Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 4.
Zaterdag 28 April 1900.
Veertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden. Nijkerk. Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden:
BureauBreec
lestraat, E 349.
Amersfoort.
Prijs der Advertentiini
Van 1 tot 6 regelsf0.30
Uitgave van
de Vereeniging De
Eembode.
Correspondence en Advertentién moeien uiterlgk Vrijdagavond
voor 6 ure aan hel bureau bezorgd ziin.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Na 22 jaren.
II.
Den 20"en Februari 1878 werdalorame
kenbaarde opvolger van Pius IX z.g.,
door 't Konklaaf gekozen, is Kardinaal
Joachim Pecci, die den naam van Leo
XIII zal voeren. Het H. Kollege kende
zijne groote begaafdheden, de diplomaten
herinnerden zich den oud-Nuntius te
Brussel. De bevreemdende, eeuwen-oude
spreuken-lijst, die van een reeks van
Pausen elk in enkele woorden, soms
slechts twee, kenschetst, duidde hem aan
alsLumen in Coelo, Licht aan den
hemel. Meer nog dan op de ster in zijn
wapen, past de spreuk op Leo's woord
en daad. Hij is een licht stralend naar
alle zijden, reeds 22 jaren achtereen.
Dra vernam de wereld Leo's woord,
de wateren van die bron stroomen nog
naar alle richtingen, in een reeks won
dere Encyklieken, nog immer vervolgd.
Die Encyklieken vormen als een gulden
keten, of liever ze zijn als hemel
boden, die der verdoolde menschheid
den weg aanwijzen tot waarachtig geluk.
Die Encyklieken bespreken de diepzin
nigste geloofswaarheden, en staan stil
bij de partikulariteiten, waarin het leven
zich vertakt; zij duiden de gevaren aan
of noodigen terug te keeren tot de oude
waarheid.
Leo bespreekt de heiligheid en onver
breekbaarheid van het christen huwelijk
huwelijk, levensbron, waarvan de in-
waardehouding of verlaging den zede
lijken toestand van een volk schetst. Hij
gedenkt den werkman en het hem toe
komend loon of den prijs van zijn arbeid.
Die Encyklieken wijzen op de leermethode
van St. Thomas, den Aquinaat, of schrij
ven regelen voor aan de katholieke
Bijbelverklaarders. Dan weder veroor-
deelen zij de Vrijmetselarij en de aan
haar verwante genootschappen, zoowel
als het afschuwelijk duel. Tot de afscheu-
FEUILLETON.
De triomf dee weteasebap.
.Hebt ge wel eens iemand iets verkeerds
voorgeschreven, dokter Hscpberson vroeg ik,
toen de beroemde dokter mg een recept gal.
.Ik geloof, dat de meeste geneesbeeren zich
ten minste eens in 't leven vergissen."
.Voor zoover ik weet niet," zei Macpherson.
.Wel heb ik eenmaal iemand een slaapmiddel
gegeven, waaraan hg bgna gestorven was,
doch 't was zgn eigen schuld, zooals ge zult
Ik woonde in een mooi huis te Chelsea en
hield twee dienstboden. Op zekeren nacht, dat
die juist verlof hadden, om eeu familiefeest bg
te wonen, werd hevig aan de bel getrokken. Ik
opende de deur en zag een kleinen jongen
voor mg, die mg verzocht bg een zieke te
komen, een half nur vau mgn woning.
.Wat scheelt den zieke vreeg ik den jon
gen, doch1 deze wist 't niet. Hg was voorbg
het hnis gekomen, een ond man had de denr
geopend, hem een schelling gegeven en hem
bevolen, zoodra mogelijk den noastbgzgnden
dokter te halen.
.Haar ik woon toch niet het dichtsbg,"
hernam ik. De jongen keek mg verwonderd
aan en zei: ,Gg waart de eenige dien ik
Deze kinderlgke opmerking streelde mgn
eigenliefde, ik trok mgo overjas aan, schreef 't
adres op, wat de jongen mg noemde, en begaf
mg op weg.
rende kerken in hel Oosten, ook tot het
Anglikanisme kwam de uitnoodiging van
terugkeeren.
