Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 31.
Zaterdag 3 November 1900.
Veertiende Jaargang.
DE EEIBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden i
Franco per post10,40.
Afzonderlijke i
BureauBrecdestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging Do Eembode.
Prijs der Advertentièn i
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iedoren regel meer-0.05
zorgd ij
o uilorlük Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Blijkens kennisgeving van
het hoofdbestnur der poe-
terijen worden, te rekenen
,n 4 Hovember des Zondags n'etmeer
besteld couranten en tijdschriften, die
slechts eenmaal 's weeks verschijnen.
Om nn sekerheid te hebben, dat al
onse lezers DE EEWBODE vóór Zondag
ontvangen, moeten de couranten iets
vroeger dan voorheen worden afge
drukt, ten einde ze tijdig op de poet
te kunnen doen. Heeren inzenders vnn
advertentiSn en corrospondentièn wor
den derhalve beleefd opmerkzaam ge
maakt, dat deze voortaan uiterlijk Vrij
dags namiddags VTEE uur aan ons
Bareaa worden ingewacht.
Huwelijks-wetgeving.
II. (Slot.)
Met aangifte van 't voorgenomen
huwelijk bij den ambtenaar van den bur
gerlijken stand, plus de verklaring, dat de
godsdienstige plechtigheid aan de jonge
lui geen zier van burgerlijke gevolgen
in hun bruidskorf werpt, kon Vader
Slaat zich tevreden stellen, eerst dan
zou hij in deze aangelegenheid zich inder
daad neutraal loonen, tegenover zijne
op het stuk van godsdienst uit elkaar
loopende kinderen.
Er is beweerd, dal bij zulke vrijgevig
heid velen zouden tevreden zijn met het
kerkelijk huwelijk, en dientengevolge
beroofd blijven van de burgerlijke rechten
door den Staat toegekend aan hen, die
de formaliteiten voor den ambtenaar
van den burgerlijken sland in acht nemen.
Ja, de onwettige sainenwoningen (name
lijk burgerlijk onwettig) zouden toenemen.
Voordien aanwas koesteren we geen
vreeseer»i..,-,s zullen de bedienaren
van den godsdienst bereidvaardig worden
bevonden, om aan hel echtpaar in te
scherpen, dat de Staat nu van hen een
gang naar 't raadhuis verwachten
tweedens wordt van kerkelijke besturen
in meer dan één zaak opgave verzocht.
Dus zal de Staat zeker niet dralen
met opgave te vragen van de paren
■rst kerkelijk gehuwd, om te voorkomen,
dat zij de burgerlijke formaliteiten ver
gelen.
Vader Staal vindt zijn jongens wel,
die lotclingen leeftijd bereikten, hij kent
'rlang de namen van al zijn leerplich
tige kinderkens, en hij zon niet aan
veel komen, wie zijner lieftallige
dochteren en knappe zonen Ier kerke
niet ten raadhuize het huwelijks
bootje instaptenDie noot van onbe
holpenheid verdient Vader Staat niet.
Desnoods zet hij er straf op, wanneer
de wittebroods-weken verstreken zijn, en
de formaliteiten voor den ambtenaar van
den burgerlijken stand waren niet vervuld.
Gevallen van strafbaarheid voor den
godsdienstbedicnaar verminderend, loont
minister tegemoetkoming aan 'L
gewetensbezwaar.
De bepaling van bekentenis voor hen,
die zich misdroegen is echter een hate
lijkheid. Aan hen te vergunnen 't ker
kelijk huwelijk te laten voorgaan, is een
premie voor 't misgedrag, is daartegen-
degenen, die eer en deugd op 't
oog hadden, in slechter conditie brengen.
Aangifte van 't voorgenomen huwelijk
m zijn ambtenaar; zekerheid, dat het
kerkelijk huwelijk hun geen enkel wette
lijk gevolg oplevert, noch voor hunne
kinderen, meer wij zeggen hel de lies.
bude. na meer kan de Staat redelij
kerwijze niet vragen, meer behoeft hij
niet te eischen.
Een herinnering deed du WEerw.
heer Wijnen in een artikel, onlangs in
De Tijd geplaatst, opleven.
In 1820 was er een wetsontwerp,
larbij werd toegelaten, dat de echt-
genooten 't huwelijk, op de wijze bij
hun (kerk) gemeente gebruikelijk, konden
laten inzegenen, maar dat de burgerlijke
gevolgen daarvan geheel onafhanke
lijk zijn.
Het valt te betreuren, dat zulk een
artikel in onze burgerlijke-wetgcving geen
plaatsje vond. Daaruit geurt u tegen het
iroma van ware, gezonde vrijheid.
