Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 28.
Zaterdag 7 October 1899.
Dertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn. Baarn, Barneveld. Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden i
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Brijs der Adrertentiln i
Van 1 tot 6 regolsf 0,30
Voor iederen regel moer- 0.05
Ontpopping.
Bij de ontpopping kan men eerst
zien, wat diertje in het omhulsel lag
verscholen. Er bestond eene geheime
secte, die zich steeds in duisternissen
hulde, in den nacht vergaderde en wier
leden tot strikte geheimhouding werden
verplicht. De gevoelens aangaande het
karakter dezer geheime secte liepen
uiteen, zelfs onder vele Katholieken,
ofschoon voorgelicht en geleid door de
veroordeelingen der Pausen, die, door
het omhulsel heen, haar satanisch
karakter bemerkten en aanwezen. De
tijd echter van ontpopping is gekomen,
en de vrijmetselarij vertoont thans voor
het oog der wereld meer en meer haar
ware hoedanigheid.
Wij willen ons bepalen bij ons Va
derland. Onder hel Gr.'. M.\ G.\ van
Prins Frederik was van hare werking
weinig te bespeuren op maatschappelijk
en staatkundig gebied. In betrekking
tol andere Landen werd zij de tamme
genoemd, en zij, die niet lot het wezen
der dingen weten door te dringen, wis
ten soms veel goeds van haar te ver
tellen.
Sinds het uittreden van den Prins uit
de secte, ter oorzake van haar atheïsme,
werd het langzamerhand geheel anders.
De vrijmetselarij begon zich te ontpop
pen. Haar anti-christelijk karakter trad
meer en meer in het licht.
Reeds lang lagen de plannen in de
loge gereed. Kortheidshalve noemen wij
slechts persoonlijken dienst- en leerplicht,
benevens scheiding van Kerk en Staat,
inhouding van alle staatstoelagen aan
kerkgenootschappen, welke plannen vol
gens het oordeel van 't Weekblad voor
Vrijmetselaars (30 Maart 1884) geheel
stroken met de beginselen der Orde.
De bazuinstoot over het Land ver
nomen tegen 't clericalisme bracht bij
de laatste verkiezing voor Tweede
Kamer een anti-christelijke meerderheid.
Een nieuw Ministerie trad op, waarin
mannen van het schootsvel een over
wegenden invloed uitoefenden. Men be
gon met uitvoering te geven aan de
gereedliggende inayonnioko plannen.
Het eerste belangrijke wetsvoorstel,
door de Regeering ingediend, was dat
van den persoonlijken dienstplicht. On
der de schoonklinkende leuze van
lijkheid werd de persoonlijke dienstplicht
ingevoerd en het doel der loge bereikt
de vrijheid der remplaceering opgeheven,
waardoor ouders hun zoons konden
onttrekken aan de groote gevaren
het kazerneleven.
Thans dreigt ons oen nieuw ge
van de zijde dezer in hel magonniek
gareel dravende Regccringschoolplicht.
Van katholieke zijde is over dit wets
ontwerp reeds zooveel gezegd, zoo dui
delijk op de gevaren, onzedelijkheid en
onuitvoerbaarheid gewezen, dat wij het
overbodig achten daaraan nog een woord
toe te voegen.
Zal Nederland wederom met eene
nieuwe mayonnieke wet verrijkt worden
hel bijzonder onderwijs, waartegen
vooral de loge strijd voert, worden ge
knakt wederom een vrijheid opgeheven
en hel recht der ouders zonder nood
zakelijkheid aan banden gelegdMogen
de afgevaardigden des volks, die niet
tot deze satanische secte behooren, zich
overtuigd houden, dal men in dit wets
ontwerp een tweede plan der Orde
tracht te verwezenlijken, dat een nieuwe
aanslag uitgaat van verklaarde vijanden
van Kerk en troonMoge ieder hunner
handelen naar hel vers van den La-
tijnschen dichter„Timeo Danaos et
dona ferentisik vrees hen zelfs al
zouden zij geschenken brengen."