Maar als een schitterende sterrengroep
verschijnt ons de reeks, die gewijd is aan
de H. Moedermaagd en aan het Rozen
kransgebed. Van nog een tweetal gaat
bizondere lichtkracht uit, de een is de
Encykliek over de Christelijke inrichting
der Staten. Zij rust den Christen staats
burger toe tot den strijd voor de boven
natuurlijke beginselen, de hoogere belan
gen, aangevochten door de moderne we
reldbeschouwing. Leo wil voorkomen, dat
de Staat afglijdt en eindelyk wegzinkt
in een verfijnd heidendom. En de ander
„Rerutn Novarum", is de grondwet voor
den arbeid, waarin de Paus het kapitalisme,
dat de fortuinen wil ophoopen in enkeier
handen, zoowel als het socialisme, dat
bij een wereld-plebisciet alles wil ver
deden onder allen, met treffende
juistheid teekent. Als in graniet gehou
wen staan daar in tastbaar schrift de
rechten van den werkman, inaar ook
van den werkgever, en het gaat daar
niet enkel over rechtenwat elks
plicht is heeft insgelijks de vaste hand
daarop gebeiteld. Hier geen schitterend
vuurwerk eindigend met een knaleffect,
waarna de donkerheid weer intreedt
maar als de lichtkolom, die het Joodschc
volk geleidde door de Roode Zee. Hier
als de Proleet tegenover een onmetelijk
lijken veld, en dan het ten levenwekkend
woord, wat de dorre beenderen opwekte,
als een adem van opstanding was in ze
gevaren.
Het woord van Leo vatte post inde
hersenen en de harten; het pakte zelfs
velen, die niet aan de gelooverij doen.
Staatslieden luisterden, ontwerpers van
wetten gaven in hun ontwerpen een
plaats aan 't geen ze noemden de ideeën
van den Paus, en zij, die zich volksver
tegenwoordigers laten noemen, noteer
den het gesprokene door Leo. Maar
boven allen juichte het arbeidersvolk
en begreep, dat de Staatsalmacht, die
eiken wil aan zijn opperwil poogt te
Ik dacht, dat iemand plotseling iels over
komen was en daarom liep ik zoo snel als ik kon.
Toen ik 't bedoeld huis naderde, vond ik
het heelemaai duister en ik vroeg mij af, of
ik niet getopt was geworden, temeer toen ik
na mgn bellen geen teeken van leven bespeur
de. Ik bad gedacht het huis in rep en roer te
vinden en wilde m(j om keeren, toen ik van
binnen iemand de deur hoorde naderen.
Een heer met een lamp in de hand opende.
,U is zeker de dokter vroeg hjj. .Kom
,Ik was bang, dat de jongen u niet zou ge
vonden hebben," ging hg voort, terwijl we de
trap opgingen en ik hem zei, dat ik ver had
moeten loopen.
.Dat spijt mij," hernam hg, ,ik dacht, dat
bg kot tbjj een dokter zou gevonden hebben j
er zjjn er toch niet waar?"
.Zeker, doch de jongen scheen er geen te
kennen," hernam ik en wg traden in de kamer,
waar ik te vergeefs naar een zieke omkeek.
Het vertrek was smaakvol, bijna deftig ge
meubeld op een lafei stonden twee glazen,
een flesch cognac en een kist sigaren, doch van
een patient geen spoor.
.Leg nw overjas al en ga zitten," zei de
onde heer. zult een glas cognac niet ver
smaden
Dit zeggende ging hjj zitten en vulde de
.Pardon," zei ik verwonderd, „ik won eerst
den patient zien."
Hg keek mg verbaasd aan en hernam,De
patient ben ik I"
verknechten't kapitalisme, dat den
ouden atgod Plutus huldigthet Socia
lisme, dat alles wil neertrappen, of, hoe
de moderne Farao's mogen heeten, zou
den moeten buigen voor hooger macht,
't Was alsof er gerucht werd vernomen
in de graven, waar 't gebeente rustte
der mannen, die den invloed van het
Pausschap wilden beperken tot het Va-
likaan met zijn tuin.