Welke vriendelijke en len bate der
(cdelijkheid gewcnsciite verhouding lus-
ichen Kerk en Slaat! Het recht, dat de
Kerk vermag te doen gelden, is dan
•rkend, en de gewetensvrijheid is inlact.
De Slaat beweegt zich op eigen terrein
waarborgt burgerlijke rechten enkel
alleen aan hen, die de burgerlijke
formaliteiten vervullen.
liet AW. Itbld., orgaan der Christelijk-
Historischen, deed eene ontdekking
het doei van den strijd legen hel in-
zegenings-verbod ligl dieper. I )e instelling
het burgerlijk huwelijk sloeg aan de
ische geestelijkheid een geweldig
wapen uit de hand. Hoe zoo V vragen
lezers, overtuigd, dat ilie instelling
inbreuk maakt op de gcwelens-vrijheid,
en op het recht iter Kerk. Nog eens
Doordal de roomschc mcnschcn bij
die roomsehc geestelijkheid moesten
terecht komen, en hij haar alleen als
ze huwen wilden, had die geestelijkheid
ze volkomen in haar macht. Die gouden
dagen moeien woerkeersn, maar wij
(de Christ. Hist.) zullen trachten, dat
naar vermogen te beletten.
Gouden dagen ook in Nederland, voor
die geestelijkheid, onder het I'lakkaten-
regiem
Weten die Chr. Ilisl. hij al hun bcsl-
doencrij dan niet, dat ook op heden,
na instelling van 't burgerlijk huwelijk,
even goed als in de 'jouden dagen,
roomsche mcnschjcs, die huwen willen,
bij hun roomschc geestelijkheid moeten
terecht komen V
Het Chr. 1 list. orgaan stake gerust
zijn wroetwerk naar dieper liggend
doel. 't Ligt op den vlakken grond. Onl-
wringing aan gewetensdruk, opkomen
voor het recht der Kerk inzake christelijk
huwelijk, dat een Sacrament is die
druk weg en dat recht onhckneld, den
Staat op zijn gebied blijvend, aan ge
huwden burgerlijke rechten laten toe
kennen en waarborgen, ziedaar het doel,
het eenige-
En dan komt het Chr. Hist, orgaan
ons aanzeggen maar wij zullen trachten,
dat naar vermogen Ie belettenTe
beletten Spoken soms de oude l'lak-
katen, die 't wurgkoord voor tie ge
wetensvrijheid onzen roomschcn voor
ouders wilden aanpassen?
Evenwel 'I is maar tuur vermogen.
Dit woord verjaagde die spoken, want
't klinkt zoo aanstellerig, om mot een
minimum kapitaaltje aan krachten, een
gezonde, ja reclilvaardige wijziging van
onze huwelijks-wolgeving te willen be
letten.
BUITENLAND.
Aan liet banket door den gemeente
raad van Toulouse den Fraiischcn minis
ter-president, Waldeck—Kousscau Zon
dag aangeboden, heeft deze een
icdcvocring gehouden, die nog al opzien
verwekt. De minister voer in den breede
uil, wat bel Fransehe Kabinet reeds
had gedaan lot heil der Republiek hoe
zeer bij geijverd had om eenheid te
brengen in hel ministerie, wat hem,
naar zijn zoggen, uitstekend was gelukt.
Ook beriep hij zich op de schitterende
uitkomsten, verkregen bij onderdrukking
van anti-republikcinsche bewegingen, op
vermindering van werkstakingen, de
hervormingen in bel leger, enz. enz.
Voorts werd de aandacht gevestigd op
de wereldtentoonstelling, die, volgens
den minister, wees op vooruitgang op
sociaal gebied, wat moest toegejuicht,
nu vele gevaren de Hcpuhlick bedreigen.
Nu hebben de natiën zich nog weer
eens kunnen overtuigen, wat Frankrijk
op staalkundig, sociaal en wetenschap
pelijk gebied vermag, om zijn roem te
handhaven.
Na deze tirade gaf Waldeck—Rousseau
zijn liarl nog eens lucht in oen aanval te
gen de kloosterorden. Hij kondigde ecu
wets-onlwcrp aan op vereenigingen van
personen, welke uitsluitend beoogt zich
tegen het steeds wassend gevaar te
wapenen, dat in een slaat geboren
wordt, waar religieuze Orden zich niet
staatkundige en sociale bewegingen in
laten. Hij prees de seculiere geestelijkheid,
welke, naar zijn zeggen, niet mag ver
ward worden, met de clergé, die zich
aansluit bij de partijen, bestemd om te
vernietigen. En onder die partijen rekent
de Fransehe minister-president blijkbaar
ook de geestelijke Orden, vandaar zijn
aanbeveling van een wet op de ver
eenigingen.