Welk hart b.v. minister Borgesius hel
bijzonder onderwijs toedraagt, is nog
duidelijk gebleken bij de samenstelling
der examen commissies in Brabant en
Gelderland. Met eene enkele uitzonde
ring bestonden zij uit mannen van het
openbaar onderwijs, vijanden in het
algemeen van het bijzonder onderwijs,
dat in de zuidelijke provincies vooral
overwegend is. Protesten werden ge
hoord, klachten aangeheven, verzoek
schriften bij de regccring ingezonden
over de partijdige en onrechtmatige
samenstelling dier commissies, maar
'I bleel zooals 't wasminister Borge
sius bleef Oost-Indisch doof.
Vanwaar verklaard, dat de loge, be
trekkelijk zoo luttel in getal, regeert?
Zij heeft in den strijd legen het Chris
tendom in liberalen, radicalen en
socialisten hare natuurlijke vrienden
plus eenige, wij schreven bjjnavele
onnoozolen, die door drogredenen, fraaie
leuzen, schoonklinkende motto's zich
laten vangen tot uitvoering harcr
geheim gesmeede plannen en aldus hare
regccring in mayonnieke richting moge
lijk maken, ten verderve van godsdienst
en Slaat.
Laten wij op onze hoede zijnDe
ware vijand voor het geloovig Christen
dom is de vrijmetselarij. Te dikwijls
heeft de slem uit hel Vnticann weer
klonken om nog hieraan te twijlelen.
Zjj heelt de opperste leiding der onge-
loovige partijen zoowel hier als elders.
En onder dezer hulp zal zjj, als het
leerplicht-wetsontwerp mocht worden
aangenomen, een ander artikel van haar
program trachten uit te voeren, en we
scheiding van Kerk en Staal, wanneer
zjj daarvoor den tijd slechts oorbaar
acht.
Dan komen de artikelen aan de beurt
tegen den troon gericht, 't Is bekend,
dal de Republiek hare ideale regcerings-
vorm is. Om daartoe te komen zal zij het
reeds sedert jaren aangevangen spel
van inkrimping van do rechten der kroon
voortzetten, zoodat het koningschap
eindelijk zal worden een ornament in
volle beteckenis, die, omdat zij den Staat
zooveel kost, kan worden gemist.
Dat de vrijmetselarij niet zal terug
deinzen voor revolutie tot omverwer
ping onzer wettige dynastie, wie kan
daaraan twjjfelcn, die een blik werpt
op de verschillende revoluties elders
verwekt of begunstigd. Openlijk erkent
zjj, dat niet slechts de godsdienst, maar
ook het koningschap de verwezenlijking
harcr plannen in den weg staat en
derhalve moet worden opgeruimd. De
revolutie is daartoe voor haar het ge
oorloofde middel, omdat zjj geen gezag
erkent en tot de rechten der mensch-
licid rekent hel recht tot zelfregeering.
Gaveantlaten do volkeren op hunne
hoede zjjn
BUITENLAND.
De stelselmatige oppositie van Duit-
schers en Tsjechen in Oostenrijk tegen
het minislerie-Thun heeft ten gevolge
gehad, dat graat Tliun met zijne minis
ter-collega's ontslag heeft genomen.
Het ministerie Thun is thans vervan
gen door een kabinet Clary von Aldrin-
gen, een nog jeugdig staatsman, die in
de staatkunde nog niet op den voorgrond
is getreden. Hel is samengesteld uit de
heeren Clary, president en Landbouw
graaf Welscrshoimb, Landsverdediging;
Dr. Von Willeek, SpoorwegenVon
Kiirber, Binnenland Dr. Von Gindingcr,
justitieClilendnv.'ski, minister zonder
portefeuille voor Galliciü Dr. Von llartel,
Eercdienst en Onderwjjs Knialzioluchi,
Financiën en Dr. Stibral, Handel.