Niet als met één slag verdwenen de
wonden, waaraan de maatschappij ver
bloedde, zoomin als opeens de heidensche
maatschappij verchristelijkt werd. Maar
de heelmeester, die de heelmiddelen
had aangewezen, ijverde onverpoosd voor
hunne aanwending. Een heel eind op
den goeden weg is afgelegd, krachten,
die geïsoleerd werkten, kwamen tot
elkander, vereenigingen ontstonden. Kapi
taal en arbeid waren herinnerd, dat zij
niet bestemd zijn tegenover elkander
als gezworen vijanden te staan, maar
dat de een den ander behoeft. Aan elk
zijn recht, maar ook aan elk zijn plicht,
en ieders oor luisterde naar de influis
tering der Charilas, opwekkend om meer
te doen, meer uit te keeren, dan het
strakke recht of de letter van het kon-
trakt kunnen eischen.
Maar aan de blikken, die het geheel
overschouwden, ontgingen de toestan
den niet met hun licht en met hun
schaduwzijde in elk werelddeel. Pius
IX had doen bidden om de opheffing
van den vloek over 't geslacht van
Cham. Mogen we als een reeds
gedeeltelijke verhooring van dit gebed
achten den kruistocht van Lavigerie tegen
de slavernij, de missie-posten in het
Zwarte werelddeel, thans in alle richtin
gen door apostolische mannen door
kruist? Wend uw oog naar China, wat
Europa lust heeft geheel en al te pachten,
als gij daar niet een apostolisch delegaat
ontmoet, is zulks niet aan den Paus
te wijten, maar denk aan een verkeerd
geadviseerde politiek in Frankrijk, die
eene verkorting van invloed duchtte.
Ik stond verblull, want hg zag er uit als de
gezondheid zelve.
„Gaat n zitten, ik zal u alles zeggen," ging
hjj bedaard voort. ,lk Ijjd hevig aan slapeloos
heid. Gij weet niet, wat het is den ganschen
nacht wakker te blijven, terwijl de anderen
slapen. Niet een ziel, waarmee men spreken
kan. Ik vrees, dat ik er krankzinnig van zal
,Ja, dat is lastig,* beraam ik tamelijk wre-
.Doch dezen nacht zal alles mjj ger.. zier
baten, ik ben overtuigd, dat ik geen r uiebt
zal doen. Daaiom heb ik een dokter laten roe
pen, en 't spijt nijj, dat n zoover heeft moeten
loopen!
,'tls goed. dat ik een slaapmiddel heb mee
gebracht," zei ik, ,ik zal u iets voor dezen
nacht geven, doch gjj moet den sterken drank
en het rooken opgeven en veel beweging heb
bed, indien gg weer gezond wilt worden."
De oude heer schudde treurig bel hoofd en
hernam
.Slaapmiddelen, heer dokter, werken bg mg
niet meer, ik heb reeds alles geprobeerd."
„Maar dan wil ik wel eens weten, waarvoor
gjj mg hebt laten roepen vroeg ik ongeduldig.
.Dat zal ik u zeggen," zei hg doodbedaard,
,ik kan niet den heelen nacht alleen blijven.
Ik gevoel, dat ik krankzinnig word, ik moet
iemand hebben die met mg kan praten."
„Eo meent ge, dat ik"......
,Ja wel, dokter! Vandaag verlang ik uw
hulp niet als dokter maar als menschenvrieod
en ik zal mg erkentelijk loonen. Mag ik vra-
Vergeet echter het werk van Leo niet,
steeds is hij bedacht om in dat Rijk nieuwe
Vicariaten op te richten, al verwoestte
de vervolging meer dan eens, hetgeen
pas tot bloei kwam.