Met den kreetnog meer ijver van
de zijde der regcering, nog meer vrij
heid, broederschap en rechtvaardigheid,
digdc Waldeck—Rousseau zijn snor
kende rede.
Nog meer vrijheid, broederschap en
gerechtigheid, behalve voor de Katho
lieke Kerk, ziedaar de politiek van het
Fransehe Kabinet.
De zegetocht der uit Zuid-Afrika terug
gekeerde City Imperial Volunteers in
Londen, waarbij hel volk een dolzinnige
ireugde en uitgelatenheid toonde, heeft
ook zijn droeve schaduwzijde gehad.
Op uitdrukkelijk verlangen van de
Koninklijke familie moest verzwegen
-orden, dat een prins uit het Engel-
•he Vorstenhuis in Zuid-Afrika, aan de
typhus overleden was. En de intocht
zelf is met ontzettende ongelukken ge
paard gegaan.
Rij het aan land gaan is een der vrij
willigers dood ineen gezakt en twintig
anderen moesten dadelijk als ernstig
ziek aan koorts naar het hospitaal wor
den vervoerd.
Inlusschcn weergalmden de vreugde
kreten der menigte in hunne ooren
waarmede dn stoet werd toegejuicht.
De soldaten werden in triomf rondge
dragen, en er ontstond oen ontzettend
gedrang en grootc verwarring. De zak
kenrollers trachtten hun slag te slaan
er werd gevochten en geslagen. Vrouwen
en kinderen werden vertrapt onder de
hoeven van ,1c paarden, waarbij, volgens
opgave, 2 gedood en 13 ernstig gewond
werden, terwijl volgens aanteekening van
de „St. John's Ambulance Association"
1C0I1 gevallen van kwetsuur, bezwijming
enz. in haar posten behandeld zijn. Bij
aankomst op de Trafalgar Sijuare, waar
het gastmaal zou plaats hebben, ver
klaarden vele der jubelend ingehaalde
strijders liever op het slagveld een
gevecht mede te maken dan een intocht
in Londen! Van de 1739 vrijwilligers,
die in Januari 1.1. naar het oorlogsterrein
zijn vertrokken, deden er nog 1323 aan
den intocht rncdc.
En als lord Roberts, de opperbevel
hebber der Engelsche troepen in Zuid-
Afrika werkelijk gemeend heeft, wat by
herhaaldelijk seinde, n.l. dat Transvaal
ingelijfd is, de Boeren hier verslagen,
daar verstrooid, ginds uiteengedreven,
elders totaal ten onder gebracht zijn,
dan moet de ontnuchtering groot zijn,
FEUILLETON.
scheid
DE BLINDE.
(Vr\j naar het Duitsch.)
31 „Moeder", sprak de knaap, toeo zij huis
waarts gingen, ,wat de pastoor gezegd heeft,
Uonk too troostvol, dat alle treurigheid uit mijn
hart geweken is, en ik geloof ook. ik beo er
zelfs zeker van, dat ik iels degelijks vermag te
leereo.O, moeder, ik zat io het blindengestichl
braaf en vljjlig zjjn, opdat u troost en vri
glansrijk
Het wa
de geheoli
schudt en de bladeren in wil
en doet dwarrelenmaar er
oen liofelpe zo
III.
idelijk
,En ii
De moeder antwoordde niet op dit gesprek
van den knaap, doch groote tranen welden
in hare oogen.
Bjj hun lehuiakomst verhaalde de moeder
met opgewektheid, hetgeen de pastoor baar
had geregd. Met een bewogen stem, doch kalm
en onderworpen aan Gods heiligen wil, *-
woordde de vader
„God heeft u het licht uwer oogen or
men, wat zeker wel tot uw heil zal w.
Daarom steeds op Hem vertrouwd, die
leven en dood beschikken kan. Wet heeft God
mijn hart en mjjn geloot zwaar beproefd, doch
wankelend ben ik niet geworden
Eindeljjk werd het herfst, doch niet een
herfst, die met zgn hoirerigen adem dot
„Ut heb goede lijding." riep hjj vi
groetend. „Johan kan in het hlindenge
M. worden opgenomen en overmorgi
wij daarheen. Ik wil zelf de Raphael
blinde zijn en hem in zjjn nieuwe woning
brengen. Gij hebt voor niets te zorgen, dan
bidden, dat God uw kind zegene, opdat hij braaf
,Eo behoeven wjj in onzi
bnlp der gemconte niet in te roepon?1' voegde
de moeder schroomvallig or hjj.