Daar al deze ministers Duitschers of
Duilsch-gezind zjjn, zal de oppositie der
Tsjechen dan ook wel in hevigheid toe
nemen en reeds werd te Draag een pro
test aangenomen tegen de verkorting
der rechten van de Tsjechische natie.
Het uitvoerend Comité der Jong-Tijech-
enclub besloot de afgevaardigden uit
Land- en Rijksdag samen te roepen,
om hen over Ie halen lot oppositie tegen
de Regeering, zoodat ook deze premier
al aanstonds mot groote moeilijkheden
zal te kampen hebben, indien de Tsjech
isch gezinde afgevaardigden zich laten
vinden om oppositie togen de Reguering
te voeren.
Graaf Clary von Aldringen is twee
en veertig jaar oud en was tot nu toe
stadhouder van Stiermarken, terwijl hij
vroeger landspresident van Silezië was.
Het kabinel-Silvela heeft zich in Spanje
nog kunnen staande houden, door gene
raal Polavieja los te laten en in diens
plaats te benoemen Azcarraga. Deze
laatste heeft heel wal kalmte in de ge
moederen gebracht, door eene verklaring
uit tc laten, dat door hem is afgezien
van het stuiten cener aanzienlijke leening,
ton behoeve van nieuwe militaire uit
gaven.
De verhouding tusschen Engeland en
Transvaal wordt steeds moer gespannen,
zoodat men vreest, dat elk oogenblik
de oorlog kan uitbreken. De strjjdmacht
der boeren slaat gereed, en is vol
goeden moed. Volgens de Times heeft
president Krügcr bij de sluiting der
volksraden gezegd, dat alles op oorlog
wees, omdat de geest des leugens an
dere volken had omstrikt en het volk
van Transvaal zich zelf wilde rogeeren.
Ofschoon er duizenden kwamen om hen
aan te vallen, was er niets te vreezen,
want de Heer was de scheidsrechter
in hoogste instantie en zou beslissen.
Djj gelegenheid van Jameson's inval
werden kogels bjj duizendtallen afge
schoten, mHar de Boeren bleven onge
deerd, terwjjl bij de tegenpartij meer
dan honderd gedood werden, waaruit
bleek dat de Heer der hoirscharen de
kogels leidt en de wereld regeert.
De voorzitter zcide, dat hjj liever
geen leven dan geen vaderland wilde
hebbener kon nu niets anders dan
oorlog komen.
In Engeland bljjven in tusschen voor
name mannen nog steeds jjveren tot
behoud van den vrede.
Een aantal dezer hebben een „natio
nal memorial" tegon den dreigenden
oorlog in Zuid-Afrika onderteekend en
zjj wekken hunne medeburgers op tot
onderteokening van dat stuk. Het luidt
„Terwjjl wij ondergeteekenden beslo
ten zijn alle vreedzame middelen aan
te wenden om gelijke rechten en volle
dige gerechtigheid aan onze landslieden
in Transvaal te waarborgen, zijn wjj
toch van meening, dat de nog aanwe
zige verschillen tusschen datgene, wat
onze regeering verlangt en wat de Boe
ren hebben toegestaan niet voldoende
zjjn om Zuid-Afrika in een oorlog te
storten. Wij teekenen plechtig protest
nan tegen een beroep op het zwaard
om onze geschillen met Transvaal ie
regelen, voordat het door de Haagsche
conferentie bekrachtigde beginsel van
scheids-rechterlijke behandeling beproefd
en ondeugdelijk bevonden is."
Onder de onderteekenaars van dit
„memorial'' komen o. a. voor de par
lementsleden Sir Edward Clarke, Sir
William Harcourl, John Morley, C. E.
Schwann, B. Pickard, Ph. Stanhope,
FEUILLETON.
Gelijk reebt voor allen.
(Sloq
1) ,0m 's hemelswil I" riep de brouwer u
,ik zou haast voor u neerknielen, als vo
.Niet noodifcalles gaal heel natuurlijk
in zjjn werk, maarmondje toe."