En dan een nationaal concilie wat
geen precedent heeft, het concilie door
de Bisschoppen van een half werelddeel
Z. Amerika te Rome gehouden
BUITENLAND.
Het Beira-verdrag tusschen Portuga'
en Engeland, waarbij het dit laatste
rijk vergund wordt gebruik te maken
van deri spoorweg Oemtali om zoodoende
ammunitie en troepen in Transvaal te
kunnen brengen, heelt in geheel Europa,
en niet in 't minst in Portugal zelf, heel
wat kwaad bloed gezet. Niet zoo echter
bij de Regeeringen in 't algemeen. Een
Havas-bericht toch uit St. Petersburg
van den 22sten April zegt, naar aanlei
ding van Ruslands houding in dézen,
dat de Engelsch-Portugeesche conventie
nopens Beira en den bovengenoemden
spoorweg te St. Petersburg weliswaar
teekenen van algemeene afkeuring heeft
uitgelokt, maar de keizerlijke Regeering
het niet noodig heeft geoordeeld tegen
deze diplomatieke overeenkomst hare
stem te verheffen.
Hieruit blijkt alweer ten duidelijkste,
dat nten in hooge politieke kringen niet
de minste nota neemt van de publieke
opinie, en zelfs de vredelievende keizer
aller Russen het niet geraden oordeelt
paal en perk te stellen aan Engelands
aanmatiging.
Ook van Duitsche zijde schijnt de
verstandhouding ten opzichte van Enge
land niet veel te wenschen over te laten,
getuige de overgroote hartelijkheid, waar
mede de Prins van Wales te Altona
verwelkomd werd door keizer Wilhelm
en diens broeder Heinrich. Doch hierbij
heeft Z. M. het niet gelaten De Ber-
lijnsche correspondent van den Daily
Ëx/ireas heeft een schrijven ontvangen,
waarin de keizer van dit orgaan zegt,
dat hel zich de verdediging ten doel
stelt van de schoonste taak „den inter
nationalen vrede."
„Zeg aan het Rritsche volk," aldus
de keizer, „dat ik hoop allereerst op de
handhaving van den vrede onder de
volken en in de tweede plaats op de
standvastigheid der goede betrekkingen
gen hoeveel uw bonarium bedraagt
,Ik neem gewoonlijk 7% shilling," zei ik
misnoegd, doch wanneer ik in den nacht ge
roepen word
.Dan rekent u meer, natuurlijkWe zullen
zeggen 10 shilling 1"
lk zweeg.
,En mag ik vragen, hoelang uw bezoeken
gewooolgk duren?'
.Dat hangt er van at, soms vijf minuten,
soms ook een uur.'
De oude heer begon op zijne vingers te re
kenen.
.Dan nemen wjj gemiddeld 321'» minuut,*
giDg hg voort „Goed, ik wil u voor elke 32'.
minuut, die gij bij mjj blijft, 10 stilling betalen.
Gij kwaamt 20 minuten over twaalvennu zal
ik n tot 7 minuten voor één beulen.* Dit zeg
gende gal hg mg een hall pond sterling en
zei verder: .Indien n verkiest, kunt ge mg nu
iels opschrijven, ofschoon 't mg aangenamer
is, indien gij mjj maar gezelschap houdt en
wat praat. Neem een sigaar, als u het blieft.'
Ik schikte mg in 't onvermgdelgke en stak
een heerlijke sigaar op. Om één pur stond ik
op eo wou heen gaan. Doch mgn zonderlinge
patiënt bad mg zoo dringend een tweede halt
pond aan te nemen, dat ik zgn verlangen niet
weigeren kon.
.Goed dan,' zei ik, „ik zal bljjven onder
voorwaarde, dat gjj gaat liggen en beproeft
te slapen.'
Gaarne had ik hetzelfde gedaan, want ik was
kolossaal moe.
Dadelijk ging bg op een divan liggen.
tusschen Engeland en Duitschland. Tus
schen de bevolking dezer beide rijken
bestaat geen enkele reden tot oneenig-
heid. Zij mogen ook geen andere rivali
teit kennen dan een vriendschappelijken
wedijver tot welzijn der natiën en tot
bevordering van den vooruitgang op
economisch gebied."
