoegen" (een onderafdceling
van den Bond), op zeer verdienstelijke
wijze, een blijspel op in Iwee bedrijven,
getiteld: .Het testament van den kapi
tein of een woelige Maandagmorgen",
dal menigmaal alle aanwezigen deed
schudden van het lachen.
In zijn slotwoord bracht de geestelij
ke Adviseur aan allen, die in het belang
van den Volksbond iets hadden bijge
bracht, een hartelijk woord van oprechten
dank aan den Zeereerw. Beschermheer
voor de inzegening van het gebouw
aan Pater Cajetanus voor zijne heerlijke
rede, die zeker nog lang in aller geheugen
zal blijven en de schoonste vruchten voort
brengen aan lleeren leden van den raad
der gemeente Amersfoort vooi hunne wel
willende medewerking, dat de Bond een
stuk grond, gelegen in het midden der
stad, machtig werd; aan verschillende
personen (de bescheidenheid verbood
hunne namen te noemeni die, door hun
geldelijken steun, het stevige, grootsche
gebouw hadden helpen grondvesten
den Architect, den Heer Eijsvogel voor
zijn keurig, practisch en solied ontwerp
den aannemer Wassink en zijne werk
lieden voor den stevigen bouw; den
opzichter Pijpers en de Bouw commissie
voor hun toezichtRector Berendsen
voor het schilderen van het tooneel-
scherm, dat, op even groolsche wijze
als het is aangelegd, moge worden vol
tooid aan de tooneelvereeniging .Ons
genoegen" voor hun verdienstelijk spel
aan de commissarissen voor het hand
haven der ordeaan de verschillende
corporaties voor de eer van hunne tegen
woordigheid eindelijk aan allen, die,
op welke wijze ook, betzij op financieel
of maatschappelijk of geestelijk gebied
het bestuur hadden terzijde gestaan bij
de stichting van dit gebouw,
Ten slotte en niet het minst
werd dank gebracht aan Onzen Lieven
Heer voor zijn overvloedigen zegen bij
den bouw ondervonden. Ook voor de
toekomst vertrouwde de Adviseur op
aller krachtige medewerking. Met het
zingen van het „Wien Neerlandsch
Bloed" werd de plechtigheid gesloten.
Mogen de woorden van den Zeereerw.
Pater Cajetanus,dit nieuw gebouw een
zeker leeken van levenskracht in den
Hond is ook het symbool tiai» orde en
eensgezindheid" in vervulling gaan, dan
zal de R. K. Volksbond „Sint Joris"
zich steeds meer en meer in de achting
en de sympathie van alle weidenkenden
mogen verhougen en de 15 Mei 1898
blijven een der gedenkwaardigste dagen
in de geschiedenis van Amerstoort.
Maandagavond hield de afdeeling
Amersfoort van het matigheidsgenoot
schap „Het Kruisverbond" eenevergade-
ringinhet lokaal van den Amcrsfoortschen
Katholieken Volksbond, waarin, na
plechtige wyding van bet bondsvaandel
door den Z.Eorw. pater Cajetanus, O.
M. C„ deze gevierde spreker eene rede
hield over den verderfelijken invloed
van het drankmisbruik.
Behalve de leden van „Het Kruisver
bond" met hunne huisgenooten waren
een aantal belangstellenden uit verschil
lende standen tegenwoordig. Een hartelijk
welkom werd hun allen toegeroepen bij
monde van het bestuurslid, den heer
T. Watervis, die in zijn inleidingswoord
den wensch uitsprak, dat dezen avond
velen zich aangespoord mochten gevoelen
om toe te treden tot deze nuttige ver
eeniging, de zwakken om steun te er-
lungen, de sterkeren om de zwakken
te sleunen.
Na het zingen van liet .Vaandellied"
en nadat de plechtigheid der wijding
van hel vaandel door don Z.Eerw. pater
verricht was, nam deze het woord tot
het houden van de volgende rede:
Wanneer wjj Jen toestand iler hedendaagicbe
maatschappij aandachtig beschouwen, dan kun
nen wjj ilie uiet beter vergelijken, dan by ocno
langdurige, ernstige ziekte, die een nauwgezette
zorg vereischl. Die ziekte is zoo hevig, dat
hopeloos toeschijnt, ja dat men nan genezing
zelfs wanhoopt. Inderdaad if de maatschappij
door bloot meoscheljjke middelen niet te redden,
lie verbetering, w
.ie aanbrengen, moei
i. Om eene kwaal U
[en den oorsprong ti
bruiken, dat vereischl wordt. Passen wjj dit
dat in zekereo zin de booldkwaal, de bron dor
ziekte, meoigmaal schuilt in 't hart van die
genen, die zich het meeat beijveren haar le
genezeD. Gisteren, zei spr., heb ik het verband
aaogetooad dat bestaat tusschen het huisgezin
•n de samenleving. Het woord van een
Orleksch wjjsgcer.Geneesheer, genees u zeiven"
breng ik ook tbaos in heriniering, ook heden
zeg ik dat een innig verband bestaat tusschen
het inwendige van den mensch en de kwaal,
die in alles is doorgedrongen. Zij woedt onder
personen van beide geslachten, van eiken ouder
dom, van honger en lager geplaatsten, van
burgers eu werklieden. Die kwaal, waarvoor
sommigen halsstarrig de oogen sluiten, het ia
de drankduivel. Deze vertoont zich in het open
haar leven gelijk in het bijzonder, waar men
nis lid van 'l huisgezin dikwerf getuige kan
zjjn van hare rerderieljjke uitwerkingen.
Voorzeker prijzenswaard zjjn degenen, die
onder orde en gezag den atrjjd tegen dezen
kanker der maatschappij aaobindenmeer prij
zenswaard echter zjjn zjj, die een slap verder
gaan en evenals een ervaren geneesheer do
wonde pijlen, de zieke deolen door insnijdingen
uit verwijderen en het gepaste geneesmiddel
gebruiken. Spr. brengt een eeregroet aan bet
vaandel, dat ons opwekt in den strijd tegen de
kwaal van den tegenwoordigen tjjd, de drank-
gewoonte een eeregroet ook aan de krnisriddora,
die als soldaten op een slagveld met helden
moed en stalen volbardiDg de overwinning
trachten te bevechten. Het feest, wat ons beden
vereenigt, moet n tot meer dan gewone dank
baarheid en vreugde stemmen, het ia een heu
gelijke gebeurtenis voor de leden van .Het
Kruisverbond''. Inzonderheid wjjs ik n op de
groote betoekenis van nwon strijd standaard,
waardoor gjj niet alleen voor n zeiven, maar