Goeddos, mondje toe
Hoofdschuddend ging de brouwer heen en
sprak bjj zich zelf,In veertien dagenDie
luilakken De gek I Maarmondje toe," en
hierbjj legde hjj den dikken wijsvinger op den
Den volgenden morgen slenterden, zooals
altijd, do werklui naar het werk en daalden
heel langzaam, kom ik er van daag niet, dan
kom ik er morgen, in den kelder en namen
zuchtend spade en houweel op. Toeo echter
een der werklielcn, zekeie Paulos nil E. met
zijn hooweel begon, hoorde men plotseling een
harden metaalklank, en aanstonds snelden alle
werklieden, hnnne werktuigen wegwerpec er
heen en keken Paulns aan, toen hjj na- - de
spade greep en het zand voorzichtig opruimde.
En ziet, daar kwam een oude, geheel verroesle
ijzeren pot voor deo dag I Snel als de wind stak
Paul zjjn rechterhand in den pot, maar trok
een heel lang gezicht toen bjj, inplaats der
verwachte goud- en zilrerstukken, er een voch
tig, balt vergaan, lederachtig papiertje uithaalde,
waarop in ouderwelsche krulletters iels gakrah-
eld was, wat bjj onmogelijk kon ontcijferen,
eed» wilde hjj pot en papier in eeneo hoek
'erpen. toen er een sprak
.Haal Lodewjjk, den leerjongen eensDie
an geschreven schrift lezen wie weel, welk
geheim er op staat en waartoe ons dat nog kan
dienen I"
Lodcw|jk kwam en hield het door cn door
vochtige, muf ruikende strookje papier tegen
het in den kelder vallende inorgenlieln en has
pelde met de woorden als een kind, dat gebo
den wordt eene hem onsmakelijke spijs te nut
tigen en dat 3e happen in de holte der wangen
bewaart, om den weg vrjj te laten voor een
geopeoden mond en uitpuilende oogen om den
schriftkundige en stonden als aan den grond
genageld, toen Lodewjjk het woord ,geld"
Er kwam ovenwei weer leven in de groep
toen Lodewjjk juichend ronddanste, zjjoe pet in
de hoogte wierp en uitriep: «Hoezee! ik heb
het. Er staat op
.Hier ligt zeer veel geld verborgen,
Wie hem vindt kan leven zonder zorgen!"
Als bliksemstralen flikkerden aller oogen,
elk greep haastig naar spade en houweel, om
deo schat meester te worden en, daar ieder de
eerste wilde zjjn, zou het misschien tot een
bloedig gevecht gekomen zijn! Do oude slim-
mo Hans van Dollingen, trad als een veld
heer onder de twislenden en sprak.Jongens.
laat dat en blgfl kalm enmandje dicht
hoor, anders jaagt ons de brouwer nog weg en
gaat ïetf aan 't graven I Derhalveeerlijke
ui 't werk, maar mondje dicht!"
,Ja zeker, niet klappen," riepen allea en gre
in naar huone gereedschappen.
Wat een ijver I Paulus kon maar niet gauw
inoeg zand en klei bewerken, Frits of wie hel
ik was liet niet vlug genoeg op den kruiwagen
erpen au Lodewjjk sncldo mot den zworen
st legen de schuiaoploopende plank naar bui-
n, alsof hjj veeren krooi.