Naar aanleiding van de heropening
van den Duitschen Rijksdag treden de
Duitsche bladen in beschouwingen, welke
wetten nog voor Pinksteren kunnen
afgehandeld worden. Hoofdzakelijk zullen
de zittingen loopen over het Vlootwet-
ontwerp en de Rijkswet op de Vleesch-
keuring. De Germania, sprekende over
het eerste, zegt, dat het Centrum bereid
zal gevonden worden mede te werken,
ten einde het op een aannemelijke wijze
door te voeren. Met den Bund der Land-
wirthe vormt deze verklaring van het
Centrumsblad een lijnrechte tegenstelling,
daar toch deze Bond van geen vermeer
dering van schepen weten wil. De Vor-
würts insinueerde in den laatsten tijd,
dat de gedeeltelijke instemming der
Katholieken met de Vlootwet niets anders
beoogt dan van de Regeering eene
verhooging van graanrechten te verkrij
gen dit wordt door het Centrum als
een brutale leugen gebrandmerkt, en
het zegt dan„Tot zulk eene onbe
schaamdheid heelt zelfs de Vorwiiris
zich sinds geruimen tijd niet laten ver
leiden."
Het voornaamste nieuws uit Zuid-
Afrika is voor heden wel, dat de Boeren
het beleg van Wepener hebben opgebro
ken. Woensdag werd daarover te Londen
het volgende bericht openbaargemaakt.
Roberts seint uit Bloemfontein van
heden, dat de divisie van Pole Carew
gisteravond Roodekop heeft bereikt
zonder verliezen. Haar opmarsch werd
gedekt door cavallerie en rijdende artil
lerie, die den vijand terugdreef met
zwaar verlies.
De bereden troepen trokken beden
de Modderrivier over bi) Valsbank, in
overeenstemming met mijne instruciiën
aan French om zich op te stellen inde
linie van terugtocht van den vyand.
De Boeren echter, blijkbaar verontrust
door het verschijnen van French, ont
ruimde hunne sterke stelling by DeweU-
dorp gedurende den nacht, die daarop
heden morgen door Chermside bezet
werd.
Hamilton's bereden infanterie heefl
den vijand verdreven uit alle kopjes in
.Wilt ga mij beloven, niet weg te geen,
zou ik zelfs een kwartiertje soezen 1* vroeg hjj
aogsiig eo ik belootde het hem.
Hjj deed de oogen dicht en scheen te eli-
pen, doch na een hall uur sprong hg op-
tastte in den zak en gal mg weer een half
pond sterling.
„Gjj moogt uw honarium niet vergeten," zei
bü en ging weer liggen.
lk was ontzettend afgemat en wilde heen
gaan, als de patiént plotseling opsprong en
.Maar dat gaat niet, hoe zon ik weten wat
ik u schuldig ben, wanneer ik inslaap?'
.Gjj kunt op my vertrouwen,' heraam ik en
begon in een courant te lezen. Om twee uur
sprong bjj weer op en betaalde my ten Tierden
Ik werd woedend en wilde heengaan, toen
ik plotseling een inval kreeg. Hel slaapmiddel,
dat hg geweigerd had, lag voor mg op tafeL
Hg verklaarde alles genomeo te bobben, doch
dit was zeer sterk on werkte misschien toch.
Ik schudde het in eeu glas cognac en zei:
„Misschien neemt u nog een glaasje, dat be
vordert den slaap."
Hg gehoorzaamde en nam de heele dosis die
dadelgk werkte. Hg sliep heel vast, toen ik
hoed en jas nam en 't buis verliet.
Hoe groot was mgn verbazing, als ik thnis
kwam eo mgo huis geheel uitgepluuderd vond.
Mgn patiént was eenvoudig een lid van een
inbrekersbende, die mg zoolang van hnis moest
verwyderd houden.
Snel begaf ik mg nur de politie. De inspec-