.Neen vronwzoo lang ik leef, zorg ik voo
den knaap," antwoordde de pastoor met nadrul
,Dan moge God u daarvoor io deo heme
'iPooen I" riepen vader en moeder in dankbaa
dat u jegens een armen blinde zoo edelmoedig
zgL"
De pastoor was reeds laog vertrokken en
nog zaten de huisgenoolen zwijgend bjjeen,
sidderend bjj de gedachte, dat het uur van
Twaalf jaren zgn inlusschcn voorbijgegaan
cn veel is in dezen tjjil veranderd. I)e pasloor
is grjjs geworden, Jolians vader is gestorven,
Marie echter is tot eene deugdznme maagd op
gegroeid, als een krachtige fleurige bloem in
het veld. Tot een huwelijk was zij niet te bewe
gen. want zeidc zij.Ik kan niet en mag niet
beloofd zijn steun en zijn oog te zullen zijn."
Zoo bleet zjj bjj hare moeder eo arbeidde als
dagloonster, waarmede zjj voor haar cn hare
moeder wel een karig stukske brood verdieode.
Ook voor den blinde waren deze twaalf jaren
niet nutteloos voorbij gegaao. De stille, scbroom-
ge in iederen loesland en beproeving de
dezulken gaat ge rustig voor hg en denk, dat
God u door uwe hliodheid tot een inwendig
martelaarschap geroepen heeft, dat door niets,
allerminst door hardvochtige, ruwe menschen
inijo zegen en mjjn zorgen begeleiden u, uw plaats
door he'. bergdorp en zijn lange straat een bli
voortschreed. Op zjjn aaDgezichl lag een gl
van vreugde, zjjo jonge mannengestalte
uit wiens trekken een zekere ernst, een vasle
wil en een gelouterde gees! schitterden want
ook de blinde draagt, al zjjn hem de sterren
zijner oogen uitgedoofd, den stempel zjjnerziel
in zjjn aangezicht.
De tjjd van zjjn verblijf en zijn opleiding in
hel blindengestichl was ten einde. Hg verliet
echter hel huis met een schitterend getuigschrift
van bekwaamheid, vlijt en goed gedrag, en de
direkleur gaf hem tot rijker uitzet ook zijn
door arbeid gewonnen en bespaard geld
met de woorden
,Gjj gaat vertrekken en de wereld in, doch
vergeet niet, dat ook na uw scheiden nog altjjd
een plaats voor u in het hnis openblijft, en dat
opeens hot uurwerk des kerklorens zich hi
liet. De bliode wilde nu de kerk binneu
doch de koaap, die bjj hem was, en hi
de ouderlijke woning zou binnenleiden, gaf hem
te verstaan dat de kerk gesloten was.
Nu knielde de bliode op den weg neder, den
hoed van het hoofd en had lang en innig.
.Daar knielt een blindefluisterde een
aankomende vronw met ontroering en wees
met den vinger naar een vreemdeling.
Zij trad iangtaam achter den biddende; deze
echter had hel koirschsnde geluid van nade
rende schreden gehoord cn richtte zich op.
Zjjn hand voor langzaam over den arm der
vrouw opwaarts, en als door een ingeving aan
gegrepen, riep hjj in vervoering„Moeder,
„Zjjt g(j hot mijn kind I" riep do vrouw mot
eene van aaniluening stokkende stem. „Mijn
zoon, rnjjo Johan, mijn blinde, mijn arme, myn
Met innigheid vielen zjj in elkanders armen
en weenden tranen van rein geluk en zaligheid.
„Moeder, neem mjj mede naar buis," smeekte
Sprakeloos van aandoening gingen rij langs
den dorpsweg naar het ouderlijke huis. De
moeder zag io haar geluk slechts haren zoon,
en niet de lieden, die hen van alle zjjden legen-
gluurdeo.
Mario was schier de gelukkigste van allen.
Zjj wist zich van vreugde bijna niet te beheer-
schen, zjj lachte eu weende als een kind en
was dan weder ernstig, zclls bijna treurig en
zeide
„Johan, ik heb u beloofd eenmaal nw steun
te zjjn, doch loen waart ge raag ik hot zeg
gen? een kleine domme knaap. Nn ge ech
ter zoo groot ei
ik schier
i. Haar i
ml
Hoe ik toch zoo zonderling spreken kan I
NeeD, nu verheug ik mg eersl recht, wanneer
ik u dienen en helpen kan, en dat zal ik zeker
doen, beste Johaal Reeds voor jaren heb ik
den goeden God gebeden, dat hg mjj kracht en
versland geven mag om u io alles te kunnen
steunen en bijstaan.