Toen do brouwer, in groote spanning hjj bet
werk kwam, kon hjj zijne oogen bjjna niet go
oi zjjn werkvolk toch weerde zich, dat
hel zweet van het voorhoofd droppelde,
'erbeugde hem dao ook buitengewoon, dal
allen zoo ijverig wareo, dat de jjzers io den
grond vlogen en de kruiwagens hem voorbjj-
.Ho, mannon," riep de brouwer on sloeg do
handen van verwondering ineen, .wat is jelui
igevallenJe werkt olik begrijp er
.Ja, haas Pancratius," zeide de oude Hans,
.zie je. de zaak is eigenlijk zoo: nu lust het
ons Ie werken en daarom doen we bel, en als
we er geen lust meer in hebben, nu, dan doen
En zjjoe kameraden hadden nnuwljjks tjjd -ja"
te knikken, zoozeer was het er hun om te doen,
dat het werk maar goed vlotte. Nu, do brouwer
Pancratius Moutman had er ook schik in en
hjj ging dao ook veel opgeruimder maar niets
wjjzer weer naar huis in de gelagkamer cn
was voor zjjno gasteo een vriendelijke en, éón
punt uitgenomen, spraakzame herbergier,
En waarljjk, veertien dagon later was de kel-
r zoo ruim geworden, dat den brouwer bjjna
vrees bekroop, hoe lijj aan al liet bier zou
men om hom te vullen. Toen hjj echter hel
werk wilde doen staken, stiet hjj, vreemd genoeg,
op lievigcn tegenstand de gravers weigerden
hun werk waren, en zoo ineoos'inanr nicl ken
den ophoudcD.
tar om 's heio ilswil, willen jelui dan dware
de aarde hoen orn er aan den anderen
uil te komen I Thans is mjjn kelder groot
g en van nu al betaal ik geen cent meer
Hebt jelui me begrepen
„Begrepen wel," zei Hans, .maar nu hekben
re zoo'n pleizier in 't werk, dat we er niet
neer mede kunnen ophoudcD, om nog zoo veel
liet. Neen, we olachon ook geen loon, maar je
noot ons loten graven, graven, graven, gra-
:en,al zou liet ook deo geheelen winter
.Hebt jelui nu allen een slag van den molen
leol?" vroeg de brouwer.
.Dal nog niet," antwoordde de oude Hans,
,wjj weten wol, wat we doen, en daar het mor
gen Zondag is, beginnen we Maandagmorgen
in de vroegte, maar wil de een of ander
Maandaghouden, dat moet hjj zelf welen."
.Maandaghouden?" riepen allen, ,in 't ge
heel niet I We willen werken, dat het kraazt
brouwer sloeg de hROd aan bet hoofd,
leralleo schijn van, dat het in zjjn boven
kamer niet plnia was, of hjj droomde met open
11 Hjj beschouwde zich zelf als de leer
jongen van den heksenmeester, die xjjnen bezem
stok veranderd had in een knecht, die voor
hem water moest aandragen, en die nu de
tooverspreuk niet meer kende, waardoor de
onvermoeide, alles ondergielende waterdrager
weer in oeoon bezem moest verandoren. Wol
kon hj| de politie in den arm nemon en do
koppigo arbeiders weg laten jagen, maar z|jne
aangeboren goedigheid verzetto zich legen oenen
maatregel van geweld, die maar kwaad bloed
zou zotten. En toch I
Voordat de schilder het aardige plaalaje H.
met zjjoe schilderacbte ruïne en zjjn lekker bier
deo rug keerde, had hjj eerst een bezoek afge
legd bjj deo grjjzen dorpspastoor en hem
zijn hekseokunslslnk meegedeeld, en de oude
tielekerder had daarbij dikwjjls bodenkeljjk mei
hol hoold geschud, maar ook aog al eens go
's Zondags daarop hield de Eerw. heer pas
toor oen preek, waarin hij do rechlen van den
arbeider hesprak en tevens de verplichtingen
van den werkgerer. Lang wjjddo de tieleherder
uit over rechten en plichten, en gaf ten slotte
in strenge bewoordingen zjjoe afkeuring te ken
nen ovor die arbeiders, welke wet veel geld
willen bebben, maar te lui zijn om te werken
en bunnen baas bedriegen.
Na de H. Mis, toen de vrouwen huiswaarts
keerden, om voor 't eten to zorgen on do man
non voor do kerk onder de groote linie zaten,
on zoo goed als dat ging over alles den baas
wilden spelen, gat de pastoor Hans en Paulus
in '1 voorbijgaan een wenk, nam ben mede naar
den tuin dar pastorie en zeide, hen scherp aaa
